Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  dialectal speech
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Взаємодія діалектних та літературних назв речей хатнього вжитку в українських східнослобожанських говірках

100%
Волошинова [Voloshynova] М. M. О. O.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2020
|
vol. 55
EN
Peculiar Features of Names of Household Objects in the Ukrainian Eastern Slobodian DialectsThis article presents an analysis of vocabulary of household objects in the Ukrainian Eastern Slobodian dialects. The area of vocabulary under discussion attracts the attention of researchers owing to its connection with material culture: it reflects human daily needs, social and economic living conditions and inter-ethnic contacts.Research on peculiarities of lexical composition of the local dialects in question remains relevant. The Eastern Slobodian dialects have emerged relatively recently and have been hardly investigated at all, which is why they are of great scholarly interest and require complex study. Special features of this dialectal system stem mainly from the fact that the area is unevenly populated by immigrants from different regions of Ukraine and Russia.The study presented in this article determined the quantitative composition of dialectal material and the functional role of particular lexical items under scrutiny; it also involved their lexical and semantic analysis. Considerable attention has been paid to tracking semantic parallels and differences between the dialects in focus and other dialectal continuums of the Ukrainian language, both the adjacent and more distant ones. In order to examine the interaction between the literary language and the Eastern Slobodian dialects, the lexical units on the record were compared with the national lexicon. The analysis revealed that most names of household objects found in the Eastern Slobodian dialects are in common general use, which indicates the influence of standard speech on the dialects under consideration. Szczególne cechy nazw przedmiotów użytku domowego w ukraińskich gwarach wschodniosłobodzkichNiniejszy artykuł przedstawia analizę słownictwa dotyczącego nazw przedmiotów użytku domowego w ukraińskich gwarach wschodniosłobodzkich. Słownictwo z tego zakresu przyciąga uwagę badaczy ze względu na związek z kulturą materialną: można w nim dostrzec codzienne ludzkie potrzeby, społeczne i ekonomiczne warunki życia i kontakty międzyetniczne.Badania nad szczególnymi cechami zasobu leksykalnego omawianych gwar są jak najbardziej uzasadnione. Gwary wschodniosłobodzkie ukształtowały się stosunkowo niedawno i są nadal słabo zbadane, co sprawia, że są niezmiernie interesujące pod względem językoznawczym i wymagają kompleksowych badań. W tym przypadku szczególne cechy systemu gwarowego wynikają głównie z faktu, że omawiany obszar jest nierównomiernie zasiedlony przez ludność napływową, pochodzącą z różnych regionów Ukrainy i Rosji.Podczas badania materiału ustalono jego skład ilościowy i funkcję poszczególnych składających się nań leksemów oraz przeprowadzono ich analizę leksykalną i semantyczną. Szczególną uwagę zwrócono na prześledzenie podobieństw i różnic semantycznych między badanymi gwarami a sąsiednimi lub bardziej odległymi kontinuami dialektalnymi języka ukraińskiego. Aby ustalić interakcję pomiędzy omawianymi gwarami a językiem literackim, badane jednostki leksykalne porównano z ich ogólnoukraińskimi odpowiednikami. Analiza wykazała, że większość nazw przedmiotów użytku domowego występujących w gwarach wschodniosłobodzkich należy do powszechnie używanego słownictwa, co wskazuje na wpływ języka standardowego na badane gwary.
2
Publication available in full text mode
Content available

Лексика села Стриганці як об’єкт лексикографічного опрацювання. К. 2 (Капíтанка – кня́жна)

86%
Ostash L., Ostash R.
Studia Ucrainica Varsoviensia
|
2017
|
vol. 5
101-111
PL
New approaches to lexicographical processing of modern speech lexis of residents of a separate village are suggested in the article. Onyms along with appellative lexis are introduced into the vocabulary (surnames, street nicknames, microtoponyms). Common phrases are also presented in addition to idioms. The dialect of the village of Stryhantsi of Tysmenytsya district, Ivano-Frankivsk region was chosen as the subject of the research. The article contains the second part of lexemes that begin with К letter (Капíтанка – кня́жна). Each dictionary entry provides the maximum number of example – quotations in the vernacular dialectal speech, in particularly, in the meanings which may diff er from the meanings of the given lexeme in the literary language. Some lexemes are of a considerable interest for those researching historical grammar of the Ukrainian language. Common phrases are also presented in addition to idioms.
3
Publication available in full text mode
Content available

