Search results

1

Je Tichého logika logikou? : O vztahu logické analýzy a dedukce

100%

Raclavský J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2012

|

vol. 60

|

issue 2

245-254

EN

It is sometimes objected that Tichý’s logic is not logic because it underestimates deduction – providing only a logical analysis of expressions. I argue that this opinion is wrong. First of all, detection of valid arguments (which are formulated in a language) requires logical analysis determining which semantical entities – Tichý’s constructions – are involved. Entailment is defined as an extralinguistic affair relating those constructions. The validity of arguments (composed of propositional constructions) stems from properties of the constructions. Such properties are displayed by the derivation rules of Tichý’s system of deduction.

CS

Tichého logika bývá někdy znevažována proto, že prý podceňuje dedukci – že se věnuje pouze logické analýze. Ukazuji, že tento názor je mylný. Logická analýza, tj. určení toho, které tzv. konstrukce výrazy vyjadřují, je k určení platnosti úsudků formulovaných v přirozeném jazyce nezbytná. Vyplývání je definováno jako určitý vztah mezi konstrukcemi, tedy jako mimojazyková záležitost. Platnost úsudků (složených z konstrukcí) se odvíjí od vlastností příslušných konstrukcí. Tyto vlastnosti vyobrazují derivační pravidla Tichého systému dedukce.

2

Conceptual and Derivation Systems

100%

Raclavský J., Kuchyňka P.

Logic and Logical Philosophy

|

2011

|

vol. 20

|

issue 1-2

159-174

EN

Pavel Materna proposed valuable explications of concept and conceptual system. After their introduction, we contrast conceptual systems with (a novel notion of) derivation systems. Derivation systems differ from conceptual systems especially in including derivation rules. This enables us to show close connections among the realms of objects, their concepts, and reasoning with concepts.

3

Abduction: Some Conceptual Issues

100%

Urbański M., Klawiter A.

Logic and Logical Philosophy

|

2018

|

vol. 27

|

issue 4 Special Issue on Logic, Cognition, Argumentation. Guest Editors: Mariusz Urbański, Michiel van Lambalgen and Marcin Koszowy

583-597

EN

We claim that abduction should primarily be studied from the perspective of its use. The big question “What is abduction?” is most often interpreted substantively and this distracts attention from the instrumental aspect of this form of reasoning. We propose to address the problem by asking “How abduction is used?”. As a result of our approach we see the fact that abduction needs to be construed as concerned with both generation and evaluation of hypotheses, and, furthermore, that abduction is a compound form of reasoning.

4

On the interaction of semantics and deduction in Transparent Intensional Logic (Is Tichý's logic a logic?)

100%

Raclavský J.

Logic and Logical Philosophy

|

2014

|

vol. 23

|

issue 1

57–68

EN

It is sometimes objected that Tichý’s logic is not a logic because it underestimates deduction, providing only logical analyses of expressions. I argue that this opinion is wrong. First of all, to detect valid arguments, which are formulated in a language, there needs to be logical analysis to ascertain which semantical entities (Tichý’s so-called constructions) are involved. Entailment is defined as an extralinguistic affair relating those constructions. The validity of an argument, composed of propositional constructions, stems from the properties of the constructions. Such properties are displayed by the derivation rules of Tichý’s system of deduction.

5

Metódy dedukcie a indukcie v spoločenskovednej metodológii

88%

Halas J.

Teorie vědy (Theory of Science)

|

2016

|

vol. 38

|

issue 2

205-219

EN

The paper compares the notions of ‘deduction' and ‘induction' as used in social-scientific methodology with the ones used in modern logic. Several guides in the methodology of social research take the antiquated view of deduction as proceeding ‘from the general to the particular' and of induction as proceeding ‘from the particular to the general'. In some cases, the methods are also misunderstood as methods of theory construction (rather than methods of inference), or they are mapped onto the quantitative - qualitative divide. The paper points out some of the problems resulting from this approach and proposes some simple solutions.

