Search results

1

KONTROWERSJE WOKÓŁ OPIEKI PAŃSTWA NAD CHORYM NA ALZHEIMERA – OPIS PRZYPADKU

100%

Zieliński E., Bornikowska A.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2016

|

vol. 24(24)

166-177

PL

Na świecie żyje obecnie około 36 milionów ludzi z demencją (otępieniem starczym, łac. dementia), w roku 2050 liczba ta ma się podwoić. Liczbę chorych na Alzheimera Polaków szacuje się na około 200‒250 tysięcy z czego 150 tysięcy nie ma postawionej diagnozy. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa polskiego liczba chorych prawdopodobnie się powiększy. Choroba rozwija się przeważnie po 65 roku życia. Zapadalność na tę chorobę rośnie z wiekiem. Objawami choroby są: zaburzenia pamięci, nagłe zmiany nastroju, zaburzenia funkcji poznawczych oraz zachowania. Wywołane jest to nieodwracalnymi zmianami w mózgu – u osób z chorobą Alzheimera zanika kora mózgowa, ponieważ w neuronach odkłada się amyloid. Chociaż sytuacja osób dotkniętych tą chorobą w Polsce w ostatnim czasie nieco się poprawiła: szybsza diagnostyka i dostęp do nowoczesnych leków, na które stać pacjenta, Polska nie jest przygotowana do adekwatnego działania, jakie niesie za sobą wzrost zachorowalności. Wiele instytucji nie spełnia swoich zadań w kwestii pomocy chorym i ich rodzinom. Brakuje skutecznych rozwiązań systemowych. Chorzy leżący w ogóle są pozbawieni możliwości korzystania np. z domów dziennego pobytu. W praktyce w ogóle trudno mówić o jakiejkolwiek pomocy instytucjonalnej dla osób z chorobą Alzheimera. Znaczącym problemem jest brak systemów i standardów opieki, brak pomocy rodzinom i opiekunom. Z chorym na Alzheimera w Polsce można zrobić wszystko. W artykule zwrócono uwagę na kontrowersyjności opieki państwa wobec chorego i jego rodziny. Przedstawiono studium przypadku mężczyzny z rozpoznaną chorobą Alzheimera, jako przykład kontrowersyjnej opieki państwa wobec chorego i jego rodziny.

2

Żywieniowe czynniki i kontrowersje w zapobieganiu demencji

100%

Kurczyńska A., Ślusarczyk K.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2020

|

issue 4(37)

69-89

PL

Demencja dotyka coraz większej liczby osób, co skłania do postrzegania jej jako istotnego problemu zdrowia publicznego. Zaburzenia poznawcze dotyczą przede wszystkim osób starszych, natomiast w praktyce stanowią również duże obciążenie dla ich opiekunów. Manifestacja otępienia nie jest jednak nieunikniona. Na funkcje układu nerwowego wpływa szeroki wachlarz czynników, począwszy już od tych na etapie życia płodowego. Do najistotniejszych determinant zaburzeń funkcji poznawczych należą obciążenia genetyczne, choroby, aktywność intelektualna, aktywność fizyczna oraz sposób żywienia. W prewencji podkreśla się rolę diety o charakterze przeciwzapalnym, ubogiej w cukier i produkty wysokoprzetworzone. Szczególne znaczenie mają kwestie takie jak prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6, odpowiednia podaż kwasów EPA i DHA oraz jak najniższe spożycie izomerów trans kwasów tłuszczowych. Natomiast do kontrowersyjnych aspektów należą m.in. dieta wysokotłuszczowa i spożycie alkoholu. Celem pracy jest analiza kontrowersyjnych czynników i strategii żywieniowych w prewencji zaburzeń poznawczych na podstawie dostępnych danych naukowych.

3

An (Un)Comfortable Old Age. On Dementia in Television Programmes and Films

89%

Grzesiak H.

