Search results

1

Analiza zachorowań żołnierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie

100%

Korzeniewski K., Pieniuta S., Prokop E., Goryszewska G.

Family Medicine & Primary Care Review

|

2012

|

issue 3

380-382

2

Wyjazdy Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny

88%

Szala A.

Galicja. Studia i materiały

|

2020

|

issue 6

293-308

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie wyjazdów księżnej Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny. Jej życie było przeplatane bolesnymi momentami – w różnym wieku siedmioro z ośmiorga jej dzieci zmarło w wyniku różnych chorób. W celu ratowania ich zdrowia wyjeżdżała do miejscowości uzdrowiskowych. Po śmierci dzieci nie zaprzestała wyjazdów. Podróżowała turystycznie, odwiedzała rozrzuconą po Europie rodzinę, odbywała wraz z mężem kuracje w różnych kurortach. Jej wyjazdy bardzo często wymagały dużej aktywności. Jak na ówczesne możliwości odbywała dalekie podróże, m.in. odwiedziła północną Afrykę, wypoczywała na Lazurowym Wybrzeżu czy wędrowała w Alpach.

EN

The main aim of the article is to discuss the travels of duchess Jadwiga Sapieha nee Zamoyska. In her life she experienced painful moments – seven out of her eight children died at various ages. In order to improve their health she left for health resorts, which she continued even after her children’s deaths. She travelled as a tourist, visited her family scattered around Europe, received various treatments together with her husband in various spas. Her travels entailed considerable activity. She travelled to remote destinations from the perspective of her contemporary times: she visited northern Africa, rested at the French Riviera or the Alpes.

3

Dziennik pacjenta izolatorium gruźliczego podczas okupacji niemieckiej. 48 dni spośród trzech miesięcy

75%

Początek M.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2019

|

vol. 82

35-48

PL

Wątkiem przewodnim opracowania są fragmenty niepublikowanego pamiętnika polskiego pacjenta przebywającego w izolatorium gruźliczym w wielkopolskiej Obrze k. Wolsztyna. Młody człowiek, pochodzący ze Swarzędza trafił tam w 1943r. podczas okupacji hitlerowskiej. W codziennych zapiskach przedstawia monotonię życia w warunkach odosobnienia i dramatyczne losy pacjentów. Widoczne są niedostatki i nieefektywność stosowanych działań leczniczych. Dziennik stanowi przyczynek do długiej historii zmagań z gruźlicą oraz społecznej i kulturowej percepcji tej rozpowszechnionej do niedawna choroby.

EN

The main part of work is based on excerpts of diary unpublished until now, written by one man stayed in isolation ward for consumptive patients in Obra near Wolsztyn(Great Poland region). This young Polish arrived there in 1943, during nazi occupation of Poland, from his family town- Swarzędz. In everyday's notes, he shows monotony of then life and dramatic stories of other patients. We can see shortages and uneffectivity of medical treatment, severity of care. The diary i another. especial addition to a long history of human strugglings with consumption. It has a close connections also, with social and cultural (public) perception of dangerous disease, frequent in previous centuries.

4

‘Terrible diseases’ Spreading Among the Romans in Res Gestae by Ammianus Marcellinus

63%

Bralewski S.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

vol. 22

|

issue 1

29-48

EN

Describing diseases was not the aim of Ammianus Marcellinus. He mentioned them whenever the narrative and the events he described required it. He did not treat them instrumentally. Neither he intended to use them to convince his readers of the theses he promoted. At the same time, he eagerly referred to the medical knowledge of that time, be it in order to carry out their scientiﬁc classiﬁcation or description. Ammianus Marcellinus clearly distinguished between diseases suffered by individuals and mass diseases. As for the ﬁrst, it must be emphasized that he wrote about them casually. He devoted more space to the plague, which he approached in a dispassionate way, invoking the knowledge of his time, without involving supernatural powers. Still, Ammianus Marcellinus’s worldview manifested itself in his remarks on issues related to the healing of diseases, not only with appropriate medicines, but also with amulets, spells of an old woman, and the healing of many diseases by a divine hero. His reﬂections on the factors that inﬂuence health are also of particular interest and show that he was particularly aware of this issue. The historian knew about the dependence of health on a proper diet, a moderate lifestyle, body hardening treatments, clean air and water, and a healthy mild climate.

