Search results

1

ŚWIECKA I KOŚCIELNA PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA PARAFII KORCZEW

100%

Sztandera G.

Biuletyn Szadkowski

|

2015

|

issue 15

237-245

EN

The parish of Korczew was probably established as early as in the 13th century. Over the several centuries of its existence it often changed its administrative jurisdiction, both secular and ecclesiastical. In the secular administrative system, until the Partitioning of Poland it belonged to Sieradz voivodeship. The greatest changes took place after II Partition of Poland in 1973 in the Prussian sector and after the creation of the Congress Kingdom of Poland in 1815, when Korczew parish found itself in the Russion sector. At that time it belonged to Kalisz voivodeship, renamed in 1837 as gubernya. Since the end of World War I (except for the years 1975–1998, when it belonged to Sieradz voivodeship) it has been part of Łódź voivodeship. In the church administration system, the main change was in 1818, when it left Gniezno archdiocese and was incorporated in Włocławek diocese, to which it belongs to this day.

2

Vizitační protokoly — pramen k poznání činnosti a práce nižších složek církevní správy Volyňského vikariátu v rozmezí let 1853–1918

88%

Staněk L.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2017

|

vol. 9

|

issue 1

286-298

EN

Parish priests’ activities in the second half of the 19th and early 20th century were quite varied and demanding and they can be explored through a variety of historical sources. One of them is a set of visitation documents which the parish priests themselves drew up as they were responsible for their handling and filling. By responding to questions in the visitation questionnaires they reported on the status of their parish to the higher echelons of the church administration. They did not send in only reports on their parishes but also on their duties, opinions and work. The present study aims to show the great variety of duties that had to be performed by the parish priests by analysing the visitation protocols from the territory of the Volyně vicariate from the period 1853–1918. In addition, using the answers to the questionnaire questions, it endeavours to uncover something from the personal sphere of their life; for example, whether they were cultured, whether they used to have personal hobbies in their free time, or which genre of literature they preferred.

3

Struktury kościoła rzymskokatolickiego w Polsce

75%

Klima E., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2011

|

issue 11

PL

W Polsce od wielu lat dyskutowane jest miejsce Kościoła we współczesnym państwie i społeczeństwie. Jednym z wymiarów powiązań jest administracja. Można się zastanawiać czy struktury terytorialne i organizacyjne instytucji jaką jest Kościół rzymskokatolicki powinny być dopasowane do struktur terytorialnych administracji państwowej. We Francji czy Wielkiej Brytanii stanowią lub stanowiły one podstawę samorządności na najniższym szczeblu. Poczucie tożsamości lokalnej wyrasta tam z poczucia przynależności do parafii. Ciekawe jest także, jak struktury kościelne kościoła powszechnego stają się strukturami narodowymi i dopasowują się do kształtu państwa narodowego. Celem artykułu jest prześledzenie tego procesu od początku Państwa Polskiego do współczesności. Ma on charakter kompilacyjny. Podjęto w nim próbę przeniesienia na grunt geografii dorobku historyków Kościoła katolickiego oraz prawników i administratywistów. Struktury terytorialne Kościoła katolickiego w Polsce od początku jego istnienia ulegały ciągłym zmianom. Przez większość tego okresu nie pokrywały się one z granicami państwowymi i granicami administracyjnymi. Dopiero od niedawna prowadzona jest polityka dostosowania obszaru podlegającego Episkopatowi krajowemu do obszaru tego państwa. Do tej pory jednak nie udało się dopasować struktur niższego rzędu. Dotyczy to zarówno gmin i parafii, jak i województw i diecezji. Szczególnie w pierwszym przypadku ten dualizm odczuwany jest przez mieszkańców–parafian.

