Search results

1

Koncepcja globalnych dóbr publicznych we współczesnych stosunkach międzynarodowych: od teorii do praktyki

100%

Kopiński D.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 498

149-158

PL

Koncepcja globalnych dóbr publicznych (GDP) od dłuższego czasu intryguje badaczy stosunków międzynarodowych i ekonomistów jako potencjalna odpowiedź na liczne problemy globalne oraz transgraniczne wyzwania współczesnego świata. Jednakże mimo wzmożonej debaty akademickiej zaangażowanie społeczności międzynarodowej w produkcję GDP pozostaje wysoce niesatysfakcjonujące. Niniejszy artykuł, wychodząc od problemów definicyjnych i rozbieżności w interpretowaniu GDP, stawia sobie za cel znalezienie odpowiedzi na następujące pytania. (1) Jakie właściwości GDP wyjaśniają ich niedobór (i niedostateczną konsumpcję)? (2) Dlaczego finansowanie GDP okazuje się w praktyce trudne? (3) Z jakimi dylematami odnośnie do preferencji wiąże się dostarczanie GDP? (4) Jacy aktorzy stosunków międzynarodowych posiadają cechy predestynujące ich do świadczenia globalnych dóbr publicznych?

2

Jakość rządu a dostęp do dóbr publicznych w polskich regionach

100%

Miłaszewicz D.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 465

114-122

PL

Władze regionalne realizując przypisane im ustawowo zadania decydują o dostarczaniu dóbr publicznych, które w dużej mierze wpływają na jakość życia mieszkańców. Bezstronność, skuteczność i nieskorumpowanie w trakcie dostarczania dóbr publicznych określają ich dostępność dla obywateli, a jednocześnie świadczą o jakości rządu regionalnego w procesie realizacji swojej polityki. Są też ważnym polem oceny dokonań władz regionalnych. Głównym celem artykułu jest dokonanie takiej oceny oraz ukazanie zróżnicowania przestrzennego jakości rządu w polskich regionach (NUTS2).

3

Dobra publiczne i dobra pożądane społecznie

100%

Mucha J.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2006

|

vol. 34

|

issue 3

71-92

EN

The paper contains an accurate characterisation of merit goods against the background of public goods. It shows that the two groups of goods are varied, which means that from the economic point of view institutional solutions, applied for their supply, should be entirely different. Rather, they should resemble the solutions used when supplying private goods. Additionally, a conception of the division of goods has been presented, as it was proposed by E. S. Savas.

4

Ocena jakości rządu i dostarczania wybranych dóbr publicznych w Polsce w ujęciu regionalnym

89%

Miłaszewicz D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2017

|

vol. 2

|

issue 328

EN

The possibilities of the development of regional economies and communities, as well as achieved standard of living, depends on the efficient operation and quality of regional institutions that exercise government authority. The aim of the article is to compare the quality of the government in the Polish regions (NUTS 2) and the spatial differentiation of access to basic public goods (education, health, security). The analysis of the quality of the government was based on the indicators of the quality of public institutions that exercise government authority in the regions of Europe. The study of accessibility to basic public goods in the Polish regions has been based on the key indicators characterizing the quantitative results of the implementation of public tasks in the field of education, health and security. The analysis shows that standards of living in the Polish regions vary not only because of disparities in GDP per capita and the supplied by the regional authorities amount of public goods, but also due to the significant differences in the quality of government in the regions.

PL

Możliwości rozwoju regionalnych gospodarek i społeczności oraz osiągany przez nie poziom życia uzależnione są od sprawnego działania samorządów i jakości sprawowanych przez nie rządów. Celem artykułu jest porównanie ocen jakości rządu w polskich regionach (NUTS 2) z przestrzennym zróżnicowaniem dostępności do podstawowych dóbr publicznych (edukacji, opieki zdrowotnej, bezpieczeństwa). Analizy jakości rządu dokonano na podstawie wskaźników jakości sprawowania władzy w regionach Europy. Badanie dostępności do podstawowych dóbr publicznych w polskich regionach oparto na wybranych wskaźnikach charakteryzujących ilościowe wyniki realizacji zadań publicznych w dziedzinie edukacji, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Analiza wykazała, że warunki życia w polskich regionach są zróżnicowane nie tylko z powodu dysproporcji w poziomie PKB per capita oraz ilości dostarczanych przez władze regionalne dóbr publicznych, lecz także z powodu znacznych różnic jakości sprawowanej władzy w regionach.

5

Fakty i mity wokół rolnictwa w świetle badań empirycznych

88%

Czyzewski A., Kulyk P.

Problemy Rolnictwa Światowego

|

2010

|

vol. 10(25)

|

issue 1

PL

Celem opracowania było przedstawienie zależności, związanych z sektorem rolnym, pomiędzy niedoskonałościami alokacji rynkowej a rozwiązaniami w polityce rolnej w warunkach globalizacji. Przedstawiono główne obszary niedoskonałości zwracając uwagę na ich niewłaściwą ocenę. Zaprezentowano podstawowe kwestie rolne i ich zmiany w nowych warunkach otoczenia. Podkreślono, iż mimo zachodzących przekształceń i zmiany paradygmatów w polityce rolnej nadal kluczowe ułomności mechanizmu rynkowego muszą być rozwiązywane za pośrednictwem polityki rolnej.