Konteksty Społeczne

|

2020

|

vol. 8

|

issue 2

EN

The number of elderly people not only in Poland but also around the world is growing rapidly. Due to this fact, more and more attention is paid to the aging process and old age itself. Although the elderly are becoming more and more visible in the media, as evidenced by the increasing number of television programs with their participation, the issue of dementia is still a topic that is rarely discussed in public discourse and in movies.The aim of the article is to analyze television programs and movies that have been broadcast in recent years and to trace the contexts in which dementia is presented, which today is a signiﬁcant problem not only for the patient's family but also for the entire society.

PL

Liczba osób starszych nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie każdego roku rośnie. Z tego powodu coraz więcej uwagi poświęca się procesowi starzenia się oraz samej starości. Chociaż osoby starsze są coraz bardziej widoczne w mediach, o czym świadczy coraz większa ilość programów telewizyjnych z ich udziałem to problematyka demencji nadal jest tematem, który jest bardzo rzadko poruszany zarówno w dyskursie publicznym, jak i w filmach. Celem niniejszego artykułu będzie próba spojrzenia na tę często występującą u osób starszych chorobę otępienną oraz dokonanie analizy programów telewizyjnych i filmów, wyemitowanych w ostatnich latach i prześledzenie kontekstów, w jakich prezentowana jest demencja, która w obecnych czasach jest istotnym problemem nie tylko dla rodziny chorego, ale i dla całego społeczeństwa.

4

Opiekunowie domowi seniorów z demencją w rzeczywistości pandemicznej

75%

Janus E.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2023

|

vol. 19

|

issue 3

116-131

EN

The pandemic has had a significant impact on the social reality, the current characteristics of which include: unpredictability, permanent change, and difficulties in defining actions to deal with the consequences of the existing threats, both at the macro and micro level. This situation particularly affects groups that need social support. One of them includes home caregivers of people suffering from dementia. The aim of the article is to present the situation of home caregivers who take care of their family members suffering from dementia. The description is based on data obtained in random interviews carried out in 2021 on a sample selected in a purposeful manner. The respondents recognized that the pandemic had a significant impact on the way they function, in particular: the way they provide care (a feeling of greater burden due to limited institutional support and access to medical care), the need to function in virtual reality, an increase in the sense of exclusion, and the deterioration of mood resulting from both from personal experience and observation of the condition of the person under their care.

PL

Wybuch pandemii w znaczący sposób wpłynął na rzeczywistość społeczną, której obecna charakterystyka odnosi się przede wszystkim do nieprzewidywalności, permanentnej zmiany i trudności w określeniu działań pozwalających poradzić sobie z konsekwencjami występujących zagrożeń, zarówno na poziomie makro, jak i mikro. Sytuacja ta w sposób szczególny dotyka grup, które jeszcze przed wybuchem pandemii potrzebowały wsparcia. Jedną z nich stanowią opiekunowie domowi osób cierpiących na demencję. Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji opiekunów domowych, związanej ze świadczeniem opieki na rzecz ich bliskich chorujących na demencję w kontekście pandemii. Opis dokonywany jest na podstawie danych pozyskanych w wywiadach swobodnych pogłębionych, zrealizowanych w 2021 roku na próbie dobranej w sposób celowy. Badani uznali, że pandemia w zdecydowany sposób wpłynęła na ich funkcjonowanie, w szczególności na sprawowanie opieki (poczucie większego obciążenia ze względu na ograniczenie wsparcia instytucjonalnego i dostępności do podmiotów medycznych), konieczność odnalezienia się w rzeczywistości wirtualnej, wzrost poczucia wykluczenia oraz pogorszenie nastroju wynikające zarówno z doświadczeń osobistych, jak i obserwacji stanu osoby pozostającej pod ich opieką.

