Search results

1

Samoleczenie: medykalizacja czy demedykalizacja? Granice władzy medycyny

100%

Wójta-Kempa M.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

83-105

PL

Obserwowane zmiany w zachowaniach okołozdrowotnych jednostek, wzrost zainteresowania własnym zdrowiem i stosowanie samodzielnych praktyk pozamedycznych w dziedzinie zdrowia mogą być traktowane jako zapowiedź procesów demedykalizacyjnych. W artykule zaprezentowano rozważania nad tezą, że samoleczenie i samoopieka, wynikające z różnych czynników makrospołecznych i ekonomicznych, są jednak nadal przejawem medykalizacji, ale na poziomie mikroi mezospołecznym. Jednostki wykorzystują wiedzę i rozwiązania oferowane przez medycynę, filtrując je w ramach realnych i wirtualnych grup uczestnictwa. W niniejszym artykule samoleczenie traktowane jest zatem jako przejaw „automedykalizacji” i obejmuje działania, takie jak: poszukiwanie wiedzy medycznej z niemedycznych źródeł, stosowanie leków O TC i suplementów diety bez konsultacji z lekarzem, samodzielne stosowanie terapii konwencjonalnych, niekonwencjonalnych, jak również kontrowersyjnych lub nawet nielegalnych. Zaprezentowano także próbę wyjaśnienia postawy, którą można nazwać „ucieczką przed medykalizacją”. W artykule podkreśla się ogromną rolę tzw. nowych mediów w wyłanianiu „naiwnych ekspertów” – poprzez umożliwienie anonimowego omówienia problemów zdrowotnych jednostek i tym samym powstawania wiedzy społecznej, która zyskuje status wiedzy „zobiektywizowanej” i która może konkurować z wiedzą medyczną. Ta społecznie konstruowana laicka wiedza staje się podłożem decyzji jednostek, dając przy tym wrażenie, że zachowania zdrowotne są niezależne od medycznej perspektywy. Jednak wybierając „wirtualne” rozwiązania, jednostki nieświadomie praktykują „automedykalizację”.

EN

Nowadays, changes in people’s health behaviours, a growing preoccupation with one’s own health, and the application of non-medical autonomous practices in the health domain can be regarded as symptoms of demedicalization. In this article some arguments are elaborated to illustrate the thesis that self-care and self-medication, coming from different macro-social and economic conditions, are still indicators of medicalization, but at the micro- and mezzo-level of society. Individuals apply medical knowledge and solutions in their own way and filter them through spontaneous actions within both real and virtual groups. Thus in this article self-care is treated as symptom of “auto- -medicalization” manifested in actions like: seeking medical knowledge via non-medical paths; using OTC drugs and dietary supplements without professional advice; and self-administration of conventional, non-conventional and controversial or even illegal therapies. The attitude coined as “escaping medicalization” is also examined. The article shows the major role played by the “new media” in producing “naïve experts” – giving individuals the possibility to share their health problems anonymously and to acquire lay knowledge, which “becomes more objective” and may compete with medical knowledge. Acquiring lay knowledge by sharing it with others and using it to make one’s own decisions gives individuals a strong conviction that their health behaviours are independent of the medical perspective, while in fact individuals, in choosing ‘virtual’ solutions, are unconsciously practicing “auto-medicalization”.

2

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

84%

Doroszewska A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2016

|

vol. 41

|

issue 2

EN

There has been a lot of changes in the provision of care for women during the perinatal period and newborns since the early 90s past century. These changes are an example occurring in parallel to the process of medicalization and the tendency to demedicalization. The aim of this paper is to characterize the changes in perinatal care after the political transformation and to analyse these changes from the perspective of the theory of medicalization. In this article I describe the perinatal care present in Poland at the beginning of the 21st century. I analyse three effects of medicalization: increasing number of unjustified medical interventions, ignoring the needs of childbearing women and reducing the role of midwives. I assert that we observe two contradictory tendencies. On the one hand, the medicalization of perinatal care is promoted by physicians. On the other hand, the demedicalization has its advocates among women and midwives. The question then arises whether these tendencies are exclusive or they are an example of democratization in the field of perinatal care, which are increasingly influenced by active in civil society, various pressure groups.

PL

Od początku lat 90. XX w. nastąpiło wiele zmian w zakresie świadczenia opieki nad kobietą w okresie okołoporodowym oraz nad noworodkiem. Zmiany te są przykładem występującej równolegle do procesu medykalizacji tendencji do demedykalizacji. Celem artykułu jest przedstawienie zmian w zakresie opieki okołoporodowej po transformacji ustrojowej oraz analiza tych przeobrażeń z perspektywy teorii medykalizacji. W pracy staram się scharakteryzować opiekę okołoporodową w Polsce na początku XXI w. w odniesieniu do trzech skutków medykalizacji, tj. rosnącej liczby nieuzasadnionych interwencji medycznych, nieuwzględniania potrzeb rodzących oraz ograniczenia roli położnych. Stawiam tezę, że obserwujemy dwie sprzeczne tendencje. Z jednej strony medykalizacja opieki okołoporodowej jest promowana przez lekarzy, z drugiej demedykalizacja ma swoich zwolenników i zwolenniczki wśród kobiet i położnych. Powstaje zatem pytanie, czy te tendencje wzajemnie się wykluczają czy też stanowią przykład demokratyzacji również w zakresie opieki okołoporodowej, na którą coraz większy wpływ mają aktywne w społeczeństwie obywatelskim różne grupy nacisku.

3

Czy starość jest chorobą? – medykalizacja starości w Polsce

67%

Wieczorkowska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 2

109 - 134

PL

Zgodnie z główną tezą artykułu starość nie daje się jednoznacznie opisać jako fenomen podlegający jedynie procesowi medykalizacji. W zależności od kryteriów, jakie weźmie się pod uwagę, raz wydawać się będzie, że jest zmedykalizowana, a raz – że podlega odmedycznieniu. Przykładowe analizy mają pokazać, iż powinno się raczej mówić o farmaceutykalizacji starości, podkreślając, że w wymiarze obiektywnym proces ten rzeczywiście występuje. Jeśli chodzi o proces umedycznienia i ufarmakologicznienia starości rozpatrywany od strony seniorów, to w znaczący sposób ograniczają go takie czynniki jak zasobność seniorów, dostępność lekarzy i usług medycznych, czas oczekiwania na wizytę czy zabieg. Celem artykułu jest także pokazanie słabości i ograniczeń metodologicznych w odniesieniu do zagadnień medykalizacji jako problemów badawczych i próba wywołania dyskusji, której efektem będzie rekonceptualizacja sposobów badania medykalizacji w Polsce.

EN

According to the main thesis of an article the old age is not easily classified as a solely medicalized phenomenon. Application of various analytical tools shows that the phenomenon can be seen as medicalized and demedicalized. Examples of analyses are to show that one should rather talk about pharmaceuticalization as it really occurs in an objective dimension. Medicalization and pharmaceuticalization considered from the perspective of the elderly is significantly limited by such factors as material status of the old, accessibility of physicians and treatment, time of awaiting for a medical procedure. The aim of an article is also to show methodological weaknesses and limitations in relation to issues of medicalization seen as research questions and a try to evoke a debate which, in effect, would bring reconceptualization of medicalization research in Poland.

Refine search results

2 Przegląd Socjologiczny

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

1 Doroszewska A.

1 Wieczorkowska M.

1 Wójta-Kempa M.

1 2017

1 2016

1 2013

Samoleczenie: medykalizacja czy demedykalizacja? Granice władzy medycyny

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

Czy starość jest chorobą? – medykalizacja starości w Polsce