SK

Článok porovnáva chápanie metód dedukcie a indukcie, s ktorým pracujú vybrané texty zo spoločenskovednej metodológie, s poňatím týchto metód, o ktoré sa opiera moderná logika. Ukazuje, že viaceré príručky spoločenskovedného výskumu vychádzajú zo zastaranej koncepcie, podľa ktorej dedukcia predstavuje „postup od všeobecného k jednotlivému" a indukcia „postup od jednotlivého k všeobecnému". V niektorých prípadoch sa tiež obe metódy chybne stotožňujú s metódami výstavby teórie, prípadne sa dvojica dedukcia - indukcia mylne spája s dvojicou kvantitatívny - kvalitatívny výskum. Článok upozorňuje na niektoré problematické dôsledky takého postupu a navrhuje jednoduché riešenia.

6

Wkład Kazimierza Twardowskiego w rozwój logiki w Polsce

75%

Jadacki J.

Studia Philosophica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 13

|

issue 4

7-18

EN

Kazimierz Twardowski’s contribution to the evolution of logicin Poland Twardowski’s legacy, which has been published so far—and the detailed analysis of it—suf fices to consider him a classic of Polish semiotics. The published results of Twardowski in the field of methodology also deserve high scores. A new light on the contribution of Twardowski to the development of logic in Poland sheds the content of his unpublished legacy, including the content of his lectures on logic and unedited logical monographs. Firstly, Twardowski conducted fruitful research on many methodological problems. The result of this research was—an unknown to a wider audience—a new approach to the theory of induction and an original sketch of the perspectives of the inductive method in metaphysics, the first in our literature such a comprehensive monograph on reasoning and reconstruction of the concept of understanding. Secondly, Twardowski referred in his unpublished lectures and monographs to the important results of the nineteenth-century formal logic, thus giving their students an important impulse for individual research in this field. In this text, I focus my attention on the logical issues raised by Twardowski just in his unpublished texts.

7

Induction and Deduction in Theorizing of International Relations

71%

Gałganek A.

Przegląd Politologiczny

|

2019

|

issue 4

39-54

PL

W artykule ukazano obecne w nauce o stosunkach międzynarodowych sposoby rozumienia miejsca indukcyjnego i dedukcyjnego wnioskowania w procesie budowania teorii i wiedzy o stosunkach międzynarodowych oraz wynikające z nich spory. Autor argumentuje, że w badaniu stosunków międzynarodowych, podobnie jak w naukach przyrodniczych, niezbędne jest łączenie empirycznej obserwacji z kreatywnym budowaniem teorii. Autor dokonuje krytycznej analizy stanowisk wybranych teoretyków stosunków międzynarodowych w kwestiach związanych z problemami indukcji i dedukcji oraz teoretyzowania stosunków międzynarodowych.

EN

The article presents the ways of understanding the place of induction and deductive reasoning in the process of building the theory and knowledge of international relations and the resulting disputes present in the International Relations. The author argues that in the study of international relations, as in the natural sciences, it is necessary to combine empirical observation with creative building of theory. The author performs a critical analysis of the positions of selected theoreticians of international relations on issues related to the problems of induction and deduction and theorizing of international relations.

8

The Methodology of the Austrian School of Economics

63%

Jędruchniewicz A.

Argumenta Oeconomica Cracoviensia

|

2016

|

issue 14

9-28

EN

The aim of this paper is to discuss and evaluate the main problems in the research methodology of the Austrian school of economics. This methodology is considerably different from the mainstream approach. Representatives of the Austrian school claim that research methods cannot be transferred from the natural sciences to the economic sciences. They advocate, therefore, the application of praxeology. Research should be done by means of deductive reasoning, beginning with accepted axioms. The Austrians reject the use of mathematical formalism. Instead, they propose that research should be based on realistic assumptions, verbal logic, and cause-and-effect relationships. Furthermore, they reject precise, quantitative prediction in favour of general, qualitative prediction.