5

A Senior as an Individual in the Situation of Dementia. Tom Kitwood's Person-Centred Care Model and the Philosophy of Dialogue

71%

Smrokowska-Reichmann A.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2020

|

vol. 10

|

issue 1

51-61

PL

Seniorzy cierpiący na demencję, ze względu na specyfikę tej choroby, narażeni są zawsze na podejście redukcyjne i depersonalizujące. Zaniedbywany lub nawet całkowicie negowany jest wówczas wymiar podmiotowości seniora oraz to, że pomimo choroby pozostaje on nadal osobą – z prawami i potrzebami osoby – a nie jedynie bezradnym pacjentem. Artykuł przedstawia zwrot, jaki dokonał się w rozumieniu seniorów z demencją oraz opiece nad nimi dzięki pracy brytyjskiego psychologa Toma Kitwooda. W modelu Person-Centered Care osoba definiowana jest jako istota relacyjna, czująca i historyczna. Jednocześnie bycie osobą jest możliwie jedynie w kontekście interpersonalnym. Stąd wynika propozycja autorki artykułu, aby koncepcję Toma Kitwooda odczytać przez pryzmat filozofii dialogu, będącej zawsze afirmacją podmiotowości i sprzeciwem wobec tendencji reifikujących człowieka. Zdaniem autorki, Tom Kitwood, operacjonalizując wyznaczniki dobrostanu pacjenta z demencją, przetłumaczył główne postulaty filozofii dialogu na język psychologii, gerontologii i opieki senioralnej.

EN

Seniors suffering from dementia are always exposed to a reductive approach and depersonalization due to the specificity of that disease. The subjectivity of a senior is neglected or even completely negated. What remains unnoticed is the fact that, despite their disease, a senior is still a person – with the rights and needs of a person – and not just a helpless patient. The paper presents a break that has been made in the understanding and care of seniors with dementia thanks to the work of Tom Kitwood, a British psychologist. In Kitwood’s Person-Centred Care model, a person is defined as a relational, feeling, and historical being. At the same time, being a person is only possible in the interpersonal context. Hence the author's suggestion to read Kitwood’s concept from the angle of the philosophy of dialogue, which is always an affirmation of subjectivity and an opposition to tendencies that reify human beings. In the author’s opinion, Kitwood translated the main postulates of the philosophy of dialogue into the language of psychology, gerontology and senior care by operationalizing the indicators of the well-being of a patient with dementia.

6

Pedagogue in Therapy and Care Work with Person with Dementia

63%

Uzar-Szcześniak K.

Paedagogia Christiana

|

2018

|

vol. 2/42

229-245

EN

This paper is concerned with the new issue in pedagogical reflection, the role of pedagogue in therapy and care work with people suffering from dementia. The topic was analysed from a theoretical and practical perspective. Foundations for pedagogical work with persons with dementia and their caregivers described in geragogical concepts (integrative geragogy, dementagogy, personalistic geragogy, person-centred care) were the point of reference for the view on pedagogue arising from the preliminary study conducted in three care facilities. An integral approach to care and therapy in dementia was partially fulfilled in the examined environments, as reflected by the staff’s attitudes to those with dementia and their care from across diverse organisational limitations.

PL

Artykuł dotyczy nowego zagadnienia w refleksji pedagogicznej – roli pedagoga w terapii i opiece osób z demencją. Temat został zanalizowany w perspektywie teoretycznej i praktycznej. Podstawy pracy pedagogicznej z osobami z demencją zawarte w koncepcjach geragogicznych (geragogika integratywna, dementagogika, geragogika personalistyczna, opieka skoncentrowana na osobie) stanowią punkt odniesienia dla obrazu pracy pedagoga wynikającego z badań wstępnych przeprowadzonych w trzech placówkach opiekuńczych. Integralne podejście do opieki i terapii jest częściowo realizowane w badanych środowiskach. Znajduje odzwierciedlenie w postawach personelu wobec osób chorych oraz opieki, napotyka jednak różnego rodzaju ograniczenia organizacyjne.