EN

The aim of the article was to analyse the performance relationships between the imperfections of the market allocation connected with the agricultural sector and solutions in agricultural policy conditioned by globalization. The main areas of imperfection are described adverting to their misjudgment. The basic agricultural economic problems as well as their changes under new circumstances in the economic environment are paid attention to. It should be emphasized that in spite of transformations and changes of paradigms happening in agricultural policy, still the basic failures of market mechanism must be resolved through the mediation of this policy.

6

Państwo w sektorze ochrony zdrowia

75%

Łagowski P.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2013

|

vol. 14

99 - 107

EN

The healthcare sector is a specific area of economic life. It is connected with people’s strong emotional involvement, especially these people who are forced to use its services. Therefore, formulating any theoretical analysis without value judgments is almost impossible. The author tried to prove that, from the economic point of view, medical service belongs to typical private goods, despite the general social belief that the state should address the issue of health care. However, in countries that have a long tradition of state presence in healthcare, it is difficult to deregulate this sector. At the end, it is worth quoting Devera’s idea that healthcare system consumes up to 90% of expenditures on health care and results in only 10% reduction of mortality. In comparison, spending on promotion of healthy lifestyle consumes approximately 1.5% of expenditures on health care but it reduces mortality by around 40%. Similar financial allocations on the protection of natural environment have a potential impact on the reduction of mortality of approximately 20%. Expenditures on human biology amount approximately to 7% and they could reduce mortality of people by around 30%. It may be worth trying to make society aware that their choices have a much greater impact on the environment than it is commonly thought.

7

„Jazda na gapę” jako rezultat dopasowańdo obserwowanego społecznego zaangażowaniaw wytwarzanie dobra publicznego –wyniki badań eksperymentalnych

75%

Rafał M. Jakubowski R. M., Paweł Kuśmierczyk P.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu

|

2013

|

issue 2(34)

215-224

PL

W artykule opisano wyniki eksperymentów, w których badano wybory podmiotów sekwencyjnie dokonujących składek na wytwarzanie dobra publicznego. Opierając się na uzyskanych danych, skonstruowano model opisujący decyzje takich podmiotów jako efekt reakcji na ogłaszany publicznie poziom przeciętnej, społecznej kontrybucji. Obserwacje życia gospodarczego oraz wyniki eksperymentów laboratoryjnych pokazują, że poziom wpłat na dobro publiczne obniża się w kolejnych okresach decyzyjnych. Jest to zazwyczaj tłumaczone rosnącą frustracją kontrybutorów, wynikającą z obserwacji niekooperacyjnych zachowań innych członków danej społeczności. Opisane w pracy wyniki doświadczeń laboratoryjnych, których istotą było manipulowanie informacją o przeciętnym poziomie społecznej kontrybucji, pokazują, że to twierdzenie jest tylko częściowo prawdziwe, ponieważ za obserwowany wzrost skłonności do „jazdy na gapę” odpowiada zarówno (opisana wyżej) frustracja, jak i racjonalna maksymalizacja własnych (krótkookresowych) korzyści.

EN

The paper describes the results of the experiments concerning sequential choices of economic agents, contributing to the creation of public good. As based on the collected data, a model which explains the agents’ decisions as a function of publicly revealed average social contribution was constructed. Previous experiments and practice have shown that the average contribution of agents falls in the subsequent periods, which is typically explained as a consequence of rising agents’ frustration, resulting from the observation of the non-cooperative behavior of other community members. The results described in this paper demonstrate that this is only partially true, as the increasing individual willingness to a free-ride is also observed in the situation when participants are misinformed about the growing level of the average social contribution. The paper concludes that an increasing tendency to free-ride is motivated by adjustments to average social contribution, as well as by the individual urge to maximize the short-term payoff.

8

Dobra publiczne a wielofunkcyjny rozwój rolnictwa

75%

Brelik A.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2011

|

vol. Zeszyt

|

issue XXV

225-230

EN

The article presents the issues related to the multifunctional development of agriculture and the incidence of public goods in rural areas. A review of the concept of a typology of public goods in relation to the multifunctional rural development mainly in the implementation of non-agricultural functions.

PL

W artykule przeanalizowano zagadnienia związane z wielofunkcyjnym rozwojem rolnictwa i występowaniem dóbr publicznych na obszarach wiejskich. Dokonano przeglądu koncepcji typologii dóbr publicznych w nawiązaniu do wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa, głównie w zakresie realizacji funkcji pozarolniczych.

9

Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa; ujęcie teoretyczne i praktyczne

75%

Czyzewski A., Kulyk P.

