Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  deportations
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Przemiany etniczne na Krymie - od inkorporacji do Rosji carskiej po aneksję przez Federację Rosyjską (1783-2014)

100%
Wiśniewski R.
Przegląd Wschodnioeuropejski
|
2016
|
vol. 2
73-87
EN
The paper focuses on the major population and ethnic changes in Crimea during a period that spans the peninsula's history as part of the Russian Empire, the Soviet Union, independent Ukraine and following its recent annexation by the Russian Federation. The study presents the most important factors driving this change and its consequences for the Crimean population. The Crimean ethnic landscape was formed by a number of pivotal and often tragic events, including: two waves of Tatar emigration in the second half of the 18th and the 19th centuries; the Russian civil war and subsequent repressions; two waves of hunger in the 1920s and 1930s, the Second World War, including the deportation of the Crimean Tatars and other ethnic groups in the 1940s; the mass return of the Crimean Tatars at the turn of the 1990s; and the Russian annexation of the peninsula. Statistics were taken from Russian censuses, starting with the first census of the Russian Empire in 1897 and ending with a census carried out by the Russian statistical office Rosstat after the annexation.
2
Publication available in full text mode
Content available

Polacy w Azji Centralnej. Analiza czynników kształtujących zesłańczą zbiorowość i jej stan obecny

75%
Gawęcki M.
Studia BAS
|
2013
|
issue 2(34)
85-105
EN
The aim of this paper is to explore the issue of Polish communities in Central Asia. The first part of the article provides some basic historical and socio‑demographic characteristics of Poles and people of Polish descent in this region. Next, the author discusses the characteristics and living conditions in subsequent eras (deportation and war time, post‑war Stalinist period, Khrushchev’s and Brezhnev’s rule, perestroika). The final section examines the situation of Poles in the newly independent post‑Soviet states. Moreover, the author looks at the issue of ties between Poles and their motherland, particularly in the context of migration/repatriation to Poland.
3

Idea patriotyzmu polskiego sybiractwa okresu II wojny światowej

75%
Pieróg A.
Wrocławskie Studia Politologiczne
|
2018
|
vol. 25
195-206
EN
From December 1939, each month, 150 000 exiles were sent to the Siberian taiga. It is estimated that by mid April 1940, 1 million people lost their lives there, mainly due to maladjustment to the climate, hard work and lack of food. Is it possible to claim that such deprived persons had the need to manifest their attachment to their native country in such a difficult environment?
4
Publication available in full text mode
Content available

Przesiedlenia ludności polskiej z ZSRR w latach 1920–1960

75%
Wyszyński R.
Studia BAS
|
2013
|
issue 2(34)
107-130
EN
The aim of the article is to describe the Polish population transfers (resettlement, repatriation) from the historical, legal and demographic perspective. The main focus is placed on the post‑war migration. The paper begins with a brief introduction of the legal framework for resettlement of Polish citizens in the interwar period. Next, the author discusses the population transfers from the USSR (mostly from Lithuanian, Byelorussian and Ukrainian SSRs) to Poland in 1944–47. In the next section the population transfers in 1955–59 are covered.
5
Publication available in full text mode
Content available

Doświadczenie wywózki i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezionych z Kresów w latach 1940–1941

75%
Kość‑Ryżko K.
Studia BAS
|
2013
|
issue 2(34)
25-49
EN
The aim of the article is to present the experiences of Poles deported during the World War II to the Soviet Union. The paper is based on the analysis of stories told by the interviewed deportees. First, a general historical background on the large‑scale deportations is provided. The second part of the paper presents the stories describing the conditions of life in exile. The author discusses selected aspects of everyday life reality that Poles displaced to Kazakh SSR and Siberia encountered. Special attention is given to transportation to the place of exile, the places of settlement, fight for survival, as well as working and living conditions.
6

