Search results

1

O zaangażowaniu kobiet w działalność partii komunistycznej i Ligi Kobiet na przykładzie lubelskiego UMCS z czasów stalinowskich

100%

Kruszyński M.

Komunizm: system – ludzie - dokumentacja

|

2013

|

issue 2

5-26

EN

Many communist theorists gave prominence to issues of women’s equality. Not only the Karol Marx, but also the Włodzimierz Lenin underlined the problem of sexual inequality in bourgeois society in his journalism. In consequence of this, the bolshevik government of the Soviet Union placed sexual equality at the top of the agenda for social transformation. Bolshevik political rhetoric emphasized the equality of women as a central communist goal during and after the revolution. The same rules and the same standards were obligatory in Poland and generally in the Eastern Europe after 1945. Especially the League of Women had to personifed women`s equality in the new polish society. The text describes the activity of the “communist women” in the Maria Curie–Skłodowska University (MCSU) in Lublin in the period between 1944–1956. The basic question the author of the article was concerned with was to what kind of women were involved in communist party (Polish United Workers` Party) in MCSU and how The League of Women worked in the MCSU. A large part of the article was also devoted to the characteristics of the women who participated in the MCSU's Leaugue and communist party.

2

Problems with the Memory of Communism. Overview: Paweł Śpiewak. 2005. Pamięć po komunizmie [Memory of Communism]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. 270 pp. ISBN 8374536004.

100%

Kuta C.

Institute of National Remembrance Review

|

2020

|

vol. 2

319-332

EN

Overview: Paweł Śpiewak. 2005. Pamięć po komunizmie [Memory of Communism]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. 270 pp. ISBN 8374536004.

3

(Proto)underground v politice komunistické strany : Vybraná reflexe z let 1965-1980

84%

Kudrna L., Stárek Čuňas F.

Moderní dějiny: sborník k dějinám 19. a 20. století (Modern History: Studies into 19th and 20th century history)

|

2017

|

vol. 25

|

issue 2

239-264

EN

The Czech (proto)underground remains one of the little-mapped phenomena of our modern history, despite the fact it triggered many key events during the communist regime era. The submitted study attempts to look at the persecution of underground society from the position of repressive bodies working as a kind of service organisation of the Communist Party. The roots of the underground date back to the mid-1960s when a generation defining itself (not just) against its parents reached a peak. Its most visible manifestations were seen at a "physical" level - long hair, and the musical "explosion" of beat groups. The first repression of this "bad" music occurred as early as 1957, with a witch hunt taking place ten years later in the Czechoslovak Socialist Republic against "vlasatce" (meaning long-haired men). Another wave of sistematic persecution occurred in the mid-1970s following events which occurred in the small village of Rudolfov near České Budějovice. It was then that State Security (the secret police) first noted that it was once again facing an old enemy whose rise it had neglected to notice.

4

An x-ray of Polish communists

84%

Kultura i Społeczeństwo

|

2021

|

vol. 65

|

issue 4

5

Two letters of Alexander Dubček and Oldřich Černík from June 1989 addressed to the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the government of the Polish People’s Republic

84%

Fiktus P.

Moderní dějiny: sborník k dějinám 19. a 20. století (Modern History: Studies into 19th and 20th century history)

|

2019

|

vol. 27

|

issue 1

357-375

EN

First Secretary of the Central Committee of the Communist Party of Czechoslovakia Alexander Dubček and Prime Minister of the Czechoslovak Socialist Republic Oldřich Černik, who held office during the Prague Spring of 1968, in an open letter to the Central Committee of the United Workers’ Party and the government of the Polish People’s Republic, advocate for a reform process in Czechoslovakia in 1968 and criticize the occupation of Czechoslovakia by the five Warsaw Pact states in August 1968, along with the subsequent normalization, which severely endangered the domestic and international authority of socialism.

