Search results

1

Recenzja: Die Lungenheilkunde im Nationalsozialismus, Hrsg. Robert Loddenkemper, Nikolaus Konietzko, Vera Seehausen, Deutsche Gesellschaft für Pneumologie und Beatmungsmedizin, Berlin 2018, ss. 307, il., ISBN 978-3-9817734-3-9

100%

Magowska A.

Acta Medicorum Polonorum

|

2018

|

vol. 8

|

issue 1

96-98

PL

Recenzja

EN

Review

2

Recenzja: Tuberculosis and War. Lessons Learned from World War II, eds. John F. Murray, Rober Loddenkemper, Progress in Respiratory Research Vol. 43, Series Editor Felix J. F. Herth. KARGER Basel 2018, ss. 232, il., ISSN 1422-2140, eISSN 1662-3932, ISBN 978-3-318-06094—2, e-ISSN 978-3-318-06095-9

100%

Magowska A.

Acta Medicorum Polonorum

|

2018

|

vol. 8

|

issue 1

99-100

PL

Recenzja

EN

Review

3

Figury zaprzeczonej przestrzeni (Różewicz, Celan, Staff)

88%

Wójcik T., Uniwersytet Warszawski I. L. P., Tomasz Wójcik - profesor w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku (Instytut Literatury Polskiej U. W., tomasz.wojcik@uw.edu.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Przedmiot refleksji stanowi wiersz Tadeusza Różewicza Pomniki. Intertekstualna lektura utworu polega na odczytaniu go w kontekście poezji Leopolda Staffa i Paula Celana. Obecną w wierszu – wspólną dla wymienionych autorów – metaforykę przestrzenną interpretuje się jako formę diagnozy sytuacji duchowej po doświadczeniach ostatniej wojny.

4

Polska polityka zagraniczna i rola wojska w geopolitycznych rozważaniach podpułkownika Tadeusza Zakrzewskiego

88%

Miszewski D.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2016

|

vol. 51

|

issue 2

PL

W styczniu 1943 r. podpułkownik Tadeusz Zakrzewski wysłał do premiera pismo z prywatnymi uwagami na temat polskiej polityki zagranicznej. Uważał, że do zapewnienia Polsce zwycięstwa w wojnie niezbędne jest, by rząd wykorzystał trzy główne atuty wobec rządów państw sprzymierzonych, europejskich sojuszników Niemiec i międzynarodowej opinii publicznej. Rolą wojska była walka zbrojna u boku sojuszników. Kraj miał stawiać czynny opór Niemcom i zwalczać kolaborację z nimi. Zadaniem propagandy było szerzenie wiedzy o polskim wkładzie w wojnę, a także prezentowanie wizji ładu pokojowego. Efektem polityki zagranicznej miała być trwała odbudowa Polski w przedwojennych granicach z równoczesnym poszerzeniem ich kosztem Niemiec oraz powołanie Związku Centralnej Europy.

5

Działalność sportowa żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych podczas internowania w Szwajcarii w latach 1940–1945

88%

Rak L.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna

|

2017

|

vol. 16

|

issue 4

55-71

PL

Celem pracy było opisanie przejawów działalności sportowej żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych w czasie ich internowania w Szwajcarii w latach 1940–1945. Dokonano przeglądu następujących materiałów źródłowych: źródeł archiwalnych, wydawanego przez internowanych żołnierzy pisma „Goniec Obozowy”, wspomnień internowanych żołnierzy oraz literatury. Żołnierze 2. Dywizji Strzelców Pieszych byli internowani na terenie Szwajcarii od czerwca 1940 r. do maja 1945 r. W czasie internowania żołnierze polscy mieli obowiązek świadczenia pracy na rzecz Szwajcarii. W wyznaczonych obozach internowania mogli również kontynuować naukę, rozpoczętą przed wybuchem II wojny światowej. W czasie wolnym podejmowali różne rodzaje aktywności fizycznej. Do najbardziej popularnych należały: piłka nożna, siatkówka, tenis stołowy oraz narciarstwo. Uprawiano również turystykę górską oraz alpinizm. Ważną rolę w propagowaniu sportu wśród żołnierzy odegrał Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej (Young Mens Christian Association – YMCA), dzięki któremu pozyskiwano sprzęt sportowy oraz środki pieniężne na finansowanie imprez sportowych. W obozie dla internowanych Polaków w Münchenbuchsee, YMCA zorganizowała i wyposażyła warsztat produkujący sprzęt sportowy na potrzeby internowanych żołnierzy. Sprzęt ten był również wysyłany do obozów jenieckich w Rzeszy Niemieckiej. Pomimo trudnych warunków, w jakich przebywali internowani polscy żołnierze w Szwajcarii w latach 1940–1945, podejmowali oni wiele form aktywności fizycznej w czasie wolnym.