PL

Celem opracowania jest omówienie i ocena głównych zagadnień metodologii badań austriackiej szkoły ekonomii. Jej metodologia znacząco różni się od podejścia szkół głównego nurtu. Przedstawiciele szkoły austriackiej twierdzą, że nie można przenosić sposobów badań z nauk przyrodniczych do ekonomicznych. Proponują używanie prakseologii. Badania powinny być prowadzone za pomocą rozumowania dedukcyjnego, wychodząc od przyjętych aksjomatów. Austriacy odrzucają stosowanie formalizmu matematycznego. Zamiast tego proponują, aby badania oprzeć na realistycznych założeniach, logice werbalnej oraz zależnościach przyczynowo-skutkowych. Wyrzekają się również ilościowego, precyzyjnego prognozowania na rzecz przewidywania ogólnego i jakościowego.

9

Majetkové výhody a jejich zohlednění při náhradě škody způsobené ublížením na zdraví - compensatio lucri cum damno

63%

Smrž I., Doležal T.

Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)

|

2022

|

vol. 161

|

issue 7

623-653

EN

The article is aimed at material benefits and their relevance when compensating damage caused by bodily injury, including death. From the doctrinal point of view, the so-called compensatio lucri cum damno theory is concerned. The article mainly focuses on the different types of material benefits that may occur in personal injury cases and on their relevance when determining the amount of damages, all this based on their classification into groups characterized by similar features.

CS

Podstatou článku je problematika majetkového prospěchu a jeho zohlednění při náhradě škody způsobené ublížením na zdraví včetně usmrcení. Z doktrinárního hlediska se jedná o tzv. teorii vyrovnání újmy prospěchem. Článek se zaměřuje na jednotlivé typy majetkových výhod, které se při majetkových újmách způsobených ublížením na zdraví mohou vyskytovat, a na úvahu o jejich zohlednění či pominutí při stanovení výše náhrady škody, a to na základě jejich zařazení do skupin vyznačujících se obdobnými markanty.

10

Obsahová analýza v pedagogickom výskume: Pohľad na jej súčasné podoby

63%

Gavora P.

Pedagogická orientace (Journal of the Czech Pedagogical Society)

|

2015

|

vol. 25

|

issue 3

345–371

EN

A range of methodological influences caused that content analysis obtained various forms and that its current concept is complicated. The aim of this methodological paper is to describe its current forms as identified in relevant literature. In the chapters of the paper, constitutive components of content analysis are characterized. These components are as follows: types of content, types of sampling, depth of analysis, direction of analysis, types of control of coding, and modes of presentation of findings. The paper shows how these components are manifested and how they relate. The main conclusion of the paper is confirmation of inadequacy of division of content analysis into two counterparts, quantitative and qualitative. Rather it is worthwhile to assess the specific manifestation of constitutive components in each study in which content analysis was used.

11

Specifics of Argumentation in Judicial Practice in Ukraine

63%

Kistianyk V.

Krakowskie Studia Małopolskie

|

2020

|

vol. 3(27)

37-49

EN

In the context of reforming the legal system of Ukraine, the issue of judicial argumentation, which is developing in modern law schools, is necessary in current conditions of law enforcement process. In this regard, there is a need to outline the problematic aspects of the use of argumentation in the Ukrainian judicial system. This article is devoted to some features of the argumentation contained in decisions of Ukrainian courts. The article describes typical problems that occur during judicial argumentation, which hinder quality of justice. The author analyzes the logical approach to judicial argumentation, argumentation based on principles, the rhetorical approach and inductive as well as deductive argumentation during proceedings in Ukrainian courts. These are some of the most widely used approaches in judicial argumentation. The article provides some recommendations that can improve argumentation in Ukrainian judicial practice. These problems can be solved by improving the level of legal culture, increasing the education of litigants and by using other methods.

12

Beginnings of Human Reasoning: Manifestations of Induction, Deduction and Abduction in Hominid Activities

63%

Ratajczyk D.

Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1

PL

Reasoning is a significant feature of humans and it might be one of the main reasons for their evolutionary success. Reasoning is a broad concept and can be divided into types (according to a classification system). Logical classifications propose to distinguish inductive, deductive and abductive reasoning.I try to investigate at which point of human evolution particular types of reasoning arose and why. The study presents deliberation on changes in human lifestyle and their impact on reasoning. It also presents possible hominid activities, which evidence usage of different types of reasoning at different stages of human evolution. Early stages (passive scavengers) suggest no need for creative reasoning. It seems induction was sufficient for hominids to perform their activities. However, some strategies of food foraging applied by hunter-gatherers suggest the usage of abductive reasoning. Social interactions need transitive reasoning to occur and this is an indication of deductive reasoning. I put forward a hypothesis that abduction is necessary to create beliefs, so the ability to abduct arose when humans started to consider afterlife at the latest. I also suggest that abductive reasoning is one of the newest achievements in human evolution.

13

The Issue of the Execution of the Penalty of Restriction of Liberty in the Form of Deduction of Part of the Remuneration

63%

Baran-Wesołowska B.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2022

|

vol. 4(XXII)

195-207

PL

Artykuł przedstawia problematykę związaną z wykonaniem kary ograniczenia wolności w formie potrącenia z wynagrodzenia. Analizie został poddany aspekt pojęciowy, podmiotowy, a także problematyka wybranych zagadnień proceduralnych.

EN

The article presents the issues related to the execution of the penalty of restriction of liberty in the form of a deduction from the remuneration. The publication analyses the notional and subjective aspects, as well as selected procedural issues.

14

Problemy terminologiczne w argumentach za istnieniem Boga

63%

Wolak Z.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2014

|

vol. 4

|

issue 2

341-358

EN

In the article I deal with some paradoxes and errors caused by improper usage of logical and philosophical terms appearing in the arguments for existence of God and other philosophical issues. I point at first some paradoxes coming from improper usage of propositional calculus as an instrument for analysis of a natural language. This language is actually not using simple sentences but rather propositional functions, their logical connections, and some replacements for variables in them. We still have to deal with so called paradox of material implication. The second paragraph provides formal and metatheoretical critics of Charles Sanders Peirce’s theory of deduction, induction and abduction. I argue that what Peirce and his followers call abduction is actually deduction or some reasoning unable to describe in terms of the logic used by them. Both syllogistic and inferential theory of abduction generate some paradoxes and contradictions. In the last paragraph also some paradoxes and contradictions resulting from the theory of causation by Jan Łukasiewicz are presented. The central issue of the article is erroneous usage of the implication: in logical paraphrases of a natural language, in description of the scientific reasoning, and in description of causality. However, my objective is not to solve all problems mentioned above but rather to open a discussion over them.

15

Preproporcjonalne i proporcjonalne odliczenie podatku naliczonego od 2016 r. jako racjonalizacja mechanizmu podatku od towarów i usług

63%

Skwierczyńska E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2016

|

vol. 50

|

issue 1

EN

The input tax shapes the amount of payable tax in VAT. On January 1, 2016 the provisions of the amending Act introducing the so-called pre proportion will enter into force. The realization of the right to deduct input tax connected with mixed-business (taxed VAT and untaxed VAT) is going to be even more complicated when the taxpayers purchase goods or services connected with the third type of business – generally taxed VAT but exempt from VAT. The use of pre proportional deduction does not exclude the use of proportional deduction associated with the so-called sales structure. These considerations are an attempt to assess the introduced solutions in the context of rationalization mechanism of VAT, which is nearly half of the revenues to the state budget.