6

Krótki kurs historii „kobiet”. Kobiety w języku partii komunistycznej w Polsce 1945–1989

84%

Jarska N.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2017

|

issue 15

PL

Artykuł zwraca uwagę na dyskurs na temat kobiet formułowany przez partię komunistyczną w powojennej Polsce. Podstawą wyodrębnienia i rozumienia bardzo istotnej dla PPR/PZPR kategorii „kobiety” były zarówno przesłanki ideologiczne, jak i tradycyjnie rozumiane różnice płci. Kobiecość nie została odrzucona, lecz przedefiniowana. Dyskurs o kobietach zasadzał się na tezie, że równouprawnienie i równość nie są sprzeczne z tradycyjnie rozumianą kobiecością. Partia starała się go wykorzystywać do mobilizacji kobiet do „budowy socjalizmu”. Short course on the history of “women”. Women in the vocabulary of the communist party in Poland 1945–1989The purpose of the article is to analyse the discourse formulated by the communist party in postwar Poland (1944–1989) on the category of “woman”. The author attempts to answer the question about what was understood by this category, what traits were attributed to women, in what way their social roles were perceived and what roles were postulated for them. Women in the understanding of the party and its activists made a separate group with its own identity. The way in which this category of “women” was constructed was based on the party’s ideology, but also on quite traditional concepts of gender, which resulted in certain contradictions: on the one hand the fight against stereotypes of women and their roles was proclaimed, while on the other some of them were shaped and strengthened. This was to serve political purposes: to mobilise women to “build socialism” in areas seen as “feminine” (for instance health and social care, household management, etc.). Conclusions drawn from the analysis lead us to a different thesis than the one formulated by Eva Fodor for Hungary; she claims that the “female subject/communist personality” was subordinate to that of male. In Poland the discourse of the communist party sought to incorporate values and roles it saw as female into the construction of a socialist society, without suggesting the inferiority of women.

7

The Chinese model, the Chinese dream and the mandate of heaven

67%

Balabán M., Tomášek M.

The Lawyer Quarterly

|

2018

|

vol. 8

|

issue 3

224-240

EN

The four decades of breath-taking political and economic changes in China raise a host of questions about the governance of this, in many ways unique, world power. The authors analyse the economic, political and historical context of the origins and operation of the present-day Chinese political model, the country’s legal system and the role of the Communist Party in the Chinese society, similar in many ways to the role previously played by China’s imperial dynasties. They also highlight the new trends in Chinese domestic politics and foreign policy of the late 2010s, which bear witness to a sustained effort of the Chinese political leadership to enhance China’s great-power status on the global stage.

8

Lokalne władze partyjno-państwowe wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1944-1956

67%

Wrona J.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 2: Historia. Zeszyt specjalny

59-98

PL

Od 1945 r. działalność Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL) nadzorowały struktury Urzędu Bezpieczeństwa, a od 1950 r. Wydział ds. Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie. Polityczne oceny funkcjonowania KUL-u tworzyły wojewódzkie i miejskie struktury partii komunistycznej (PPR/PZPR). W kontaktach bilateralnych formalnym partnerem katolickiej uczelni byli prezydenci miasta (przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej) i wydziały MRN w Lublinie. Komuniści i podległy im aparat władzy administracyjnej negatywnie postrzegali KUL – jako politycznego wroga tzw. Polski Ludowej. Ocena katolickiej uczelni dokonywała się w dużej mierze przez pryzmat funkcjonowania Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS). KUL oskarżano o wywoływanie wszelkich politycznych problemów, jakie pojawiały się na państwowej uczelni. Główni regionalni działacze partii komunistycznej w latach 1948-1956 poprzez różnego rodzaju działania i dezyderaty utrudniali życie pracowników i studentów uczelni, i wręcz domagali się likwidacji katolickiego uniwersytetu. Ten postulat nie został zrealizowany wobec sprzeciwu polskiego Kościoła na czele z prymasem Stefanem Wyszyńskim. Nie zyskał też aprobaty w kierowniczych gremiach partii komunistycznej w Warszawie.

EN

Since 1945 the operations of the Catholic University of Lublin (KUL) had been supervised by the structure of the Secret Political Police and since 1950 by the Department of Religion of the Presidium of the Provincial National Council in Lublin. The political evaluations of the functioning of the KUL were formed by the provincial and municipal structures of the Communist Party (PPR/PZPR). In bilateral contacts the formal partners of KUL were the city president and the departments of the Municipal National Council in Lublin. The Communists and the administratively subordinated government viewed the KUL through the prism of functioning of the state-owned Maria Curie-Skłodowska University (UMCS). KUL was accused of all political problems that appeared at the state university (UMCS) which was intended by the communist authorities to be the showcase of the city. Major regional activists of the Communist Party in 1948-1956, in all sorts of desiderata, were very unfavourable to KUL, hindered the lives of university workers and students. They even demanded the liquidation of a Catholic University of Lublin. This postulate was neither realized due to opposition of the Polish church authorities led by the Primate Stefan Wyszyński nor it gained approval in the leadership of the Communist Party in Warsaw.