PL

Opisywanie chorób nie było celem Ammiana Marcellina. Wspominał o nich wtedy, kiedy wymagała tego narracja i przedstawiane przez niego wydarzenia. Nie traktował ich instrumentalnie. Nie zamierzał za ich pomocą przekonywać czytelników do lansowanych przez siebie tez. Odwoływał się za to chętnie do ówczesnej wiedzy medycznej czy to w celu przeprowadzenia ich naukowej klasyﬁkacji, czy opisu. Ammian Marcellin wyraźnie rozróżniał choroby, atakujące pojedyncze osoby oraz choroby występujące masowo. Przy czym, jeśli chodzi o pierwsze z nich, trzeba podkreślić, że pisał o nich zdawkowo. Więcej miejsca poświęcał zarazom. Podchodził do nich w sposób beznamiętny, odwołując się do ówczesnej wiedzy i nie mieszając do tego sił nadprzyrodzonych. Światopogląd Ammiana Marcellina ujawnił się natomiast w jego wywodach na temat kwestii związanych z leczeniem chorób nie tylko za pomocą stosownych lekarstw, ale też amuletów, zaklęć staruszki czy uzdrawiania z licznych chorób przez herosa. Niezwykle interesujące są zarazem jego dywagacje dotyczące czynników warunkujących zdrowie, świadczące o dużym stopniu świadomości w tej materii. Historyk dysponował wiedzą o zależności zdrowia od właściwej diety, umiarkowanego stylu życia, zabiegów hartujących ciało, czystego powietrza i wody czy zdrowego, łagodnego klimatu.

5

Wyjazdy Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny

63%

Szala A.

Galicja. Studia i materiały

|

2020

|

issue 6

293-308

EN

The main aim of the article is to discuss the travels of duchess Jadwiga Sapieha nee Zamoyska. In her life she experienced painful moments – seven out of her eight children died at various ages. In order to improve their health she left for health resorts, which she continued even after her children’s deaths. She travelled as a tourist, visited her family scattered around Europe, received various treatments together with her husband in various spas. Her travels entailed considerable activity. She travelled to remote destinations from the perspective of her contemporary times: she visited northern Africa, rested at the French Riviera or the Alpes.

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie wyjazdów księżnej Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny. Jej życie było przeplatane bolesnymi momentami – w różnym wieku siedmioro z ośmiorga jej dzieci zmarło w wyniku różnych chorób. W celu ratowania ich zdrowia wyjeżdżała do miejscowości uzdrowiskowych. Po śmierci dzieci nie zaprzestała wyjazdów. Podróżowała turystycznie, odwiedzała rozrzuconą po Europie rodzinę, odbywała wraz z mężem kuracje w różnych kurortach. Jej wyjazdy bardzo często wymagały dużej aktywności. Jak na ówczesne możliwości odbywała dalekie podróże, m.in. odwiedziła północną Afrykę, wypoczywała na Lazurowym Wybrzeżu czy wędrowała w Alpach.

6

Dziecięce choroby i urazy w świetle Skarbu Nieprzebranego Dobrodzieystw Boskich Jana Kazimierza Steczewicza (lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XVII w.)

63%

Delimata-Proch M.

Historia Slavorum Occidentis

|

2020

|

issue 1 (24)

64-85

EN

Skarb Nieprzebrany Dobrodzieystw Boskich by Jan Kazimierz Steczewicz provides an opportunity of analysing children’s health and the consequences of unfortunate accidents. It also allows to take a closer look at the votive practices and rites described in the book of miracles.

7

Kilka uwag w kwestii identyfikacji i leczenia chorób owiec w starożytnym Rzymie

63%

Bartnik A.

Studia Historyczne

|

2018

|

vol. 61

|

issue 2 (242)

5-20

PL

Some Remarks on the Identification and Treatment of Sheep Diseases in Ancient Rome Ancient vets were giving much attention to sheep diseases. By analysing the records of ancient authors, it is possible to identify diseases attacking herds the most frequently. The greatest problem was scabies, which caused huge financial losses. Diseases referre Some Remarks on the Identification and Treatment of Sheep Diseases in Ancient Rome Ancient vets were giving much attention to sheep diseases. By analysing the records of ancient authors, it is possible to identify diseases attacking herds the most frequently. The greatest problem was scabies, which caused huge financial losses. Diseases referred to as pustula, ostigo and lameness, as well as stomach and lung diseases used to be diagnosed in those days as well. Different kinds of physical injuries were also common. Breeders and vets used to apply specialist treatments; however, most of them were ineffective. The greatest successes were achieved in the case of mechanical injuries and scabies. d to as pustula, ostigo and lameness, as well as stomach and lung diseases used to be diagnosed in those days as well. Different kinds of physical injuries were also common. Breeders and vets used to apply specialist treatments; however, most of them were ineffective. The greatest successes were achieved in the case of mechanical injuries and scabies.

EN

Some Remarks on the Identification and Treatment of Sheep Diseases in Ancient Rome Ancient vets were giving much attention to sheep diseases. By analysing the records of ancient authors, it is possible to identify diseases attacking herds the most frequently. The greatest problem was scabies, which caused huge financial losses. Diseases referred to as pustula, ostigo and lameness, as well as stomach and lung diseases used to be diagnosed in those days as well. Different kinds of physical injuries were also common. Breeders and vets used to apply specialist treatments; however, most of them were ineffective. The greatest successes were achieved in the case of mechanical injuries and scabies.