7

Viability of a dementia services advocacy effort for adults with intellectual disability using a National Task Group approach

63%

Janicki M. P.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2013

|

issue 4(22)

25-36

EN

The World Health Organization’s report, Dementia: A Public Health Priority, noted that the number of people affected by dementia is significant and will continue to increase. The report called on nations to address dementia impact reduction by developing national plans and undertaking public health initiatives. Special mention was made of the situation of people with intellectual disability, in particular those adults with Down syndrome, who manifest high risk for Alzheimer’s disease and related dementias. In the USA, the National Task Group on Intellectual Disabilities and Dementia Practices (NTG) was created to ensure that the needs and interests of adults with intellectual and developmental disability who are affected by Alzheimer’s disease and related dementias – as well as their families and friends – are taken into account as part of general p population dementia health and public policy efforts. The NTG’s multifaceted advocacy efforts included identifying best practices for providing care and services to affected adults with intellectual disability; (2) identifying a workable administrative dementia early detection and screening instrument; (3) producing educational materials of use to families, adults with intellectual 36 Matthew P. Janicki disability, and NGOs; and (4) furthering public policy initiatives on dementia as it affects adults with intellectual disability. This article describes the origins of one national dementia advocacy group, its functions and what it has accomplished, as well its role with respect to national dementia advocacy, as a prototype for other national efforts to promote the interests of adults with intellectual disability affected by dementia and improve the quality of their lives.

PL

W swoim raporcie zatytułowanym Demencja: Priorytet publicznej służby zdrowa Światowa Organizacja Zdrowia zwraca uwagę, że liczba osób dotkniętych demencją jest wysoka i będzie rosła. Dokument wzywa narody do zajęcia się kwestią ograniczenia skutków demencji poprzez opracowanie ogólnokrajowych planów działania oraz podjęcie odpowiednich inicjatyw w ramach publicznej służby zdrowia. Raport zwraca też szczególną uwagę na sytuację osób z niepełnosprawnością intelektualną, zwłaszcza dorosłych z zespołem Downa, u których ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera i związanej z nią demencji jest wysokie. W Stanach Zjednoczonych utworzono Krajową Grupę Roboczą ds. Niepełnosprawności Intelektualnej i Demencji (NTG), która ma gwarantować, że potrzeby oraz interesy osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i innymi zaburzeniami rozwojowymi dotkniętych chorobą Alzheimera i związaną z nią demencją – a także potrzeby oraz interesy ich rodzin i przyjaciół – będą uwzględniane w inicjatywach dotyczących demencji realizowanych w stosunku do ogółu ludności, a podejmowanych przez służbę zdrowia i w ramach polityki publicznej. Wielopłaszczyznowe działania orędownicze NTG obejmowały: (1) określenie najlepszych praktyk dla zapewnienia opieki i świadczeń dorosłym osobom z niepełnosprawnością intelektualną dotkniętym demencją; (2) opracowanie nadającego się do wykorzystania narzędzia administracyjnego do badań przesiewowych w kierunku wczesnego wykrywania demencji; (3) opracowanie materiałów edukacyjnych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, ich rodzin oraz organizacji pozarządowych; (4) promowanie inicjatyw polityki publicznej związanych z demencją i jej wpływem na osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną. Artykuł opisuje powstanie krajowej grupy działającej na rzecz dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną dotkniętych demencją, jej zadania i osiągnięcia, a także rolę w działaniach krajowego orędownictwa na rzecz osób chorych na demencję jako pierwowzór dla innych inicjatyw krajowych mających na celu zadbanie o interesy osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i z demencją oraz poprawę jakości ich życia.

8

Test fluencji słownej semantycznej w logopedycznej diagnozie otępienia alzheimerowskiego – wybrane aspekty

63%

Gliwa-Patyńska R.

Logopaedica Lodziensia

|

2021

|

issue 5

35-57

EN

The article attempts to demonstrate the usefulness of the semantic verbal fluency test in speech therapy diagnosis of people diagnosed with Alzheimer’s disease. The basic concepts of verbal fluency, especially semantic, were discussed, the test was characterized, its structure was described, the test procedure was presented and the proposed analysis of the results was discussed. The test is one of the most frequently used tools for assessing resources of the mental lexicon, the method of storing knowledge and the possibility of recalling it. Provides knowledge about the quality of linguistic processes. The way of carrying out verbal fluency tasks (the number of generated concepts consistent with the criterion, the number of clusters and their resources, the nature of errors) proves the quality of linguistic processes and the state of semantic memory. Difficulties with updating concepts may be a significant symptom of developing dementia processes, especially in the early stages of AD.