9

Rola PZPR w państwie i społeczeństwie polskim

67%

Wrona J.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2018

|

issue 32

61-78

PL

PZPR powstała w 1948 r. i rządziła Polską 45 lat. Oznaczało to jej dominujący wpływ na dwa pokolenia Polaków. Realizowała ideologię marksizmu-leninizmu i zasadę trwałej podległości państwa Związkowi Sowieckiemu. Od początku istnienia sprawowała niemal absolutną kontrolę nad polityką wewnętrzną i zagraniczną kraju, administracją, sferą ekonomiczną i oficjalnymi przejawami życia społecznego. Przenikała przez wszystkie dziedziny aktywności Polski i jej obywateli. Najważniejszy stał się dla niej kolektywizm z centralnym planowaniem przyszłości społeczeństwa. Ekonomiczna i społeczna doktryna komunistów zakładała wyeliminowanie z życia gospodarczego własności prywatnej. Komunistyczne dogmaty i prymat polityki doprowadziły do całkowitej etatyzacji we wszystkich dziedzinach życia w państwie i ingerencji we wszystkie sfery życia obywateli, w tym najszerzej pojętą kulturę, obejmującą obyczaje i religię, oraz życie prywatne. U schyłku dekady lat siedemdziesiątych PZPR osiągnęła szczyt rozwoju – zrzeszała blisko 3,2 mln członków, czyli mniej więcej 15 proc. dorosłych mieszkańców Polski. Rządy PPR/PZPR doprowadziły do stworzenia totalitarnego ustroju państwa. Miał on na przestrzeni 45 lat zróżnicowaną dynamikę rozwoju. Mimo to fundamentalna zasada monopolu władzy komunistycznej i postrzegania państwa jako własności jednej partii była kanonem aż po rok 1989.

EN

The Polish United Workers’ Party (PUWP) was established in 1948 and was ruling Poland for 45 years. This meant its dominant influence on two generations of Poles. It pursued the ideology of Marxism-Leninism and the principle of permanent subordination of Poland to the Soviet Union. From the beginning of its existence, it exercised almost absolute control of the country’s internal and foreign policy, administration, the economic sphere and official manifestations of social life. It penetrated into all areas of activity of Poland and its citizens. Collectivism with central planning of the society’s future became the most important for it. The economic and social doctrine of communists assumed the elimination of private property from the economic life. Communist dogmas and the primacy of politics led to a total State control in all areas of life in the country and interference in all spheres of citizens’ lives, including the most broadly understood culture, including customs and religion, and private life. At the end of the 70s, the PUWP reached its peak – it brought together nearly 3.2 million members, i.e. around 15 per cent of adult inhabitants of Poland. The rule of PWP/PUWP led to the creation of a totalitarian regime of the State. Over the course of 45 years, it had varied development dynamics. Nevertheless, the fundamental principle of the monopoly of communist power and the perception of the State as the ownership of one party was a canon until 1989.

10

Laicyzowanie szkolnictwa a stan religijnej świadomości nauczycieli w województwie lubelskim na początku lat sześćdziesiątych XX wieku

67%

Wrona J.

Res Historica

|

2022

|

issue 54

533-548

EN

The turn of the 1950s and 1960s brought a wide-ranging ideological counter-offensive in education in Poland. Its aim was to restore control of the communist party over the education of children and adolescents. In the years 1958–1961, the process began, which educational historians call the second battle for the ideological face of the Polish school. In the sphere of broadly understood culture, it aimed at eliminating religion from public life. Laicization was a kind of panacea for the party for all ideological problems. In the propaganda of the communist party, it meant progress, freedom and modern thinking. Religious doctrines and institutions were to be deprived of any influence on education, social life, and political and economic activity. Only the secular principles and goals of socialist education mattered.In the intention of the PZPR, teachers were to become the basic tool of indoctrination of the young generation. Their task was to shape the so-called scientific view of the world, assimilation of the principles of the so-called secular morality, shaping the so-called popular patriotism and internationalism. Institutions of the communist party in education were to supervise it. They were responsible for increasing the politicization of teachers and covering them with ideological training. In 1962, teachers with PZPR party ID cards in the Lubelskie Voivodeship constituted a group of 28.3% of the total number of people working in this profession (12,175 people). The secular school program required a diagnosis of the worldview condition of teachers. In 1962, in the Lubelskie Voivodeship, the District Board of the Polish Teachers Union, at the request of the communist party, conducted a questionnaire to show the attitudes of over 11,000 teachers in the region to religion and religious practices. The survey divided teachers into three groups: atheists, non-practicing believers, and believers and practitioners. Its results showed that the vast majority of teachers are religious and they are not prepared to carry out educational tasks assigned to them by the state authorities in their everyday school work. The worldview revolution desired by the party did not take place. Many teachers were religiously committed. They adopted an adaptive attitude to survive and function in the reality of the People's Republic of Poland. They were characterized by a social repulsion in the face of officially imposed values and patterns.