Uchwała rady najwyższej Ukrainy „Про відзначення на державному рівні 75-х роковин початку депортації Українців” i jej rola w stosunkach polsko-ukraińskich

75%
Gil A.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2019
|
vol. 11(47)
|
issue 1
7-21
PL
Artykuł przedstawia okoliczności związane z uchwaleniem przez Radę Najwyższą Ukrainy dekretu o obchodzeniu 75. rocznicy zapoczątkowania deportacji Ukraińców z Polski po II wojnie światowej. Prezentuje także uwarunkowania samej deportacji, a także możliwe skutki realizacji tej uchwały. Autor wyraża przypuszczenie, że dyskusja wokół uchwały, a przede wszystkim samej deportacji, wpłynie negatywnie na współczesne stosunki ukraińsko-polskie.
EN
The article presents the circumstances related to the passing of a decree by the Verkhovna Rada of Ukraine on celebrating the 75th anniversary of the initiation of the deportation of Ukrainians from Poland after World War II. It also presents the conditions of the deportation itself, as well as the possible effects of implementing this resolution. The author speculates that the discussion around the resolution, and above all the deportation itself, will negatively affect contemporary Ukrainian-Polish relations.
7
Publication available in full text mode
Content available

Podejścia badawcze przy analizie dokumentów dotyczących Polaków deportowanych do Kazachstanu: z doświadczenia pracy z archiwami specjalnymi

63%
Kalybekova M.
Biuletyn Historii Pogranicza
|
2023
|
issue 23
34-45
EN
he Kazakh archives store documents of various provenance, concerning deportations of people of various nationalities, carried out in the Stalinist era, including the Polish population. The researcher focused on the classification and characteristics of these sources, indicating, among others, where they are stored and their substantive content, or by sharing methodological comments. As the author notes, the subject matter discussed by her, especially in recent years, has undergone an evolution. For a long time it was influenced negatively by political and ideological conditions. As a result, a large part of the work already done needs to be rethought, many past assessments need to be revised, based on both already known and new archival materials.
PL
W archiwach kazachstańskich przechowywane są dokumenty rozmaitej proweniencji, dotyczące deportacji osób różnych narodowości, a prowadzonych w czasach stalinowskich – w tym ludności polskiej. Badaczka skupiła się na klasyfikacji i charakterystyce tych źródeł, wskazując m.in. miejsca ich przechowywania i zawartość merytoryczną czy też dzieląc się uwagami metodologicznymi. Jak zauważa autorka, omawiana przez nią tematyka zwłaszcza w ostatnich latach przeszła ewolucję. Długo wpływały na nią – negatywnie – uwarunkowania polityczne i ideologiczne. W efekcie duża część wykonanej już pracy wymaga ponownego przemyślenia, wiele ocen z przeszłości należy zrewidować, opierając się zarówno na już znanych, jak i nowych materiałach archiwalnych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Tomasz Browarek, Ludność niemiecka w polityce państwa polskiego w latach 1945-1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, ss. 405

63%
Lejb M.
Facta Simonidis
|
2016
|
vol. 9
|
issue 1
325-328
9
Publication available in full text mode
Content available

Pamiętnik z okropnej wojny i przeżycia z roku 1945 Emanuela Pietyry. Mieszkańcy Zarzecza, Podlesia i Kostuchny w obliczu tragicznych wydarzeń końca II wojny światowej