PL

W artykule podjęto próbę wykazania przydatności testu fluencji słownej semantycznej w diagnozie logopedycznej osób ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera. Omówiono podstawowe pojęcia dotyczące fluencji słownej, zwłaszcza semantycznej, dokonano charakterystyki testu, opisano jego strukturę, przedstawiono procedurę badania i omówiono propozycje analizy wyników. Test jest jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi do oceny m.in. zasobów leksykonu umysłowego, sposobu magazynowania wiedzy i możliwości jej przywoływania. Dostarcza wiedzy na temat jakości procesów językowych. Sposób realizacji zadań fluencji słownej (tj. liczba generowanych pojęć zgodnych z kryterium, liczba klastrów i ich zasób, charakter błędów) świadczy o jakości procesów językowych, o stanie pamięci semantycznej. Trudności z aktualizacją pojęć mogą być istotnym objawem rozwijających się procesów otępiennych, zwłaszcza we wczesnym stadium AD.

9

Rezerwa poznawcza: jak się starzeć pomyślnie?

63%

Szepietowska E. M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2018

|

vol. 31

|

issue 3

EN

The concept of cognitive reserve (CR) refers to the situation when the brain pathology does not correspond to clinical symptoms, i.e. they are absent or weakened in combination with the established clinical diagnosis and/or the prediction of cognitive deficits (e.g. in the aging process). The article discusses the definition of cognitive reserve, methods of its measurement, brain mechanisms of CR, the role of CR in the process of successful aging, debatable issues and reference of the idea of CR to clinical practice.

PL

Koncepcja rezerwy poznawczej (cognitive reserve – CR) odnosi się do sytuacji, w której patologia mózgu nie koresponduje z objawami klinicznymi, tj. są one nieobecne lub słabo nasilone w zestawieniu z postawionym rozpoznaniem klinicznym i/lub przewidywaniem deficytów poznawczych (np. w procesie starzenia się). W artykule omówiono definicję rezerwy poznawczej, sposoby jej pomiaru, mózgowe mechanizmy CR, rolę CR w procesie satysfakcjonującego starzenia się i kwestie dyskusyjne oraz odniesiono ideę CR do praktyki klinicznej.

10

Nazwy własne a otępienie - ujęcie kliniczne

51%

Gliwa R.

Polonica

|

2017

|

vol. 37

37-51

EN

The subject of the study was an experiment to evaluate the ability to decode and locate toponyms and hydronymes on the map in dementia on vascular ethiopathogenesis. The experiment allowed to distinguish the levels of disturbances in the decoding ability of toponyms and hydronymes, depending on the depth of dementia. Dominant disturbances involve one component of visual-spatial gnosis - orientation on the map. The ability to correctly decode toponyms and hydronymes with distorted or abrogated mapping capabilities allows you to talk about a few independent paths for “searching” propria and their visual-spatial localization.

11

Zaburzenia konotacji jako wskaźnik rozpadu systemu językowego

51%

Lipski W.

Logopedia

|

2018

|

vol. 47

|

issue 1

107-127

PL

W prezentowanym artykule autor skupia się nad zaburzeniami spójności wypowiedzi. Opisuje je posługując się pojęciem konotacji. Konotacja jest terminem, który utrwalił się w nauce w kilku znaczeniach. Autor dokonuje przeglądu tych znaczeń oraz wskazuje, jak zjawisko konotacji wiąże się z zaburzeniami językowymi. Początki badań nad konotacją w wymiarze filozoficzno-logicznym sięgają XIX wieku i wiążą się z pracami J.S. Milla. Za twórcę językoznawczej teorii konotacji uważany jest K. Bühler. W obrębie samego językoznawstwa konotacja była postrzegana różnie, a wiedza na jej temat rozwijała się wraz z rozwojem tej dyscypliny. Badania N. Chomsky’ego wskazują, że to związki formalne i semantyczne pomiędzy wyrazami użytymi w wypowiedzi determinują jej spójność. Sam N. Chomsky nie używał pojęcia konotacji, ale w prezentowanych przez niego pracach przedstawił dwa poziomy zaburzeń spójności. Zasady konotacji są tam prezentowane jako reguły subkategoryzacji i selekcji. Jak zaznacza autor artykułu, właściwości konotacyjne czasowników są czynnikiem determinującym schemat składniowy. Artykuł przedstawia propozycję włączenia badań nad konotacją w obręb problematyki logopedycznej. Autor wskazuje na występowanie zaburzeń konotacji w schizofazji, afazji i otępieniu. Należy zaznaczyć, że rozpad związków konotacyjnych prezentuje się w każdym z tych zaburzeń inaczej. Zaburzenia konotacji związane są z nieprawidłowym funkcjonowaniem mózgu, a zwłaszcza z zaburzeniami w okolicy czołowo-skroniowej.