8

Zdrowie i jego uwarunkowania w opinii studentów biologii i ochrony środowiska

63%

Stankiewicz A.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2014

|

issue s1

145-152

PL

Współcześnie zdrowie jest traktowane głównie jako środek do realizacji celów życiowych, warunek udanego i szczęśliwego życia, rzadziej jako wartość sama w sobie. Posiadanie dobrego zdrowia wiąże się z głównymi potrzebami człowieka. W hierarchii potrzeb według Abrahama Masłowa (Dembo, 1997) zdrowie wraz z innymi potrzebami egzystencjalnymi oraz ochroną przed krzywdą i niebezpieczeństwem, należą do podstawowych potrzeb człowieka, które wymagają zaspokojenia w pierwszej kolejności. Dopiero po zaspokojeniu potrzeb egzystencjalnych i bezpieczeństwa możliwe jest zaspokojenie potrzeb z wyższych poziomów w hierarchii Masłowa. Jednak coraz częściej sposób i kolejność zaspokajania potrzeb uwarunkowana jest kulturowo. Według WHO zdrowie człowieka pojmowane jest holistycznie, stanowi całość złożoną z wzajemnie powiązanych i współzależnych komponentów: fizycznego, psychicznego (w tym emocjonalnego i umysłowego), duchowego, społecznego, seksualnego i prokreacyjnego. Stan zdrowia współczesnego człowieka w 53% determinuje jego styl życia i zachowania zdrowotne. W referacie zostaną przedstawione opinie studentów dotyczące współczesnych zagrożeń zdrowia, czynników warunkujących zdrowie oraz aspektów zdrowego stylu życia. Przedstawione zostaną także poglądy studentów na temat, jakie choroby i uzależnienia najbardziej degradują życie współczesnego człowieka.

EN

The development of civilization brings wide-spread changes in human society as well as in their health conditions. The currently accepted opinion of human health claims that man is an indivisible unit consisting of biological, social and spiritual dimensions. According to WHO, the health includes: physical, mental, social, spiritual, sexual and reproductive components. Nowadays the health conditions are in 53% determined by the lifestyle and behavior. The paper presents students’ opinions on: risk to health, factors influencing the proper health and the role of health in all aspects the lifestyle. Paper also presents students views of the role of civilization progress in the development of diseases and addictions, and their consequences in the people’s life.

9

Wpływ spalin transportu samochodowego na choroby wśród dzieci w systemie miejskim Lwowa

63%

Bey L.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

|

2013

|

vol. 68

|

issue 2

EN

There is no abstract available for this language

PL

W artykule określono aktualność tematyki oraz zaproponowano odpowiednią metodę badania. Scharakteryzowano rozpowszechnienie chorób wśród dzieci w mieście w latach 2000-2011, przeprowadzono analizę korelacyjną i regresyjną między spalinami transportu samochodowego a chorobami wśród dzieci w lwowskim urbosystemie.

10

Spazmy i wapory w literackich kreacjach polskich pisarzy XVIII i XIX wieku

63%

Mazurkowa B.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 2

123-142

PL

Rozprawa prezentuje utrwalone w dziełach polskich autorów oświeceniowych, modne wówczas, wydumane choroby dam i kawalerów z towarzystwa, określane mianem spazmów i waporów. Pełne afektacji uzewnętrznianie tych dolegliwości było przejawem ówczesnego stylu życia przedstawicieli wyższych warstw, stanowiło znamienny rys obyczajowy epoki i kultury tego okresu. Autorka przybliża nacechowane żartobliwym, ironicznym lub krytycznym dystansem sposoby nawiązywania w utworach doby stanisławowskiej do modnych przypadłości, spopularyzowanych przez komedię Wojciecha Bogusławskiego „Spazmy modne” (1797). Śledzi żywotność wątku spazmów i waporów w literaturze XIX stulecia, wskazując na kontynuację tradycyjnych ujęć, a także na nowe rozwiązania artystyczne, które świadczą o przekształceniu pierwotnego zjawiska obyczajowego w obiegowy motyw literacki, służący wzmocnieniu zabiegów teatralizacji konkretnych scen i przerysowaniu zachowań bohaterów. Zwraca też uwagę na wykorzystanie spazmów w tekstach epickich w celu uwydatnienia dramatycznych rysów wewnętrznego portretu postaci, ich wizerunku emocjonalnego, psychologicznego i duchowego.

