Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 34

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  churches and other religious denominations
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Content available remote

Wolność religijna w porządku konstytucyjnym Republiki Czeskiej

100%
Hrdina I. A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2005
|
vol. 8
103-120
PL
Wolność religijna, włączana współcześnie do praw osoby ludzkiej tzw. pierwszej generacji, ze względu na swoją powagę jest powszechnie uwzględniana w unormowaniach konstytucyjnych współczesnych państw demokratycznych. W konsekwencji obalenia reżimu komunistycznego pod koniec 1989 r. do jej należytego dowartościowania doprowadzono również w prawie konstytucyjnym Republiki Czeskiej. Celem tego artykułu jest dokonanie przeglądu tych unormowań oraz zwrócenie uwagi na główne rysy regulacji konstytucyjnych dotyczących wolności religijnej.
2
Content available remote

Kierunki i dynamika rozwoju nauki i dydaktyki prawa wyznaniowego w Polsce

100%
Tunia A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
133-154
PL
W niniejszym artykule autorka przedstawiła kondycję prawa wyznaniowego jako dyscypliny naukowej i dydaktycznej. Omówione w nim zostały główne kierunki badań podejmowane w ostatnich latach przez poszczególnych przedstawicieli doktryny oraz zakres i charakter zajęć dydaktycznych z prawa wyznaniowego prowadzonych na polskich uniwersytetach i innych uczelniach wyższych. Ponadto scharakteryzowała podręczniki prawa wyznaniowego obecne na rynku polskim oraz zobrazowała dokonujące się obecnie zjawisko konsolidacji środowiska prawa wykładowców prawa wyznaniowego w Polsce.
EN
The article presents the condition of ecclesiastical law as a scientific and academic discipline. It describes the main areas of research undertaken by individual representatives of the doctrine during the last years, as well as the scope and character of ecclesiastical law classes taught at Polish universities and colleges. Moreover, the author characterizes the textbooks on ecclesiastical law available on the Polish market and depicts the currently observable phenomenon of the consolidation of ecclesiastical law lecturers in Poland.
3
Content available remote

Konkordatowa regulacja sytuacji prawnej Kościoła katolickiego na Litwie

84%
Vaiciûnas V.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2005
|
vol. 8
135-142
PL
Republika Litewska po odzyskaniu niepodległości włączyła się w system międzynarodowy, nawiązując stosunki bilateralne. Wśród partnerów nie mogło zabraknąć Stolicy Apostolskiej. Po negocjacjach w dniu 5 maja 2000 r. w Wilnie nastąpilo podpisanie trzech układów między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską: 1) o współpracy w obszarze edukacji i kultury, 2) o prawnych aspektach wzajemnych relacji, i 3) o duszpasterstwie wojskowym.
4
Content available remote

Współdziałanie podmiotów samorządowych z podmiotami wyznaniowymi. Wybrane aspekty

84%
Bielecki M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
193-209
PL
Przedmiotem artykułu są prawne i faktyczne aspekty współdziałania podmiotów samorządowych ze związkami wyznaniowymi w powiecie tomaszowskim w województwie lubelskim. Omówione zostały następujące płaszczyzny współdziałania: kultura, oświata, kultura fizyczna i turystyka, ochrona rodziny i ochrona zdrowia.
EN
The article presents the legal and actual aspects of the cooperation of local government entities with religious denominations in Tomaszów Lubelski County in Lublin Voivodeship. The article discusses the following levels of cooperation: culture, education, physical culture and tourism, family protection and health care.
5
Content available remote

Relacje pomiędzy państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi w kantonie Vaud

84%
Krajczyński J.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
91-119
PL
Autor prezentowanego opracowania podejmuje kwestię relacji pomiędzy Kantonem Vaud (Waadt) a Kościołami i związkami wyznaniowymi. Analizując przepisy Konstytucji federalnej Konfederacji Szwajcarskiej z 18 kwietnia 1999 r. i ustawy zasadniczej Kantonu Vaud z 14 kwietnia 2003 r. oraz inne akty prawa regulujące sprawy natury religijnej, ustala on zasady określające sytuację prawną poszczególnych Kościołów i związków wyznaniowych, wykonujących swe funkcje na terenie Kantonu Vaud. Przeprowadzona analiza obowiązujących przepisów prawa wyznaniowego w zakresie wspomnianych relacji pozwala wysunąć następujące konkluzje natury ogólnej: • System prawa w zakresie regulacji relacji Państwo-Kościoły i związki wyznaniowe, przyjęty w Konstytucji Kantonu Vaud z 14 kwietnia 2003 r. nie ma charakteru nowatorskiego; znaczna część kantonów współtworzących Konfederację Szwajcarską przyjmuje dzisiaj właśnie taki sposób określenia sytuacji prawnej poszczególnych społeczności religijnych. • Zasady prawne przyświecające przyjęciu wspomnianego systemu z jednej strony pozwalają uszanować zasadę pozytywnej laickości Państwa, z drugiej zaś przyznają oficjalnie uznanym wspólnotom religijnym stosowną swobodę w zakresie określenia ich ustroju i realizacji działalności religijnej. • Aktualna regulacja sytuacji prawnej Kościołów i związków wyznaniowych, przyjęta w prawodawstwie Kantonu Vaud, jest wyrazem zapoczątkowanej w II połowie XIX w. oraz systematycznie pielęgnowanej tradycji tolerancji kulturowej i religijnej. Naczelnymi zasadami przyjętego systemu prawnego w zakresie regulacji kwestii religijnych są: wolność sumienia i wyznania, uznanie istotnej roli społeczności religijnych w zakresie kształtowania relacji społecznych i upowszechniania podstawowych wartości ludzkich, pokojowe współistnienie przedstawicieli różnych wspólnot religijnych.
EN
The author of the study reviews the problem of relations among Canton Vaud (Waadt), the Church and other religious associations. By examining the provisions of the Federal Constitution of the Swiss Confederation of 18 April 1999 and the Constitution of Canton Vaud of 14 April 2003 as well as other legal acts regulating religious matters, the author isolates the principles that govern the legal statuses of individual churches and denominations functioning in the Canton of Vaud. The analysis of the law on denominations with regard to these relations leads the author to the following generic conclusions: • The legal system pertaining to the relations among the state, Church and other denominations adopted in Canton Vaud in 14 April 2003 cannot be perceived as novel; the majority of cantons composing the Swiss Confederation adhere to this method of defining the legal situation of individual religious communities. • On the one hand, the legal principles governing the aforesaid system respect the positive secularity of the state; on the other, the officially recognized religious groups are free in proposing their own internal organization scheme and method of religious activity. • The current regulation of the legal situation of churches and religious associations adopted in the legislation of Canton Vaud is the continuation of a well-preserved, mid-19th century tradition of cultural and religious toleration. The prime principles of the binding legal system associated with religious matters are: freedom of conscience and religion, the recognition of a crucial role of religious communities in the shaping of social relations and promotion of fundamental values, harmonious coexistence of the followers of different religious groups.
6
Content available remote