Лексика села Стриганці як об’єкт лексикографічного опрацювання. І, Ї

86%
Ostasz L., Ostasz R.
Studia Ucrainica Varsoviensia
|
2018
|
vol. 6
249-262
PL
New approaches to lexicographical processing of modern speech lexis of residents of a separate village are suggested in this article. The dialect of the Stryhantsi village of Tysmenytsya district in the Ivano-Frankivsk region was chosen as a research topic. The Stryhantsi village dialect is a south-west representation of the Naddnistrianshchyna dialect. The article discusses lexemes beginning with І and Ї letters. Each dictionary entry provides transcription, all known meanings of the lexeme and the maximum number of example quotations in the vernacular dialectal speech, in particularly, in the meanings which can diff er from the meanings of the given lexeme in the literary language. Onyms along with appellative lexis are introduced into the vocabulary (surnames, street nicknames, and microtoponyms). Common phrases are also presented in addition to idioms. Some lexemes are of a considerable interest for those researching historical grammar of the Ukrainian language.
4
Content available remote

Ідіолект у структурі переселенської острівної говірки

81%
Ткачук М.
Gwary Dziś
|
2019
|
vol. 11
EN
The article deals with an analysis of phonetic and phonetic-grammatical features that distinguish idiolects spoken by Ukrainians from the Eastern Diaspora in Bashkortostan, presented against a common dialectal background. Records of spontaneous dialectal speech of Ukrainians from Zolotonoshka village, Sterlitamak district, and Stepanivka village, Aurgazin district, Republic of Bashkortostan (Russian Federation), represent the source of the research. The Ukrainian speakers in question live in a polylingual environment but maintain a specific language code while actively using Ukrainian dialects in everyday life. In these resettled micro-dialects with a poly-dialectal base, the formation of a new homogeneous dialect depends on maintenance or transformation of specific idiolects spoken by different dialectal speakers. Against the background of the relative uniformity of Zolotonoshka and Stepanivka language features, there are attributes which only mark particular idiolect, or, more often, have a degree of manifestation in the speech of the various speakers. Idiolect markers are usually area-related to a specific language system of the maternal dialects.
PL
Статтю присвячено аналізу фонетичних та фонетико-граматичних рис, що виокремлюють на загальноговірковому тлі ідіолекти українців зі східної діаспори, які проживають у полімовному середовищі в Башкирії, але зберігають питомий мовний код, активно користуючись українською діалектною мовою в побуті. Джерельну базу дослідження формують записи спонтанного діалектного мовлення мешканців с. Золотоношка Стерлітамакського району та с. Степанівка Аургазинського району Республіки Башкортостан (РФ). Встановлено, що на тлі відносної одноманітності мовних рис говірок с. Золотоношка і с. Степанівка на рівні окремих ідіолектів вирізняються особливості, що властиві лише для мовлення конкретного діалектоносія або ж мають у мовленні конкретного носія говірки більший чи менший ступінь вияву. Маркери ідіолекту зазвичай мають ареальну прив’язку до конкретної мовної системи в материнському ареалі.
5
Publication available in full text mode
Content available