EN

We have discussed the role of Catholic Church in modern Polish society and state for at least two last decades. New political system caused changes in attitudes towards this institution. The institution because Church, in theology Christ and people, is seen also as such when one analyses relation with state. One of the exemplifications of these relations is administrative structure and territorial division. It is interesting how two constructs, secular and sacral, are comparable. In France or Britain church’s territorial structures were basis for states’ local divisions and gave solid bases for civil society creation – territorial identity is rooted in parishes there. Another problem is how structures cohere on the state level. The aim of the article is to examine these processes in Polish context. It is also an attempt to transpose Church’s historians and lawyers’ achievements into geography. The territorial structures of Polish Catholic Church have constantly evolved since year 966. For most of the time they have differed from the state territorial structures. Only after the Second World War policy of “closing” nation church and nation state organization was successful. Though on regional and local level there is no convergence. This dualism is seen in communes very clearly.

4

Establish a new file plan in a diocese of the German Catholic Church

75%

Schmerbauch M.

Archeion

|

2020

|

vol. 121

327-341

PL

W artykule autor zaprezentował zainicjowany w 2010 r. projekt zarządzania dokumentacją na poziomie diecezji w niemieckim Kościele katolickim. Przedstawione zostały wyniki wdrożenia projektu, a także poszczególne etapy wprowadzania nowego wykazu akt. Potrzeba opracowania nowego wykazu akt została omówiona w kontekście dziejów niemieckiego Kościoła katolickiego na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. System administracyjny Kościoła katolickiego jest podobny niemal we wszystkich państwach na świecie, poczynając od Watykanu, poprzez diecezje, na parafiach kończąc. W związku z tym, przedstawione w artykule wyniki badań autora mogą być zastosowane do procesów zarządzania dokumentacją parafialną w diecezjach w innych krajach.

EN

In the article, the author presents a diocese-wide records management project in Germany that began in 2010. Also, the results of the processes are discussed, as well as the various steps in implementing a new file plan. The need for a new file plan in the diocese’s parishes has a historical context in the history of the German Catholic Church over the last two decades. Because the Catholic Church has the same administrative system from the Vatican to diocese to parish in almost every country in the world, the article’s findings can be transferred into the parish records management processes of the dioceses of other countries.

5

Dokumentacja w muzeach kościelnych

75%

Knapiński R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1987

|

vol. 54

82-99

EN

-

6

Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku: (15-077 Białystok, ul. Warszawska 46)

75%

Krahel T.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1986

|

vol. 53

41-42

EN

-

7

Kancelaria konsystorska w zaborze pruskim na przełomie XIX i XX wieku

75%

Wilk S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1995

|

vol. 64

41-47

EN

-

8

Środowisko kapłańskie na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956

63%

Cichocka M.

Zapiski Historyczne

|

2019

|

vol. 84

|

issue 2

123-149

EN

After the Second World War, the region of Western Pomerania changed its religious face from Protestant to Catholic as a result of political decisions. As the Polish territory was moved to the west, the influence of the Roman Catholic Church also shifted. Not only secular settlers but also priests had to adjust to those exceptional circumstances. Usually treated as part of the institution they created, they have not yet been fully described as one of the groups of migrants. However, their role was crucial for the settlement and land development by believers, the Church and the Polish state. The aim of the article is to answer the questions who those clergymen were and how they dealt with this unusual challenge. In the literature on the subject, such issues as settlement processes in the Western and Northern Territories, the creation of the church administration, and relations between the state and the church have been widely described. Relations between priests and believers or relations among clergymen themselves are still less known. The documents available in the archives of state and church provenance allow to examine the priestly environment, which also underwent the stage of adaptation and integration with the foreign material and social environment. The historical and comparative method of research led to the establishment of several conclusions, including the most important one that the priests who came to Western Pomerania in the first decade after the war were not homogeneous. Their diversity concerned origin, education, customs or age, but also their attitude towards the so-called Regained Territories, their duties, church discipline or the new authority in Poland. This disintegration, often accompanied by prejudices and stereotypes, constituted the specificity of the religious life of the region and from this point of view is worth examining.

