Search results

1

Między bezużytecznością a obwinianiem. funkcje koncepcji grzechu pierworodnego we współczesnej myśli katolickiej

100%

Kaźmierczak Z.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2013

|

vol. 25

199-210

EN

The article Between Uselessness and Inculpating. The Functions of the Concept of the Original Sin in the Modern Catholic Thought concentrates on the meaning of original sin in the thought of the pope John Paul II. On one hand the concept of original sin seems to be useless since it is not used as an argument in the reﬂection on the concrete human suﬀering in the main document dealing with this topic, Salviﬁci doloris. The author discovers, however, that the concept of original sin may play a major role in the process of inculpating human beings. In this sense its function is similar to the concept of redemptive suﬀering that is the most important explanation of human suﬀering according to Salviﬁci doloris. The function of the latter is to change traditional meaning of the theodicy by creating a basis for what may be called “anthropodicy”, which is a tendency to accuse and justify man in the face of suﬀering in the world. In uncomfortable points of Christian doctrine absolute creativity of God is unexpectedly replaced by the powerful creativity of man.

2

Primo Leviego „przemoc zbędna”: rozwinięcie pojęcia

100%

Jaranowski M.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2022

|

vol. 57

115-135

EN

The article presents, analyzes, and interprets the concept of useless violence, which appears in the fifth part of Primo Levi's book "The Drowned And The Saved". Levi tries to capture the specificity of the violence used by the German Nazis with this concept. The author's approach to the phenomenon of useless violence is extended to include additional accounts by witnesses and the findings of researchers who deal with the functioning of concentration camps and the phenomenon of Nazi terror. In this way, the description of a certain form of violence developed by the author who is also a victim of it obtains support and broad commentary.

PL

Artykuł zawiera prezentację, analizę oraz interpretację pojęcia przemocy zbędnej, które pojawia się w piątej części książki Primo Leviego Pogrążeni i ocaleni. Levi podjął próbę uchwycenia przy pomocy tego pojęcia specyfiki przemocy stosowanej przez niemieckich nazistów. Sposób ujęcia fenomenu bezużytecznej przemocy przez tego autora zostaje rozszerzony o dodatkowe relacje świadków oraz ustalenia badaczy, którzy zajmują się sposobem funkcjonowania obozów koncentracyjnych oraz fenomenem nazistowskiego terroru. W ten sposób charakterystyka pewnej formy przemocy, którą wypracował autor, będący jednocześnie jej ofiarą, uzyskuje poparcie i szeroki komentarz.

3

(Nie)zapomniane: (anty)teologia bezużyteczności Waltera Benjamina

80%

Marcinkowski G.

Tematy z Szewskiej

|

2017

|

vol. Rzeczy 1(18)/2017

77-90

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja teorii „niezapomnianego” wypracowanej przez Waltera Benjamina na kartach jego eseju Zadania tłumacza oraz w szkicach poświęconych twórczości Franza Kafki. Ukonstytuowanie się tego konceptu można odczytywać zarówno jako wynik inspiracji teologicznych i materialistycznych w myśli autora Pasaży, jak i postawy krytycznej, nazywanej przezeń „materializmem historycznym”. Bliższa analiza inkryminowanego splotu pojęciowego prowadzi do rekonstrukcji rozproszonej w pismach krytycznych Benjamina „ontologii przedmiotu”, wchodzącej w dialogiczny związek ze stworzonymi równolegle koncepcjami fenomenologicznymi, marksistowskimi czy psychoanalitycznymi. Celem rozważanej konstrukcji pojęciowej jest opisanie paradoksalnej natury rzeczy, która wyszła z użycia, znajdującej się na granicy pomiędzy wyczerpaniem, a unicestwieniem. Istotnego wsparcia i inspiracji dla analiz zaprezentowanych w artykule dostarczyła dokonana przez Gorgio Agambena reinterpretacja pojęcia „niezapomnianego” w kontekście idei pamięci-archiwum

