Search results

1

Skarb monet wczesnośredniowiecznych z Kartuz na Pomorzu

100%

Chabrzyk P.

Acta Archaeologica Lodziensia

|

2015

|

vol. 61

63-66

PL

Obieg pieniężny na ziemiach Polski we wczesnym średniowieczu miał charakter transgraniczny. W okresie panowania pierwszych Piastów moneta rodzima była jedynie dopełnieniem dużej masy srebra monetarnego, które docierało na ziemie Polski z kierunków północnego i zachodniego. Z obu napływała moneta niemiecka. W roku 1951 do zbiorów numizmatycznych Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi przekazano zespół monet wczesnośredniowiecznych, będący najprawdopodobniej częścią większego znaleziska, pochodzącego z Kartuz lub niedalekich okolic tej miejscowości. Wskazują na to materiały archiwalne oraz bliskość chronologiczna denarów. Należą one do typu V według klasyfikacji M. Gumowskiego. Na awersach mają krzyż otoczony wieńcem pereł oraz napisy otokowe.

EN

Coin circulation within the territory of the present-day Polish state was characterized in the early middle ages by its transboundary nature. During the reign of the first rulers of the Piast dynasty the indigenous coin production only served as a supplement to the great amount of monetary silver that was reaching our lands from the north and west. German coins flowed in from both of these directions. In 1951 the numismatic collection of the Museum of Archaeology and Ethnography in Lodz received a hoard from Kartuzy or nearby, which possibly formed part of a larger find. All of the surviving coins from this hoard are of type V according to the classification of M. Gumowski. Their obverse bears a cross surrounded by pearls, and, in the rim, various letters. Archival research shows that these coins are probably a part of a hoard that did not survive intact down to our times. One cannot be absolutely certain, however, that the deposit came from the vicinity of Kartuzy.

2

…Wallhausen. Jeszcze raz o denarze z legendą +UVALHVZE

100%

Chabrzyk P.

Acta Archaeologica Lodziensia

|

2016

|

vol. 62

79-92

PL

Przedmiotem tej pracy są kwestie ewentualnego miejsca produkcji denara krzyżowego z napisem otokowym +UVALHVZE, wiązanego z miejscowością Wallhausen nad Helmą. Poruszono tematykę chronologii jego produkcji, a także kierunki przepływu w świetle rozrzutu znalezisk z udziałem tej monety. Na temat tych szczególnych monet stoczona została u progu lat 30-tych XX wieku zażarta dyskusja, pomiędzy dwoma znakomitymi numizmatykami epoki - Juliusem Menadierem a Marianem Gumowskim. Niemiecki numizmatyk datował tę monetę na początek XI wieku i przypisywał działalności menniczej opatki kwedlinburskiej Matyldy. W napisie widział nazwę niewielkiej miejscowości Wallhausen nad Helmą, w której znajdował się cesarski dwór. Gumowski przypisywał tę monetę palatynowi Sieciechowi i datował na około 1080 rok. Analiza skarbów i pojedynczego znaleziska z wyspy Schulzenwerder pozwoliła na zawężenie chronologii monety na lata po 1060 a przed 1070 rokiem. Prawdopodobnie Menadier miał rację widząc w legendzie nazwę miejscowości Wallhausen, brak jest innych możliwości interpretacji tej legendy. Emitentem monety mógł być biskup naumburski Eberhard (1045-1079), lub też arcybiskupstwo magdeburskie, pod którego zwierzchnictwem znajdował się Naumburg. Moneta wybita została jednym stemplem awersu, który był poddawany naprawom, oraz dwoma stemplami rewersu.

EN

The topic of this paper is the issue of a possible place of coining the cross denarii with the legend +UVALHVZE, associated with the town of Wallhausen on the Helme river. Chronology of the coin production is touched upon, as well as the direction of its inflow based on the spread of hoards containing that piece. In the early 1930’s a heated debate regarding those coins took place between two distinguished numismatist of that time – Julius Menadier and Marian Gumowski. The German scholar dated the coin to the beginning of the 11th century and connected it with Mathilde the Abbess of Quedlinburg. In the legend he saw the name of a small town – Wallhausen on the Helme, where the Emperors palace was located. Gumowski on the other hand linked the coins with the count palatine Sieciech and dated it close to the year 1080. The analysis of hoards and a single find from the Schulzenwerder island allowed for the narrowing of the coins chronology to the years 1060-1070. It was Menadier who was probably right in linking it with the town of Wallhausen as we lack other interpretations of the legend. It could have been minted by Eberhard the Bishop of Naumburg (1045-1079), or by the Archbishopric of Magdeburg which was the superior of Naumburg. The coins had been minted with one obverse die, which with the passage of time was repaired and two reverse dies.

3

Materiał numizmatyczny z badań archeologicznych kwartału między ulicami św. Katarzyny, św. Wita, Wita Stwosza i pl. Nowy Targ we Wrocławiu

80%

Milejski P.

Wiadomości Numizmatyczne

|

2021

|

vol. 65

173-202

EN

During archaeological excavation conducted in 2017 between the streets of St. Katarzyna, St. Wit, Wit Stwosz and Nowy Targ Square in Wrocław 46 numismatic objects were discovered – 37 coins, 4 jetons, 4 objects related to numismatics (silver planchet, a small piece of cast silver and two containers for bracteates – one lid and one bottom, from various containers) and one lead token. Early medieval, late medieval and early modern coins appeared. The most interesting are the thirteenth-century Silesian bracteates of the Ratajski and Kałowice types. During excavation a rare Prague parvus of Wenceslas II was also found. Among all the coins, one of the most interesting is counterfeited West Pomeranian denier of Bogusław I, Duke of Pomerania. All analyzed coins constitute a cumulative find that was found in one of Wrocław’s auxiliary markets of medieval origin.

PL

Podczas prac archeologicznych prowadzonych w 2017 r. między ulicami św. Katarzyny, św. Wita, Wita Stwosza i pl. Nowy Targ we Wrocławiu odkryto 46 obiektów numizmatycznych – 37 monet, dwa pewne i dwa hipotetyczne liczmany, cztery obiekty związane z numizmatyką (krążek srebrny, fragment placka lanego srebra oraz dwa fragmenty puzderka na brakteaty – wieczko i dno z różnych pojemników) oraz jeden żeton ołowiany. Odnaleziono monety wczesno- i późnośredniowieczne oraz nowożytne. Najbardziej interesującymi monetami podjętymi podczas badań są trzynastowieczne śląskie brakteaty typu ratajskiego i kałowickiego. Ponadto odkryto rzadki parwus praski Wacława II. Jedną z bardziej ciekawych jest fałszywy denar zachodniopomorski Bogusława I, księcia Pomorza. Wszystkie przeanalizowane monety stanowią znalezisko kumulatywne, a odnaleziono je na jednym ze średniowiecznych rynków pomocniczych Wrocławia.

Refine search results

2 Acta Archaeologica Lodziensia

1 Wiadomości Numizmatyczne

2 Chabrzyk P.

1 Milejski P.

1 2021

1 2016

1 2015

Skarb monet wczesnośredniowiecznych z Kartuz na Pomorzu

…Wallhausen. Jeszcze raz o denarze z legendą +UVALHVZE

Materiał numizmatyczny z badań archeologicznych kwartału między ulicami św. Katarzyny, św. Wita, Wita Stwosza i pl. Nowy Targ we Wrocławiu