63%
Mokrosz J., Hojka Z., Ruchniewicz M.
Zaranie Śląskie. Seria druga
|
2023
|
vol. 9
169-196
EN
Emanuel Pietyra's Memoir of a Terrible War and Experience of 1945 is a record of the events that took place in the first months of 1945 in the areas of Zarzecze, Podlesie and Kostuchna. These areas have been part of Katowice since 1975. Their inhabitants, faced with the Red Army troops advancing into Upper Silesia, experienced many traumatic experiences. In 1945, the Soviets carried out arrests, thefts, arson and rape throughout the region. They behaved similarly in Zarzecze, Podlesie and Kostuchna. In addition to noting the Red Army's behaviour, which was symptomatic for many areas of the post-war Poland, the Memoir also contains information about battles between the Soviets and the Germans fought between January and March 1945 in the regions of Mikołów, Tychy, Żory and Rybnik, as well as the news about various everyday events. E. Pietyra’s notes also provide a glimpse of the emotions that the local population felt in the then uncertain and chaotic times. His memoirs therefore detail some aspects of the 'Upper Silesian tragedy' in relation to the now southern part of Katowice. They also provide an insight into the emotions prevailing among the local community.
PL
Pamiętnik z okropnej wojny i przeżycia z roku 1945 Emanuela Pietyry stanowi zapis wydarzeń rozgrywających się w pierwszych miesiącach 1945 roku na terenie Zarzecza, Podlesia i Kostuchny. Obszary te od 1975 roku są częścią Katowic. Ich mieszkańcy w obliczu zetknięcia się z wykraczającymi na Górny Śląsk oddziałami Armii Czerwonej doświadczyli wielu traumatycznych przeżyć. W 1945 roku w całym regionie Sowieci dokonywali zatrzymań, kradzieży, podpaleń i gwałtów. Podobnie zachowywali się w Zarzeczu, Podlesiu i Kostuchnie. Poza odnotowaniem symptomatycznych dla wielu rejonów powojennej Polski zachowań czerwonoarmistów, w Pamiętniku… znalazły się również informacje o walkach pomiędzy Sowietami a Niemcami, jakie ci w okresie od stycznia do marca 1945 roku stoczyli w rejonach Mikołowa, Tychów, Żor i Rybnika, a także wiadomości o różnych wydarzeniach życia codziennego. Zapiski E. Pietyry pozwalają też na dostrzeżenie emocji, które miejscowa ludność odczuwała w ówczesnych, niepewnych i chaotycznych czasach. Jego wspomnienia uszczegóławiają zatem niektóre aspekty „tragedii górnośląskiej” w odniesieniu do obecnie południowej części Katowic. Pozwalają także na odczytanie emocji panujących wśród lokalnej społeczności.
10
Content available remote

Subkultura gangsterska w meksykańskiej społeczności transnarodowej jako przykład transferu społecznego

63%
Radziwinowiczówna A.
Lud
|
2014
|
vol. 98
229-252
EN
The aim of this article is to describe a gang subculture that has emerged in a Mexican pueblo and to explain its origin. Explanations which indicate the globalization of culture are insufficient, as long as they leave the question why this certain subculture appeared in pueblo unanswered. The author of the article, using the ethnographic data which she has collected in Mexico, explains that the gang subculture is a social remittance transferred from the U.S. by the migrants. The concept of social remittances introduced by Peggy Levitt seems to be the most suitable explanation due to the migratory character of the community. Migrants from the pueblo under study are connected with their hometown and with other migrants both in Mexico and in the U.S. As a result of sixty years of spatial mobility, the community has turned transnational. In the transnational space of the community, monetary and social remittances are exchanged. The author shows, however, that the concept of social remittances does not lead to explain how an urban subculture could be transferred to a rural community. In order to explain the conditions necessary for a successful remittance, it is crucial to take into account the world-system localization of the places between which the remittances flow and understand life opportunities of the members of a transnational community. In spite of the fact that the community under study is located both in the center and periphery, the youth join gangs, on either side of the state border, due to their discontent and in search of alternative patterns to an oppressive social structure.
11
Publication available in full text mode
Content available