EN

The study presents the then fashionable among the society’s imagined illnesses of ladies and cavaliers, referred to as spasms and vapours, recorded in the works of the Polish Enlightened authors. Rich in affectation manifestations of the complaints were symptoms of upper classes representative’s lifestyle, and were seen as distinctive customary trait of the epoch and culture of that time. The author gives a succinct description of the modes, stamped with humour, irony or critical distance, of referring to the stylish symptoms found in the pieces composed at the times of Stanisław August Poniatowski and popularised by Wojciech Bogusławski’s comedy “Spazmy modne” (“Stylish spasms,” 1797). She traces the vitality of the motif in question in the 19th century literature, pointing at a continuation of traditional approaches and at the new artistic solutions that provide for transformation of the initial customary phenomenon into a common literary motif that serves to strengthen the theatricalisation of given scenes and exaggeration of protagonists’ behaviours. She also pays attention to the ways spasms are employed to the epic texts to accentuate the dramatic traits of persons’ internal portrait, and their emotional, psychological, and spiritual image.

11

Zachowanie zdrowia i zapobieganie chorobom. Kluczowy cel działań w zakresie zdrowia publicznego

63%

Nowicka G.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2003

|

vol. 1

|

issue 1

97-102

EN

The maintenance of good health throughout the entire life course is of great importance for individuals and also for the whole population and strongly influences economic and cultural development. Therefore, health promotion, prevention of health abnormalities, and diseases recognized as leading causes of premature deaths have been accepted as very important activities in the area of public health. In this article, the major factors influencing public health and basic tasks for public health improvement are presented.

12

Protokół sekcji zwłok królewicza Konstantego Władysława Sobieskiego z 1726 roku

63%

Jankowski R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

vol. 28

175-196

EN

This article is devoted to the diseases (gout and chiragra) and autopsy of the remains of Prince Konstanty Władysław Sobieski (1680–1726). Polish magnates in the first half of the 18th century were generally in poor health. This is evident from the autopsy protocols. They are rare relics of the history of medicine in Poland. The most interesting ones describe autopsies of famous people. One of them was Konstanty Władysław Sobieski, who died on 22nd July 1726 at his castle in Żółkiew. Dating of the autopsy resolves doubts about the date of his death. Publication of Prince Sobieski's autopsy report will broaden the source base for historical medicine. It may constitute a valuable source in the discussion about the causes of degradation and eventual demise of the Sobieski magnate family.

PL

Artykuł jest poświęcony chorobom (podagra i chiragra) i sekcji złok królewicza Konstantego Władysława Sobieskiego (1680-1726). Stan zdrowia magnaterii w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVIII wieku był na ogół zły. Ukazują to protokoły sekcji zwłok. Należą one do rzadkich zabytków historii medycyny w Rzeczypospolitej. Najciekawsze z nich opisują zwłoki znanych osób. Należał do nich Konstanty Władysław Sobieski, zmarły 22 lipca 1726 r. w swoich dobrach na zamku w Żółkwi. Datacja sekcji zwłok królewicza rozstrzyga wątpliwości dotyczące terminu jego zgonu. Publikacja protokołu sekcji zwłok królewicza Sobieskiego poszerzy bazę źródłową medycyny historycznej. Może być cennym źródłem w dyskusji o przyczynach degradacji i wymarciu rodu magnackiego Sobieskich.

13

Patientia et misericordia, poena et signum. The picture of a diseased person and the disease in Mediaeval narrative sources

63%

Chmielewska K.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

vol. 17

|

issue 4

5-16

PL

Artykuł prezentuje sposób, w jaki różne średniowieczne źródła narracyjne ukazywały chorobę i cierpiącego na nią człowieka. Podstawą artykułu są spisane w średniowieczu różnego rodzaju kroniki narodowe, dziejopisarstwo klasztorne i żywoty świętych. Analizowane tu utwory to żywoty świętych: Kingi, Anny śląskiej, Salomei i Franciszka, trzy kroniki klasztorne spisane w klasztorach kanoników regularnych w Kłodzku, Żaganiu i Wrocławiu oraz kroniki opisujące dzieje Polski autorstwa Anonima zwanego Gallem, Jana Długosza i Janka z Czarnkowa. Autorka omawia stosunek otoczenia do chorego człowieka i podejście samego chorego do swojego cierpienia. Przedstawia także pojawiający się w źródłach opis choroby oraz próbę (bądź też jej brak) podania medycznych przyczyn dolegliwości. W średniowiecznych źródłach narracyjnych wskazanie patogenezy choroby występuje niezwykle rzadko. Autorzy tych dzieł najczęściej odwołują się w tej kwestii do Boga, szukając wytłumaczenia w Bożym gniewie lub Bożej opatrzności. Autorka wskazuje na zróżnicowane przedstawienie choroby w omawianych źródłach, całkowicie zależne od rodzaju utworu i celów, jakim ten utwór miał służyć.