PL

Podatek naliczony ostatecznie kształtuje wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług. Dnia 1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie przepisy ustawy zmieniającej wprowadzające tzw. preproporcję. Realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego, służącego tzw. działalności mieszanej (opodatkowanej VAT i nieopodatkowanej VAT), komplikuje się tym bardziej, gdy dokonany zakup towaru bądź usługi związany będzie z trzecim typem działalności – podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale korzystającej ze zwolnienia od podatku. Zastosowanie preproporcji nie wyłącza bowiem stosowania proporcjonalnego odliczenia podatku od towarów i usług opartego o tzw. strukturę sprzedaży. Niniejsze rozważania stanowią próbę oceny wprowadzanych rozwiązań w kontekście racjonalizacji mechanizmu podatku od towarów i usług, stanowiącego blisko połowę wpływów do budżetu państwa.

16

Prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych gminy – czynności wykonywane na rzecz gminy a podatek VAT

63%

dr hab. Wołowiec, prof. nadzw. WSEI T., dr Reśko D.

Jedziemy do wód w...

|

2016

|

issue 4

61-70

PL

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r., w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: nabycia towarów i usług, oraz dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

EN

According to the art. 86 paragraph. 1 of the Act on VAT (hereinafter: the Act), in force since 1 January 2016, in a case of goods and services which are used to perform taxable activities, the taxpayer is entitled to reduce the amount of tax due on the amount of tax input, subject to art. 114, Art. 119 paragraph. 4, Art. 120 paragraph. 17 and 19 and. 124. According to the Art. 86 paragraph. 2 Section 1 of the Act, the amount of input tax is the sum of the amounts of tax resulting from the invoices received by the taxpayer in respect of: the purchase of goods and services, and make a partial or full payment prior to the acquisition of goods or performance of services.

17

Úvod do problematiky vyrovnání újmy prospěchem (compensatio lucri cum damno)

63%

Smrž I., Doležal T.

Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)

|

2022

|

vol. 161

|

issue 4

297-318

EN

The damaging event may cause not only the damage, but also could give rise to some kind of benefit (advantage) for the injured party. The benefits may even exceed the amount of damage. The key question is whether it is permissible and generally appropriate to take into account all benefits caused by the damaging event when determining the extent of damages. The so-called compensatio lucri cum damno doctrine deals with this issue, which is the subject of the following article. However, the attention is not focused comprehensively on the doctrine as a whole; the aim is to present the doctrine in general. First, the subject of the doctrine will be outlined, including its systematic inclusion in the tort law system. This will be followed by the presentation of its development, doctrinal opinions, case law and statutory rules. The criteria according to which individual cases are assessed and their classification into groups will also be discussed. The article works with foreign sources (Germany, Austria, Great Britain), as Czech doctrine and case law are not as extensive and complex in comparison to them.

CS

Škodní událost nemusí pro poškozeného vždy znamenat toliko ztrátu (újmu), nýbrž na jeho straně může současně dojít ke vzniku výhody, kupř. zvětšení majetku. Vzniklé výhody mohou dokonce převyšovat i výši způsobené újmy. Otázkou pak je, zda vůbec a v jakém rozsahu lze takové výhody oproti způsobené újmě zohlednit. Touto problematikou se zabývá tzv. teorie vyrovnání újmy prospěchem (lat. compensatio lucri cum damno), která je předmětem článku. Pozornost ovšem není zaměřena komplexně na celou šíři této problematiky, cílem je teorii představit v obecných rysech. Nejprve bude v základu nastíněn předmět problematiky teorie vyrovnání újmy prospěchem, včetně jejího systematického zařazení do civilního deliktního práva. Následovat bude představení jejího vývoje, doktrinárních názorů a judikatorních východisek, zákonná pravidla nevyjímaje. V rámci výkladu bude rovněž pojednáno o kritériích, podle kterých se případy vyrovnání újmy prospěchem posuzují, včetně jejich zařazování do skupin (Fallgruppen). V široké míře bude v rámci článku pracováno se zahraničními zdroji (Německo, Rakousko, Velká Británie), jelikož česká doktrína i judikatura není v porovnání s nimi tak obsáhlá a komplexní.

18

Time limits for raising a set-off defence in a civil trial

63%

Skrodzki K.