Without a compass: Salonikan Jews in Nazi Concentration Camps and later

63%
Zezza S.
European Spatial Research and Policy
|
2021
|
vol. 28
|
issue 1
45-71
EN
During the Holocaust, the largest Sephardi community in the world located in Saloniki was almost completely destroyed. Despite their limited number in comparison with that of Ashkenazi Jews, the Salonikan Jews, initially deported to Auschwitz Birkenau and Bergen Belsen, went through all the hardest experiences and were sent to many camps in occupied Poland, and in Germany. This article explores, using archival documents and the testimonies, the geographical directions of their deportations. It also analyses historical coordinates and the Salonikan Jews’ characteristics which affected their destinations and the itinerary with which they were forced to cope.
12

Traumatic body, word, and otherness: Refugees and deportations in the 1940s Estonian Soviet Socialist Republic

63%
Annus E.
Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 6: TRAUMA KULTUROWA JAKO PALIMPSEST: (post)komunizm w kontekście porównawczym nowoczesności, totalitaryzmów i (post)kolonializmów
23-33
EN
This essay analyses some instances of Estonian life-writing in order to investigate the question of collective trauma in the Soviet-era Baltics, and especially in Estonia. I suggest that it is precisely the combina­tion of wounded body, word and otherness that forms the basis of collective, or national trauma. In working through or acting out the traumatic as a repetitive event, the affective charge in the wounded body will find its expression through the unconditional rejection of the Other. This intimate liaison between the negative affective charge that is experienced in the body and the Other that is figured in the imagination is disseminated in discursive form. The link between the national Other and one’s bodily vulnerability is established in a way that resists rationalization: for those who lived through the trauma of deportations, the Other becomes transfixed in a structure of trauma in a way that cannot be negotiated.
RU
В статье анализируются некоторые примеры эстонских биографических писаний, чтобы исследовать вопрос о коллективной травме в странах Прибалтики в советскую эпоху, особенно в Эстонии. Полагается, что именно комбинация раненого тела, слова и другой при­роды составляет основу коллективной или национальной травмы. При работе или разыгры­вании травматического как повторяющегося события, эмоциональный заряд в раненом теле находит свое выражение через безусловное отклонение Другого. Эта интимная связь между от­рицательным аффективным зарядом, который испытывается в теле и Другoм, фигурирующим в воображении, распространяется в дискурсивной форме. Национальная связь с Другим и физиологической уязвимостью устанавливается таким образом, который не подлежит рацио нализации: для тех, кто пережил травму депортаций, Другое становится запертым в структуре травмы таким образом, что оно не обсуждается. Pobierz artykuł
13
Publication available in full text mode
Content available

Od pierwszej do trzeciej deportacji sowieckiej w rejonie ciechanowieckim

63%
Reczko M.
Studia Podlaskie
|
2019
|
vol. 27
197-215
EN
The article presents the situation of the Polish and Jewish community in the Ciechanowiec region under the Soviet occupation in the first half of 1940. The framework of the period is determined by the first and the third deportation to Siberia. Beside the repressive deportations, also elections to the Supreme Councils of Belarus and the Soviet Union were held, as well as forced evictions from the border belt. The population, in particular Jewish, tried to leave the area under scrutiny in order to avoid the oppressiveness of the occupational authorities.
PL
Artykuł prezentuje sytuację społeczności polskiej i żydowskiej na obszarze rejonu ciechanowieckiego pod okupacją sowiecką w pierwszym półroczu 1940 r. Ramy tego okresu wyznaczają pierwsza i trzecia deportacja na Syberię. Oprócz represyjnych wywózek, w tym czasie odbyły się też wybory do Rad Najwyższych Białorusi i Związku Sowieckiego oraz przymusowe wysiedlenia z pasa granicznego. Ludność, zwłaszcza żydowska, próbowała opuszczać badany rejon w celu uniknięcia opresyjności władz okupacyjnych.
14
Publication available in full text mode
Content available

Między deportacją a repatriacją. Granice w relacjach i wspomnieniach Sybiraków – ofiar deportacji w głąb ZSRR z lat 1940–1941