Problemy Rolnictwa Światowego

|

2011

|

vol. 11(26)

|

issue 2

PL

Celem artykułu jest przedstawienie roli dóbr publicznych w koncepcji rolnictwa wielofunkcyjnego. Zwrócono uwagę na przesłanki i ograniczenia w rozwoju sektora rolnego w warunkach globalizacji i liberalizacji. Przedstawiono przegląd pojęcia wielofunkcyjności rolnictwa, wskazując na jego różne wymiary. Jako punkt wyjścia rozważań przyjęto wykazanie różnic pomiędzy dobrami prywatnymi i publicznymi. Podstawową trudnością jest właściwa wycena dóbr publicznych i możliwość ukształtowania mechanizmu zapewniania dochodów za ich wytwarzanie. Sama koncepcja dóbr publicznych jest wyrazem niedoskonałości alokacji rynkowej. Dlatego tak istotne jest wykreowanie instytucjonalnego systemu zapewnienia zwrotu nadwyżki ekonomicznej do sektora rolnego. W opracowaniu wskazujemy, iż przyjęcie bardziej kompleksowego i zintegrowanego podejścia do realizacji funkcji rolniczych pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów w gospodarce jako całości.

EN

The presented conception of multifunctional agriculture is a wider view of the process of creating and dividing the economic surplus in farming sector. It is a balanced approach which includes various aspects of creating the advantages for the community. The notion of agricultural multifunctionality is presented indicating its various interpretations. As a starting point for its consideration, the difference of public and private goods was taken. The issue of public goods, which cannot be excluded from consumption for social reasons, causes the situation that many rents in agriculture that result from it are not realised. The implementation of the multifunctional agriculture concept encounters obstacles such as difficulties in separating private and public goods as well as in taking appropriate methods for estimation of the other. In this paper, we show that taking into consideration more complex and integrated approach of the agricultural functions realisation allows to use the resources better in economy as a whole. In the paper, there is an indication to the particular EU members.

10

Preferencje społeczne dotyczące wielkości sektora publicznego oraz wybranych dóbr publicznych a wysokość dochodu

75%

Piwowarski R.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2017

|

vol. 102

227-241

PL

W modelowych analizach prowadzonych w ramach nowej ekonomii politycznej często przyjmuje się, że osoby zamożne preferują mniejszy rozmiar sektora publicznego (mniejszą ilości dostarczanych dóbr publicznych) niż osoby biedne. Celem artykułu jest empiryczna weryfikacja modelowej zależności pomiędzy wysokością dochodu a preferencjami społecznymi dotyczącymi wielkości sektora publicznego oraz poszczególnych dóbr publicznych. W tym celu wykorzystuje się dane z wyborów parlamentarnych w Polsce za rok 2011, zgromadzone w ramach projektu Polskiego Generalnego Studium Wyborczego (PGSW). Wykorzystując metody statystyczne, bada się rozkład preferencji respondentów, dzieląc ich według średniej i mediany dochodu oraz trzech grup dochodowych. Weryfikuje się rozkład preferencji społecznych dotyczących wzrostu wydatków publicznych, ogółem oraz poszczególnych dóbr publicznych wyrażonych przy pomocy wydatków na: służbę zdrowia, oświatę, bezrobotnych, wojsko, emerytury, dotacje i wsparcie dla biznesu oraz przedsiębiorców, policję i wymiar sprawiedliwości oraz świadczenia socjalne.

EN

In many political economics models, it is commonly assumed that wealthy people prefer smaller size of public sector (less amount of public goods supplied) than the poor. The purpose of this article is to verify the relationship between the income distribution and social preferences for the size of the public sector and quantity of some public goods supplied. To complete the goal data collected under the project Polish General Election Study (PGSW) from parliamentary elections in Poland for the year 2011 is used. By the use of statistical methods distribution of social preferences for the size of public sector and public goods into the income groups is verified. Empirical data supports political economics models assumption about social preferences concerning the size of public sector. Results differ between different public goods.

11

Szacowanie wartości usprawnień dóbr publicznych metodą wyceny warunkowej na przykładzie obszarów miejskich i podmiejskich Krakowa

75%

Lityński P.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2016

|

issue 1(43)

133-139

PL

Celem artykułu jest oszacowanie wartości wybranych dóbr publicznych w obszarze metropolitalnym z punktu widzenia gospodarstw domowych i podmiotów gospodarczych. Zastosowano metodę wyceny warunkowej — WTP, tj. gotowość do zapłaty. Metoda ta, oparta jest na badaniach ankietowych skierowanych do gospodarstw domowych i firm zlokalizowanych w obszarach sąsiadujących: w mieście i przedmieściach. Wnioski z badania wskazują, że mieszkańcy analizowanych obszarów zgłaszają potrzeby w zakresie udoskonalenia dóbr publicznych, przy czym mieszkańcy przedmieść wyżej szacują wartość ulepszeń tych dóbr. Natomiast firmy z obu obszarów nie wyrażają zainteresowana poprawą jakości i dostępu do dóbr publicznych.