EN

The article presents the manner of showing disease and the suffering of a person by Mediaeval narrative sources. The basis for the article are various national chronicles, monastic historiography and hagiography written in the Middle Ages. The analysed works are the lives of Saint Kinga of Poland, Anne of Bohemia, Salomea of Poland and Saint Francis of Assisi, three monastic chronicles written by canons regulars in the monasteries in Kłodzko, Żagań and Wrocław, and chronicles describing the Polish history by Gallus Anonymous, Jan Długosz and Jan of Czarnków. The author describes the attitude of the society towards the ill person and the attitude of the ill towards their suffering. The article presents also the description of disease and the attempt (or the lack of attempt) to provide medical causes of the illnesses. The indication of pathogenesis of the disease is very rare in the medieval narrative sources. The authors of these works often appeal to God in this matter, they look for an explanation in the Lord’s wrath or divine providence. The author of the article shows the differences in presenting the disease in the sources given in the article depending on the kind of works and its purposes.

14

„Medialne choroby” XXI wieku w polskich środkach przekazu

63%

Baran D.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2017

|

issue 4

109-122

PL

Wydarzeniem jest to, co media uznają, że być powinno. Eksponowanie przez nie pewnych tematów, które „dzięki nim” stają się ważne społecznie, może mieć różne podłoża. Jednym z nich jest podtrzymywanie odbiorcy w poczuciu zagrożenia, które może on zmniejszyć dzięki przekazom medialnym. Poprzez nagłaśnianie i powtarzalność konkretnych wydarzeń media kreują ogólny strach, który ostatecznie nie wychodzi poza wymiar „medialny”. Tym samym informacja staje się pseudotematem, tworzonym na potrzeby wewnętrzne redakcji albo służącym określonym grupom interesu. Celem niniejszego tekstu jest zarysowanie obrazu kilku „medialnych chorób”, które były nieproporcjonalnie do stanu zagrożenia eksplikowane w polskich mediach po 2000 roku. Choć stanowi on ledwie wycinek medialnej rzeczywistości, doskonale pokazuje kierunek, w jakim podążyło współczesne dziennikarstwo informacyjne.

EN

Information is what the media consider that should be. Exposing certain themes makes these media (and accordingly articles they made) socially important, but it can have different backgrounds. One is to keep the audience in a sense of danger, which can be reduced by media coverage. Through the buzz and repetition of certain events, the media creates a general fear that ultimately does not go beyond the “media” dimension. Thus, information becomes a pseudo-theme, created for the internal needs of the editorial office, or for specific groups of interests. The purpose of this text is to outline a number of “media diseases” that were disproportionate to the state of emergency, and were “explained” in the Polish media after 2000. Although it’s a piece of media reality, barely, but it perfectly shows the direction in which modern journalism has gone.

15

The Impact of Greenhouse Gas Emissions on Human Health Across Europe

63%

Bałamut A.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2020

|

issue 1

81-94

EN

Climate change can be seen every day. It affects our lives indirectly, e.g. by blurring the differences between the seasons, and directly by causing weather anomalies such as floods, high or low temperatures, mists that often become smog, and so-called air pollution. Europeans have access to statistics analysing the state of the air they breathe, but this does not mean that something is changing. There is still a visible increase in the incidence of respiratory diseases. The WHO, which deals with the effects of climate change, helps countries to adapt to change. Emissions in EU Member States represent only 10% of global greenhouse gas emissions. This shows that climate protection requires intensification of actions not only of the Community members, but also of other European countries, as well as governmental and non-governmental organisations, market participants, including individuals. In light of these facts, it is possible to make the following hypothesis: air pollution is a threat to the environment, health, and a major cause of death. The goal of this paper is to indicate the impact of greenhouse gas emissions on human health. As a result, it has been divided into 3 sections. The first section describes the EU’s strategy on air pollution; the second section looks at air quality in Europe; and the third section focuses on the impact of air pollution on human health. The paper rests on the analysis of international documents and/or websites.

PL

Zmiany klimatu mają wpływ na nasze życie w sposób pośredni, np. zacieranie się różnic między porami roku, oraz bezpośredni, np. anomalie pogodowe – powodzie, wysokie lub niskie temperatury, mgły które często stają się smogiem, tzw. zanieczyszenia powietrza. Europejczycy mają dostęp do statystyk analizujących stan powietrza, jednak nie oznacza to, że coś się zmienia. Ciągle widoczny jest wzrost zachorowalności na choroby związane z układem oddechowym. Pomocne jest WHO, które zajmuje się skutkami zmian klimatu, udziela państwom pomocy w celu adaptacji zmian. Emisje w państwach członkowskich UE stanowią tylko 10% globalnej emisji gazów cieplarnianych. Sytuacja ta pokazuje, że ochrona klimatu wymaga intensyfikacji działań nie tylko członków Wspólnoty, ale i pozostałych państw europejskich oraz organizacji rządowych i pozarządowych, wszystkich uczestników rynku, w tym osób fizycznych. W świetle tych faktów można postawić następującą hipotezę: zły stan powietrza wpływa na ludzkie zdrowie i prowadzi do zwiększonej liczby zachorowań na choroby układu oddechowego. Celem pracy jest wskazanie wpływu emisji gazów cieplarnianych na zdrowie ludzi. W rezultacie praca została podzielona na 3 rozdziały. Pierwszy opisuje strategię UE wobec zanieczyszczenia powietrza, drugi analizuje jakość powietrza w Europie, a trzeci skupia się na wpływie zanieczyszczenia powietrza na ludzkie zdrowie. Praca została zaopatrzona we wstęp i zakończenie zawierające końcowe wnioski. Informacje zostały przygotowane na podstawie nie tylko polskich, ale także zagranicznych źródeł. W pracy wykorzystano analizę zawartości dokumentów międzynarodowych i stron internetowych