Ochrona małżeństwa i rodziny w prawie polskim oraz prawie wewnętrznym kościołów chrześcijańskich

84%
Tunia A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
97-116
PL
Problematyka dotycząca ochrony małżeństwa i rodziny stanowi przedmiot zainteresowania zarówno państwa jak i związków wyznaniowych. Celem artykułu jest ukazanie zakresu tej ochrony w prawie polskim oraz porównanie go z ochroną tych instrukcji w prawie wewnętrznym wybranych kościołów chrześcijańskich Przepisy prawa polskiego zawierają szeroki zakres instrumentów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa tych instytucji. W odniesieniu do małżeństwa są to głównie normy, które dotyczą ochrony jego trwałości. Za takie zaś uznać można: określone przesłanki rozwodu, unieważnienia małżeństwa oraz ustalenia jego nieistnienia, tryb postępowania rozwodowego przewidujący instytucję mediacji oraz zawieszenia postępowania, w razie pojawienia się widoków na utrzymanie pożycia małżeńskiego, jak też instytucję separacji małżeńskiej. Instrumentami ochrony rodziny są z kolei określone przepisy prawa rodzinnego, podatkowego, ubezpieczeniowego, procesowego (karnego, cywilnego, administracyjnego) oraz przepisy o pomocy społecznej i przeciwdziałaniu patologiom (narkomanii, alkoholizmowi oraz przemocy w rodzinie). Przepisy te mają na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny oraz zapewnienia jej pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych lub kryzysowych. Ponadto w niejednokrotnym przypadku przewidują one możliwość współpracy organów władzy publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w zakresie zagwarantowania podstawowych praw rodzinie. Z kolei przepisy prawa wewnętrznego związków wyznaniowych odnoszą się przede wszystkim do ochrony małżeństwa, poprzez zachowanie jego nierozerwalności, natomiast do ochrony rodziny prawo powszechne kościołów chrześcijańskich nie odnosi się w sposób bezpośredni. Gwarantowana jest ona jednak w normach prawa partykularnego.
EN
The problem of protection of marriage and family attracts particular attention both of the state and religious associations. The article demonstrates the scope of this protection in Polish law and juxtaposes it with the protection of these institutions offered by internal laws of selected Christian churches. Polish rules and regulations furnish a broad range of instruments safeguarding these institutions. As far as marriage is concerned, these are primarily norms governing the protection of its durability. These are: specific grounds for divorce, nullification of marriage and determination of its invalidation, divorce proceedings allowing for conciliation, in case conjugal life is likely to be sustained, as well as the institution of separation. The instruments of family protection are: specific provisions of family law, tax law, insurance law, rules of procedure (civil, penal, administrative) and regulations on social assistance and prevention of social pathologies (drug addiction, alcohol addiction and domestic violence). These regulations are intended to safeguard basic family needs and pro vide assistance in emergency or crisis circumstances. Furthermore, oftentimes they provide for cooperation between public authorities, churches and religious associations in securing most fundamental family rights. On the other hand, internal regulations of religious associations protect the conjugal bond by securing its indissolubility; however, when it comes to family protection, the universal law of Christian churches fails to govern it directly. Still, it is guaranteed by the norms of particular laws.
7
Content available remote

Konstytucyjna zasada współdziałania państwa i Kościoła w kontekście interpretacji zasad poszanowania godności osoby ludzkiej i dobra wspólnego

84%
Steczkowski P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
155-170
PL
Artykuł przedstawia koncepcję występującej w Konstytucji RP zasady współpracy pomiędzy państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi w kontekście problemów interpretacyjnych dwóch pojęć istotnie związanych z tą zasadą, a mianowicie pojęciem „dobra człowieka” oraz „dobra wspólnego”. Rozważania zostały ograniczone do relacji pomiędzy państwem a Kościołem katolickim. W pierwszej części tekstu zostały przedstawione trzy różne interpretacje rozumienia zasady współpracy pomiędzy Państwem a Kościołem, jakie istnieją w aktualnej doktrynie prawa wyznaniowego. Natomiast druga część prezentuje fundamentalne różnice w interpretacji istotnych dla zasady współpracy pojęć „godności osoby ludzkiej” oraz „dobra wspólnego”, które istnieją pomiędzy katolicka nauką społeczną a doktryną prawną. We wnioskach wskazano na niemożliwość identycznej interpretacji zakresu przedmiotowego zasady współdziałania Państwa i Kościoła katolickiego przez obydwie strony. Efektem tego jest konieczność wzajemnego uznania warunków brzegowych tej interpretacji, oraz istnienia forum dialogu, który pozostaje jedynym sposobem uzgadniania zakresu współpracy pomiędzy Państwem a Kościołem.
EN
The article presents the concept of the constitutional principle of cooperation between the state and churches and religious denominations in the context of the interpretation of two notions closely related to this principle: “the individual good” and “the common good.” The discussion is limited to the relationship between the state and the Catholic Church. The first part of the article describes three different interpretations of the principle of Church-State cooperation, which exist in the current doctrine of ecclesiastical law. The second part presents some fundamental differences between the Catholic social doctrine and the legal doctrine in the interpretation of the relevant notions of human dignity and the common good. By way of conclusion, it is indicated that the identical interpretation of the objective scope of the principle of Church-State cooperation by both parties is rather unattainable. As a result, one ought to recognize the necessity to mutually acknowledge the boundaries of this interpretation and to create a climate of dialogue, which remains the only way of agreeing on the scope of cooperation between the state and the Church.
8
Content available remote