КОНЦЕПТ “ДУША” В АРЕАЛЬНІЙ ФРАЗЕОЛОГІЇ

61%
МАЦЮК З., ФЕНКО М.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 8
|
issue 1
127-138
EN
One of the most striking features of modem linguistics is the emergence and intensive development of new linguistic areas, among which the most relevant ones are those that involve the study of concepts. The article outlines the problem of reflection in the language of the conceptual sphere of the people and its main concepts; the need for further study of the peculiarities of structuring concepts represented by phraseological units, and the establishment of their interaction with each other. The meaning-making potential of the concept “soul” in the phraseologization of structures has been outlined, mental and spiritual attitude have been revealed. Concept “soul” specifies a considerable amount of cultural information and is the basis of the spiritual code of culture. In modem linguocultural concepts, a person is studied as a native speaker of a language and a culture-bearer at the same time. That’s why linguistic signs acquire the capability to perform the function of cultural signs, serving as a source of presentation of the main cultural guidelines, which explains the capability of the language to reflect national culture mentality of its speakers.
PL
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech współczesnej lingwistyki jest geneza i intensywny rozwój nowych obszarów językowych. Do szczególnie aktualnych kwestii należą te, które obejmują badanie konceptów. Artykuł poświęcony jest zagadnieniu refleksji w języku konceptosfery narodu i jej głównych konceptów. To warunkuje potrzebę dalszych badań nad szczegółami strukturyzacji konceptów reprezentowanych przez jednostki frazeologiczne oraz ustalenia ich wzajemnego oddziaływania. Ujawniono potencjał tworzenia treści konceptu „dusza” podczas frazeologizacji jednostek, zidentyfikowano stosunek mentalny do konceptu, zarówno w kulturze materialnej, jak i duchowej. Koncept „dusza” określa znaczną ilość informacji kulturowych i jest podstawą duchowego kodu kultury. We współczesnych koncepcjach lingwistyczno- kulturowych człowiek postrzegany jest jednocześnie jako nosiciel języka i kultury. Właśnie dlatego znaki językowe mają zdolność pełnienia funkcji znaków kultury, służąc jako środek przedstawienia podstawowych jej zasad. To potwierdza zdolność języka do reprezentowania kulturowej i narodowej tożsamości jego nosicieli.
6
Publication available in full text mode
Content available

Актуалізацыя прагматычнай інтэнцыі моўцы ў гутарковым маўленні (на матэрыяле гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча)

58%
Mаліцкі Ю.
Acta Albaruthenica
|
2020
|
issue 20
221-228
PL
Do niedawna w badaniach nad pragmatycznymi środkami języka zainteresowanie lingwistów koncentrowało się głównie na jednostkach poziomu leksykalnego. Tymczasem w realnej konwersacji (w komunikacji między ludźmi w sytuacjach codziennych i zawodowych) słowu niezmiennie towarzyszą środki, które aktualizują jego treść, podkreślają i wzmacniają, wyróżniając na tle innych treści oraz powodując wykraczanie poza rzeczywisty poziom leksykalny języka. Badanie sposobów aktualizacji treści pragmatycznych w komunikacji konwersacyjnej jest nowym i obiecującym obszarem badań językowych. Analiza formalnej strony aktualizacji odpowiedniej intencji mówcy wydaje się szczególnie interesująca i owocna w sytuacji wielojęzycznej, więc gwary północno-zachodniej Białorusi i jej pogranicza są niezwykle interesujące z naukowego punktu widzenia.
EN
Until recently, in the study of the pragmatic means of language, linguists’ research interest has been focused mainly on units of the lexical level. Meanwhile, in the real flow of speech (in communication between people in everyday and professional situations) the word is invariably accompanied by means that actualize its content, emphasize and strengthen it, highlighting it against other contents. Thus, there are important elements beyond the actual lexical level of language. Exploring ways to actualize pragmatic content in conversational communication is a new and promising area of linguistic research. The analysis of the formal side of the actualization of the corresponding intention of the speaker seems especially interesting and fruitful in a multilingual situation, so the dialects of North-Western Belarus and its border are extremely interesting from a research point of view.
BE
Да апошняга часу пры вывучэнні прагматычных сродкаў мовы даследчыцкая цікавасць лінгвістаў была скіраваная пераважна на адзінкі лексічнага ўзроўню. Між тым, у рэальнай маўленчай плыні (у зносінах паміж людзьмі ў побытавых і прафесійных сітуацыях) слова нязменна суправаджаецца сродкамі, што актуалізуюць яго змест, падкрэсліваюць і ўзмацняюць яго, вылучаючы на фоне іншых зместаў. Такім чынам, адбываецца выхад за межы ўласна лексічнага ўроўню мовы. Вывучэнне спосабаў актуалізацыі прагматычнага зместу ва ўмовах гутарковай камунікацыі з’яўляецца новым і перспектыўным напрамкам лінгвістычных даследаванняў. Аналіз фармальнага боку актуалізацыі адпаведнай інтэнцыі моўцы падаецца асабліва цікавым і плённым ва ўмовах шматмоўнай сітуацыі, таму гаворкі паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча з’яўляюцца надзвычай цікавымі з даследчыцкага пункту погляду.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.