Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  czas teraźniejszy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Funzioni del tempo presente nella strategia narrativa

100%
Koman A.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2017
|
issue 9(1) "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"
84-93
IT
La scelta del tempo verbale adatto a una determinata situazione dipende dal rapporto tra il momento dell’avvenimento e quello dell’enunciazione. Se coincidono abbiamo a che fare con il tempo presente (Bertinetto). È necessario, però, ricordare che il presente è in grado di riferirsi agli eventi passati come accade spesso nei testi narrativi. Per capire lo scopo di questa scelta si sono analizzati diversi tipi di scrittura comprovanti che il presente nella narrativa può servire a sottolineare la posizione temporale del narratore (Il fu Mattia Pascal); a evidenziare un momento importante dal punto di vista dello svolgimento dell’azione (Se questo è un uomo); a costruire descrizioni (Vita) oppure far entrare il lettore nel vivo del racconto (Gli Italiani in Polonia nei secoli), dando l’impressione che egli sia un testimone diretto degli eventi raccontati.
PL
Wybór czasu gramatycznego w danej sytuacji zależy od relacji pomiędzy momentem wydarzenia a momentem wypowiedzi. W przypadku, gdy owe momenty są równoczesne, mamy do czynienia z czasem teraźniejszym (Bertinetto). Należy jednak pamiętać, że czas teraźniejszy ma zdolność opisywania wydarzeń przeszłych, wykorzystywaną często w tekstach narracyjnych. Pragnąć zbadać powody, dla jakich pisarze decydują się na użycie czasu teraźniejszego, poddaliśmy analizie różne typy tekstów, dowodzących, iż czas teraźniejszy, jako element strategii narracyjnej, może służyć do podkreślenia pozycji narratora (Il fu Mattia Pascal); zaakcentowania momentu kluczowego dla przebiegu akcji (Se questo è un uomo); konstruowania opisu (Vita) czy “wciągania” czytelnika w wir akcji (Gli Italiani in Polonia nei secoli), zapewniając mu wrażenie, jakoby sam był uczestnikiem opisywanych wydarzeń.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sposoby wyrażenia praesens i futurum w Kronice Supraskiej

80%
Grabowska K.
Linguodidactica
|
2016
|
vol. 20
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza form praesens oraz futurum dokonanego i niedokonanego wyekscerpowanych z tekstu Kroniki Supraskiej – zabytku należącego do I redakcji latopisów białorusko-litewskich. W analizowanym tekście formy czasu teraźniejszego oraz przyszłego I uzyskują liczne poświadczenie. Nie odnotowano natomiast żadnej formy II typu futurum niedokonanego. Często formy 3 os. sg. futurum dokonanego użyte są w funkcji praesens historicum.
EN
The article focuses on the analysis of forms of praesens and futurum perfect and imperfect excerpted from the Supraśl Chronicle, which belongs to the first Belorussian-Lithuanian compilation. In the examined text the forms of present and future I tenses are frequently observed. However, not a single form of futurum imperfect of type II has been found. The forms of third person singular futurum perfect are used as praesens historicum.
3

Sprzeczność i czas w systemie recentywizmu

71%
Bańka J.
Folia Philosophica
|
2011
|
vol. 29
183-204
EN
The paper draws upon so-called disscusive logic which does not refute the principle of contradiction directly, but accepts contradicting statements of different parties of the discourse or of the same subject but in different time. On the ground of recentivism every statement contrary to the system is sifted through the axiology of the system in a recentiori mode. That is, it is rejected by the system just as it falls into contradiction in the moment of being expressed (sermo). In short: the moment of expression eliminates contradiction in the content, for according to recentivist epistemology the description of an event is not true or false in general, but in the present time only and it changes its truthfulness with the time.
DE
Der Artikel knüpft an sog. Diskussionslogik an, die den Satz vom Widerspruch nicht direkt ablehnt, sondern stattdessen widersprüchliche, von verschiedenen Diskutanten oder von derselben Person, aber zu anderer Zeit geäußerten Meinungen zulässt. Wird der Standpunkt in rezentivistischen Kategorien betrachtet, so heißt er: jede systemwidrige Meinung wird mittels Axiologie des Systems a recentiori ausgewählt, und das bedeutet, dass sie das rezentivistische System verlässt, sobald sie sich während der Äußerung (sermo) mit der Aussage in Widerspruch verwickelt. Kurz gesagt: die Zeit der Aussage behebt den im Gegenstand der Aussage steckenden Widerspruch. Es folgt aus der Epistemologie des Rezentivismus, laut der die Beschreibung eines Ereignisses nicht im allgemeinen, sondern nur in der Gegenwart richtig ist, und nur samt der Gegenwart unterliegt sie einer Änderung hinsichtlich ihrer momentanen Richtigkeit.
4

Końcówki dawnej liczby podwójnej czasowników w dialekcie warmińskim (na podstawie felietonów Seweryna Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka gada”