Wpływ transformacji ustrojowej państwa polskiego na politykę wobec mniejszości wyznaniowych, narodowych i etnicznych (1989-2005)

84%
Waszkiewicz E.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
151-177
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia, jak wraz z transformacją ustrojową Polski w 1989 r. zmieniał się stosunek władz państwowych do mniejszości wyznaniowych i narodowych. Omówione zostały zarówno nowe rozwiązania prawne jak i instytucjonalne, gwarantujące mniejszościom wolność wyznania oraz ochronę swej szeroko rozumianej tożsamości kulturowej. Szczególny akcent położony został na omówienie nowej polityki państwa wobec mniejszości - państwa, które całkowicie zarzuciło próby asymilacji mniejszości narodowych i etnicznych, a przejęło rolę realizatora postulatów mniejszości i gwaranta praw mniejszościowych. Analiza biuletynów będących zapisem posiedzeń Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz protokołów Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, pozwoliła autorce artykułu na dokonanie kilku konkluzji: w analizowanym okresie polskie władze państwowe podtrzymywały i rozwijały tożsamość kulturową mniejszości narodowych i etnicznych, zagwarantowały używanie języka regionalnego, wspierały finansowo kościoły, związki wyznaniowe, stowarzyszenia kulturalne mniejszości, zapewniały równouprawnienie wobec polskiej większości, uznały mniejszości narodowe i etniczne za pełnoprawny podmiot, wpisany na trwałe w strukturę państwa. Nowa polityka państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych dała impuls członkom tych społeczności do szerokiego prezentowania własnych odrębności kulturowych, odrębnej tożsamości, religii, czy obyczajów. Mniejszości narodowe uznane prawnie i wspierane przez państwo stały się elementem bogactwa kulturowego kraju.
EN
The article attempts to follow through a variable approach of Polish state authorities to religious and national minorities during the political transformation in Poland in 1989. New legal and institutional instruments are discussed that were intended to guarantee the minorities freedom of religion and protection of a broadly understood cultural identity. Much space is devoted to the state’s new policy toward minorities, i.e. the strategy of abandonment of assimilation endeavours in national and ethnic groups in favour of realizing their proposals and guaranteeing minority rights. The examination of bulletins recording the sittings of the Parliamentary Commission for National and Ethnic Minorities and the minutes of the Joint Commission of Government and National and Ethnic Minorities allowed the author to arrive at a number of conclusions: in the period in question, Polish authorities sustained and fostered the cultural identity of national and ethnic minorities; they consented to the use of regional languages, they provided financial support to churches, religious associations and minority cultural groups; they ensured equal rights with the Polish majority; they recognized national and ethnic minorities as a rightful subject permanently ingrained in the state’s structure. The new state’s policy toward national and ethnic minorities stimulated the members of these groups to fully display their cultural independence, identity, religion and customs. Legitimate and supported minorities became a component of the cultural wealth of the country.
9
Content available remote

Utrata urzędu proboszcza na gruncie prawa kanonicznego i znaczenie tego faktu w procesie eksmisyjnym

84%
Januchowski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
179-197
PL
Przedmiotem artykułu jest pozbawienie proboszcza urzędu kościelnego przez biskupa i skutki tej decyzji na gruncie prawa polskiego, w szczególności w kontekście ewentualnego procesu eksmisyjnego – z prawa kanonicznego wynika bowiem, że proboszcz pozbawiony urzędu powinien opuścić dom parafialny. Autor zauważa, że z uwagi na wyrażoną w Konstytucji i innych aktach prawnych zasadę autonomii i niezależności Kościoła i państwa władze państwowe nie są kompetentne do oceny decyzji władz kościelnych o pozbawieniu proboszcza urzędu. Ze wspomnianej zasady wynika jednak również i to, że decyzje takie nie mogą być (inaczej niż to było w okresie II Rzeczypospolitej) wykonywane przez władze państwowe. Jeżeli zatem proboszcz nie wyda dobrowolnie plebani konieczne jest wystąpienie do sądu państwowego o wydanie wyroku eksmisyjnego – dopiero taki wyrok może zostać wykonany na drodze przymusu państwowego. Zdaniem autora w procesie eksmisyjnym pozycja proboszcza jest słabsza niż innych pozwanych, albowiem – z uwagi na swobodę Kościoła w obsadzaniu urzędów kościelnych – nie może on w procesie tym podnosić zarzutów dotyczących przesłanek wydania czy też wad formalnych dekretu biskupa o usunięciu. W efekcie postępowanie dowodowe sprowadza się do oceny czy stosowny dekret został wydany. Autonomia Kościoła nie wyklucza jednak zastosowania w procesie eksmisyjnym przepisów prawa polskiego regulujących ochronę lokatorów. Zdaniem autora przedstawione w artykule uwagi dotyczące eksmisji proboszcza mogą znaleźć zastosowanie również w przypadku eksmisji osób sprawujących inne urzędy kościelne, a być może również osób, które sprawują jakiekolwiek funkcje w ramach struktury organizacyjnej Kościoła – problematyka ta wymaga jednak dalszych badań.
EN
The author discusses the problem of removal of a pastor from his parish by a bishop and ponders upon the effects of such a decision in Polish law, in particular when it comes to the eventual eviction process. Canon law stipulates that a pastor removed from his office should leave the parish house. As the author points out, the constitution and other statutes sanction the principle of Church’s autonomy and independence; for this reason, state authorities are not empowered to assess the decision of the ecclesiastical office on the removal of a pastor. Moreover, the same principle says that such decisions may not be (as opposite to the period of the 2nd Republic of Poland) executed by state authorities. Should a pastor refuse to vacate the parish of his own accord, it is necessary to petition a state court for issuing an eviction order. Only such a judicial decision may be suitably enforced. In the author’s opinion, the pastor’s position in the eviction process is less advantageous, compared with other respondents, for – due to the Church’s liberty in filing ecclesiastical officials – he is not in a position to dispute the reasons behind or draw attention to formal defects of the bishop’s decree of removal. As a matter of fact, evidentiary proceedings are confined to an evaluation of whether the decree in question has been issued. Nevertheless, the Church’s autonomy does not rule out the option of recourse to the regulations of Polish law pertaining to the protection of tenants in an eviction process. The author reckons that the opinions concerning the removal of a pastor and put forth in the article may prove workable also in the eviction of persons holding other ecclesiastical offices as well as those in other functions in the Church’s organisational structure – this issue requires further study
10
Content available remote

