Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  development of language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Role of the Bible in the development of languages and linguistics. An outline of the issue

100%
Walczak B.
Forum Lingwistyczne
|
2015
|
issue 2
87-96
EN
The paper describes a very significant role of Bible translation in the development of the Slavic national languages. The author focuses on the Polish language which in its literary form was shaped in the Middle Ages but its full functional efficiency was reached in the 16th century. Among the medieval relics, the translation of psalms and other Bible passages played a great cultural role. However, the complete Polish translations of the Holy Bible appeared in the 16th century (Biblia Budnego, Leopolity, Wujka). Those renditions enriched the Polish language with a number of new words. Moreover, they provoked a scientific reflection on the Slavic languages. As a result, the author proposes a thesis asserting that the act of Bible philological translations contributed to further linguistic research.
2
Content available remote

Ke konkurenci předpon s-, z-, vz- (nejen) ve staré a střední češtině

100%
Vajdlová M.
Slovo a slovesnost: časopis pro otázky teorie a kultury jazyka (Slovo a slovesnost: A journal for the theory of language and language cultivation)
|
2013
|
vol. 74
|
issue 4
269-279
EN
Many verbs in Old, Humanistic and Baroque Czech are derived using the prefixes s-, z- and vz-. These prefixes are semantically and functionally partly synonymic: they have both resulting and perfective meaning, and, moreover, they all undergo phonetic changes in connection with the consonantal beginning of verbal roots: s- → z-, z- → s-, vz- → z-, etc. As a result, many lexical units facilitate several explanations for their origin and meaning. Functionally useless verbs disappear over the course of time due to the economy of the lexical system. This occurs in several ways: 1) through the simple elimination of lexical units redundant in terms of functional use; 2) through the reduction of registered forms frequently accompanied by shifts in meaning; 3) through the diminishing of the level of Old- and Middle-Czech polylexy in favor of verbs derived using prefixes other than s-, z- and vz-; 4) through the substitution of the prefixes s-, z- and vz- with other prefixes, formally clearly distinguishable and less exploited in terms of function, meaning and frequency of use; or possibly 5) through the general re-evaluation of the meaning and comprehension of a lexical unit.
3
Publication available in full text mode
Content available

Proměny slovníkové definice ve slovnících Daniela Adama z Veleslavína (na českém jazykovém materiálu)

88%
Vajdlová M.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2019
|
vol. 54
EN
Changes in Czech Dictionary Definitions in Dictionaries by Daniel Adam of VeleslavínDaniel Adam of Veleslavín was an outstanding Czech humanist who compiled four multilingual dictionaries published between 1579 and 1598. He employed a broad range of different lexicographic means and techniques to render foreign language sections of his entries in Czech: one-word equivalents, synonyms, phrases, periphrases or their combinations. In his descriptions of word meanings, Veleslavín used both deictic and meronymic explanations as well as definitions with limited value, and – in later vocabularies – explanations which emphasise distinctive semantic features of the words.Zmiany w czeskich definicjach słownikowych w słownikach Daniela Adama z VeleslavínaDaniel Adam z Veleslavína był wybitnym czeskim humanistą, który opracował cztery wielojęzyczne słowniki, wydane w latach 1579–1598. Zastosował w nich szeroką gamę środków i technik leksykograficznych mających na celu oddanie obcojęzycznej treści haseł w języku czeskim: ekwiwalenty jednowyrazowe, synonimy, frazy, peryfrazy lub ich kombinacje. Aby opisać znaczenie słów, Veleslavín stosował zarówno wyjaśnienia deiktyczne, jak i meronimiczne oraz definicje o ograniczonej wartości, a także – w późniejszych słownikach – wyjaśnienia podkreślające charakterystyczne cechy semantyczne. 
4

Jakostní a modifikační adjektiva ve slovnících Daniela Adama z Veleslavína

75%
Vajdlová M.
Listy filologické (Folia philologica)
|
2017
|
vol. 140
|
issue 1-2
173-200
EN
The paper is devoted to qualitative and modifying adjectives incorporated by Daniel Adam of Veleslavín into his dictionaries Dictionarium linguae latinae (published in 1579), Nomenclator tribus linguis (1586), Nomenclator quadrilinguis and Silva quadrilinguis (both published in 1598). The adjectives are investigated in terms of word-formation and compared to the overall contemporary vocabulary as well as to the lexicon of the preceding Old Czech period. The majority of the adjectives used by Veleslavín belongs to the common humanistic vocabulary, many of them had been used continuously since the Old Czech period. Some lexemes were newly created by Veleslavín for the needs of his dictionaries (usually on the basis of foreign language patterns). In formation of the analysed adjectives, all word-formation procedures and almost all word formation types used for creation of qualitative and modifying adjectives in the Old and Middle Czech have been employed; using some of them, VeleslavÌn deviates from the contemporary average practice. Even some new, so far undescribed types of word formation, though existing since the Old Czech period, have been recorded, namely intensification of meaning by the prefix nad- or attenuation of meaning by the prefixes po- and pod-.
5
Publication available in full text mode
Content available

