Search results

1

Przedstawiciele szlachty mazowieckiej w składzie dworu królewskiego za panowania Jana Olbrachta (1492-1501)

100%

Nalewajek A.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2019

|

vol. 26

|

issue 2

71-83

EN

The article presents the members of the royal court of John Albert (1492-1501) hailing from the nobility of Mazovia. In 1495, the King incorporated into his Kingdom the region of Płock that was part of Mazovia, which resulted in the appearance at his royal court of representatives of influential magnate’s families who possessed their estates in the region of Mazovia. They were accepted into the circles of royal courtiers and granted honourable posts at the court. In this way, they strengthened their position and were promoted to high rank offices. Some representatives of the Mazovian nobility performed the functions of royal clerks or secretaries. The reign of John I Albert was marked by a greater inclusion of Mazovian noble families in services at the Polish royal court.

2

Dworzanie i pokojowcy księcia mazowieckiego Janusza II (1471–1495). Studium prozopograficzne

72%

Grabowski J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

vol. 28

7-36

PL

W artykule scharakteryzowano grupę społeczną tworzącą środowisko dworskie księcia mazowieckiego Janusza II. Zebrany materiał umożliwił poznanie dworzan i pokojowców księcia, a także ich dalszej kariery na Mazowszu i w Koronie. Dwory książąt mazowieckich z XV w. były urządzone na wzór dworów Jagiellonów, jednak ze względu na skromne dochody Piastów w porównaniu z królewskimi, miały własną specyfikę. Zwierzchnikiem dworu książęcego był marszałek, który był przełożonym wszystkich osób zatrudnionych na dworze, z wyjątkiem personelu kancelaryjnego. Cechą charakterystyczną dworu Janusza II (podobnie jak innych Piastów mazowieckich z tego okresu) był prawie jednolity skład etniczny. Wśród dworzan i pokojowców Janusza II spotykamy głównie Mazowszan wywodzących się z kręgu bogatej i średniozamożnej szlachty. Byli to przedstawiciele rodów: Dołęgów, Prawdziców, Radwanów, Rogalów, Junoszów, Prusów, Boleściców, Pierzchałów, Ślepowronów. Dwór Janusza II odegrał ważną rolę w propagowaniu wzorców kulturowych i obyczajowych i stwarzał możliwości szybkiego awansu, także materialnego. Czas spędzony na dworze książęcym poszerzał horyzont kulturalny i geograficzny, stwarzając szansę młodzieży szlacheckiej z Mazowsza zetknąć się z dobrami kultury materialnej i duchowej innych krajów. Praca na dworze była początkiem kariery dla wielu osób pochodzących z rodzin możnowładczych i szlacheckich na Mazowszu. Część z nich po inkorporacji księstwa płockiego do Korony (1495) kontynuowała karierę na dworze królewskim Jagiellonów.

EN

The article describes the social group forming the court of Duke Janusz II of Mazovia. The collected material allowed study of the Duke’s courtiers and valets, as well as their further career in Mazovia and the Crown. The courts of the dukes of Mazovia in the 15th century were organized in imitation of the courts of the Jagiellons, however, since the income of the Piasts was modest in comparison with that of the royal courts, the ducal courts had their own distinctive characteristics. The head of the ducal court was a marshal, who was the superior of all the people employed at the court, except for the clerical staff. One characteristic feature of the court of Janusz II (as well as of other Mazovian Piasts of that period) was its almost uniform ethnic composition. Among the courtiers and valets of Janusz II we find mainly wealthy and moderately affluent Mazovian noblemen. Dołęga, Prawdzic, Radwan, Rogal, Junosza, Prus, Boleścic, Pierzchała, Ślepowron families are represented. The court of Janusz II played an important role in promoting cultural and moral paradigms and created opportunities for rapid advancement, including material advancement. The time spent at the ducal court broadened cultural and geographical horizons, creating an opportunity for the noble youths of Mazovia to come into contact with both material and spiritual culture of other countries. Employment at the court was the start of a career for many descendants of noble and magnate families in Mazovia. After incorporation of the Duchy of Płock into the Crown (1495), some of them continued their careers at the royal court of the Jagiellons.

3

Dworzanie i pokojowcy księcia mazowieckiego Janusza II (1471–1495). Studium prozopograficzne

72%

Grabowski J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

vol. 28

7-36

EN

The article describes the social group forming the court of Duke Janusz II of Mazovia. The collected material allowed study of the Duke’s courtiers and valets, as well as their further career in Mazovia and the Crown. The courts of the dukes of Mazovia in the 15th century were organized in imitation of the courts of the Jagiellons, however, since the income of the Piasts was modest in comparison with that of the royal courts, the ducal courts had their own distinctive characteristics. The head of the ducal court was a marshal, who was the superior of all the people employed at the court, except for the clerical staff. One characteristic feature of the court of Janusz II (as well as of other Mazovian Piasts of that period) was its almost uniform ethnic composition. Among the courtiers and valets of Janusz II we find mainly wealthy and moderately affluent Mazovian noblemen. Dołęga, Prawdzic, Radwan, Rogal, Junosza, Prus, Boleścic, Pierzchała, Ślepowron families are represented. The court of Janusz II played an important role in promoting cultural and moral paradigms and created opportunities for rapid advancement, including material advancement. The time spent at the ducal court broadened cultural and geographical horizons, creating an opportunity for the noble youths of Mazovia to come into contact with both material and spiritual culture of other countries. Employment at the court was the start of a career for many descendants of noble and magnate families in Mazovia. After incorporation of the Duchy of Płock into the Crown (1495), some of them continued their careers at the royal court of the Jagiellons.