Prace parlamentarne Sejmu Ustawodawczego 1919-1922 nad rewindykacją dóbr kościelnych skonfiskowanych przez carat

84%
Balicki A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
279-292
PL
Po powstaniu styczniowym społeczeństwo polskie, a zwłaszcza Kościół Polski i duchowni zostali poddani strasznym represjom przez władze carskiej Rosji. Księża masowo skazywani byli na śmierć lub wywożeni na Syberię. Kościół Polski – ostoja polskości, został zaatakowany w szczególny sposób. W 1865 roku rząd dokonał konfiskaty dóbr kościelnych i przestał wypłacać duchownym pensje rządowe. Ponadto w 1867 r. wszyscy biskupi zostali podporządkowani Kolegium Duchownemu w Petersburgu. Ograniczenie praw Kościoła katolickiego oznaczało zupełne uzależnienie tej instytucji od władz carskich. Sejm ustawodawczy obradujący w latach 1919–1922 podjął próbę rewindykacji dóbr kościelnych, skonfiskowanych przez carat. Rozwiązując tę kwestię, Sejm pracował m. in. nad zwrotem dóbr klasztoru w Dubnie Braciom Misjonarzom Bosym, także domagał się zwrotu kościoła w Głębokiem parafii rzymskokatolickiej. Podjęto również próbę przyznania ojcom Karmelitom Bosym w Lublinie prawa własności do ich klasztoru, skonfiskowanego przez rząd carski. Rozstrzygnięcie tych problemów w przytoczonych wyżej sprawach nie było łatwe. W sprawie wspomnianych nieruchomości krzyżowały się interesy Kościoła prawosławnego, Kościoła rzymskokatolickiego, jak również państwa, gdyż władze nie rezygnowały z chęci przejęcia tych dóbr na rzecz skarbu państwa. Posłom sejmu ustawodawczego nie udało się przyjąć ustawy, która kompleksowo rozwiązałaby problem rewindykacji dóbr kościelnych skonfiskowanych przez carat w okresie zaborów.
EN
After the January Uprising, Polish society, especially the Polish Church and the clergy, fell victim to repression by the government of tsarist Russia. Clergymen in large numbers were sentenced to death or deported to Siberia. The Polish Church – the mainstay of Polish identity, was attacked in the heaviest way. In 1865 the government confiscated Church estates and stopped paying government salaries to clergymen. Moreover, in 1867 all the bishops were subordinated to the Board of Clergy in Petersburg. The limitation of the Catholic Church’s rights meant total dependence of this institution on the tsarist government. The Legislative Sejm debating between 1919 and 1922 made an attempt to vindicate the Church estates confiscated by tsarism. While tackling this issue, the Sejm worked on the return of the monastery estate in Dubno to Barefoot Missionary Brethren. It also tried to regain the church in Głębokie for a Roman Catholic parish. In addition, there were attempts to grant Barefoot Carmelites in Lublin ownership of their monastery which had been confiscated by the tsarist government. Settling the above-mentioned matters was not an easy task. The aforementioned estates triggered a clash of interests between the Orthodox Church, the Roman Catholic Church and the state, since the government did not give up its plans to incorporate the estates in question into the State Treasury. Nevertheless, the MPs of the Legislative Sejm did not manage to pass a bill which would completely solve the problem of the vindication of the Church estates confiscated by the tsarist government during the partitions.
11
Content available remote

Wpłaty 1% podatku dochodowego od osób fizycznych jako źródło finansowania działalności instytucji kościelnych