Studia Prawnicze KUL

|

2020

|

issue 4

81-97

PL

Artykuł omawia regulację przepisu art. 2031 § 2 K.p.c., ustanawiającą ograniczenia czasowe w podnoszeniu zarzutu potrącenia w procesie cywilnym. Analiza koncentruje się w szczególności wokół trzech kwestii. Rozumienia (definicji) zarzutu potrącenia, co przekłada się na zakres zastosowania ograniczeń czasowych wynikających z art. 2031 § 2 K.p.c. Wyłączenia przez ten przepis możliwości powoływania się na potrącenie w sytuacji, gdy miało ono miejsce po wdaniu się w spór co do istoty sprawy. Ponadto artykuł wskazuje na problemy interpretacyjne wynikające z powiązania terminu na podniesienie zarzutu potrącenia z wymagalnością wierzytelności pozwanego. Przeprowadzone rozważania pozwalają końcowo na przedstawienie propozycji interpretacji art. 2031 § 2 K.p.c. oraz wysunięcie postulatów de lege ferenda.

EN

The article discusses the regulation of the provision of Art. 2031 § 2 of the K.p.c. [CCP], establishing time limits in raising a set-off defence in a civil trial. The analysis focuses in particular on three issues. Understanding (definition) of the set-off defence, which is reflected in the scope of application of time limits resulting from Art. 2031 § 2 of the K.p.c. [CCP]. This provision excludes the possibility of invoking a set-off where it occurred after getting into a dispute as to the merits of the case. In addition, the article points to interpretation problems arising from the connection between the time limit for raising a defence of set-off and the defendant’s due date. The considerations made finally allow for the submission of proposals for the interpretation of Art. 2031 § 2 of the K.p.c. [CCP] and making de lege ferenda postulates.

19

Wittgenstein i argumentacja krytyczna

62%

Shusterman R.

Przestrzenie Teorii

|

2016

|

issue 25

323-345

EN

In his paper Wittgenstein and Critical Reasoning, Richard Shusterman analyses the influence which Wittgensteinian aesthetics has had on contemporary criticism. Concentrating primarily on the second phase of Wittgenstein’s philosophy, Shusterman first demonstrates how the idea of language games and related concepts undermined both essentialist deductive and quasi-scientific inductive models of criticism. In place of these two approaches, Shusterman argues, Wittgensteinian aesthetics offers a new one, which he describes as perceptual-persuasive. In the next step, however, Shusterman observes that Wittgenstein’s followers often commit the very fallacy that Wittgenstein wanted to avoid, by imposing the perceptual persuasive model as the only valid solution for criticism. However, in order to be more in line with Wittgensteinian aesthetics, he argues, we should rather recognise the plurality of possibilities – perceptual-persuasive, deductive or inductive – whose choice depends on the language game currently played.

20

Porównanie poziomów rozwoju pojęć geometrycznych u uczniów Hejnego z poziomami van Hielów

51%

Semadeni Z.

Journal of Modern Science

|

2018

|

issue 2(37)

45-68

EN

The paper begins with a short description of phenomenological ideas of Petr Vopěnka concerning the development of children’s geometric concepts and his notion of personality of a phenomen, which makes the phenomenon an individual entity. Milan Hejný’s approach to the problem (inspired by Vopěnka’s ideas) concerns three levels of understanding the world of geometry by the child: (I) the level of isolated models (or preconceptual); (II) the level of personality objects, where a crucial role in the child’s thinking is played by portraits of basic shapes, serving as universal models; (III) the level of society objects. The question of pertinence of the label preconceptual is discussed. Then the theory of five levels of the development of geometric thinking, created by Dieke van Hiele-Geldof and Pierre van Hiele, is analyzed. The levels are: (I) visual level (or recognition level) – the students’ thinking is based on visual (gestalt) grasping of the shape (of a square, rectangle etc.), without identifying their properties (e.g., they claim that a square rotated by 45° is not a square, some may use the term diamond); (II) descriptive level (or analysis level) – the student can speak about properties characterizing a shape; (III) abstraction level – the student understands that some properties are consequences of other properties; (IV) deduction level (from axioms); (V) rigor level, formal deduction. The theory is also analyzed in the context of ontogeny (the development of geometrical thinking of an individual child) and phylogeny (the historical development of geometric concepts, from Tales to 20th century).