Metafory i neologizmy współczesnego języka nauk społecznych i ekonomicznych

71%
Parysek J. J.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2017
|
vol. 79
|
issue 3
175-192
EN
Together with the development of civilisation we observe a development of the language and not only the colloquial or literary but the language of science as well. The features of this development include, above all, metaphorisation of scientific language, borrowings from other languages (original and translated), and extension of the meaning of existing concepts. As a result, the scientific language, instead of being a tool of communication, causes more and more ambiguity, doubts and problems of interpretation. The selected examples of the changes occurring in the language of social and economic science presented in this article are intended to provoke a reflection on the on-going process which may lead, and does indeed, to many misunderstandings. Scientific language must be clear, simple, logical, concise, unambiguous and comprehensible. Only such will be capable of conveying the meaning of scientific research and investigation. This article presents the author’s point of view and may be controversial but it is also intended to provoke a discussion.
PL
Składnikiem rozwoju cywilizacyjno-kulturowego jest ponad wszelką wątpliwość także język, i to nie tylko codzienny i literacki, ale również naukowy. Do cech tego rozwoju zaliczyć można przede wszystkim metaforyzację języka naukowego, użycie słów z języków obcych (oryginalnych lub w tłumaczeniu na język polski), wymyślanie nowych pojęć, a także rozszerzenie znaczenia istniejących. W wyniku tego procesu język naukowy, zamiast być narzędziem naukowej komunikacji, powoduje wiele niejasności, wątpliwości i problemów interpretacyjnych, przez co prowadzi do różnego rodzaju nieporozumień. Przytaczając wybrane przykłady zachodzących w języku nauk społecznych i ekonomicznych zmian, autor ma nadzieję wzbudzić refleksję nad trwającym procesem. Jest bowiem przekonany, że język naukowy musi być jasny, prosty, logiczny, zwięzły, jednoznaczny – i zrozumiały. Tylko taki jest w stanie właściwie i poprawnie oddać sens prowadzonych badań i dociekań naukowych. Jest to oczywiście prezentacja autorskiego punktu widzenia, a zatem dyskusyjnego, a być może nawet kontrowersyjnego. Ma jednak skłonić uczonych do zamyślenia nad stosowanym językiem, jego rozwojem, a w konsekwencji doprowadzić do wyhamowania tempa i korekty dokonujących się zmian. Naukowa nowomowa nie zapewne jest świadectwem wiedzy, kreatywności, nowoczesności, postępu, a być może jedynie zakamuflowanego uprawiania pseudonauki.
6
Publication available in full text mode
Content available

ROZWÓJ KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH DZIECI OD URODZENIA DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE

51%
Matusek B.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
|
2013
|
issue 8
25-30
PL
Nabywanie kompetencji językowych jest procesem złożonym i długotrwałym. Pierwsze doświadczenia językowe dziecko zdobywa w rodzinie. Na rozwój mowy ma wpływ sposób porozumiewania się rodziców, język rodzeństwa, dziadków, opiekunów. Dziecko w tym okresie jest odbiorcą komunikatów do niego kierowanych oraz mimowolnym słuchaczem wypowiedzi kierowanych do innych członków rodziny. Duży wpływ na rozwój języka w tym okresie ma telewizja i literatura dziecięca. Drugi etap nabywania kompetencji językowych przypada na okres przedszkolny. Dziecko jako członek grupy społecznej poznaje reguły rządzące językiem ojczystym. Kompetencje językowe rozwija podczas zabawy z rówieśnikami, podczas zajęć porannych, kontaktu z  literaturą. Ogromny wpływ na rozwój mowy ma język nauczyciela. Duże utrudnienia w komunikacji powodują zaburzenia w rozwoju mowy. Częste i rzadko występujące wady wymowy diagnozuje i pomaga pokonać logopeda.
EN
Acquiring language competence is a complex and long process. First language experience is acquired by the child at childhood. Development of speech is influenced by the way the parents, siblings or grandparents communicate. Also important in the child’s speech devolpment are television, literature, being a part of social group, playing with its peers, etc. Big difficulty in communication is caused by speech disorder, in which case a speech therapist is needed to treat it.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.