63%
Marciniak W.
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
|
2022
|
vol. 12
98-119
EN
The memories and accounts of the victims of Soviet deportations are a valuable source of knowledge about the tragic fate of Polish citizens in the East, and their lives in the borderlands of the Second Polish Republic. Using the richness of their content, I analyse the problem of borders and their crossing in the period from deportation in 1940–1941 to repatriation in 1946. This article is a continuation and development of research undertaken into the issue of repatriation in the memories and accounts of Siberians, in which I discussed the topic of crossing the borders to and from the USSR.
PL
Wspomnienia i relacje ofiar radzieckich zsyłek to wartościowe źródło wiedzy o tragicznych losach obywateli polskich na Wschodzie, ale także o ich życiu na terenach pogranicza II RP. Wykorzystując bogactwo ich treści analizuję problem granic i ich przekraczania w okresie od deportacji w latach 1940–1941 do repatriacji w 1946 r. Interesują mnie przede wszystkim granice polityczne – te pomiędzy Polską a ZSRR. Jak wiemy, w okresie II wojny światowej uległy one zmianie. Refleksje towarzyszące Sybirakom podczas ich przekraczania w konkretnych okolicznościach politycznych w czasie deportacji, a następnie repatriacji znalazły swoje odbicie w materiale wspomnieniowym. Stosunek zesłańców do przekraczania zmieniających się granic pomiędzy Polską a ZSRR zależał bowiem przede wszystkim od ich własnych doświadczeń (sprzed wojny oraz czasów zsyłki) oraz perspektyw życiowych. 
15
Publication available in full text mode
Content available

Tragedia losów obywateli polskich na podstawie dokumentów Państwowego Archiwum Obwodu Pawłodarskiego

51%
Kubik N.
Biuletyn Historii Pogranicza
|
2023
|
issue 23
46-61
EN
The State Archive of the Pavlodar Oblast contains a lot of materials concerning the fate of Polish citizens deported to Kazakhstan (more precisely - to the Pavlodar Oblast) in 1940–1941. On their basis, the author discusses the general situation of this group of people, starting from the moment of deportation until repatriation to Poland in 1946. The documents clearly show the difficult situation of the deported Poles: lack of decent housing, insufficient food or clothing, illnesses, arrests for bitter comments on address of the Soviet authorities, etc. The situation improved when a delegation of the Polish embassy was established in Pavlodar, but unfortunately, only for a short time.
PL
W Państwowym Archiwum Obwodu Pawłodarskiego znajduje się sporo materiałów dotyczących losów obywateli polskich deportowanych do Kazachstanu (ściślej – do obwodu pawłodarskiego) w latach 1940–1941. Na ich podstawie autorka omawia ogólnie sytuację tej grupy ludności, poczynając od momentu deportacji aż do repatriacji do Polski w 1946 r. Dokumenty wyraźnie ukazują trudne położenie deportowanych Polaków: brak godnych warunków mieszkaniowych, wystarczającej ilości pożywienia czy odzieży, choroby, aresztowania za gorzkie komentarze pod adresem sowieckich władz itp. Sytuacja uległa poprawie w momencie utworzenia w Pawłodarze delegatury polskiej ambasady, ale niestety, na krótko.
16
Publication available in full text mode
Content available

Polska diaspora w Kazachstanie: główne etapy formowania się, znane postaci i obecna sytuacja