PL

Przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. przyniósł w Polsce szeroko zakrojoną kontrofensywę ideologiczną w oświacie. Jej celem było przywrócenie kontroli partii komunistycznej nad wychowaniem dzieci i młodzieży. W latach 1958–1961 rozpoczął się proces, który historycy oświaty określają drugą bitwą o ideowe oblicze polskiej szkoły. W sferze szeroko rozumianej kultury zmierzała ona do wyeliminowania religii z życia publicznego. Laicyzacja była dla partii swoistym panaceum na wszelkie ideologiczne problemy. W propagandzie partii komunistycznej oznaczała postęp, wolność i nowoczesne myślenie. Doktryny i instytucje religijne miały zostać pozbawione wpływu na wychowanie, życie społeczne oraz na działalność polityczną i gospodarczą. Liczyły się wyłącznie świeckie zasady i cele socjalistycznego wychowania.Nauczyciele w zamierzeniach PZPR mieli się stać podstawowym narzędziem indoktrynacji młodego pokolenia. Ich zadaniem było kształtowanie wśród uczniów tzw. naukowego poglądu na świat, przyswajanie zasad tzw. świeckiej moralności, kształtowanie tzw. ludowego patriotyzmu i internacjonalizmu. Czuwać nad tym miały instancje partii komunistycznej w oświacie. Odpowiadały za zwiększenie upartyjnienia nauczycieli i objęcie ich ideologicznym szkoleniem. W 1962 r. nauczyciele z legitymacjami partyjnymi PZPR w województwie lubelskim stanowili grupę 28,3% ogółu pracujących w tym zawodzie (12 175 osób). Program świeckiej szkoły wymagał zdiagnozowania kondycji światopoglądowej nauczycieli. W województwie lubelskim w 1962 r. Zarząd Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego na polecenie partii komunistycznej przeprowadził ankietę, która miała pokazać stosunek do religii i praktyk religijnych ponad 11 tysięcy nauczycieli w regionie. Ankieta dzieliła nauczycieli na trzy grupy: ateistów, wierzących niepraktykujących oraz wierzących i praktykujących. Jej wyniki pokazały, że zdecydowana większość nauczycieli jest religijna i nie są oni przygotowani do realizowania w codziennej pracy szkolnej zadań wychowawczych stawianych im przez władze państwowe. Nie nastąpiła pożądana przez partię rewolucja światopoglądowa. Wielu nauczycieli przejawiało religijne zaangażowanie. Przyjęli postawę adaptacyjną, by przetrwać i funkcjonować w rzeczywistości Polski Ludowej. Cechowała ich repulsja społeczna wobec oficjalnie narzucanych wartości i wzorców.

11

Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa

59%

Durka J.

Forum Pedagogiczne

|

2016

|

issue 2/2

161-175

EN

The first teachers' pilgrimages to Jasna Góra were organized at the turn of 19th and 20th centuries. Despite numerous obstacles associated with political divisions, attempts were made to intensify this movement after the restoration of Polish independence. The first all-Polish pilgrimage of teachers took place in 1937. However, the organization of such journeys was impossible during the Second World War. After the war teachers' pilgrimages to Jasna Góra were in turn regarded as serious threats for the secularization and indoctrination of the society in a People’s Poland controlled by the communist party. The number of pilgrims along with their age and sex were thus under constant surveillance. The sermons and papers presented at the conferences were also carefully analyzed. They almost always related to current social issues, relations between the state and the Church, and the internal policies of the Polish People's Republic government. In the conditions of strong censorship and information monopoly of the state authorities, the pilgrimages arranged as rallies or days of prayers were breaking the exclusivity of the communist party in shaping the image of socio-political reality in the group of teachers and educators. The Security Service kept records of their actions.