84%
Walencik D.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
311-327
PL
W artykule poruszono zagadnienia dotyczące warunków i trybu uzyskiwania przez kościelne osoby prawne i jednostki organizacyjne statusu organizacji pożytku publicznego oraz przesłanek dokonywania na ich rzecz wpłat 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Zdaniem autora obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (zwłaszcza art. 3 ust. 3, art. 21 i 27) są korzystne dla kościelnych osób prawnych i jednostek organizacyjnych. Ponadto wpłaty 1% podatku dochodowego od osób fizycznych stanowią dodatkowe źródło finansowania instytucji kościelnych, które oprócz działalności kultowej, prowadzą również działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych. Wreszcie odwołując się do funkcjonowania ustawy w praktyce, autor konstatuje, że instytucje kościelne są odpowiednio (niejednokrotnie nawet lepiej od innych podmiotów) przygotowane do prowadzenia działalności pożytku publicznego oraz bez większych trudności pozyskują wpłaty 1% podatku, ponieważ transparentnie nimi administrują.
EN
The author discusses the prerequisites and procedures of obtaining the status of a public benefit organisation by ecclesiastical legal persons and organisational units; he further lists the conditions of their receipt of the donations of 1% off the natural persons’ income tax. In the author’s opinion, the effective regulations of the 24 April 2003 Public Benefit and Volunteer Work Act (especially Article 3(3), Article 21 and 27) promote ecclesiastical legal persons and organizational units. Furthermore, the donations of 1% off the natural persons’ income tax provide additional funding for Church’s institutions which, on top of cultural initiatives, undertake beneficial activities in the province of public objectives. Finally, having referred to the act’s application in practice, the author concludes that ecclesiastical institutions display particular fitness (often greater than other that of other entities) to implement publically beneficial programmes and more readily obtain the 1% off-tax donations due to their credibility when it comes to a transparent and efficient management of finances.
12
Content available remote

Stosunki wyznaniowe na pograniczu polsko–ukraińskim na przykładzie działalności powiatu tomaszowskiego

84%
Bielecki M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
219-240
PL
Tematem niniejszego opracowania są stosunki wyznaniowe na pograniczu polsko-ukraińskim, na przykładzie działalności powiatu tomaszowskiego. Stosunki wyznaniowe pojmowane są tu jako korelacje zachodzące pomiędzy podmiotami wyznaniowymi, podmiotami wyznaniowymi a innymi podmiotami, jak również stosunki, w których nie uczestniczą podmioty wyznaniowe, ale opierają się one na normach prawa wyznaniowego. Artykuł podchodzi do zagadnienia w sposób wieloaspektowy, nie ogranicza się jedynie do charakterystyki działań podejmowanych w ramach działalności powiatu tomaszowskiego, ale przedstawia również uwarunkowania historyczne współpracy polsko-ukraińskiej. Charakterystykę umów podpisywanych przez powiat tomaszowski oraz gminy, które go tworzą, poprzedza omówienie rozwiązań zawartych na szczeblu centralnym i wojewódzkim. Ostatnia część opracowania poświęcona jest omówieniu praktycznych form współpracy w oparciu o charakterystykę Transgranicznych Polsko-Ukraińskich Dni Dobrosąsiedztwa, które co roku odbywają się w miejscowości Korczmin, w powiecie tomaszowskim. Spotkania te mają na celu rozwijanie wzajemnych kontaktów osób mieszkających po obu stronach granicy. Podczas odbywających się uroczystości tworzy się prowizoryczne przejście graniczne, które co roku przekracza kilka tysięcy osób. Symbol miejscowości Korczmin, która w wyniki zawirowań historycznych została podzielona na dwie części, teraz staje się symbolem wzajemnego pojednania.
EN
The author discusses the religious relations at the Polish-Ukrainian borderland with particular attention to Tomaszów Lubelski Poviat. By religious relations the author understands the correlations between denominational entities, between denominational entities and other entities as well as the relations involving denominational entities but governed by denominational law. The author’s approach to the issue is multi-faceted and goes beyond plain characteristics of initiatives undertaken by the authorities of Tomaszów Lubelski Poviat. The study does not omit to touch upon the historical context of Polish-Ukrainian cooperation. The author also outlines the underlying ideas of the agreements concluded between Tomaszów Lubelski Poviat and its gimnas and discusses the relevant solutions adopted at the national and regional level. The concluding part of the paper focuses on the practical forms of collaboration such as the Cross-border Polish-Ukrainian Good Neighbourhood Days held annually in Korczmin, Tomaszów Lubelski Poviat. During this event, the inhabitants of either side of the border converge to maintain mutual relationships. In order to help this, a provisional border crossing is established to enable thousands of visitors to attend. The symbol of the village of Korczmin, which was halved by reason of historical turbulence, is now seen as a symbol of reconciliation.
13
Content available remote

Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych

84%
Walencik D.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
261-277
PL
Odliczanie darowizn na cele kultu religijnego oraz na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od lat budzi poważne spory doktrynalne. Istotne rozbieżności są widoczne również w praktyce organów podatkowych i orzecznictwie sądów administracyjnych. Przyczyną tej sytuacji jest nieprecyzyjne zredagowanie przepisów zwartych zarówno w ustawach podatkowych, jak i ustawach kościelnych. W artykule dokonano wykładni wspomnianych przepisów, w toku której uwzględniono orzecznictwo sądów administracyjnych oraz dokonywane przez organy podatkowe interpretacje prawa podatkowego. Zgłoszono także postulaty de lege lata pod adresem administracji podatkowej, zwłaszcza Ministra Finansów.
EN
Deduction of donations for religious worship and for the church’s charitable and welfare activity from the income tax base has been arousing doctrinal controversy for many years. Also the approaches of the tax authority and administrative courts reveal vast disparities. The underlying cause seems to be inaccurate phrasing of rules and regulations contained in both tax legislation and in ecclesiastical statutes. The article discusses the relevant regulations and highlights the decisions of administrative courts and interpretations of tax law by the tax authority. Moreover, the author makes de lege lata recommendations for tax administration, in particular for the Finance Minister.
14
Content available remote

Darowizny na cele kultu religijnego i kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Kontrowersje i nowe rozwiązania