51%
Kabuldinov Z. E.
Biuletyn Historii Pogranicza
|
2023
|
issue 23
5-21
EN
In the history of the formation of the Polish minority in Kazakhstan four main periods can be distinguished, the first of which falls on the end of the 18th century. National liberation struggles undertaken by Poles in the 19th century, their participation in the Napoleonic Wars, deportations during World War II (only as a result of the second mass deportation, in April 1940, about 60,000 people ended up in Kazakhstan). The basis of today's Polish diaspora in Kazakhstan are Poles deported there in 1936 from western Ukraine and Belarus. Among the victims of mass political repressions of the USSR, Poles were one of the largest national groups. Thanks to the creative activity of both the local population and the deported and evacuated citizens, new cities appeared, natural resources were used, and dozens of factories were launched. A network of educational, scientific and cultural institutions developed. In particular, North Kazakhstan has become a place where cultures and civilizations intersected, a territory of constructive dialogue and the deported and local population of the republic, a region of fruitful cooperation between different nations. According to statistics, there are currently about 50,000 Poles living in Kazakhstan.
PL
W historii formowania się polskiej mniejszości w Kazachstanie można wyróżnić cztery główne okresy, a pierwszy z nich przypada na koniec XVIII w. Polacy trafiali do tej części świata pod przymusem, jako zesłańcy i deportowani, w wyniku m.in. walk narodowowyzwoleńczych podejmowanych przez Polaków w XIX w., ich udziału w wojnach napoleońskich, wywózek w latach II wojny światowej (tylko w wyniku drugiej masowej wywózki, z kwietnia 1940 r., do Kazachstanu trafiło ok. 60 tys. osób). Podstawę dzisiejszej diaspory polskiej w Kazachstanie stanowią Polacy wywiezieni tam w 1936 r. z zachodniej Ukrainy i Białorusi. Wśród ofiar masowych represji politycznych ZSRS Polacy stanowili jedną z najliczniejszych grup narodowościowych. Dzięki twórczej działalności zarówno miejscowej ludności, jak i deportowanych oraz ewakuowanych obywateli pojawiły się nowe miasta, wykorzystywano bogactwa naturalne, uruchomiono dziesiątki fabryk. Rozwijała się sieć instytucji edukacyjnych, naukowych, kulturalnych. W szczególności Północny Kazachstan stał się miejscem, w którym przecinały się kultury i cywilizacje, terytorium konstruktywnego dialogu i deportowanej, i miejscowej ludności republiki, regionem owocnej współpracy różnych narodów. Według statystyk, obecnie w Kazachstanie mieszka około 50 tysięcy Polaków.
17
Publication available in full text mode
Content available

Żydzi słowaccy w obozie koncentracyjnym na Majdanku

51%
Grudzińska M.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2014
|
vol. 4
|
issue 4
53-75
EN
The aim of an article „Slovak Jews in Majdanek camp” is to present the facts about transports and characteristics of those prisoners. Transports of Jews from Slovakia were headed to Majdanek from the end of May till the middle of June 1942. In this period, only men were sent to the camp. Women, children and people who were unable to work were placed in ghettos in the area of Lublin district. They were brought to KL Lublin in the summer and autumn 1943 after liquidation of the ghettos. Slovak Jews did not present a socially homogeneous group in the camp. Those who were educated and knew German took various functions. Their privileged position in the camp and the fact that they did not allow anyone else to enter their group made other prisoners jealous and was a reason of conflicts with other groups. Pentalties, chicanes, killing in gas chamber and above all primitive living conditions were a reason of high mortality in the camp. Those who stayed alive were murdered on the 3th of November 1943 during the “Erntefest” action. This day about 18 000 Jews from many countries were shot. Only those who were deported to KL Auschwitz in May and June 1942 and those who ran away survived.
PL
Celem artykułu „Żydzi słowaccy w obozie na Majdanku” jest przedstawienie faktów dotyczących transportów i charakterystyki tych więźniów. Transporty Żydów ze Słowacji były kierowane na Majdanek od końca maja do połowy czerwca 1942 roku. W tym okresie do obozu trafiali wyłącznie mężczyźni. Kobiety, dzieci i osoby niezdolne do pracy umieszczano w gettach na terenie dystryktu lubelskiego. Do KL Lublin przywieziono ich latem i jesienią 1943 r. po likwidacji gett. Żydzi słowaccy nie stanowili w obozie grupy jednorodnej społecznie. Ci, którzy byli wykształceni i znali język niemiecki, pełnili różne funkcje. Ich uprzywilejowana pozycja w obozie oraz fakt, że nie dopuszczali do swojej grupy nikogo innego, wzbudzały zazdrość innych więźniów i były powodem konfliktów z innymi grupami. Kary, szykany, zabijanie w komorze gazowej, a przede wszystkim prymitywne warunki bytowe były przyczyną wysokiej śmiertelności w obozie. Ci, którzy pozostali przy życiu, zostali zamordowani 3 listopada 1943 r. podczas akcji „Erntefest”. Tego dnia rozstrzelano około 18 000 Żydów z wielu krajów. Przeżyli tylko ci, którzy zostali deportowani do KL Auschwitz w maju i czerwcu 1942 r. oraz ci, którzy uciekli.
18
Publication available in full text mode
Content available