EN

The aim of the paper is to estimate the values of selected public goods on both sides of the border of the city in terms of the major actors of economy. The used method is the WTP — Willingness to Pay. The method was addressed to households and companies located in the city districts and adjoining areas which are administratively not part of the city, and that are considered suburbs. The conclusions of the study indicate that the inhabitants of the two areas expressed needs for improvement of public goods. Residents of suburbs generally estimate higher the value of improvements of public goods. While firms from both areas are not interested in improvements in the field of public goods.

12

Bezpieczeństwo jako globalne dobro publiczne w kontekście problemu państw upadłych

75%

Leszczyński M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2017

|

vol. 52

70-79

PL

Bezpieczeństwo jako przedmiot badań w ostatnich latach zyskało na popularności wśród przedstawicieli dyscyplin nauk społecznych. W ramach badań ekonomicznych badania nad bezpieczeństwem prowadzone są w obrębie jednej z ekonomik szczegółowych – ekonomice bezpieczeństwa. Zapewnienie bezpieczeństwa to jedna z podstawowych funkcji państwa, warunki jej spełnienia leżą w obszarze zainteresowania wspomnianej dyscypliny. Ostatnio ze względu na coraz większą liczbę tzw. państw upadłych badacze m.in. J. Kleer [2015] wskazują, iż bezpieczeństwo stało się globalnym dobrem publicznym. Każdy człowiek ma prawo do poczucia bezpieczeństwa, mimo iż terytorium, na którym mieszka nie zawsze takie poczucie zapewnia. Powstawanie państw upadłych jest efektem silnej rywalizacji o zasoby (surowcowe, zasoby wody, technologii) przy słabościach instytucjonalnych organizmów państwowych. Powstaje więc pytanie zasadnicze w jaki sposób i kto ma zapewnić bezpieczeństwo w warunkach erozji państw narodowych. W tym kontekście istotną rolę mają do odegrania instytucje ponadnarodowe takie jak ONZ, Unia Europejska czy NATO. Celem artykułu jest wskazanie na znaczenie bezpieczeństwa jako dobra publicznego (globalnego dobra publicznego) w warunkach niestabilności układów międzynarodowych i znaczących różnic rozwojowych skutkujących powstawaniem państw upadłych. Państwa upadłe w żaden sposób nie wywiązują się z podstawowych funkcji, nie posiadają kontroli nad własnym terytorium, są obiektem ataków międzynarodowych grup przestępczych, korupcji itp. Państwa upadłe stanowią istotny problem ekonomiczny i potencjalne zagrożenie dla bardziej rozwiniętej części świata. Istotne w tym kontekście staje się poszukiwanie alternatywnych metod poprawy sytuacji i bardziej sprawiedliwe kształtowanie procesów rozwojowych.

EN

Security as the subject of studies has gained popularity among the representatives of social science disciplines in recent years. Within the framework of economic studies, the studies over security are conducted within one of the specific economy – security economy. Security guarantee is one of the basic functions of the state and the conditions of its accomplishment lie in the area of interest of the discipline mentioned. Recently, because of the growing number of so called failed states, researchers such as J. Kleer [2015] point out that the security has become the global public good. Each human has a right to feel secure, although such security is not always provided by the particular inhabited territory. Development of failed states is the effect of strong competition for the resources (such as raw materials, water resources, technology) by the weaknesses of institutional state systems. As a result, the fundamental question arises of how and who is going to provide security in the conditions of erosion of national states. In this context, the transnational institutions such as United Nations, European Union or NATO have a significant role. The aim of the article is to show the meaning of security as a public good (a global public good) in the conditions of instability of international systems and considerable developmental differences which result in arising of failed states. These states do not perform their basic functions in any way, they do not have control over their own territory and are the subject to attacks of international criminal groups, corruption and the like. Failed countries constitute a significant economic problem and a potential threat for the more developed part of the world. In this context, it is crucial to seek for alternative methods of improving the situation and fairer formation of developmental processes.

13

Polski samorząd lokalny jako dobro publiczne

75%

Zeman-Miszewska E.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2013

|

issue 3/1

371-385

EN

The evolution of character and a range of public goods is a derivative of social and economic development of countries and their international milieu. Functions which were concerned with public goods management and had been initially attributed to sovereign nations, were transferred to local government and together with emergence of problems in international or even global scale were transferred to international institutions. It contributes to re-defi ne the range of public goods and institutions which are responsible for their management. This article is an attempt to identify factors which either positive or negative infl uence on local government. There is an assumption, that in view of qualitative character there is a need of exploratory direct research to measure the connection between changes and their effects.