EN

The aim of the study was to describe sport’s activity of the Polish soldiers during the internment in Switzerland between 1940–1945. Method. It was analyzed sources as: archival sources, the papers of the “Goniec Obozowy” published by internment soldiers, relations of internment soldiers and literature. Results. The Polish 2nd Rifle Division was being formed in France from November 1939 to May 1940. In June 1940 the division, as a part of the 45th Corps of the 8th French Army, was sent into battle against the German Army near the Belfort district. After losing their ammunition in the exhausting battle most of the soldiers of the division crossed Switzerland border, where they were detained. During the internment the soldiers were engaged to many different kinds of work. They could also continue an education which they began before the beginning of the Second World War. The interned soldiers practiced various kinds of physical activity, most popular of which were football, volleyball, table tennis and skiing. Tourism and mountaineering were common as well and Polish soldiers were especially successful on that field. As a significant support from the Young Men’s Christian Association the Polish soldiers-sportsmen gained sports equipment and funds for sports events. In the internment camp in Münchenbuchsee YMCA organized and equipped the workshop producing sport’s equipment for interned soldiers. The equipment were also exported to prisoner camps in Germany. Conclusion. Despite difficult residence condition of Polish soldiers in Switzerland during internment between 1940–1945, they engaged a various forms of physical activity.

6

Pearl Harbor w pamięci Amerykanów o drugiej wojnie światowej

88%

Parafianowicz H.

Dzieje Najnowsze

|

2016

|

vol. 48

|

issue 4

PL

The Japanese strike against the naval base at Pearl Harbor (7 December 1941) exerted an enormous impact on shaping the image of this tragic event and cultivating its memory, and more broadly - on subsequent wartime operations in the Pacific. The famous address delivered by the President to the nation about the treachery and deception of the attack, broadcast on the radio and widely proclaimed in the media, put millions of Americans in a state of readiness, while the call: “Remember Pearl Harbor!” became part of wartime patriotic circulation.From the very onset, the attack against Pearl Harbor was accompanied by a sui generis contradiction in creating knowledge and memory. It denoted a tragic day for the United States, which due to the “treacherous” Japanese attack suffered great losses but, at the same time, it was remembered and commemorated as a day of the heroic stand of the American soldiers. The sacrifice made by the defenders of Pearl Harbor was venerated, mainly due to the efforts made by the veterans and their families, in the form of the USS Arizona Memorial (Pearl Harbor, 1962), which from the very beginning became a special site for successive generations of Americans paying their respect to their fallen countrymen.From the 1990s, i.e. half a century later, Pearl Harbor became for the next generations an important and visible cultural icon, restored in its full glory by historians, journalists, and the media (films, TV programs, the Internet, etc.). In time, all memories associated with the attack became a valuable material culture artefact imparted to museums and exhibitions, and in this way rendering durable the image and memory of the event and American participation in World War II.

7

Tezy prawne z zakresu prawa karnego wydawane przez polskie (nieniemieckie) sądy apelacyjne w Generalnym Gubernatorstwie (1940–1943)

75%

Mielnik H.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2021

|

vol. 73

|

issue 1

99-116

EN

The purpose of the article is to analyze the legal theses issued by courts of appeal in the field of penal law. The legal theses were the most important juridical statements of Polish (non-German) courts in the General Government. Detailed statistics concerning the issue under discussion are presented in the article. As a result, knowledge of the application of penal law by Polish (non-German) courts in the General Government is broadened, mainly in relation to the types of criminal cases that were heard by these courts and to the legal problems connected with them. In a broader context, this analysis will make it possible to answer the question concerning the role and activity of the Polish (non-German) courts in the General Government. Moreover, it will provide an answer whether these courts were used to implement Nazi policy in the General Government in criminal cases.

PL

Celem artykułu jest analiza tez prawnych wydawanych przez sądy apelacyjne w obszarze prawa karnego. Tezy prawne były najważniejszymi wypowiedziami jurydycznymi sądów polskich (nieniemieckich) w Generalnym Gubernatorstwie. W artykule przedstawiono szczegółową statystykę dotyczącą omawianego zagadnienia. W rezultacie poszerzono wiedzę na temat stosowania prawa przez sądy polskie (nieniemieckie) w Generalnym Gubernatorstwie, przede wszystkim w odniesieniu do rodzajów spraw karnych rozpatrywanych przez te sądy oraz związanych z nimi problemów prawnych. W szerszym znaczeniu przeprowadzona analiza pozwoli odpowiedzieć na pytanie o rolę i aktywność sądownictwa polskiego (nieniemieckiego) i czy sądy te były wykorzystywane do prowadzenia nazistowskiej polityki w Generalnym Gubernatorstwie w sprawach karnych.