16

Plants of the Amaryllidaceae Family in Roman Veterinary Medicine. Part 1 of Leeks (Allium porrum L.)

51%

Bartnik A.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

vol. 22

|

issue 1

9-27

EN

In the Mediterranean Basin, leeks were a popular vegetable used in cooking and medicine. Many authors have commented on the dietary properties and medical uses of the plant. Its taste was also appreciated, which is confirmed by the numerous recipes for dishes made with leek. In veterinary medicine, leek was not used very often, but veterinary treatises, prescriptions of medicines containing leek juice or the plant itself appeared in the 4th century. According to the recommendations, it was added, among others, to medicines for animals suffering from respiratory diseases, including various types of cough as well as in cases of swelling, wounds, bleeding, bloody vomiting or problems with urination. The types of diseases treated by veterinarians with the help of leek did not differ from those treated in humans. One of the aspects emphasized by ancient medics was the effectiveness of the plant for treating respiratory diseases, which was indicated by anti-haemorrhagic activity, a positive effect on skin lesions, etc. The method of using the plant by veterinarians and medics coincides with the assessment of its scope of activity at that time. The difference between its use in humans and animals is only visible in dietetics. At the time, people ate leeks often, and in various forms, while animals were only given leeks for medical purposes, as they were not part of the typical, daily diet of farm animals.

PL

W Basenie Morza Śródziemnego pory były popularnym warzywem wykorzystywanym zarówno w kuchni, jak i medycynie. Wielu autorów wypowiadało się na temat właściwości dietetycznych oraz medycznego zastosowania rośliny. Doceniano także jej walory smakowe, co potwierdzają liczne przepisy na dania z pora. W weterynarii por nie był wykorzystywany zbyt często niemniej w IV-wiecznych traktatach weterynaryjnych pojawiły się recepty leków zawierających sok z pora lub samą roślinę. Zgodnie z zaleceniami dodawano go m.in. do leków dla zwierząt cierpiących z powodu chorób układu oddechowego, w tym różnego rodzaju kaszlu, w przypadku obrzęków, zranień, krwawień, krwawych wymiotów lub problemów z oddawaniem moczu. W przypadku pora rodzaje chorób leczonych z jego wykorzystaniem przez weterynarzy nie odbiegały od tych leczonych u ludzi. Antyczni medycy podkreślali m.in. skuteczność rośliny w odniesieniu do chorób układu oddechowego, wskazywali działanie antykrwotoczne, pozytywne oddziaływanie na zmiany skórne itd. Sposób stosowania rośliny przez weterynarzy oraz medyków pokrywa się z ówczesną oceną zakresu jej działania. Różnica między jej stosowaniem w przypadku ludzi i zwierząt, widoczna jest jedynie w dietetyce. Ówcześni ludzie jedli pory często, pod różną postacią, natomiast zwierzętom hodowlanym podawano je jedynie w celach medycznych, nie wchodziły one w skład ich typowej, codziennej diety.

17

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses

51%

Kim G.

International Journal of Korean Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 8

43-69

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie odmalowanego w twórczości Yi Sanga obrazu chorób i fizycznych dolegliwości, których ludzkie ciała doświadczały w warunkach nowoczesnego społeczeństwa koreańskiego i w ówczesnych realiach. Do tej pory badania literackie nad dziełami Yi Sanga koncentrowały się na impulsie śmierci podmiotu (Tanatos) i obrazie śmierci w jego utworach. Niniejsze badanie zakłada jednak nowe spojrzenie na literaturę Yi Sanga. Niniejszy tekst analizuje dzieła, które ukazują choroby takie jak kiła i gruźlica oraz bada subiektywną świadomość autora. Tekst zatem omawia przywiązanie Yi Sanga do życia, które jawi się jako impuls seksualny (Eros), analizując wśród prac pisarza te narracje, które mówią o prostytucji i syfilisie. Artykuł ten ma również ujawnić poczucie winy Yi Sanga w związku z jego spowodowaną kiłą niemożnością prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Tekst także pokazuje, jak Yi Sang przedstawiał swoje chore ciało, które doświadczało realiów ówczesnego społeczeństwa Joseon okresu kolonialnego, opisując, w jaki sposób traktowane jest ciało chorego na gruźlicę. Dlatego na każdym etapie analizy niniejsze badanie odczytuje tylko określone teksty Yi Sanga, aby ułatwić zrozumienie jego ezoterycznego świata i literackiego obrazu poprzez odwoływanie się do jego wybranych dzieł. Artykuł zakłada również, że Yi Sang jako pacjent ujawniał w swojej niezależnej twórczości literackiej i brutalnym dyskursie na temat higieny swój krytycyzm wobec ówczesnego nowoczesnego społeczeństwa.