14

Nowy Lockeański argument na rzecz socjalizmu: kontraktualizm w świetle teorii ekonomicznej

71%

Grzybek D.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2020

|

issue 64

7-18

EN

This article analyses the implications from modern economic theory on political philosophy. As economic growth seems the main fact of economic life, so progress of science is a key factor of economic growth in the long perspective. Scientific knowledge analyzed by economic terms appears as a kind of public good. This statement was tested against Lockeian property theory, fundamental for modern liberalism. According to Lockeian arguments, private property is a consequence of human self-ownership. If humans are the owners of their bodies, the fruits of their labor are thus legimatized property for them. Nature is indispensable in production; however we could consider them as God’s Gift. According to Locke’s theory, natural resources are the common property of all humankind,unless the people choose agriculture and animal husbandry. As we consider all natural resources to be God’s Gift, we could see them as the property of the whole human race. This indicates a claim for the egalitarian distribution of social income. This reasoning is an Old Lockeian Argument for Socialism. The New Argument is based on the assumption that scientific knowledge is the key resource used in the process of production and that knowledge is a free gift for humanity from the community of scientists. Using the terminology of economics, scientific knowledge takes the formof public good. Therefore, as science is the main factor in technological progress and economic growth, their fruits should be distributed among all people in an egalitarian mode.

PL

Artykuł analizuje wnioski, jakie dla filozofii politycznej wynikają z nowoczesnej teorii ekonomicznej. Wzrost gospodarczy wydaje się najważniejszym zjawiskiem gospodarczym, z kolei postęp nauki jest najistotniejszym źródłem wzrostu gospodarczego w długim okresie. Wiedza naukowa analizowana przy pomocy terminologii ekonomicznej okazuje się być pewnym rodzajem dobra publicznego. Powyższe zostało skonfrontowane z teorią własności Johna Locke’a, która ma fundamentalne znaczenie dla nowożytnego liberalizmu. Wedle argumentacji Lockeańskiej prywatna własność jest wywodzona z samowłasności człowieka. Skoro ludzie są właścicielami swych ciał, to także owoce ich pracy są ich własnością. Praca potrzebuje substratu, jakim jest natura, ta jednak jest darem Boga dla całej ludzkości i w oryginalnej teorii Locke’a pozostaje jej wspólną własnością zanim ludzie zaczną pracować przy uprawie ziemi i hodowli. Z założenia, że zasoby naturalne planety są własnością całej ludzkości można z kolei wywodzić postulat egalitarnego podziału dochodu społecznego. Argument tego typu można nazwać starym Lockeańskim argumentem za socjalizmem. Argument nowy odwołuje się do idei wiedzy naukowej jako czynnika produkcji. Współczesna teoria wzrostu gospodarczego sugeruje, że głównym czynnikiem zwiększającym produktywność był w ostatnich dwóch stuleciach postęp techniczny, ten zaś był przede wszystkim skutkiem wzrostu wiedzy naukowej. Można z kolei wykazać, że wiedza naukowa ma wiele cech dobra publicznego. Stąd też można zasadnie twierdzić, że jej owoce powinny przypaść wszystkim ludziom na równych prawach.

15

Wielofunkcyjny rozwój rolnictwa a dostarczanie dóbr publicznych

63%

Brelik A.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2010

|

vol. Zeszyt

|

issue XXIV

307-314

EN

This article attempts to analyze the development of rural tourism in selected countries in the context of provision of public goods. The research results and examples of the impact of public goods for the development of rural tourism was presented.

PL

W artykule podjęto próbę analizy rozwoju turystyki wiejskiej w wybranych krajach UE w kontekście dostarczania dóbr publicznych. Zaprezentowano wyniki badań i przykłady wpływu dóbr publicznych na rozwój turystyki wiejskiej.

16

Manipulacja informacją jednym z kluczowych problemów współczesnego świata mediów

63%

Czerski W.

Dydaktyka informatyki

|

2019

|

vol. 14

55-65

PL

W artykule zaprezentowana została tematyka zjawiska manipulacji informacją. Na wstępie dokonana została charakterystyka pojęcia „informacja” oraz jej miejsce w katalogu dóbr publicz-nych. W drugiej części scharakteryzowano termin „manipulacja informacją”, a punktem wyjścia do tego było pojęcie „manipulacja”. Przedstawiono również charakterystykę analizowanego zjawi-ska przedstawiając różne klasyfikacje manipulacji w mediach. Na zakończenie zaprezentowane zostało kilka przykładów manipulacji, jak również sposoby przeciwdziałania im.

EN

The article presents the phenomenon of information manipulation. At the beginning, a de-scription of the concept of information and its place in the catalogue of public goods was made. In the second part, the term information manipulation was characterized, and the starting point for this was the concept of manipulation. The characteristics of the analyzed phenomenon are also presented, describing various classifications of manipulation in the media. At the end, several examples of manipulation were presented, as well as ways of counteracting them.

17

Dobro wspólne a zrównoważony rozwój

63%

Prandecki K.