9

Środowisko kapłańskie na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956

63%

Cichocka M.

|

EN

After the Second World War, the region of Western Pomerania changed its religious face from Protestant to Catholic as a result of political decisions. As the Polish territory was moved to the west, the influence of the Roman Catholic Church also shifted. Not only secular settlers but also priests had to adjust to those exceptional circumstances. Usually treated as part of the institution they created, they have not yet been fully described as one of the groups of migrants. However, their role was crucial for the settlement and land development by believers, the Church and the Polish state. The aim of the article is to answer the questions who those clergymen were and how they dealt with this unusual challenge. In the literature on the subject, such issues as settlement processes in the Western and Northern Territories, the creation of the church administration, and relations between the state and the church have been widely described. Relations between priests and believers or relations among clergymen themselves are still less known. The documents available in the archives of state and church provenance allow to examine the priestly environment, which also underwent the stage of adaptation and integration with the foreign material and social environment. The historical and comparative method of research led to the establishment of several conclusions, including the most important one that the priests who came to Western Pomerania in the first decade after the war were not homogeneous. Their diversity concerned origin, education, customs or age, but also their attitude towards the so-called Regained Territories, their duties, church discipline or the new authority in Poland. This disintegration, often accompanied by prejudices and stereotypes, constituted the specificity of the religious life of the region and from this point of view is worth examining.

10

Zgodność granic administracji kościelnej z granicami odrodzonego państwa polskiego w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925 r.

51%

Ryguła P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2020

|

vol. 23

277-305

EN

The Second Polish Republic was a state that put a special emphasis on the safety of its political borders and on the integration of the people living on the territory of the reborn state. The guarantee to adjust the new canonical administrative division of the Catholic Church in Poland to the political borders of the new state, which was included in Article 9 of the Concordat of 10 February 1925, was of special importance to the Polish Republic at the beginning of its statehood. On the basis of the idea of the separation of church and state, the present article aims to show how the canon-law instruments were applied to achieve the goal of the territorial and social integration of the Second Polish Republic. The signatories of the Concordat were obviously aware of the fact that the legal instruments at the disposal of the Holy See were canon-law instruments. As such, they were not appropriate to confirm or guarantee the shape of the political borders of the state. However, the fact that they made it possible to map the existing political borders of the state onto the canonical chart of the contemporary Catholic Church in Europe is undeniable. When it comes to the integration of the Polish people, it was not possible to overlook the fact that the Roman Catholic Church was “the religion of the preponderant majority of the nation” in the Second Polish Republic, as stated in Article 114 the Constitution of 1921. Thus, the integration of the structures of the Catholic Church was of fundamental importance not only to its own efficiency within the borders of the state, but also to the social integration of the country, where 75% of the people declared the Catholic faith.

PL

II Rzeczypospolita była państwem, które w sposób szczególny kładło nacisk na gwarancje dotyczące własnych granic politycznych oraz konsolidację społeczeństwa zamieszkującego terytorium odrodzonego państwa. Gwarancje dostosowania do granic politycznych państwa nowego podziału kanoniczno-administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce – zawarte w art. IX konkordatu z 10 lutego 1925 r. – miały dla Rzeczpospolitej w początkach jej państwowości szczególne znaczenie. Wychodząc od idei rozdziału państwo‑Kościół, także na płaszczyźnie podziału administracyjnego, autor artykułu próbuje wskazać na wykorzystanie instrumentów prawno-kanonicznych do celu, jakim była integracja terytorialna i społeczna w II Rzeczpospolitej. Sygnatariusze konkordatu byli oczywiście świadomi, że instrumenty prawne, jakimi dysponuje Stolica Apostolska w powyższym zakresie, mają charakter prawno-kanoniczny. Nie są więc one właściwymi, aby uznawać czy gwarantować kształt granic politycznych państwa. Trudno jednak zaprzeczyć, że przy ich pomocy doszło do odwzorowania istniejących granic politycznych kraju na mapie kanonicznego podziału ówczesnego Kościoła Katolickiego w Europie. Jeśli zaś chodzi o konsolidację społeczeństwa polskiego, to trudno nie dostrzec, skoro dostrzegł to ustrojodawca w art. 114 Konstytucji RP z 1921 r., że wyznanie rzymskokatolickie w II Rzeczpospolitej było „religią przeważającej większości narodu”. Integracja struktur tego Kościoła miała więc fundamentalne znaczenie nie tylko dla sprawnego funkcjonowania tego Kościoła w ramach wyznaczonych granicami politycznymi. Miała też zasadnicze znaczenie dla integracji życia społecznego w kraju, w którym 75% społeczeństwa deklarowała się jako katolicy.