EN

The aim of this article is the reconstruction of Walter Benjamin’s theory of “unforgettable” in his essay “Task of the translator” as well as his writings about Franz Kafka. This concept can be explained as a result of antithetical (at once theological and materialistic) inspirations of Benjamin’s thought and also as a consequence of his critical position, which he named “historical materialism”. A Closer look into the title concept leads to recreating Benjamin’s ontology of object/thing, and puts it into a dialogue with rival theories – psychoanalytical, henomenological and Marxist. The concept of “unforgettable” describes the paradox nature of being (thing, tool, material or virtual object), put at rest between destruction and annihilation, which is felt through its “cracks”. The main support and inspiration for the analysis presented in article was found in works of Giorgio Agamben, who reconstructed Benjamin’s idea of “unforgettable” in the sense opened by idea of memory-archive.

4

Toward Theatrical Communitas

80%

Sajewska D.

Pamiętnik Teatralny

|

2021

|

vol. 70

|

issue 3

15-56

PL

Pojęcie communitas, wprowadzone do dyskursu antropologicznego przez Victora Turnera pod koniec lat 60. XX wieku, powróciło do debaty humanistycznej u progu XXI wieku za sprawą Roberta Esposito. Niniejszy esej przywraca zmarginalizowaną przez Esposito antropologiczną tradycję w myśleniu o tym, co wspólne. Autorka podkreśla znaczenie procesualności i antystrukturalności egalitarnych form bycia razem oraz ich potencjał wyzwalania kreatywności. Analizując relację między munus a ludus, ukazuje teatralność jako immanentną właściwość communitas. Skupienie na estetycznych i twórczych aspektach wspólnotowości pozwala odsłonić i nazwać wiele jej form oraz scharakteryzować rozmaite modele teatralnej communitas. Autorka wskazuje na nienormatywny i transformacyjny potencjał teatru eksperymentalnego (Jerzy Grotowski, Sarah Kane, Ron Athey, Krzysztof Garbaczewski), by podkreślić kolektywny, efemeryczny i ekscesywny charakter teatru wymykającego się ekonomii rynku, a także uwydatnić znaczenie transwersalnej communitas, w której człowiek jest tylko jednym z wielu aktorów. Niektóre wątki argumentacji zostały rozwinięte w umieszczonej w aneksie rozmowie z Leszkiem Kolankiewiczem.

EN

The term communitas, introduced into anthropological discourse by Victor Turner in the late 1960s, returned to humanist debates at the threshold of the twenty-first century by way of Roberto Esposito. Referring to Esposito’s concept of communitas, this essay brings out the anthropological tradition in thinking about the common, which Esposito had marginalized. The present author emphasized the importance of processuality and antistructural dimensions of egalitarian forms of togetherness, along with their potential to liberate human capacities of creativity. Examining the relation between munus and ludus, she shows theatricality residing immanently in the root of communitas. Focusing on the aesthetic and creative dimensions of togetherness helps in detecting multiple forms of commonality, and indicates various models of theatrical communitas. Exploring a nonnormative, transformative potential in experimental theater (Jerzy Grotowski, Sarah Kane, Ron Athey, Krzysztof Garbaczewski), she emphasizes collective, temporal, and excessive natures of theater that eschews the market-driven economy, along with the importance of a transversal communitas where the human being is only one of many actors. Some threads of the argumentation are expanded upon in a conversation with Leszek Kolankiewicz, included as an appendix.

Refine search results

1 Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

1 IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

1 Pamiętnik Teatralny

1 Tematy z Szewskiej

1 Jaranowski M.

1 Kaźmierczak Z.

1 Marcinkowski G.

1 Sajewska D.

1 2022

1 2021

1 2017

1 2013

Między bezużytecznością a obwinianiem. funkcje koncepcji grzechu pierworodnego we współczesnej myśli katolickiej

Primo Leviego „przemoc zbędna”: rozwinięcie pojęcia

(Nie)zapomniane: (anty)teologia bezużyteczności Waltera Benjamina

Toward Theatrical Communitas