EN

The present study focuses on disorders of speech coherence and describes them using the concept of connotation. Connotation is the term that has become established in science with several meanings. The author makes a review of these meanings and shows how the phenomenon of connotation is associated with language disorders. Early studies on connotation in the philosophical-logical dimension go back to the nineteenth century and are connected with the works by J.S. Mill, while K. Bühler is regarded as the founder of the linguistic theory of connotation. Within linguistics, connotation was perceived in different ways, and knowledge about it developed with the development of this discipline. Studies by N. Chomsky show that it is formal and semantic relationships between words used in an utterance that determine its coherence. Chomsky himself did not use the concept of connotation but he presented two levels of coherence disorders in his works. The principles of connotation are presented there as rules of subcategorization and selection. The author of the paper emphasizes that the connotation properties of verbs are a factor that determines the syntactic pattern. The paper shows the proposal of including investigations on connotation in the issues of logopedics. The author draws attention to the occurrence of connotation disorders in schizophasia, aphasia, and dementia. It should be stressed that the disintegration of connotation relationships looks different in each of these disorders. Connotation disorders are related to the improper functioning of the brain, particularly with disorders in the frontotemporal region.

12

Aktywność fizyczna a kondycja psychiczna osób starszych

51%

Żaroń A., Piskunowicz M.

Rocznik Andragogiczny

|

2017

|

vol. 24

EN

The aim of this article is to review current research on relationship between physical activity and chosen aspects of psychological status of elderly adults. Among many psychological aspects cognitive functions and anxiety and depression as emotional aspects were chosen. The results suggest that physical activity correlates with higher cognitive performance and lower rates of anxiety and depression.

PL

Celem poniższego artykułu jest dokonanie przeglądu aktualnych badań na temat związku aktywności fizycznej z wybranymi aspektami kondycji psychicznej osób starszych. Spośród licznych aspektów psychicznych wybrano następujące: funkcje poznawcze oraz lęk i depresję jako wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalnego seniorów. Wyniki analizy sugerują, że aktywność fizyczna koreluje z lepszym poziomem funkcjonowania poznawczego oraz niższym poziomem depresji i lęku.

Refine search results

KONTROWERSJE WOKÓŁ OPIEKI PAŃSTWA NAD CHORYM NA ALZHEIMERA – OPIS PRZYPADKU

Żywieniowe czynniki i kontrowersje w zapobieganiu demencji

An (Un)Comfortable Old Age. On Dementia in Television Programmes and Films

Opiekunowie domowi seniorów z demencją w rzeczywistości pandemicznej

A Senior as an Individual in the Situation of Dementia. Tom Kitwood's Person-Centred Care Model and the Philosophy of Dialogue

Pedagogue in Therapy and Care Work with Person with Dementia

Viability of a dementia services advocacy effort for adults with intellectual disability using a National Task Group approach

Test fluencji słownej semantycznej w logopedycznej diagnozie otępienia alzheimerowskiego – wybrane aspekty

Rezerwa poznawcza: jak się starzeć pomyślnie?

Nazwy własne a otępienie - ujęcie kliniczne

Zaburzenia konotacji jako wskaźnik rozpadu systemu językowego

Aktywność fizyczna a kondycja psychiczna osób starszych