PL

Praca zaczyna się od krótkiego omówienia fenomenologicznych idei Petra Vopěnki dotyczących rozwoju pojęć geometrycznych u dziecka i pojęcia osobowości zjawiska – tego, co czyni go samodzielną jednością; wśród nich pojawiają się obiekty takie jak kwadrat i koło. Następnie analizowane są koncepcje Milana Hejnego (inspirowane ideami Vopěnki) dotyczące trzech poziomów rozumienia świata geometrii przez dziecko: I – poziom modeli izolowanych (przedpojęciowy) i jego cechy; II – poziom obiektów uosobionych, w którym myśleniu dziecka istotną rolę odgrywają portrety figur geometrycznych jako uniwersalnych modeli; III – poziom obiektów społecznych, idei. Dyskutowana jest kwestia trafności nazwania poziomu I poziomem przedpojęciowym. Następnie analizowana jest teoria pięciu poziomów rozwoju myślenia geometrycznego u uczniów stworzona przez Dieke van Hiele-Geldof i Pierre’a van Hiele. Są to: I – poziom wizualny (poziom rozpoznawania), na którym uczeń opiera swe spostrzeżenia dotyczące całościowego, wzrokowego ujmowania kształtu figury (kwadratu, prostokąta), bez zwracania uwagi na to, że mają one pewne własności, np. kwestionuje on fakt, że kwadrat obrócony o 45° jest nadal kwadratem (ewentualnie uczeń uzna go za romb); II – poziom deskryptywny, opisowy (zwany też poziomem analizy), w którym uczeń potrafi już mówić o kształtach i charakteryzujących je własnościach; III – poziom abstrakcji, na którym uczeń rozumie już, że jedne własności wynikają z innych; IV – poziom dedukcji z aksjomatów; V – poziom rygoru w formalnej dedukcji. Teoria van Hielów analizowana jest też w kontekście związku ontogenezy pojęć geometrycznych (w rozwoju indywidualnym dziecka) i ich filogenezy – rozwoju historycznego (od Talesa po XX w.).

Refine search results

Je Tichého logika logikou? : O vztahu logické analýzy a dedukce

Conceptual and Derivation Systems

Abduction: Some Conceptual Issues

On the interaction of semantics and deduction in Transparent Intensional Logic (Is Tichý's logic a logic?)

Metódy dedukcie a indukcie v spoločenskovednej metodológii

Wkład Kazimierza Twardowskiego w rozwój logiki w Polsce

Induction and Deduction in Theorizing of International Relations

The Methodology of the Austrian School of Economics

Majetkové výhody a jejich zohlednění při náhradě škody způsobené ublížením na zdraví - compensatio lucri cum damno

Obsahová analýza v pedagogickom výskume: Pohľad na jej súčasné podoby

Specifics of Argumentation in Judicial Practice in Ukraine

Beginnings of Human Reasoning: Manifestations of Induction, Deduction and Abduction in Hominid Activities

The Issue of the Execution of the Penalty of Restriction of Liberty in the Form of Deduction of Part of the Remuneration

Problemy terminologiczne w argumentach za istnieniem Boga

Preproporcjonalne i proporcjonalne odliczenie podatku naliczonego od 2016 r. jako racjonalizacja mechanizmu podatku od towarów i usług

Prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych gminy – czynności wykonywane na rzecz gminy a podatek VAT

Úvod do problematiky vyrovnání újmy prospěchem (compensatio lucri cum damno)

Time limits for raising a set-off defence in a civil trial

Wittgenstein i argumentacja krytyczna

Porównanie poziomów rozwoju pojęć geometrycznych u uczniów Hejnego z poziomami van Hielów