Optimum. Studia Ekonomiczne

|

2016

|

vol. 4(82)

PL

Dobro wspólne jest pojęciem trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. Kryje ono w sobie nie tylko zasoby materialne (finalne i produkcyjne) i usługi, ale również specyficzne relacje pomiędzy zarządzającymi dobrem wspólnym. Nadrzędną cechą gospodarowania na zasadach dobra wspólnego jest zapewnienie trwałości i jak najbardziej sprawiedliwego dostępu do zasobu. Takie podejście powoduje, że dominująca w ekonomii głównego nurtu zasada maksymalizacji zysku ma ograniczone zastosowanie. Z tego powodu, z ekonomicznego punktu widzenia dobro wspólne jest zazwyczaj uznawane za nieefektywne rozwiązanie. Dopiero rozwój badań nad instytucjami nieformalnymi w ramach Nowej Ekonomii Instytucjonalnej oraz przyznanie Elinor Ostrom nagrody Banku Szwecji doprowadziły do zwiększenia zainteresowania dobrem wspólnym i ukazania niewycenianych korzyści płynących z jego stosowania. Efektem są pierwsze próby budowy nowej koncepcji ekonomicznej – ekonomii dobra wspólnego. Analiza cech charakterystycznych dobra wspólnego pozwala na stwierdzenie, że idea ta ma wiele cech wspólnych z koncepcją rozwoju zrównoważonego. Bardziej szczegółowe badania wskazują także na istnienie licznych różnic pomiędzy tymi koncepcjami. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie charakterystycznych cech dobra wspólnego, ocena relacji między dobrem wspólnym a rozwojem zrównoważonym oraz analiza możliwości wykorzystania dobra wspólnego we wdrażaniu koncepcji rozwoju zrównoważonego. Uzyskane wyniki skłaniają do konstatacji, że rozwój zrównoważony jest bardziej złożoną koncepcją, w ramach której idea dobra wspólnego może być uwzględniona, jednakże za jej pomocą da się osiągnąć jedynie wybrane cele. Opracowanie zostało przygotowane na podstawie krytycznej analizy krajowej i zagranicznej literatury. Ponadto, w procesie badawczym zastosowano metodę indukcyjną, która umożliwiła przedstawienie ogólnych wniosków.

EN

The concept of common good is a difficult one to define. Not only does it encompass material resources and services, but also specific relationships between people managing the common good. The overriding feature of management based on the common good principle is to ensure the durability and the most equitable access to the resource. Under this approach, the principle of profit maximization, dominant in mainstream economics, is of limited use. For this reason, economic activity aimed at on informal institutions within the framework of the New Institutional Economics and the award for Elinor Ostrom granted by the Bank of Sweden that have led to increased interest in common good and the benefits of its use. As a result, first attempts have been made to build a new economic concept - economy for the common good. Analysis of the characteristics of common good leads to the conclusion that this idea has much in common with the concept of sustainable development. More detailed studies also indicate the existence of numerous differences between these two concepts. The purpose of this paper is to identify the specific characteristics of common good, to study the relationship between common good and sustainable development, and to analyse the possibilities of using common good in implementing the concept of sustainable development. The results make it possible to conclude that sustainable development is a more complex concept than that of common good. However, the latter may be effective in implementing sustainability in selected areas. The study was prepared based on critical analysis of domestic and foreign literature, and the research process used the inductive method as a means of reaching general conclusions.

18

Czynniki wartości ziemi rolnej w kontekście zróżnicowanych funkcji obszarów wiejskich w Polsce

63%

Czyżewski B., Trojanek R.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2016

|

issue 2(347)

3-25

EN

According to many researches, decoupled CAP subsidies capitalised on land prices. Most studies on land prices carried out in Europe relate to the SPS system and marginal changes in land values are noted as a result of the subsidising of agriculture. In the SAPS system, used in the new EU-12 Member States, these issues have not been sufficiently investigated. An attempt is made to fill these gaps by studying the drivers of land values in a leading agricultural region of Poland based on a sample of 653 transactions from the years 2010-2013. The aim is to establish what land use values, amenities and payments for public goods contribute to land values in the SAPS system. The hypothesis is proposed that the key factors for land value are location-specific factors identified according to the economic functions of a given area. Thus, four log-linear models of hedonic regression are estimated (using GLS) for different types of rural areas. The models employ both parcel-level attributes and agricultural policy variables. Results include the observation that single area payments contribute now to land value mainly in the peripheral areas and payments for public goods under SAPS decapitalize the value of land, because they do not compensate for the opportunity costs related to alternative ways of deriving rent from the land.

PL

Dotychczasowe badania dowodzą, że subsydia oderwane od produkcji kapitalizują się w wartości ziemi rolnej. Większość tych badań prowadzonych w Europie dotyczy jednak sytemu SPS obowiązującego w „starych” krajach członkowskich UE-15, gdzie rozpoznane są marginalne zmiany wartości ziemi w wyniku subsydiowania rolnictwa oraz problem zakresu oddziaływania polityki rolnej na rynki (problem of the incidence of agricultural policy). Natomiast w systemie SAPS, w nowych krajach członkowskich UE-12, kwestie te nie są dostatecznie zbadane. Dlatego też Autorzy podjęli próbę uzupełnienia wskazanych luk, prowadząc badania determinant wartości ziemi w wiodącym rolniczym regionie Polski na próbie 653 transakcji z lat 2010-2013. Celem badań jest odpowiedź na pytanie, jak wartości użytkowe gruntu, użyteczności pozarolnicze (amenities) i płatności za dobra publiczne kapitalizują się w wartości ziemi w systemie SAPS? Autorzy stawiają hipotezę, że kluczowe dla wartości ziemi są czynniki lokalizacyjne zidentyfikowane według ekonomicznej funkcji danego obszaru. W pierwszym etapie oszacowano funkcję regresji postaci log-liniowej dla poszczególnych typów gmin wiejskich. W modelu uwzględniono zarówno czynniki cenotwórcze działek, jak i zmienne odnoszące się do polityki rolnej. Zaobserwowano m.in., że jednolita płatność obszarowa pozytywnie wpływa obecnie na wartość ziemi jedynie na obszarach peryferyjnych, natomiast płatności za dobra publiczne w systemie SAPS dekapitalizują wartość ziemi, ponieważ nie rekompensują kosztów utraconych korzyści związanych z alternatywnymi możliwościami realizacji renty gruntowej.

19

Instytucjonalizacja przestrzeni społecznej poprzez dobra publiczne

63%

Kleer J.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2014

|

vol. 273

|

issue 5

29-52

EN

The article focuses on what the author defines as the destruction of social space-understood as an area of collective functioning for individuals and larger groups of people within organized entities. The destruction of social space is the result of breaking rules governing the institutional order, both formal and informal, the author argues. This leads to various dysfunctions such as distrust, fear and greed. The process of destroying social space is a common phenomenon in the wake of globalization and the IT revolution, according to Kleer. Social space is being destroyed mainly due to the emergence of a uniform pattern of governance in the form of a free‑market economy and the existence of diversified political, social and cultural systems in various countries, the author says. In the early 1990s, a mostly successful attempt was made to impose a unified model of development based on the neo‑liberal theory, Kleer notes, adding that this model is largely responsible for the progressive destruction of social space. The process of destroying social space is taking place at the global and national levels, according to the author. At the global level, this is reflected by a lack of global order and different types of competition. At the national level, the process has been more diverse. At both levels, the process results in breaking the existing institutional and legal order, Kleer says. The destruction of social space at the global level has a substantial impact on what happens at the national level, though internal factors play a key role, the author argues. He adds that the process of destroying social space is reflected in major income disparities, job market problems, a substantially reduced supply of public goods, dubious ties between politics and business, and corruption. The concept of global public goods could help restore order to the social sphere, according to Kleer. This could be a multi‑stage process based on ideologically neutral global goods complying with the rules of a free‑market economy, the author argues. He adds that participation in this process should be voluntary and initially dominated by whole countries rather than smaller entities.

PL

Celem artykułu jest próba przedstawienia przyczyn destrukcji przestrzeni społecznej, stanowiącej obszar wspólnego działania jednostek oraz większych grup ludzkich, w ramach zorganizowanych organizmów. Destrukcja jest skutkiem łamania obowiązujących norm porządku instytucjonalnego zarówno formalnego, jak i nieformalnego. Rodzi to liczne patologie, stanowiące syndrom braku zaufania, strachu i chciwości. Jest to zjawisko powszechne wskutek globalizacji i rewolucji informacyjnej. Destrukcja przestrzeni społecznej, w tym także publicznej, ma główne źródła w pojawieniu się z jednej strony jednolitej formy gospodarowania w postaci gospodarki rynkowej, a z drugiej istnienia zróżnicowanych systemów politycznych, społecznych i kulturowych w poszczególnych państwach. Na początku lat 90. XX w. próbowano narzucić jednolity model rozwoju oparty na teorii neoliberalnej (co w dużej mierze udało się osiągnąć), który w dużym stopniu jest odpowiedzialny za ową destrukcję. Destrukcja przestrzeni społecznej ma miejsce na poziomie światowym i państwowym. Jeśli na poziomie światowym przejawia się głównie w postaci braku ładu światowego i różnych typach rywalizacji, to na poziomie państw ma bardziej zróżnicowany charakter. Na obu jednak poziomach ma miejsce łamanie obowiązującego porządku instytucjonalno‑prawnego. Destrukcja na poziomie światowym w istotny sposób wpływa na destrukcję na poziomie państwowym, jednakże decydujący, a także specyficzny wpływ mają w tym czynniki wewnętrzne. Destrukcja przejawia się olbrzymim zróżnicowaniem dochodowym, załamaniem rynku pracy, minimalizacją podaży dóbr publicznych, powiązaniem sił politycznych z biznesem oraz korupcjogennością, w tym także elit politycznych. Przywracanie ładu w przestrzeni publicznej może mieć miejsce poprzez wykorzystanie koncepcji globalnych dóbr publicznych. Proces ten może mieć charakter wieloetapowy, a globalne dobra publiczne muszą się charakteryzować: niesprzecznością z regułami gospodarki rynkowej, neutralnością ideologiczną, świadomością (przystąpienie do uczestnictwa w nich musi być dobrowolne). W początkowym okresie w tym procesie mogą uczestniczyć głównie państwa.