PL

Pierwsze pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, mimo licznych trudności związanych z podziałami politycznymi, starano się zintensyfikować ten ruch. Pierwsza ogólnopolska pielgrzymka nauczycieli odbyła się w 1937 roku. II wojna światowa uniemożliwiała zorganizowany ruch pielgrzymkowy. Po wojnie, w Polsce Ludowej rządzonej przez partię komunistyczną, pielgrzymowanie nauczycieli na Jasną Górę było traktowane jako realne zagrożenie dla działań związanych z laicyzacją i indoktrynacją społeczeństwa. Dlatego kontrolowano liczby uczestników, uważnie analizowano treść kazań i referatów wygłaszanych podczas konferencji. Niemal zawsze odnosiły się one zarówno do aktualnej problematyki społecznej, relacji państwo – Kościół, jak i do polityki wewnętrznej rządu PRL-u. W warunkach silnej cenzury i monopolu informacyjnego władz państwowych pielgrzymki organizowane pod hasłem zjazdu czy dni modlitw przełamywały wyłączność partii komunistycznej na kształtowanie obrazu rzeczywistości społeczno-politycznej w środowisku nauczycieli i wychowawców. Służba Bezpieczeństwa (SB) dokumentowała swoje działania.

12

«Поздний» Советский Союз - «ранняя» Российская Федерация: две эпохи – две бюрократии

43%

Станкевич З.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

vol. XVI (2019)

|

issue 4: Kampania i wybory do parlamentu europejskiego w kontekście problemów historii najnowszej

123-136

RU

Статья представляет собой попытку сравнительного исторического и политико-правового анализа двух бюрократий, а точнее, двух бюрократических систем – советской, базирующейся на социалистических принципах общественного и государственного устройства, и российской постсоветской, которая, в основном, отражает переход страны к рыночной экономике и политической демократии. Главное внимание уделяется базовым характеристикам данных двух бюрократий, их специфическим отличительным чертам, условиям существования и возможностям влияния на общее государственное развитие, соответственно, Советского Союза и Российской Федерации.

EN

The article is an attempt of comparative historical and political-legal analysis of two bureaucracies, to be exact, two bureaucratic systems – Soviet, based on socialist principles of social and state structure, and Russian post-Soviet, which mainly reflects the country's transition to a market economy and political democracy. The main attention is paid to the basic characteristics of these two bureaucracies, their specific characteristics, conditions of existence and possibilities of influence on the general state development of the Soviet Union and the Russian Federation, respectively.

PL

Artykuł jest próbą analizy porównawczej, historyczno-polityczno-prawnej, dwóch biurokracji, a raczej dwóch systemów biurokratycznych - radzieckiego, opartego na socjalistycznych zasadach systemu publicznego i państwowego, oraz rosyjskiego postsowieckiego, który głównie odzwierciedla przejście kraju do gospodarki rynkowej i demokracji politycznej. Autor główną uwagę przywiązuje do podstawowych cech danych dwóch biurokracji, ich specyficznych cech wyróżniających, warunków istnienia i możliwości wpływu na ogólny rozwój państwa odpowiednio Związku Radzieckiego i Federacji Rosyjskiej.

Refine search results

O zaangażowaniu kobiet w działalność partii komunistycznej i Ligi Kobiet na przykładzie lubelskiego UMCS z czasów stalinowskich

Problems with the Memory of Communism. Overview: Paweł Śpiewak. 2005. Pamięć po komunizmie [Memory of Communism]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. 270 pp. ISBN 8374536004.

(Proto)underground v politice komunistické strany : Vybraná reflexe z let 1965-1980

An x-ray of Polish communists

Two letters of Alexander Dubček and Oldřich Černík from June 1989 addressed to the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the government of the Polish People’s Republic

Krótki kurs historii „kobiet”. Kobiety w języku partii komunistycznej w Polsce 1945–1989

The Chinese model, the Chinese dream and the mandate of heaven

Lokalne władze partyjno-państwowe wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1944-1956

Rola PZPR w państwie i społeczeństwie polskim

Laicyzowanie szkolnictwa a stan religijnej świadomości nauczycieli w województwie lubelskim na początku lat sześćdziesiątych XX wieku

Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa

«Поздний» Советский Союз - «ранняя» Российская Федерация: две эпохи – две бюрократии