Podwójna przyjemność – spotkanie z Krystyną i Stefanem Chwinami

51%
Zatorska M.
Tematy i Konteksty
|
2016
|
issue 6(11)
510-513
EN
On May 24th, 2014 the University of Rzeszów hosted the conference “Stefan Chwin – Spaces of Imagination” whose honoured guests were Stefan Chwin, novelist and literary historian, and Krystyna Chwin, poet and publisher. The first part of the conference was the lecture by Professor Chwin, entitled “Great Central European deportations of the 20th century from the axiological perspective. Challenges for Literature”, whereas the second part included the meeting with the literary couple. The event was organized by the Literary Studies Section of the Academic Association of Scholars of Polish Studies and by the editorial board of the literary and artistic quarterly “Fraza”.
19
Publication available in full text mode
Content available

Doświadczenia „wygnańcze” ludności jako skutek działań militarnych na Półwyspie Iberyjskim w okresie średniowiecza

51%
Niewiński A.
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
|
2021
|
vol. 18
7-39
EN
Military actions that took place constantly for a few centuries during Muslim dominance, and subsequently gradual regaining of the territories by the Christians, resulted in creation of militarized society (especially on the borderlands), whose everyday existence was characterized by a huge level of danger and uncertainty. Escape, exile, displacement, emigration or depopulation of the formerly inhabited places accompanied it. Rural population experienced the biggest losses – the necessity of a frequent change of place resulted in impoverishment of the arable land. Constant changes were triggered by the Reconquista. In the situation where a Christian ruler did not allow the Muslims to leave the territory they had conquered, illegal immigration was becoming widespread. On the other hand, expulsion of the Muslims from the recovered territory created a necessity to populate those towns by Christians, who were encouraged, for example, by means of privileges. However, a part of the towns became uninhabited. The exile tended to be a consequence of an invasion (the refugees sought the shelter in the mountains or in the fortresses, where they tried to put up resistance, or, relatively, they just sought for a safer place to live), of difficult life conditions or epidemic (e.g. the plague that decimated the population in the 14th c.). Another exile experience was a fate of prisoners of war, who could have been sold as slaves and deported to another country or were forced to a slavery work that was equal to ransom and created opportunities to regain freedom.
PL
Ciągle trwające przez kilka stuleci działania militarne w okresie dominacji muzułmańskiej, a następnie stopniowego odzyskiwania terytoriów przez chrześcijan skutkowały utworzeniem się społeczeństwa zmilitaryzowanego (szczególnie w obszarach przygranicznych), którego codzienną egzystencję cechował duży stopień zagrożenia i niepewności. Towarzyszyły temu takie zjawiska, jak ucieczka, wygnanie, wysiedlenie, emigracja, wyludnienie uprzednio zamieszkanych obszarów. Największe straty ponosiła ludność zamieszkująca obszary wiejskie – konieczność częstej zmiany miejsc zamieszkania skutkowała wyjałowieniem ziemi uprawnej. Ciągłe zmiany powodowała trwająca rekonkwista. W sytuacji, gdy władca chrześcijański nie pozwalał muzułmanom na opuszczenie zdobytego przez siebie terytorium, rozpowszechniała się nielegalna emigracja. Z kolei wypędzenie muzułmanów z terenów odzyskanych stwarzało konieczność zasiedlenia tych miejscowości przez ludność chrześcijańską, do czego zachęcano m.in. za pomocą przywilejów. Część miejscowości jednak po ich opuszczeniu pozostawała niezamieszkana. Uchodźstwo bywało skutkiem najazdu (uchodźcy szukali schronienia w górach i twierdzach, gdzie następnie próbowali stawiać opór, bądź po prostu szukali bezpieczniejszego miejsca zamieszkania), ciężkich warunków życia lub epidemii (np. dżumy, która zdziesiątkowała ludność w XIV wieku). Jeszcze innym doświadczeniem wygnańczym był los jeńców, którzy mogli zostać sprzedani jako niewolnicy i wywiezieni do innego kraju lub byli zmuszeni do niewolniczej pracy, która stanowiła równowartość okupu i stwarzała możliwość odzyskania wolności.
20
Publication available in full text mode
Content available