84%
Stanisławski T.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
329-339
PL
Darowizny od zawsze stanowiły podstawę funkcjonowania podmiotów kościelnych. Przychylność ustawodawcy wobec podmiotów kościelnych wyraża się w finansowym preferowaniu ich, jak i tych, którzy dokonują na ich cel darowizn. W odniesieniu do instytucji kościelnych oznacza ona przede wszystkim zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych oraz ulgi w niektórych podatkach lokalnych. W przypadku natomiast podatników dokonujących darowizn na rzecz tej działalności, przychylność ta wyraża się w możliwości pomniejszania podstawy opodatkowania. Z racji swojej długiej obecności w polskim systemie prawa wyznaniowego i finansowego darowizny stały się już przedmiotem wielu opracowań. Jednym z powodów tego zainteresowania jest niestabilność przepisów. Uzasadnione jest więc skoncentrowanie się wyłącznie na problematycznych fragmentach tej tematyki oraz na rozwiązaniach stosunkowo nowych. Są to: cele darowizn, wymogi formalne ich przekazywania, kontrowersyjne orzecznictwo, obowiązki rejestrowania danych darczyńców oraz ich publikacji Podsumowując należy stwierdzić, iż niewątpliwie darowizny wciąż odgrywają ogromną rolę w finansowaniu działalności kościołów i innych związków wyznaniowych. Jedynie ich część, niewielka, ale sformalizowana, jest przychylnie traktowana podatkowo przez ustawodawcę. Mimo ugruntowanej pozycji, jaką posiadają w świadomości podatników oraz w polskim systemie prawnym wciąż pozostaje wiele kwestii do ostatecznego rozstrzygnięcia. Nowe elementy owego systemu otwierają również pole do współpracy wyspecjalizowanych instytucji wspólnych łączących przedstawicieli państwa oraz kościołów i innych związków wyznaniowych.
EN
Donations have always been fundamental to the functioning of ecclesiastical entities. The legislator’s favourable response to the needs of such entities is manifested in its support provided to their donors. As far as the Church institutions are concerned, they are exempt from legal persons’ income tax and enjoy concessions in some local taxes. On the other hand, taxpayers donating to ecclesiastical entities may deduct the donation from the taxation base. Having been functioning in the Polish law on denominations and financial law for a long time, donations have been the subject of numerous studies. One of the reasons for their frequent occurrence in research papers is the fluctuating regulations. Hence, it is justified that only some more complex issues of this subject as well as implemented novelties be put to more conscientious examination. These are: purposes of donations, formal requirements of donating, controversial judicial decisions, the obligation of recording and publicizing donors’ details. To conclude, it must be noted that donations play a conclusive and pivotal role in the financing of churches and other religious associations. Only part of them, yet formalized, is approved by the legislator in terms of tax reliefs. Despite their established position in taxpayers’ awareness and in Polish legal system, there is still much left to be resolved in this respect. The new components of the system open new windows of collaboration between specialized institutions intended to provide a meeting ground for the state, Church and other religious associations.
15
Content available remote

Regulacja majątkowa w odniesieniu do mienia żydowskiego w północnej części województwa lubuskiego

84%
Leszczyński P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
121-149
PL
Zagadnienie restytucji mienia żydowskiego w Europie Środkowo–Wschodniej, ma w związku z tragedią Holokaustu kluczowe znaczenie dla zadośćuczynienia krzywd okresu II wojny światowej. Kwestie te stanowią przedmiot bądź ogólnych unormowań restytucyjnych, bądź partykularnych, jak to ma miejsce w tematyce powyższego artykułu, odnoszącego się do regulacji prawnych w Polsce. Autor syntetycznie przedstawia unormowania stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w okresie międzywojennym oraz postanowienia ustawy z 20 lutego 1997 r. o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich – w aspekcie jej regulacji majątkowych obejmujących nieruchomości. Należy zauważyć, iż zakres podmiotowy tej ustawy obejmuje wyłącznie żydowskie osoby prawne w postaci gmin religijnych, tworzących reprezentację w ramach Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich. Nie obejmuje roszczeń innych osób prawnych żydowskich działających w II Rzeczypospolitej, ani też osób fizycznych – Żydów będących w dniu 1 września 1939 r. obywatelami państwa polskiego i ich prawnych następców. To kwestia, która ma być unormowana w ustawie reprywatyzacyjnej. Autor opisuje schemat normatywny tzw. Postępowania regulacyjnego, dotyczącego realizacji roszczeń majątkowych dzisiejszych gmin żydowskich i Związku Gmin, drogą specyficznego, polubownego postępowania, w którym rozstrzygnięcia podejmowane są przez zespoły orzekające w ramach Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich, działające w oparciu o równą ilość przedstawicieli strony państwowej i religijnej. W artykule podana jest statystyka rozstrzygnięć Komisji. Zakres terytorialny opisywanego tematu dotyczy północnej części dzisiejszego Województwa Lubuskiego, wchodzącej w skład Województwa Gorzowskiego do 31 grudnia 1998 r. Tereny te stanowiły formalnie do Układu Poczdamskiego z 2 sierpnia 1945 r. część Niemiec. Ten fakt rzutuje na pewne odmienności natury materialnej postępowania regulacyjnego na tym obszarze – w porównaniu do reszty terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Autor ilustruje te procesy, śledząc losy wniosków gmin żydowskich i Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich – o przeniesienie własności nieruchomości na terenie czterech gmin opisywanego obszaru: Skwierzyny, Międzyrzecza, Gorzowa Wlkp. oraz Słubic. Praktyka postępowania regulacyjnego wskazuje, iż najwięcej wniosków dotyczy obiektów synagogalnych, posynagogalnych oraz cmentarzy żydowskich (kirkutów). Pilną kwestią są nakłady finansowe na ich renowację. Odnosi się to do wszystkich miejsc żydowskich kultury materialnej i duchowej.
EN
The issue of restitution of Jewish property in East-Central Europe is – due to the Holocaust – of great significance for the reparation for the injustice of the Second World War. This matter has been either the subject of general or particular restitution regulations, as pointed out in the title of this paper treating of the Polish legal backdrop. The author provides a synthesis of the state's attitude to Jewish religious communities in the interwar period and discusses the provisions of the Act on the Relation of the State to Jewish Religious Communities on the subject of property regulations pertaining to fixed property. It should be noted that the act mentions only Jewish legal persons, that is, religious communities represented by the Association of Jewish Religious Communities. Hence, the act omits to include the claims of other Jewish legal persons residing in the 2nd Republic of Poland or Jewish natural persons having the status of Polish citizens on 1st September 1939, including their legal successors. This question shall be normalised in the reprivatisation bill. The author outlines the normative scheme of the so-called “regulatory procedure” concerning the satisfaction of property claims of today’s Jewish communities and of the association through amicable settlement in which the decisions are made by adjudication panels of the Regulatory Committee for the Jewish Religious Communities made up of an equal number of religious and state representatives. The article provides relevant statistics committee's decisions. The actual geographical location of the problem in question is the north part of today’s Lubuskie Voivodeship, formerly Gorzowskie Voivodeship (up to 31st December 1998). Before the Potsdam Agreement of 2nd August 1945, this area had been part of Germany. This reveals certain differences in the substantive character of the regulatory procedure implemented in the region, as opposed to other parts of the Republic of Poland. The author illustrates such processes by tracking the applications of Jewish communities and the Association of Jewish Religious Communities for the transfer of ownership of fixed property in four gminas in the area in question: Skwierzyna, Międzyrzec, Gorzów Wielkopolski and Słubice. The practice of the regulatory procedure proves synagogue and ex-synagogue buildings as well as Jewish cemeteries to be the most frequently listed items in the submitted applications. To secure funds for their renovation is an urgent need. As a matter of fact, it refers to all locations exhibiting Jewish spiritual and material culture.
16
Content available remote

