Search results

1

Dominikanie na tropie, czyli w służbie Jego Świątobliwości. Agenci w habitach w prozie polskiej XXI wieku

100%

Głąb G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

317-343

EN

In the novels of Officium Secretum. The Lord’s Dog by Marcin Wroński and The Agent of His Holiness by Karol Kowal, the main characters are “atypical clergymen”. This “atypicality” is based on the fact that the Dominicans – father Marek Gliński and father Władysław Klonowiejski – were created by the authors as agents of the Vatican secret services. The protagonist from Wroński’s work is a monastic James Bond, who was recruited to the Officium Secretum – the internal church service that was the heir of the Inquisition, and during the Polish People’s Republic he served the Church as a double agent (he became an officer of the Security Service). Father Klonowiejski is also a special agent. In Kowal’s novel, he appears as a well-trained Holy Alliance’s scout who travels through nineteenth-century Europe in order to neutralize an agent nicknamed “Haman”. The undercover monks (in Wroński’s novel we also have a supporting character of father Jakub), however, were not described by the authors as ideal agents. Both father Gliński, who conducts the investigation inside the church structures, and father Klonowiejski as a spy at the service of “His Holiness”, make mistakes, are oversensitive, experience doubts and remorse. In the case of both characters, intelligence activity also turns out to be a way to learn the truth about themselves and conversion. All this makes father Marek from Wroński’s work and father Władysław from Kowal’s novel deserve the name of “agents with a soul”.

PL

W powieściach Officium Secretum. Pies pański Marcina Wrońskiego i Agent Jego Świątobliwości Karola Kowala bohaterami pierwszoplanowymi są „nietypowi duchowni”. Owa „nietypowość” zasadza się na tym, że dominikanie – ojciec Marek Gliński i ojciec Władysław Klonowiejski – zostali wykreowani przez twórców na agentów tajnych służb watykańskich. W odróżnieniu od innych postaci duchownych z kart literatury najnowszej nie pełnią oni funkcji typowo kościelnych, pastoralnych, lecz są duchownymi-tajniakami. Protagonista z dzieła Wrońskiego to zakonny James Bond, który zwerbowany do Officium Secretum, czyli wewnętrznej służby kościelnej będącej spadkobierczynią Inkwizycji, w okresie PRL służył Kościołowi jako podwójny agent (został funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa). Agentem specjalnym jest także ojciec Klonowiejski. W książce Kowala jawi się on jako wszechstronnie wyszkolony wywiadowca Świętego Przymierza, który podróżuje przez dziewiętnastowieczną Europę w celu unieszkodliwienia agenta o pseudonimie „Haman”. Czy osadzenie bohaterów w habitach w przestrzeni występku oraz wszelkiego rodzaju zbrodni należy uznać za kontrowersyjną koncepcję artystyczną? Wnikliwa analiza dzieł Wrońskiego i Kowala pozwala na stwierdzenie, że w tym przypadku – podobnie jak w innych powieściach z kapłanem w roli głównej napisanych w ostatnich dwóch dekadach – nie można mówić o desakralizacji kapłaństwa czy chęci niszczenia autorytetu Kościoła. Kreacje zakonników należy uznać za swoisty znak czasów współczesnych, w których zmniejszenie dystansu między przedstawicielami Kościoła hierarchicznego i wiernymi sprawił, że duchowni poznawani są i oceniani za działalność także poza sferą sacrum. W Officium Secretum i Agencie Jego Świątobliwości „niecodzienna” aktywność bohaterów w habitach jest pretekstem do ujawniania przez twórców nie tylko spraw eklezjalnych – tajemnic działania instytucji kościelnych – ale także mechanizmów działania instytucji państwowych oraz istotnych problemów życia politycznego i społecznego.

2

Przełamując literackie tabu. Bohater dziecięcy w literaturze kryminalnej – ofiara, niemy świadek, a może ktoś jeszcze? Szkic badawczy

100%

Woźniak M.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 4-5

EN

Crime novels still belong to the group of the most popular literary genres. Despite predicting the imminent end of detective stories, authors find new forms and new structural solutions. One of the crime novel motifs is to place the child in a central place. What role can such a motif play in such a codified and conventionalized work?Taking into account the generic features of the crime novel, I analyse the following aspects of the child's role in this genre: the child as a co-starring hero with no impact on the plot; the child as a victim and the focus of the investigation is focused; the child as a silent witness in a criminal intrigue; the child as a murderer.

PL

Powieści kryminalne wciąż należą do grona najpoczytniejszego gatunku literackiego. Mimo wieszczenia rychłego końca kryminałów, te znajdują nowe formy i nowe rozwiązania strukturalne. Jednym z motywów powieściowych jest umieszczanie w centralnym miejscu postaci dziecka. Jaką rolę może ona pełnić w tak skodyfikowanym i skonwencjonalizowanym utworze?Biorąc pod uwagę ramy gatunkowe, artykuł analizuje postać dziecka pod następującymi aspektami: dziecko, jako pozbawiony sprawstwa bohater współuczestniczący; dziecko, jako ofiara, wokół której ogniskuje się śledztwo; dziecko, jako niemy świadek w kryminalnej intrydze; dziecko, jako morderca; dziecko, jako detektyw.

3

Kryminalne gry z czytelnikiem

100%

Poświatowska J.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2015

|

issue 1(4)

219–232

PL

Praca stanowi analizę najnowszej publikacji Mariusza Kraski Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału poświęconej opisowi różnych modeli oddziaływania literatury kryminalnej na czytelnika, a przede wszystkim doświadczeniu czytania dla przyjemności. Rozpatrując proces czytania jako swoistą strategiczną grę między czytelnikiem a autorem i tekstem, Kraska analizuje potencjalne scenariusze kryminalnych lektur, które prezentuje przy użyciu figur uzależnienia, uwodzenia, śledzenia i interpretacji. Tekst gdańskiego badacza to próba stworzenia kompleksowej analizy kategorii gry w kontekście gatunku powieści kryminalnej, stanowiąca nowatorskie spojrzenie na ten gatunek literatury.

EN

The paper discusses the latest publication by Mariusz Kraska entitled Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału [Simple Art of Killing. Figures in Reading Crime Fiction] in which he presents different models of impact that crime literature has on a reader, with special reference to so-called reading for pleasure. Since the reading process is considered a sort of strategic game between the reader and the author or his/her text, Kraska analyses potential scenarios of crime novels and presents them with the use of the following figures: pleasure of becoming addicted, pleasure of being seduced, pleasure of following the plot and pleasure of interpreting. The researcher from Gdańsk attempts to provide comprehensive analysis of game category in the context of crime fiction, in other words takes a novel look at this literary genre.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Literatura Ludowa

1 Głąb G.

1 Poświatowska J.

1 Woźniak M.

1 2023

1 2018

1 2015

Dominikanie na tropie, czyli w służbie Jego Świątobliwości. Agenci w habitach w prozie polskiej XXI wieku

Przełamując literackie tabu. Bohater dziecięcy w literaturze kryminalnej – ofiara, niemy świadek, a może ktoś jeszcze? Szkic badawczy

Kryminalne gry z czytelnikiem