EN

This study aims to discuss the body experiencing modern society and modernity realized through the body by analyzing the disease and physical sicknessness depicted in Yi Sang’s literature. Until now, Yi Sang’s literary research has focused on the subject’s death impulse (Thanatos) and the image of death in his works, so this study aims to present a new perspective on Yi Sang’s literature. Specifically, this paper explores works that illustrate diseases such as syphilis and tuberculosis and examines the author’s subjective consciousness. In short, this paper discusses Yi Sang’s attachment to life, which appears as a sexual impulse (Eros), by analyzing narratives that mention prostitution and syphilis among Yi Sang’s works. Meanwhile, this article reveals the author’s guilt about his inability to function properly due to syphilis. Furthermore, this paper manifests how Yi Sang presents his sick body that experiences the modern society of colonial Joseon by describing how he implements the body with tuberculosis. Therefore, in each analysis process, this study reads Yi Sang’s specific texts by referencing his various works to understand his esoteric world and literary image. Moreover, this paper reveals that the author reflects on his critical reasons for such a modern society and violent hygiene discourse in his independent literary world and identity as a patient.

18

Od Sillamäe do Goli Otok. Obozy pracy przymusowej i NKWD w krajach nadbałtyckich, Europie Środkowo–Wschodniej i na Bałkanach po drugiej wojnie światowej. Skala zjawiska i codzienność

51%

Wolsza T.

Dzieje Najnowsze

|

2016

|

vol. 48

|

issue 2

PL

From Sillamäe to Goli Otok. NKVD and Labour Camps in the Baltic countries, Central–Eastern Europe, and the Balkans after World War II. Scale of the Phenomenon and Daily LifeThe article considers the post–war history of several hundred labour and NKVD camps located in the Baltic states, Central–Eastern Europe, and the Balkans. After wartime hostilities came to an end these regions became subjected to the strict control of the Soviet NKVD and the communist regime in particular countries. The Stalinist administration of such penal institutions remained clearly discernible to 1953. The death of Joseph Stalin did not put an end to the history of the labour camps in the titular region: they continued to exist, although in an increasingly more lenient form and with lesser Soviet presence. The geographic area of the reflections encompasses two symbolic penal institutions: Sillamäe in Estonia, on the Baltic, and the infamous Naked Island (Goli Otok) off the Adriatic coast. The line running from Estonia to Yugoslavia resembled, in its simplest form, the course of the Iron Curtain separating Western Europe from the Soviet sphere of influence, which included the Baltic states, ultimately incorporated into the Soviet Union, as well as Poland, the German Democratic Republic, Czechoslovakia, Hungary, Romania, Bulgaria, and Yugoslavia. The author included information about the localisation of the camps, their sizes and living conditions, as well as the universally applied repression against the inmates.

19

Choroby owiec i kóz w świetle „Geoponiki” Kassianusa Bassusa Scholastyka

51%

Bartnik A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2023

|

vol. 78

9-31

EN

The mention of sheep diseases already appeared in the work of Cato the Elder. In the following centuries, Columella and Palladius described the diseases of sheep and goats which they knew. The message of Kassianus Bassus Scholastik is extremely valuable because the set of diseases presented by him looks different than in the case of the subsequent authors later on. The differences in the described diseases may result from both drawing from other sources and from geographical specificity. Kassianus wrote in the eastern part of the Roman Empire, while the older messages primarily referred to Italy. Due to the climatic and geographical differences, some diseases found in the western part of the Empire were not very common in the east and vice versa. Diseases such as scabies or ulcers, the occurrence of which is not geographically determined, have been taken into account by all of the authors.