71%
Biolik M.
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue 18/2
PL
W felietonach Seweryna Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka gada” zachowane w dialekcie warmińskim dawne końcówki liczby podwójnej czasowników zostały wykorzystane do stylizacji gwarowej. Końcówki 1. osoby –va, 2. osoby -ta służyły do tworzenia form liczby mnogiej czasu teraźniejszego, trybu rozkazującego i czasu przyszłego, a końcówki 1. osoby –śwa / -swa i 2. osoby i -śta /-šta do tworzenia form czasu przeszłego, morfemy 1. osoby -byśwa i 2. osoby –byśta / -byšta do tworzenia form trybu warunkowego. Stylizacja tekstów na gwarę warmińską była uwarunkowana osobą bohatera i gatunkiem tekstu. Bohaterem felietonów był pracujący na roli warmiński chłop, który pisał listy do gazety, ale pisał gwarą tak jak mówił, ponieważ nie znał polskiego języka literackiego.
EN
The language of Seweryn Pieniężny’s columns “Kuba spod Wartemborka gada” preserves old inflectional endings of the dual number of Warmian dialect, which were used for dialect stylization of the texts. The first person –va and the second person –ta formed the plural in the present tense, the imperative mood and the future tense, while the first person śwa / -swa and the second person –byśta / -byšta were used to form the potential mood. The Warmian dialect stylization of the texts was motivated by the main character and the genre of the text. The main character was a peasant from Warmia, who wrote letters to papers but he wrote as he spoke, in the dialect, as he didn’t speak literary, standard Polish.
5
Publication available in full text mode
Content available

Gramatyczna kategoria czasu w języku polskim i ukraińskim w ujęciu diachronicznym

71%
Łesiuk M.
Poradnik Językowy
|
2022
|
vol. 790
|
issue 1
50-70
EN
The paper presents the history of shaping the category of time in Polish and Ukrainian, that is forms of the present, future and past tenses, based on a reconstruction of appropriate, analogous forms of the Proto-Slavic language. The author analyses the process of shaping tense forms in both languages in detail, revealing their common and specific features. The material is based on works by renowned European linguists (A. Meillet, N. van Wijk, Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, S. Dubisz, P. Zhyteckyi, W. Rusanivskyi, P. Kuzniecow, and others), a complete picture of the system of tense forms and the grammatical category of time in a complementary manner in two related languages.
PL
Artykuł przedstawia historię kształtowania się kategorii czasu w języku polskim i ukraińskim, to jest form czasu teraźniejszego, przyszłego i przeszłego na podstawie rekonstrukcji odpowiednich, analogicznych form języka prasłowiańskiego. Autor szczegółowo analizuje proces kształtowania się form czasowych w obu językach, ujawniając ich cechy wspólne i specyficzne. Materiał oparty jest na pracach wybitnych językoznawców europejskich (A. Meillet, N. van Wijk, Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, S. Dubisz, P. Żytec’kyj, W. Rusaniws’kyj, P. Kuzniecow i in.). Autor podaje pełny obraz systemu form czasowych i gramatycznej kategorii czasu w sposób komplementarny w dwóch pokrewnych językach.
6

Końcówki dawnej liczby podwójnej czasowników w dialekcie warmińskim (na podstawie felietonów Seweryna Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka gada”)

71%
Biolik M.
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue 18/2
PL
W felietonach Seweryna Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka gada” zachowane w dialekcie warmińskim dawne końcówki liczby podwójnej czasowników zostały wykorzystane do stylizacji gwarowej. Końcówki 1. osoby –va, 2. osoby -ta służyły do tworzenia form liczby mnogiej czasu teraźniejszego, trybu rozkazującego i czasu przyszłego, a końcówki 1. osoby –śwa / -swa i 2. osoby i -śta /-šta do tworzenia form czasu przeszłego, morfemy 1. osoby -byśwa i 2. osoby –byśta / -byšta do tworzenia form trybu warunkowego. Stylizacja tekstów na gwarę warmińską była uwarunkowana osobą bohatera i gatunkiem tekstu. Bohaterem felietonów był pracujący na roli warmiński chłop, który pisał listy do gazety, ale pisał gwarą tak jak mówił, ponieważ nie znał polskiego języka literackiego.
EN
The language of Seweryn Pieniężny’s columns “Kuba spod Wartemborka gada” preserves old inflectional endings of the dual number of Warmian dialect, which were used for dialect stylization of the texts. The first person –va and the second person –ta formed the plural in the present tense, the imperative mood and the future tense, while the first person śwa / -swa and the second person –byśta / -byšta were used to form the potential mood. The Warmian dialect stylization of the texts was motivated by the main character and the genre of the text. The main character was a peasant from Warmia, who wrote letters to papers but he wrote as he spoke, in the dialect, as he didn’t speak literary, standard Polish
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.