Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: contemporary metaphysics

Sort By:

Limit search:

Metafizyka dziś

100%

Sobota D. R.

Stan Rzeczy

2022

issue 1(22) Powrót metafizyki

83-115

Wedle wielu potwierdzających się nawzajem diagnoz, które zaczęły pojawiać się od drugiej połowy XX wieku, żyjemy obecnie w „społeczeństwie spektaklu”. To spektakl wyznacza bowiem dominujący model życia społecznego. Rozwój mediów cyfrowych dokonał daleko idącej radykalizacji tej sytuacji, nie zmieniając zasadniczo jej prawdy: wirtualizacja wszechobecnego spektaklu potęguje jego ogólną omnipotencję. Ta autocharakterystyka najnowszej epoki w dziejach świata przywołuje, ale też radykalizuje znaną skądinąd metaforę theatrum mundi. Pytanie zasadnicze artykułu brzmi następująco: jeśli rzeczywistość jest teatrem, to znaczy grą i nieprawdą, czy i jak możliwa jest dziś jeszcze metafizyka, która z założenia ma być domeną prawdy? Zwrot „metafizyka dziś” można rozumieć wszak wielorako. Jednym z jego znaczeń jest metafizyka tego, co daje (się) widzieć, to znaczy metafizyka dnia. Byłaby ona metafizyką zjawiania się i pokazywania, metafizyką fenomenalności, słowem – metafizyką fenomenologiczną. Powodem wyróżnienia przez autora podejścia fenomenologicznego jest, po pierwsze, to, że głównym tematem fenomenologii jest jawienie się i pokazywanie tego, co się jawi, a po drugie, coraz częściej powtarzane przekonanie, że to jawienie się należy badać nie czysto „teoretycznie”, lecz poprzez pełne uważności i zaangażowania, konkretne działanie, które uniemożliwia poznającemu zajmowanie li tylko biernej pozycji widza (jak było dotychczas). Poznawanie to sprawa czynienia. Dlatego to właśnie fenomenologia, rozumiana tutaj jako specyficzne działanie performatywne, wydaje się według autora najlepiej przygotowana do podjęcia metafizycznego wyzwania rzuconego przez spektakularną naturę współczesnej rzeczywistości.

According to the large number of mutually confirming diagnoses that began to appear in the second half of the twentieth century, we live today in a “society of the spectacle” in which the spectacle determines the dominant model of social life. The development of digital media has radicalised this situation to a far-reaching extent, without fundamentally changing its truth. Today we are only participants in a virtual show. This self-characterisation of the latest era in world history invokes, and radicalises too, the metaphor of the theatrum mundi. The central question of the article is whether, if the world is all game and untruth, metaphysics – which is supposed to be the domain of truth – is possible (and how). Today’s metaphysics can be variously understood, including ultimately as a metaphysics of the spectacle, in other words, as a metaphysics of the day. This could be a metaphysics of appearing and showing, a metaphysics of phenomenality, of the word, or phenomenological metaphysics. The reason I have highlighted the phenomenological approach is, first, the fact that the main theme in phenomenology is the appearance of that which appears and, second, the increasingly recurrent conviction that this appearance should be examined not purely “theoretically” but through specific, fully attentive and involved action that prevents the knower from assuming merely the passive position of a spectator (as was the case before). Knowing is a question of doing. This is why I see phenomenology, understood in this context as specific performative action, as best suited for addressing the metaphysical challenge of the spectacle-based nature of contemporary reality.

Refine search results

1 Stan Rzeczy

1 Sobota D. R.

1 2022

Search results

Metafizyka dziś