PL

Wzmianki na temat chorób owiec pojawiły się już w pracy Katona Starszego. W kolejnych wiekach Kolumella i Palladiusz opisali znane im choroby owiec i kóz. Przekaz Kassianusa Bassusa Scholastyka jest niezwykle cenny, ponieważ przedstawiony przez niego zestaw chorób wygląda inaczej niż u starszych autorów. Różnice w opisanych chorobach mogą wynikać zarówno z czerpania przez niego z innych źródeł, jak i ze specyfiki geograficznej. Kassianus tworzył we wschodniej części Imperium Rzymskiego, natomiast starsze przekazy odnosiły się przede wszystkim do terenów Italii. Ze względu na różnice klimatyczne i geograficzne niektóre choroby spotykane w zachodniej części Imperium nie występowały zbyt często na wschodzie i odwrotnie. Choroby takie jak np. świerzb czy owrzodzenia, których występowanie nie jest uwarunkowane geograficznie, zostały uwzględnione przez wszystkich autorów.

20

Choroba od kuchni. Dieta a zdrowie w społeczeństwie polskim końca XVII w. na podstawie analizy wybranych porad i receptur kulinarnych dzieła Jakuba Kazimierza Haura

51%

Madej J.

Res Historica

|

2022

|

issue 53

113-143

EN

Due to the lack of possibility to precisely analyse the influence of food products on the human body at the end of the seventeenth century, people started searching for causes of their malaise in a number of theories at the intersection of astrology, metaphysics and medicine. The frequent inaccessibility of professional medical services made sometimes home remedies the only help in dealing with many diseases. Healing recipes played a key role in home treatment. That is why the subject of this analysis is the seventeenth-century views on diet, beliefs regarding properties of certain food products and the extent and importance of recipes in the process of treatment of different diseases. An analysis and comparison of theories, advice, correlations and practices from the field of dietetics show the general condition of dietetics at the time and make one of many elements of the complex mentality system of the end of the seventeenth-century Polish society easier to understand.

PL

Brak możliwości dokładnego zbadania wpływu produktów spożywczych na organizm ludzki w końcu XVII w. starano się rekompensować poszukiwaniem źródeł złego samopoczucia w szeregu teorii z pogranicza astrologii, metafizyki i medycyny. Ograniczony dostęp do profesjonalnych usług medycznych czynił niekiedy domowe sposoby leczenia jedynym ratunkiem w wielu schorzeniach.Szczególne miejsce zajmowały w tym wypadku lecznicze receptury kulinarne. Dlatego przedmiotem niniejszych rozważań są siedemnastowieczne poglądy na temat diety, przekonania dotyczące właściwości poszczególnych artykułów spożywczych oraz zasięg i znaczenie przepisów kulinarnych w procesie leczenia różnych schorzeń.Analiza i zestawienie ze sobą teorii, zaleceń, zależności i praktyk z zakresu dietetyki zarysowują ogólny obraz stanu ówczesnej dietetyki, czyniąc lepiej zrozumiałym jeden z wielu elementów składających się na skomplikowany system mentalnościowy społeczeństwa polskiego końca XVII w.

Refine search results

Analiza zachorowań żołnierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie

Wyjazdy Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny

Dziennik pacjenta izolatorium gruźliczego podczas okupacji niemieckiej. 48 dni spośród trzech miesięcy

‘Terrible diseases’ Spreading Among the Romans in Res Gestae by Ammianus Marcellinus

Wyjazdy Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny

Dziecięce choroby i urazy w świetle Skarbu Nieprzebranego Dobrodzieystw Boskich Jana Kazimierza Steczewicza (lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XVII w.)

Kilka uwag w kwestii identyfikacji i leczenia chorób owiec w starożytnym Rzymie

Zdrowie i jego uwarunkowania w opinii studentów biologii i ochrony środowiska

Wpływ spalin transportu samochodowego na choroby wśród dzieci w systemie miejskim Lwowa

Spazmy i wapory w literackich kreacjach polskich pisarzy XVIII i XIX wieku

Zachowanie zdrowia i zapobieganie chorobom. Kluczowy cel działań w zakresie zdrowia publicznego

Protokół sekcji zwłok królewicza Konstantego Władysława Sobieskiego z 1726 roku

Patientia et misericordia, poena et signum. The picture of a diseased person and the disease in Mediaeval narrative sources

„Medialne choroby” XXI wieku w polskich środkach przekazu

The Impact of Greenhouse Gas Emissions on Human Health Across Europe

Plants of the Amaryllidaceae Family in Roman Veterinary Medicine. Part 1 of Leeks (Allium porrum L.)

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses

Od Sillamäe do Goli Otok. Obozy pracy przymusowej i NKWD w krajach nadbałtyckich, Europie Środkowo–Wschodniej i na Bałkanach po drugiej wojnie światowej. Skala zjawiska i codzienność

Choroby owiec i kóz w świetle „Geoponiki” Kassianusa Bassusa Scholastyka

Choroba od kuchni. Dieta a zdrowie w społeczeństwie polskim końca XVII w. na podstawie analizy wybranych porad i receptur kulinarnych dzieła Jakuba Kazimierza Haura