Los obywateli polskich po 17 września 1939 r. i okoliczności powstania Armii Polskiej w ZSRR

45%
Ossowska K.
Krakowskie Studia Małopolskie
|
2011
|
vol. 15
97-112
PL
Artykuł traktuje o tragicznej sytuacji w jakiej znaleźli się polscy obywatele po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 r. Opisane zostały stosowane przez Sowietów metody terroru. Deportacje i aresztowania dotknęły ogromną ilość ludzi, niemal z każdej klasy społecznej. Po aresztowaniu następowały brutalne śledztwa, po ich zakończeniu Polaków wysyłano do łagrów. Tam wyniszczano ich przez ciężką pracę i brak jedzenia. Nakreślenie tych zagadnień pomaga uwypuklić znaczenie powstania Armii Polskiej na terenie ZSRR. Stanowiła ona bowiem nie tylko siłę wojenną, ale była ratunkiem dla niemal zamęczonej ludności polskiej. Przy powstającej armii gromadziła się bowiem ludność w nadziei, że w ten sposób unikną śmierci z głodu i zimna. Artykuł ma więc za zadanie podkreślić znaczenie Armii Andersa, pracy jej oficerów, dzięki której niemal 115 tys. ludzi udało się opuścić Związek Radziecki.
EN
The events that occurred on September 17 were extremely tragic, especially for Polish civilian population. After the defeat in September, a lot of Polish soldiers retreating to Hungary and Romania were taken captive. The reason behind their sad plight was the fact that, although captives, they were not entitled to prisoner-of-war status. They were grouped in camps built particularly for that purpose. Three of the camps were given a special status and the Polish captives detained there were murdered in spring 1940. After their invasion on the Second Republic of Poland, the Soviets started to consistently implement the previously sketched plan to exterminate the Polish nation. Due to mass arrests and deportations, hundreds of thousands of Poles, including women, children and elderly people, were taken to the wild backwoods regions of the USSR and left without any protection whatsoever. The flower of our nation was forced to hard labour, such as railway construction or deforestation of some Siberian areas. That tragic situation did not change until the summer of 1941, when the London-based Polish government, after long and stormy negotiations, signed an agreement with the Soviet government. By virtue of Sikorski-Majski agreement, masses of Polish citizens were granted amnesty and a Polish army was to be formed in the USSR. After announcement of the amnesty decree, Poles from the furthest recesses of the USSR started their southward journey to meet their “brothers”. Władysław Anders, general and commander of the Polish Army, had to face a number of difficulties in order to provide his soldiers with relatively good living conditions. The army was short of virtually everything, especially as it also gave shelter to civilians, who wanted to escape death. Therefore, it was an army composed of down-at-heel, rugged human skeletons. Thanks to their persistence and the feeling of great injustice, however, they became highly skilled soldiers and the Polish Army in the USSR was exceptionally vital and resilient.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.