Działalność Komisji Wspólnej w latach 1989-2008 jako wyraz dialogu między państwem a Kościołem w świetle wybranych zagadnień

67%
Majda J.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
171-191
PL
W Polsce, po przełomie politycznym 1989 r., nastąpiła normalizacja stosunków w odniesieniu do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych. Na mocy art. 4 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP ustawowe umocowanie otrzymała Komisja Wspólna przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski, której zadaniem jest rozpatrywanie problemów związanych z rozwojem stosunków między Państwem i Kościołem oraz spraw interpretacji niniejszej ustawy i jej wykonywania. W okresie od 1989 do 2008 r., Komisja Wspólna spotykała się 32 razy, a wśród zagadnień, które pojawiały się najczęściej, należy wymienić sprawy dotyczące nauki religii w szkole i majątku kościelnego. Poza tym punktem stałym obrad były też sprawy bieżące. Zaznaczyć trzeba, że mimo nowej rzeczywistości, która nastąpiła po 1989 roku, atmosfera panująca wewnątrz Komisji Wspólnej ulegała zmianom w zależności od zmian na arenie politycznej. Niemniej jednak, dzięki wspomnianej ustawie o stosunku Państwa do Kościoła, Komisja Wspólna otrzymała ustawową legitymację swego istnienia i działania, a dzięki temu mogła być płaszczyzną dialogu między Rządem a Episkopatem, bez względu na to, kto sprawował w kraju władzę. Zasadnicza wartość spotkań przedstawicieli Rządu i Episkopatu w ramach Komisji Wspólnej przejawiała się w tym, że powoływano dwustronne zespoły robocze zajmujące się przygotowywaniem rozwiązań, które w swej finalnej wersji mogły odpowiadać oczekiwaniom układających się stron.
EN
Poland, after the political transformation in 1989, saw the normalization of the relations with respect to individual churches and religious denominations. An indication of that state of affairs was the adoption of a clear legal basis for the Joint Commission of the representatives of the Government of the Republic of Poland and the Conference of the Polish Episcopate, in accordance with art. 4 of the act of 17 May, 1989, on the relationship between the State and the Catholic Church in the Republic of Poland. The main objective of the Joint Commission is to examine the problems related both to the development of Church-State relations and to the interpretation and execution of the afore-mentioned act. From 1989 to 2008 the Joint Commission gathered 32 times, and among the most frequently discussed issues one can enumerate those concerning Church estates and religious education at school. Also some current matters typically appeared on the agenda. One ought to emphasize that despite the new reality after 1989, the atmosphere within the Joint Commission differed depending on the changes in the political arena. Nevertheless, owing to the above-mentioned act on the relationship between Church and State, the Joint Commission gained the statutory basis of its existence and activity, and constituted a plane of dialogue between the Government and the Episcopate, irrespective of the ruling party. The main value of the meetings of the representatives of the Government and the Episcopate lay in appointing bilateral teams who worked on preparing solutions which could finally prove acceptable to both negotiating parties.
17
Content available remote

Sądownictwo anglikańskie na przykładzie sądów Kościoła Anglii

67%
Rynkowski M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
119-131
PL
Celem niniejszego artykułu jest krótka prezentacja sądownictwa Kościoła Anglii. Uwagę czytelnika kontynentalnego zwracają silne związki z państwem: ponieważ królowa jest głową Kościoła, sądy mają status sądów królewskich. Podstawę prawną funkcjonowania sądów oraz procedury zostały sformułowane w aktach nazywanych „measures”, które są kościelnymi aktami prawnymi mającymi taką samą rangę prawną, jak ustawy parlamentu. Niniejszy artykuł analizuje źródła prawa, strukturę sądów, ich specyfikę oraz pozycję sędziego (zwanego kanclerzem), wspomniane są pewne kwestie proceduralne, np. prawo do apelacji. Specjalną uwagę zwrócono na wzajemne relacje między sądami kościelnymi a pozostałymi sądami państwowymi, tytułem przykładu cytowane są także orzeczenia w celu podkreślenia znaczenia precedensu w systemie common law. Na końcu artykułu zamieszczono uwagi dotyczące pozycji sądów kościelnych w Walii i Szkocji.
EN
The aim of this paper is to briefly present the judicial system of the Church of England. The state elements of this system are striking to continental readers: as the Queen is the head of the Church, the courts have the status of royal courts; the legal base and rules of procedure are laid down in measures, which are ecclesiastical legal acts having the same legal force as acts of the Parliament. This paper analyzes the legal basis, the structure of the courts, their particular features, and the position of a chancellor; also some procedural issues, e.g. the right of appeal, are mentioned. Special attention is paid to the mutual relationship between the ecclesiastical courts and (classical) state courts. Some examples of judgements are quoted to underline the power of precedence, typical for the common law system. Some remarks concerning the position of ecclesiastical courts in Wales and Scotland conclude this paper.
18
Content available remote