11

Kanoniczne konsekwencje nieodbierania przesyłek poleconych przez proboszcza na przykładzie kazusu

51%

Kroczek P., Lipińska W.

Annales Canonici

|

2023

|

vol. 19

|

issue 2

75-82

EN

The paper deals with the canonical consequences of the pastor’s failure to receive registered mail addressed to the parish. The purpose of the article is to evaluate from the point of view of canon law such omission of this organ and representative of the parish. The authors point out the disciplinary torts (failure to fulfill duties faithfully, failure to represent the parish, failure to cooperate with the Data protection officer for the Church) and criminal torts (the crime of abuse or neglect of office) that can be attributed to the pastor. The conclusion is that the pastor’s failure to collect mail can bring negative consequences for him.

PL

Artykuł dotyczy kanonicznych konsekwencji związanych z nieodbieraniem przez proboszcza przesyłek poleconych adresowanych do parafii. Celem artykułu jest ocena z punktu widzenia prawa kanonicznego takiego zaniechania tego organu i reprezentanta parafii. Autorzy wskazują na delikty dyscyplinarne (niewypełnianie wiernie obowiązków, niereprezentowanie parafii, brak współpracy z Kościelnym Inspektorem Ochrony Danych) oraz karne (przestępstwo nadużycia albo zaniedbania urzędu), które można przypisać proboszczowi. Wniosek jest następujący: nieodbieranie poczty przez proboszcza może skutkować dla niego negatywnymi konsekwencjami.

12

Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł

51%

Gryz R.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

vol. 16

|

issue 3

100-122

EN

The article presents selected issues concerning Polish Primates cardinal August Hlond and cardinal Stefan Wyszyński and other bishops’ engagement in the case of emergence and stabilisation of the Polish church administration on the Western and Northern Lands after World War II. It covers the most important stages in the chronology of events related to this topic (1945 – 1951 – 1956 – 1972). The most significant decisions were made in August 1945, when five apostolic administrations were created for the dioceses of Warmia and Gdańsk, Gorzów, Opole Silesia and Lower Silesia. In June 1972, after the Bundestag’s ratification of the border agreement between the Polish People's Republic and the Federal Republic of Germany, the temporary nature of the Polish ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories came to an end. In his bull Episcoporum Poloniae coetus, Pope Paul VI liquidated apostolic administrations and created four new dioceses (Gorzów, Koszalin-Kołobrzeg, Szczecin-Kamieńsk and Opole). In the twenty-seven-year long process of stabilisation of the Polish ecclesiastical structures, the position of successive Popes and the Holy See was decisive. They were taking into account the views of the German and Polish episcopates and the state of Polish-German relations in the matter of the boundary line approval. The most active among the Polish hierarchy was Bishop Bolesław Kominek (apostolic administrator in Opole, archbishop of Wrocław, and cardinal). The basis of the article’s synthetic narrative is the selection of the latest Polish publications on state-church relations in Poland after the Second World War, and source editions. The personal notes of Primate Wyszyński – Pro memoria, pastoral letters of the Polish Episcopate, announcements of the Episcopal Conference of Poland, and official statements of bishops, among others, were used.

PL

W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli Episcoporum Poloniae coetus zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowokościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego Pro memoria, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.

Refine search results

ŚWIECKA I KOŚCIELNA PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA PARAFII KORCZEW

Vizitační protokoly — pramen k poznání činnosti a práce nižších složek církevní správy Volyňského vikariátu v rozmezí let 1853–1918

Struktury kościoła rzymskokatolickiego w Polsce

Establish a new file plan in a diocese of the German Catholic Church

Dokumentacja w muzeach kościelnych

Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku: (15-077 Białystok, ul. Warszawska 46)

Kancelaria konsystorska w zaborze pruskim na przełomie XIX i XX wieku

Środowisko kapłańskie na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956

Środowisko kapłańskie na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956

Zgodność granic administracji kościelnej z granicami odrodzonego państwa polskiego w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925 r.

Kanoniczne konsekwencje nieodbierania przesyłek poleconych przez proboszcza na przykładzie kazusu

Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł