Search results

1

LOS PERROS ROMÁNTICOS, ROBERTO BOLAÑO, BUENOS AIRES, LUMEN, 2000, 64 PP.

100%

IENCEANU L.

Concordia Discors vs Discordia Concors: Researches into Comparative Literature, Contrastive Linguistics, Cross-Cultural and Translation Strategies

|

2014

|

vol. 6

181-189

2

Nad językowym obrazem psa w polszczyźnie – uwagi metodologiczne

100%

Raclavská J., Szałaśny P.

Studia Slavica

|

2014

|

vol. 18

|

issue 1

105-110

EN

Paper aims to give a definition of linguistic image of the world, and create a basis for methodological research focused in linguistic image of dog in Polish language. Besides the main topic, the paper also determines the phases of the research project and the main trends that will be important during its various phases’ realization. Our research team hopes that on this basis, the project will be the both, not only interesting, but also practical, functional, and able to answer in a comprehensive way any questions about the language picture of a dog in Polish (and Czech, Ukrainian and Russian languages).

3

Efekt Tölpela? Myślenie środowiskowe i ekoteologiczne we współczesnym protestantyzmie

88%

Mitek-Dziemba A.

|

2018

|

vol. 72

|

issue 3(322)

122-132

PL

Wychodząc od zagadnienia długofalowych konsekwencji działalności Martina Lutra, artykuł pragnie rozważyć je w relacji do tego, jak rozwijały się i z jakiego sposobu myślenia wyłoniły się współczesne wizje ekoteologiczne – zadając pytanie, czy protestantyzm i reformatorskie idee religijne miały na ich kształtowanie istotny wpływ i, jeśli tak, to dlaczego etyka środowiskowa znajduje bardziej żyzną glebę w takim typie religijności. Czy pierwotna postawa Martina Lutra ma tu jakieś znaczenie (włączając w to także refleksję nad eschatologicznym losem ukochanego psa Tölpela)? Na czym w istocie miałby polegać długofalowy efekt reformacyjnej zmiany myślenia, która zaowocowała najpierw, jak się często podkreśla, Weberowskim odczarowaniem świata i rozkwitem nowoczesnego kapitalizmu, by następnie, w późnej nowoczesności, przynieść wewnętrzną krytykę tego procesu oraz pojawienie się bardziej odpowiedzialnych postaw wobec przyrody i innych niż człowiek bytów? Chcąc udzielić odpowiedzi na te pytania, autorka dokonuje analizy dzieł Martina Lutra pod kątem ich zawartości ekoteologicznej, a następnie rozważa kształtowanie się w ramach współczesnego protestantyzmu religijnie motywowanej etyki środowiskowej, rozpatrując przedstawiane przezeń rewizyjne powroty do myśli Martina Lutra, w szczególności do proponowanej przez niemieckiego reformatora lektury tekstu biblijnego w zakresie relacji między Bogiem, człowiekiem i stworzeniem, tak jak zawiązuje się ona w świecie pierwotnej harmonii, w świetle późniejszego upadku, oraz w perspektywie przyszłego zbawienia.

EN

With the problem of the long-term consequences of the activity of Martin Luther as its point of departure the article wishes to consider them in relation to the manner in which contemporary eco-theological visions developed and the sort of reflections they originated from by asking whether Protestantism and the religious ideas of the Reformation exerted a fundamental impact upon their shaping and if so then why does the natural-environment-oriented ethics find a more conducive base in this type of religiosity. Is the original attitude of Martin Luther significant in this case (including reflections on the eschatological fate of his beloved dog Tölpel)? What essentially would the long-term effect of the Reformation change of thought consist of? First, it produced, as is often stressed, a Weberian disenchantment of the world and the flourishing of modern capitalism so as to subsequently, in the late modern age, bring an inner critique of that process as well as the appearance of more responsible attitudes towards Nature and beings other than man. In order to reply to this question the author analysed works by Martin Luther from the viewpoint of their eco-theological contents, and then considered the progress of religiously motivated environmental ethics within contemporary Protestantism by examining its returns to the thought of Martin Luther, and in particular to reading the Bible, proposed by the German reformer, in a reference to the relation between God, man, and creature, the manner in which it comes into being in a world of primary harmony, in the light of the subsequent fall, and in the perspective of future salvation.

4

Reguły komunikacji intra- i intergatunkowej (na przykładzie człowieka i psa)

75%

Fleischer M.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 21

|

issue 3

27-46

EN

The subject of this work is to sketch out the conception of intergeneric communication by the example of the communication systems of humans and dogs. The conception of semiotics by Charles S. Peirce builds the semiotic basis. The article starts from an analysis of the intraspecific communication of dogs, the presentation of their perceptional functionalities and their sign system. The second part broadly discusses the interspecific communication between a dog and a man. Against this background different functional complexes, which are responsible for the structure of intergeneric communication, are distinguished.

5

The Dog in Pagan Beliefs of Early Medieval North-Western Slavs

75%

Kajkowski K.

Analecta Archaeologica Ressoviensia

|

2015

|

vol. 10

199–240

EN

Archaeological discoveries of dog teeth and their contexts imply that dogs may have played an important role in the worldviews of North-Western Slavs. Dog remains are found at sites strictly associated with cult practices but also at settlements, and they can be interpreted in various ways. So far discussions of dog remains have been limited in scope and very sporadically scholars have attempted to study them in a broader perspective. The aim of this paper is to look at the finds of dog remains in the area populated by North-Western Slavs in a more holistic way than ever attempted before and with a particular focus on the symbolic meanings that these animals could have had in the past. What was the role of dogs in religious practices? What function did they have in mythology? How were they perceived in pagan beliefs? The present paper will seek to find answers to these questions.

6

Kogo nazywa się psem na polskojęzycznych stronach internetowych?

75%

Kolberová U.

Studia Slavica

|

2014

|

vol. 18

|

issue 2

217-226

EN

This article presents a reflection what does it mean to be “a dog” on a Polish-language websites. The article contains a briefly dictionary description of the dog, its image on the dictionaries of Linde and of Doroszewski and presents the found metaphors consisting of a verb “to be” and component “dog” or a component falling within the scope of the (female dog, puppy, mongrel). Most often, these designations appeared on web as 2nd singular person, especially with examples with „dog”, “puppy” and “mongrel”, examples with “female dog” appeared also often as 1st singular person. To be “a dog” on Polish-language websites means the person, who is false, naive, stupid, blindly executing commands, lame, weak, worthless, without identity, underestimated, person, who is not treated seriously and without experience, woman, who frequently changes partners, plays with them, uses them, without feelings and spiteful.

7

Relacje osób w kryzysie bezdomności ze zwierzętami: wsparcie i zakorzenienie czy wykorzystywanie zwierząt?

75%

Mamzer H.

Praca Socjalna

|

2021

|

vol. 36(5)

107-128

EN

The relationship between the homeless and their animals is treated as marginal, as an issue of little social importance. The most probable cause are “common sense” approaches that focus on the more urgent challenges that need to be addressed to increase the well-being of the homeless such as providing health care, financial support and employment. Contrary to these needs, relations with animals appear as a kind of a whim that creates problems and is not crucial. Indeed, in the social sciences in general, the value of human and animal companionship, as an important source of positive emotions, is being increasingly analysed. The role of animals in human societies increases as social consciousness changes. The role of animals in the lives of socially marginalized people is still being questioned. In this work I identify the emotional significance of the relationship with animals for the homeless people.

PL

Tematyka relacji osób bezdomnych i ich zwierząt jest traktowana marginalnie, jako kwestia mało istotna społecznie. Zagadnienie to wymaga głębszego oglądu ze strony socjologii, pracy socjalnej i psychologii. Nauki społeczne i humanistyczne coraz częściej podejmują refleksję nad rolą zwierząt towarzyszących w zmieniającym się społeczeństwie ponowoczesnym, jednak analizy te dotyczą w ogromnej mierze sytuacji typowych, powszechnych. Znacznie mniej uwagi poświęca się roli relacji ze zwierzętami w życiu osób marginalizowanych ze względu na przynależność do określonej społecznie kategorii. Jedną z takich sytuacji jest los osób bezdomnych, które opiekują się zwierzętami. Celem prezentowanego tekstu jest analiza roli relacji ze zwierzętami w życiu osób bezdomnych.

8

Intermedialna kampania społeczna: Mafia dla psa

63%

Ślósarz A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2014

|

issue 6 "Edukacja kulturowa. Ujęcie monograficzne"

127-146

EN

Contemporary texts are received in intermedial contexts. Their interpretation depends on the environment, to which they belong. It also determines interpretative paradigms of texts. The film Mafia for Dogs was created as a social advertising, but represents a commercial paradigm in order to run the appropriate for him behavior and practices of receiving and of communication. A hired celebrity, Piotr Cyrwus, is known from a television series. The advertisement drew attention to a social problem, which is inappropriate and cruel treatment of dogs. A mafioso-boss is outraged and speaks directly to the viewer. The advertisement has been styled on the model of Quentin Tarantino’s Reservoir Dogs (USA 1992) and other gangster movies: The Little Caesar by Mervyn LeRoy’a (USA 1931), The Godfather by Francis Ford Coppola (USA 1972), The Roaring Twenties by Raoul Walsh (USA 1939). The soundtrack, including a song Little Green Bag performed by George Baker Selection, is known from the Reservoir Dogs. The plot takes place in an abandoned warehouse and gangsters have kidnapped policeman – just like in this movie. The cruelty of gangsters is expressed by the tools of torture, harsh light and strengthened sounds. Employment of Piotr Cyrwus is a part of the TV convention of reporting of current events. Before the upcoming winter, homeless dogs are actually in deadly threat. In this advertisement their suffering is punishable by gangsters. Straight lines connote the categories of rationality, but warm browns are associated with dog hair. The advertisement was disseminated in a viral campaign. A rich intertextual and intermedial references make the reception of the advert close to contemporary receiving regimes of film, television and commercial advertising. It is located in the contemporary intermediality of cultural transfers. No reference was made, however, to literature. The campaign resulted in benefits. It has been seen by over 3.5 million people. They collected money to buy houses for dogs from shelters, for sterilization of animals and taking care of them.

9

Dziewczynka i pies. O spotkaniu ciało-w-ciało ze zwierzęciem

63%

Rogowska-Stangret M.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 21

|

issue 3

89-106

EN

In the article the category of the bodily encounter with the animal is presented. This concept is inspired by the Irigarayan notion of “bodily encounter with the mother” and it is developed using an example of the relation between a girl and a dog — two beings so far often excluded from the philosophical inquiries. The author constructs the category of bodily encounter with the animal referring to ideas coined by Luce Irigaray, Rosi Braidotti and Jolanta Brach-Czaina and places the very concept in a broader philosophical context. With reference to the category of bodily encounter with the animal, the author reflects on what is exceptional in the encounter between a girl and a dog, and investigates into the subversive potential of such an encounter and challenges it may pose to the given power relations.

10

Pomiar stylu przywiązania w relacji człowiek–pies. Struktura i własności psychometryczne polskiej wersji Pet Attachment Questionnaire (PAQ)

63%

Cholewa O., Bargiel-Matusiewicz K., Zawadzki B.

Psychologia-Etologia-Genetyka

|

2017

|

vol. 36

33-49

PL

Celem artykułu jest prezentacja polskiej wersji Pet Attachment Questionnaire oraz jej własności psychometrycznych. Narzędzie służy do pomiaru zarówno siły, jak i jakości przywiązania właściciela do zwierzęcia. Autorzy oryginalnej wersji zaznaczają, że siła przywiązania człowieka do psa jest często ujmowana w sposób ateoretyczny. Natomiast jakość relacji odzwierciedlana jest przez styl przywiązania, głównie przez dwa wymiary: lęku i unikania, zaczerpnięte z teorii Bowlby’ego. Narzędzie w wersji polskiej powstało z myślą o właścicielach psów. W badaniu udział wzięło 119 właścicieli psów. Wyniki potwierdziły dwuczynnikową strukturę pozycji oraz wysoką rzetelność pomiaru skalami narzędzia. W celu poprawy własności psychometrycznych dokonano skrócenia kwestionariusza do 24 pozycji. Wykazano, że wyniki obu skal są istotnymi predyktorami zachowań właścicieli względem ich psów, a przywiązanie lękowe jest dodatnio związane z natężeniem objawów depresyjnych.

EN

The aim of the article is to present the Polish version of the Pet Attachment Questionnaire and its psychometric properties. The tool is used to measure both the strength and quality of attachment of the owner to the animal. Authors of the original version indicate that the strength of the attachment to a dog is often considered without any theoretical background. On the other hand, the quality of the relationship is reflected in the attachment style, mainly through two dimensions: anxiety and avoidance, taken from Bowlby’s theory. The Polish version was created for dog owners. The study was attended by 119 dog owners. The results confirmed the two-factor structure of the tool and high reliability. The questionnaire was shortened to 24 items to achieve better psychometric properties.It has been shown that the results of both subscales are significant predictors of owners’ behavior towards their dogs and that the anxious attachment is positively related to the intensity of depressive symptoms.

11

Dogoterapia jako forma wsparcia osób z niepełnosprawnością

63%

Sipowicz K., Najbert E., Pietras T.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2016

|

issue 1(31)

51-64

PL

Celem współcześnie rozumianej pedagogiki specjalnej jest pełna inkluzja społeczna osoby dotkniętej zaburzeniem. Jedną z metod wspierania terapeutycznego stanowi praca z udziałem zwierząt, w tym psów. Pies domowy koewoluował z człowiekiem, stając się ważnym elementem wielu rodzin kontenerującym emocje. Kontakt osoby z niepełnosprawnością z psem może korzystnie oddziaływać na procesy emocjonalne i poznawcze oraz przyczyniać się do lepszego przystosowania społecznego. W artykule krytycznie odniesiono się do badań naukowych dotyczących skuteczności dogoterapii, zwracając uwagę, że nie spełniają one standardów medycyny opartej na faktach. Kontakt człowieka z psem może jednak mieć znaczenia terapeutyczne, na co wskazuje analiza studium przypadku wielu pacjentów.

EN

The aim of special education today is to socially include people affected by a disorder. One of the ways to enhance the effectiveness of therapy is to work with animals, including dogs. The domestic dog has become an important part of many families and has proven to help discharge emotions. Interactions between a person with disability and a dog can favorably influence emotional and cognitive processes and contribute to better social adjustment. This article takes a critical stance on research on the effectiveness of dog therapy, noting that it does not meet the standards of evidence-based medicine. Interactions between dogs and humans may, however, have therapeutic significance, as evidenced and reported by analysis of many patients’ case studies.

12

Literacka i realna podróż w Himalaje – dydaktyczne aspekty książki Agaty Włodarczyk „PSYgoda na czterech łapach. Diuna w Himalajach” w zestawieniu z jej pierwowzorem

63%

Nowicka D.

Orbis Linguarum

|

2018

|

issue 51

307-317

EN

The literary and real journey to the Himalaya – the teaching aspects of the book „PSYgoda na czterech łapach. Diuna w Himalajach” written by Agata Włodarczyk and its prototype The article is an attempt to present the theme of a journey of two people with their dog to India and the Himalaya mountains, which were discribed in two books of the same authors. This story was written in two versions: for children and adults. The first version can be used to educate young people how to take a journey into the heart of Himalayas, in case of necessity travelling with a dog. The children can learn, how long is the checklist of things to prepare before and during a journey like this and how to accept the responsibility for the safety of a dog. In both books appear a phenomenon of the canine instincts of breed Chechoslovakian Wolfdog, such as guarding or herding behavior, that has saved the main protagonist from death.

13

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym w świetle przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych

63%

Wolak G.

Prawo Asekuracyjne

|

2017

|

vol. 3(92)

41-56

PL

W artykule omówiona została kwestia, czy przepis art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ma zastosowanie do szkód wyrządzonych przez psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym. Jest ona niejednolicie postrzegana zarówno w nauce prawa, jak i w praktyce sądowego stosowania prawa. Autor jest zdania i przytacza argumenty za jego trafnością, że na tak postawione pytanie, należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. Na takim samym stanowisku stanął także Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 20 czerwca 2017 r. (III CZP 114/16).

EN

The aim of the article is to discuss the question whether the provision of Art. 50 paragraph 1 of the Act of 22 May 2003 on Compulsory Insurance, Insurance Guarantee Fund and the Polish Motor Insurers’ Bureau (a unified text: Journal of Laws of 2016 onwards, item 2060 as amended) applies to damage caused by a dog used by the farmer on the farm. The issue is perceived non-uniformly both in legal science and in judicial application of the law. According to the author, who puts forward arguments in favour of this view, such a question should be answered in an affirmative way. The same standpoint was reflected in the resolution of 7 judges of the Supreme Court of 20 June 2017 (III CZP 114/16).

14

Towarzysz, przyjaciel, wróg… – postrzeganie psa na przykładzie wybranych tekstów

63%

Kijak A.

Językoznawstwo

|

2024

|

vol. 20

|

issue 1

152-160

EN

This article is a review of research on the socio-cultural image of the dog. The author presents different systems of perceiving this animal depending on the time and type of text. The article considers studies on the occurrence of the dog in literature, film and applied texts. Important material in the study of the perception of dogs was extracted from dictionaries containing a catalogue of culturally fixed phraseological compounds. Newer sources, especially online, also proved valuable. Tracing the various studies of dogs in selected texts made it possible to show how the image of the dog has changed and to identify the main factors influencing these changes, as well as to formulate forecasts for further transformations in how it is perceived.

PL

Artykuł stanowi przegląd badań na temat społeczno-kulturowego obrazu psa. Autorka odnosząc się do nich, przedstawia różne sposoby postrzegania tego zwierzęcia zależne od czasów i rodzaju tekstu. W artykule uwzględniono opracowania dotyczące występowania psa w literaturze, filmie oraz tekstach użytkowych. Jak pokazała przeprowadzona przez autorkę analiza, istotny materiał w badaniach nad postrzeganiem tego zwierzęcia wyekscerpowano ze słowników zawierających katalog utrwalonych kulturowo związków frazeologicznych. Wartościowe okazały się także nowsze źródła, zwłaszcza internetowe. Prześledzenie różnorodnych opracowań na temat psa w wybranych tekstach pozwoliło na pokazanie, jak zmieniał się jego obraz, oraz wskazanie głównych czynników wpływających na te zmiany, a także sformułowanie prognoz dotyczących dalszych przeobrażeń w jego postrzeganiu.

15

„Kochają tylko psy”. Psia buda i ludzkie szczenię (w Psich latach Günthera Grassa i Nakarmić kamień Bronki Nowickiej)

54%

Kuczyńska-Koschany K.

Polonistyka. Innowacje

|

2017

|

issue 5

31-40

EN

The article is an attempt to show the relationship between the dog and the man in chosen literary examples. Among them there are dogs enslaved by a man, i.e. Adolf Hitler’s dogs, the dog in the poem Monologue of a Dog Ensnared in History written by Wisława Szymborska and the dog in the novel by Günter Grass Dog Yeas (Hundejahre, 1963). There are also dogs enabling human to live, dogs, who teach man intimacy, freedom and friendship, loving dogs. The most important example here is above all the book of prose written by Bronka Nowicka, entitled To Feed the Stone (2015) and the poem Grandma and Poodle by Danuta Wawiłow. The author of the essay comes to a conclusion that kennel, dog’s fur and dog’s presence are in many different ways essential for man not to get lost in the world.

PL

Tekst jest próbą na temat relacji psa i człowieka w literaturze na wybranych przykładach. To psy zniewolone przez człowieka, czyli psy Adolfa Hitlera, w wierszu Wisławy Szymborskiej pt. Monolog psa zaplątanego w dzieje (2004) i w powieści Güntera Grassa Psie lata (Hundejahre, 1963). To także psy pozwalające człowiekowi żyć, uczące człowieka podmiotowej cielesności, wolności i przyjaźni, partnerskie, kochające. Tu przede wszystkim ważny jest przykład prozy Bronki Nowickiej z tomu Nakarmić kamień (2015) oraz wiersza dziecięcego Danuty Wawiłow pt. Babcia i pudel. Autorka tekstu konkluduje, że psia buda, psia sierść i psia obecność są wielokrotnie niezbędne, by człowiek nie zagubił się w świecie.

16

Поиск дома и «собачий» топоним в прозе Дины Рубиной

51%

Shafranskaya E.

Iudaica Russica

|

2020

|

issue 1(4)

40-55

EN

The article deals with the motif of the house, one of the main poetic ones in Dina Rubina’s prose. More precisely, this is a search for a house that has a clear geographical vector: from Tashkent to Moscow, and then to Israel - a search, at first subconscious, then fully realized, for a Jewish home. As a result, the house is found, but not in its material expression, but rather in mental, which is much more important for the Rubina’s heroes. The article considers the cultural and mythological context of the toponym One-year-old bitch, which played a tragic role in the novel Here comes the Messiah heroine’s fate.

PL

W artykule analizie został poddany motyw domu, jeden z głównych w prozie Diny Rubiny, a dokładniej motyw poszukiwania domu, posiadający wyraźny geograficzny wektor - z Taszkientu do Moskwy, i dalej do Izraela. Owo poszukiwanie - początkowo podświadome, potem w pełni uświadomione -żydowskiego domu znajduje swój wyraz nie tyle w formie materialnej, co mentalnej. W artykule omówiono również kulturowo-mitologiczny kontekst toponimu Roczna suka i jego tragiczną rolę w losie bohaterki powieści Oto idzie Mesjasz!

17

Animals in Anime by Takahata Isao and Oshii Mamoru

51%

Kamrowska A.

Analecta Nipponica

|

2018

|

issue 8

135-144

JA

高畑勲と押井守のアニメ作品において、動物達は支配者や人間中心主義、物として扱われるパラダイムに対抗する。どちらの監督も日本文化における動物達の伝統的な意味を踏まえた上で、彼らを現代の状況下に置く。この現代的側面は伝統的側面よりもより重要視され、伝統と現代化の衝突を浮かび上がらせ、その中で動物達は消えゆく自然界を象徴する。本論で考察される二人の監督の作品において、動物達は人間あるいはテクノロジーによって改変されたアバターに家族生活をもたらすという特殊な能力を持った存在として描かれている。

EN

In the anime works by Takahata Isao and Oshii Mamoru, representations of animals oppose the dominant, anthropocentric or objectified paradigm. Each director begins with the traditional meaning of animals in Japanese culture and places them in a contemporary setting. this modern aspect is far more important than the traditional one and it is used to present the conflict of tradition and modernity wherein animals symbolize the fading world of nature. In the discussed works by two Japanese filmmakers, animals possess a unique ability to provide humans, or the technologically altered avatars, with a family life.

18

“Ledwosz, where is the key?”, or people and animals in Iwona Siekierzyńska’s short student film “Missy”

45%

Przybylski K.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2018

|

vol. 24

|

issue 33

185-196

EN

Iwona Siekierzyńska school film Missy takes up the theme of a girl’s unfulfilled love for a priest. Her dog named Ledwosz not only accompanies her in the experience of encountering the man in cassock, while his anointing of a sick neighbor, but also triggers the situation that caused her infatuation. This brief and accidental contact with the priest turns out to be a breakthrough experience for the teenage girl looking for love and attention. It means her entering the adult world in which it is easy to miss a crucial moment, or hurt somebody’s feelings quite unconsciously. The young girl’s experience of the brief encounter will remain in her forever. The relation between the female character and her dog from the short film was the inspiration to consider the similarities between Missy and Three Colors: Red, by Krzysztof Kieślowski, who was the artistic supervisor of Siekierzyńska’s film. In both films it is a dog that initiates the process resulting in metaphysical experience for the main characters.

19

Pies w niedźwiedziej skórze. Raz jeszcze o dekoracji rzeźbiarskiej wilanowskiej bramy głównej

45%

Nestorow R.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 4: Historia sztuki

35-47

PL

W artykule poddano interpretacji jedną z rzeźb z wilanowskiej bramy głównej, która w dotychczasowej literaturze uchodziła za przedstawienie niedźwiedzia, gdy w rzeczywistości jest to przedstawienie psa. Na podstawie odnalezionej wzmianki archiwalnej udało się ustalić, że owa rzeźba pochodzi z wilanowskiego ogrodu, a na pałacowej bramie została ustawiona dopiero w 1721 r., za czasów, gdy dawna królewska rezydencja była własnością hetmanowej wielkiej koronnej Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej. Jak dotychczas, jest to jedyna znana rzeźba ogrodowa z wilanowskiego ogrodu, pochodząca zapewne jeszcze z czasów Jana III Sobieskiego.

EN

The article analyzes one of the sculptures from the Wilanów main gate, which in the existing literature was considered to represent a bear. In fact, however, it is a representation of a dog. Archive sources revealed that this sculpture came from the Wilanów garden. It was not placed at the entrance gate until 1721, at a time when the former royal residence was owned by Queen Elżbieta Helena Sieniawska née Lubomirska. It is so far the only known garden sculpture from the Wilanow garden, probably coming from the times of King Jan III Sobieski.

20

Canis lupus familiaris. Symbolika psa w historii, sztuce i literaturze – zarys problematyki

38%

Filipek S.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

447-470

EN

The dog has accompanied humans ever since the dawn of time. It has taken part in hunting, served as a guardian of property, and as a pet for entertainment. It has been associated with positive qualities such as loyalty, devotion, vigilance and attachment. Over the centuries, it has gained a number of representations in culture and art, both positive and negative. It is worth noting that, besides the cat, it is the only animal which has appeared in all cultures and beliefs from the dawn of time down to the present day. In antiquity, it had already gained a special place in the court of the pharaohs, as well as in the pantheon of the gods in Egypt or among the Greek gods as their companion. It was present in the lives of the rich and the poor, and was used for various purposes. Not surprisingly, the rich biblical symbolism, which, interestingly, in the Old Testament, has negative overtones, was later replaced by positive interpretations in the New Testament, the writings of the Church Fathers, and hagiographies. The dog has thus been not only a symbol of fidelity, devotion, self-sacrifice and courage, but also one of licentiousness, greed and hostility, as is shown in this study, which makes reference to various biblical and artistic themes. Folk beliefs emphasise the importance of the dog in witchcraft, magic and even healing, presenting it as an unusual animal. It is also featured in such spheres as heraldry, numismatics, sphragistics, and on postage stamps and medals. Today’s mass culture has produced a number of new references to the dog in film, literature, comics and animation, all of which combine the wealth of this symbolism developed over the centuries, especially as icons of fidelity and devotion.

PL

Pies towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Brał udział w polowaniach, służył jak stróż mienia, pupil do zabaw, dlatego kojarzono go z cechami pozytywnymi, takimi jak wierność, oddanie, czujność, przywiązanie. Przez wieki zyskał szereg odniesień w kulturze i sztuce, mających charakter tak pozytywny, jak i negatywny. Warto zaznaczyć, że jest on, obok kota, tym zwierzęciem, które jest obecne we wszystkich kulturach i wierzeniach od zarania dziejów po dzień dzisiejszy. Już w starożytności zyskał szczególne miejsce na dworze faraonów, a także w panteonie bogów w Egipcie czy pośród bogów greckich, jako ich towarzysz. Był obecny w życiu bogatych i biednych, wykorzystywany do różnorakich celów. Nie dziwi także bogata symbolika biblijna, która, co ciekawe, w Starym Testamencie ma znaczenie negatywne, zastąpione później wykładnią pozytywną w Nowym Testamencie, u Ojców Kościoła i w hagiografii. Pies był zatem nie tylko symbolem wierności, oddania, ofiarności i odwagi, ale też symbolem rozwiązłości, chciwości, zachłanności, wrogości, co ukazano w niniejszym wywodzie, odwołując się do różnych motywów biblijnych i artystycznych. Wierzenia ludowe podkreślają znaczenie psa w gusłach, magii, a nawet leczeniu, prezentując go jako zwierzę niezwykłe. Pojawia się on również w takich sferach, jak heraldyka, numizmatyka, sfragistyka, a także znaczki pocztowe i medale. Dzisiejsza kultura masowa wytworzyła szereg nowych odniesień do psa w filmie, literaturze, komiksie, animacji, łącząc w sobie bogactwo symboliki wypracowane przez wieki, zwłaszcza ikony wierności i oddania.

Refine search results

LOS PERROS ROMÁNTICOS, ROBERTO BOLAÑO, BUENOS AIRES, LUMEN, 2000, 64 PP.

Nad językowym obrazem psa w polszczyźnie – uwagi metodologiczne

Efekt Tölpela? Myślenie środowiskowe i ekoteologiczne we współczesnym protestantyzmie

Reguły komunikacji intra- i intergatunkowej (na przykładzie człowieka i psa)

The Dog in Pagan Beliefs of Early Medieval North-Western Slavs

Kogo nazywa się psem na polskojęzycznych stronach internetowych?

Relacje osób w kryzysie bezdomności ze zwierzętami: wsparcie i zakorzenienie czy wykorzystywanie zwierząt?

Intermedialna kampania społeczna: Mafia dla psa

Dziewczynka i pies. O spotkaniu ciało-w-ciało ze zwierzęciem

Pomiar stylu przywiązania w relacji człowiek–pies. Struktura i własności psychometryczne polskiej wersji Pet Attachment Questionnaire (PAQ)

Dogoterapia jako forma wsparcia osób z niepełnosprawnością

Literacka i realna podróż w Himalaje – dydaktyczne aspekty książki Agaty Włodarczyk „PSYgoda na czterech łapach. Diuna w Himalajach” w zestawieniu z jej pierwowzorem

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez psa wykorzystywanego przez rolnika użytkowo w gospodarstwie rolnym w świetle przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych

Towarzysz, przyjaciel, wróg… – postrzeganie psa na przykładzie wybranych tekstów

„Kochają tylko psy”. Psia buda i ludzkie szczenię (w Psich latach Günthera Grassa i Nakarmić kamień Bronki Nowickiej)

Поиск дома и «собачий» топоним в прозе Дины Рубиной

Animals in Anime by Takahata Isao and Oshii Mamoru

“Ledwosz, where is the key?”, or people and animals in Iwona Siekierzyńska’s short student film “Missy”

Pies w niedźwiedziej skórze. Raz jeszcze o dekoracji rzeźbiarskiej wilanowskiej bramy głównej

Canis lupus familiaris. Symbolika psa w historii, sztuce i literaturze – zarys problematyki