Proces likwidacji kościelnych placówek opiekuńczo-wychowawczych w Polsce w latach 1946-1965

67%
Środa P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
293-320
PL
W opracowaniu podjęto problem likwidacji w okresie Polski Ludowej placówek oświatowo-wychowawczych prowadzonych przez jednostki organizacyjne Kościoła katolickiego. Przedstawiony został przebieg procesu likwidacji oraz ocena prawna decyzji ówczesnych władz oświatowych i lokalowych dotyczących zamykania zakładów oraz przejmowania majątku ruchomego i nieruchomego. Ocena ta dotyczy tak kwestii o charakterze materialnoprawnym jak i proceduralnym.
EN
The present study tackles the problem of the dissolution of educational care institutions managed by the organizational units of the Catholic Church at the time of the People’s Republic of Poland. The article presents the process of dissolution and the legal assessment of the decisions taken by the then educational and housing authorities with a view to closing down the institutions and taking over the movable and immovable property. The assessment concerns both substantive and procedural matters.
19
Publication available in full text mode
Content available

Opinia prawna w sprawie statusu prawnego Instytutu Filozoficzno-Teologicznego im. E. Stein w Zielonej Górze po zawarciu przez uczelnię umowy o współpracy z Papieskim Wydziałem Teologicznym we Wrocławiu z dnia 14 maja 2013 r. w sprawie prowadzenia studiów na kierunku teologia

67%
Mezglewski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2015
|
vol. 18
355-361
PL
Opinia dotyczy sytuacji, w jakiej znalazł się jeden z instytutów teologicznych, prowadzonych przez Kościół katolicki w Polsce. Sytuacja instytutu zmieniła się po wejściu w życie nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym dokonanej w 2011 r. Nowa ustawa nie przewiduje dalszego istnienia ośrodków zamiejscowych (w tym instytutów teologicznych) na uniwersytetach państwowych. Z kolei afiliowanie instytutu do Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu napotyka trudności ze strony władz kościelnych, których decyzje należy zinterpretować w świetle obowiązujących porozumień państwowo-kościelnych.
EN
The opinion refers to situations of one of the theological institutes run by the Catholic Church in Poland. The situation of the institute changed after the entry into force of the amendment to the Law on Higher Education made in 2011. According to the new law state universities cannot have local branches (including theological institutes). In turn, church authorities have a problem with the affiliation of theological institute to the Pontifical Faculty of Theology in Wroclaw because their decisions must be interpreted in the light of existing agreements the state – the church.
20
Content available remote

Kryteria wydatkowania środków Funduszu Kościelnego

67%
Piszcz-Czapla M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
341-352
PL
Fundusz Kościelny został powołany na mocy art. 8 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego, jako forma rekompensaty dla kościołów za przejęte przez Państwo nieruchomości ziemskie. Fundusz ten, stosownie do zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych wyrażonej w art. 25 ust. 1 Konstytucji RP, działa na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych, posiadających uregulowany status prawny w RP. Fundusz Kościelny stanowi wyodrębnioną pozycję w części 43 budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Środki Funduszu Kościelnego przeznacza się na następujące cele: 1) finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne duchownych na zasadach i w wymiarze przewidzianych w przepisach ubezpieczeniowych; 2) wspomaganie kościelnej działalności charytatywnej, działalności oświatowo-wychowawczej i opiekuńczo-wychowawczej a także inicjatyw związanych ze zwalczaniem patologii społecznych oraz współdziałania w tym zakresie organów administracji rządowej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi; 3) remonty i konserwację obiektów sakralnych o wartości zabytkowej; dotacje przyznaje się wyłącznie na remonty i konserwację zabytkowych obiektów o charakterze sakralnym. Decyzję o przyznaniu dotacji ze środków budżetowych Funduszu Kościelnego podejmuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek kościelnych osób prawnych. Dotacje na realizację zadań są przekazywane na podstawie umowy zawieranej pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji a kościelną osobą prawną.
EN
The Church Fund was established pursuant to Article 8 of the 20 March 1950 Act on the Seizure by the State of the Property in Mortmain, on the Guarantee of Arable Farms to Pastors and on the Establishment of the Church Fund as a form of compensation to churches for the property expropriated from them by the state. The fund, in accordance with the principle of equal rights for churches and other religious associations as worded in Article 25(1) of the Constitution, provides for churches and other religious associations of established legal status in Poland. The Church Fund is a separate budgetary heading in Part 43 of the state budget administered by the Minister of Internal Affairs and Administration. The Church Fund resources are expended on the following aims: 1) social security and healthcare contributions of the clergy as provided for in relevant insurance regulations; 2) supporting charitable as well as educational activity of the Church and also her initiatives in the area of counteracting social pathologies; the liaison with public administration, churches and other religious associations in this respect; 3) renovation and conservation of sacred buildings of historical value; the subsidies are granted exclusively to the renovation and conservation of sacred facilities of historical value. It is the Minister of Internal Affairs and Administration who allocates the budgetary means from the Church Fund. The subsidies are paid under a contract concluded between the minister and an ecclesiastical legal person.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.