20

Problems of Quantifying Public Goods in the Healthcare Sector

63%

Czyżewski B., Hnatyszyn-Dzikowska A., Polcyn J.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2016

|

vol. 283

|

issue 3

105-125

PL

System rynkowy nie doprowadza samoczynnie do optymalnej alokacji dóbr publicznych. Wymiana rynkowa zawsze będzie prowadzić do niedoboru dobra publicznego w porównaniu z poziomem społecznie optymalnym. Autorzy stawiają tezę, że dobra publiczne w każdym sektorze gospodarki stanowią izomorficzny, społeczno-ekonomiczny system, który nie jest „czarną skrzynką”. Dlatego też, w celu określenia deficytu dóbr publicznych konieczna jest kwantyfikacja dostępnych ilości w relacji do jakości tych dóbr, ponieważ efektywność sektora publicznego nie jest tylko funkcją wysokości nakładów budżetowych. Niestety, nie ma w tym względzie powszechnie akceptowanej procedury badawczej, a uniwersalne metody kwantyfikacji dóbr publicznych w zasadzie nie istnieją. Celem artykułu jest opracowanie uniwersalnej metodyki w tym zakresie, biorącej pod uwagę ilość i jakość dóbr publicznych oraz ich waloryzację przez środki budżetowe. W części empirycznej autorzy zidentyfikowali różne modele finansowania ochrony zdrowia na przykładzie zbiorowości krajów OECD, odpowiadając na pytanie, na ile determinują one wartość dóbr publicznych w tym sektorze? Opracowano mierniki syntetyczne dla ilości i jakość dóbr publicznych, wykonano analizę skupień oraz wieloczynnikową analizę wariancji. Mimo iż badane systemy ochrony zdrowia są zróżnicowane i odzwierciedlają różne wybory o charakterze społecznym, to, jak pokazała przeprowadzona analiza, efektywny system ochrony zdrowia uzależniony jest nie tylko od wysokości, lecz również od struktury publicznego finansowania.

EN

A market system does not automatically lead to an optimum allocation of public goods. Market-based exchange will always lead to a deficit of a public good compared with the socially optimal level. We argue that public goods in each sector of the economy constitute an isomorphic, socioeconomic system that is not a “black box.” Thus, in order to determine the deficit of public goods, it is first necessary to investigate the available quantities versus the quality of those goods, because their performance is not only a function of public spending. There is no generally accepted methodology for doing this and there are no universal methods for quantifying public goods. The aim of this work is to develop a universal methodology for the quantification of public goods in ordinal categories, taking into account both the amount and quality of a good and budgetary valuing. In the empirical part, the authors identify various models (assets structures) of healthcare financing, using a set of OECD countries as an example. The authors also investigate to what extent these models influence the value of public goods in that sector. Composite measures have been computed for both the amount and quality of public goods. Subsequently, an agglomerative cluster analysis and a multifactorial analysis of variance are performed. Although the studied systems are diverse and reflect different social choices, the analyses show that the effectiveness of a healthcare system depends not only on the level of public financing, but also on its structure.

Refine search results

Koncepcja globalnych dóbr publicznych we współczesnych stosunkach międzynarodowych: od teorii do praktyki

Jakość rządu a dostęp do dóbr publicznych w polskich regionach

Dobra publiczne i dobra pożądane społecznie

Ocena jakości rządu i dostarczania wybranych dóbr publicznych w Polsce w ujęciu regionalnym

Fakty i mity wokół rolnictwa w świetle badań empirycznych

Państwo w sektorze ochrony zdrowia

„Jazda na gapę” jako rezultat dopasowańdo obserwowanego społecznego zaangażowaniaw wytwarzanie dobra publicznego –wyniki badań eksperymentalnych

Dobra publiczne a wielofunkcyjny rozwój rolnictwa

Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa; ujęcie teoretyczne i praktyczne

Preferencje społeczne dotyczące wielkości sektora publicznego oraz wybranych dóbr publicznych a wysokość dochodu

Szacowanie wartości usprawnień dóbr publicznych metodą wyceny warunkowej na przykładzie obszarów miejskich i podmiejskich Krakowa

Bezpieczeństwo jako globalne dobro publiczne w kontekście problemu państw upadłych

Polski samorząd lokalny jako dobro publiczne

Nowy Lockeański argument na rzecz socjalizmu: kontraktualizm w świetle teorii ekonomicznej

Wielofunkcyjny rozwój rolnictwa a dostarczanie dóbr publicznych

Manipulacja informacją jednym z kluczowych problemów współczesnego świata mediów

Dobro wspólne a zrównoważony rozwój

Czynniki wartości ziemi rolnej w kontekście zróżnicowanych funkcji obszarów wiejskich w Polsce

Instytucjonalizacja przestrzeni społecznej poprzez dobra publiczne

Problems of Quantifying Public Goods in the Healthcare Sector