PL

W artykule scharakteryzowano grupę społeczną tworzącą środowisko dworskie księcia mazowieckiego Janusza II. Zebrany materiał umożliwił poznanie dworzan i pokojowców księcia, a także ich dalszej kariery na Mazowszu i w Koronie. Dwory książąt mazowieckich z XV w. były urządzone na wzór dworów Jagiellonów, jednak ze względu na skromne dochody Piastów w porównaniu z królewskimi, miały własną specyfikę. Zwierzchnikiem dworu książęcego był marszałek, który był przełożonym wszystkich osób zatrudnionych na dworze, z wyjątkiem personelu kancelaryjnego. Cechą charakterystyczną dworu Janusza II (podobnie jak innych Piastów mazowieckich z tego okresu) był prawie jednolity skład etniczny. Wśród dworzan i pokojowców Janusza II spotykamy głównie Mazowszan wywodzących się z kręgu bogatej i średniozamożnej szlachty. Byli to przedstawiciele rodów: Dołęgów, Prawdziców, Radwanów, Rogalów, Junoszów, Prusów, Boleściców, Pierzchałów, Ślepowronów. Dwór Janusza II odegrał ważną rolę w propagowaniu wzorców kulturowych i obyczajowych i stwarzał możliwości szybkiego awansu, także materialnego. Czas spędzony na dworze książęcym poszerzał horyzont kulturalny i geograficzny, stwarzając szansę młodzieży szlacheckiej z Mazowsza zetknąć się z dobrami kultury materialnej i duchowej innych krajów. Praca na dworze była początkiem kariery dla wielu osób pochodzących z rodzin możnowładczych i szlacheckich na Mazowszu. Część z nich po inkorporacji księstwa płockiego do Korony (1495) kontynuowała karierę na dworze królewskim Jagiellonów.

4

Dwór królewny Elżbiety Jagiellonki w latach 1505-1515

72%

Rombek T.

Perspektywy Kultury

|

2022

|

vol. 39

|

issue 4

73-92

EN

Research, which had been going on for many years, was primarily focused on the person of the king or his wife. The issues of royal children were rarely raised, which is primarily related to the scarcity of the source base, allowing for their reconstruction. The situation is a bit better for the ruler’s sons, especially those who were being prepared to take up the throne, and much worse for his daughters. The literature on the subject lacks in-depth studies on the court and the surroundings of young Jagiellonian women, theexceptions being Jadwiga (1408–1431), daughter of Władysław Jagiełło, as well as Jadwiga (1513– 1573) and Anna (1515–1520), daughters of Sigismund the Old. This article is an attempt to recreate the structure of the court of Elizabeth Jagiellon (1482– 1517), the youngest daughter of Casimir IV Jagiellon and Elizabeth of Austria, functioning in the years 1505–1515.

PL

Trwające od wielu lat badania nad dworami przede wszystkim ogniskowały się na osobie króla lub jego małżonki (małżonek). Rzadko była podejmowana kwestia królewskich dzieci, co przede wszystkim jest związane ze szczupłością podstawy źródłowej pozwalającej na ich rekonstruowanie. Sytuacja nieco lepiej przedstawia się dla synów władcy, szczególnie tych, których przygotowywano do objęcia tronu, o wiele gorzej – jego córek. Brakuje w literaturze przedmiotu pogłębionych studiów nad dworem i otoczeniem młodych Jagiellonek – wyjątkami są tu jedynie Jadwiga (1408–1431), córka Władysława Jagiełły, oraz Jadwiga (1513–1573) i Anna (1515–1520), córki Zygmunta Starego. Niniejszy artykuł stanowi próbę odtworzenia struktury dworu Elżbiety Jagiellonki (1482–1517), najmłodszej córki Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, funkcjonującego w latach 1505–1515.

Refine search results

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Perspektywy Kultury

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

2 Grabowski J.

1 Nalewajek A.

1 Rombek T.

1 2022

2 2021

1 2019

Przedstawiciele szlachty mazowieckiej w składzie dworu królewskiego za panowania Jana Olbrachta (1492-1501)

Dworzanie i pokojowcy księcia mazowieckiego Janusza II (1471–1495). Studium prozopograficzne

Dworzanie i pokojowcy księcia mazowieckiego Janusza II (1471–1495). Studium prozopograficzne

Dwór królewny Elżbiety Jagiellonki w latach 1505-1515