8

Misja ppłk. dypl. Jana Kowalewskiego w Portugalii (1940–1944)

71%

Dubicki A., Dubicki T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2019

|

issue 105

125-142

EN

As part of the Continental Action, Colonel Jan Kowalewski conducted activities that could get: Italy, Romania and Hungary out of the Axis. It was an activity known and supported by the Polish Ministry of Internal Affairs and the British side which financed it. The operation’s center was placed in neutral Lisbon. With regard to Romania, Colonel Kowalewski had special opportunities to act – as a former Polish military attaché in Bucharest. He was in touch with various groups of Romanian politicians, emigres, the local opposition and the government spheres. The Polish proposals included the offer of post-war federation of Central European countries. The conditions for capitulation at the front were also set. The activities of Colonel Kowalewski were interrupted by the decision of the British authorities in early 1944, who were afraid of the Soviet authorities’ reaction to the attempt to create a bloc of European countries based on anti-communist rule.

PL

W ramach Akcji Kontynentalnej ppłk Jan Kowalewski prowadził działania mogące wydostać (wyprowadzić) z sojuszu z III Rzeszą: Włochy, Rumunię i Węgry. Była to działalność znana i popierana przez polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz stronę brytyjską, która ją finansowała. Centrala operacji znajdowała się w neutralnej Lizbonie. W odniesieniu do Rumunii ppłk Kowalewski miał szczególne możliwości działania – jako były attaché wojskowy RP w Bukareszcie. Docierał do różnych ugrupowań rumuńskich polityków, emigracji, opozycji krajowej i sfer rządowych. Propozycje polskie zawierały ofertę powojennej federacji państw Europy Środkowej. Ustalano warunki kapitulacji na froncie. Działalność ppłk. Kowalewskiego została przerwana na początku 1944 r. decyzją władz brytyjskich, które obawiały się reakcji władz sowieckich na próbę utworzenia bloku państw europejskich na bazie antykomunistycznej.

9

Akcja i reakcja. Zmiany w imiennictwie Polaków w czasie drugiej wojny światowej

71%

Swoboda P.

Onomastica

|

2017

|

vol. 61

|

issue 2

219-237

EN

The present paper describes changes that occurred in personal naming practices of Poles during World War II as a result of the German language policy enforced in pre-war Polish territories that was incorporated into the Third Reich. Based on the analysis of the turnover rate of the most frequent first names it is demonstrated that significant changes took place in the areas of pre-war Poland that were joined to the three provinces of the Third Reich - Reichsgau Danzig-West Prussia, the Province of Upper Silesia, and Reichsgau Wartheland. The paper discusses the nature of changes that occurred in particular regions as well as the way they were reversed in 1945.

10

German institutional aid to Spanish students in Germany during the Second World War

71%

Moreno Juliá X.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

183-202

PL

W czasie drugiej wojny światowej dr Edith Faupel intensywnie pomagała hiszpańskim studentom i żołnierzom Błękitnej Dywizji, jednostki, która walczyła w Związku Sowieckim w składzie wojsk Wehrmachtu. Była ona żoną pierwszego ambasadora Niemiec w nacjonalistycznej Hiszpanii, generała Wilhelma Faupela (1936–1937). Faupel był wówczas dyrektorem Instytutu Ameryki Łacińskiej i Towarzystwa Niemiecko-Hiszpańskiego. Ona i jej mąż z oddaniem służyli reżimowi narodowych socjalistów w czasie jego funkcjonowania w Niemczech. W artykule omówiono działania tej kobiety oraz kierujące nią motywy. Dokonano również analizy tego, jak na jej działania wpłynęły zmiany na frontach drugiej wojny światowej.

EN

During the Second World War Dr. Edith Faupel intensively helped the Spanish students and soldiers of the Blue Division, the unit that fought in Russia within the Wehermacht troops. She was the wife of the first German Ambassador in the National Spain, General Wilhelm Faupel (1936–1937). Faupel was the director of The Iberian-American Institute and of the German-Spanish Society at a time. She and her husband fully served the regime of the National Socialists during its existence in Germany. The action of this woman and her motifs are studied in this article. It is also analysed how her activities were determined by the changes on the fronts of World War II.

11

Deportacja z raju. O recepcji "Skrytek" Zofii Romanowiczowej

63%

Morawiec A.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2013

|

issue 19

303-324

EN

The article is devoted to a reception of the novel "Skrytki", recognised as the most outstanding work of Zofia Romanowiczowa, a writer constantly undertaking in her writing the theme of trauma, especially after the totalitarian camps. This work, complicated on the surface of both style and composition, as well as the ideological speech, is primarily a psychological novel, giving a precise and convincing analysis of the spouses feelings immersed in suffering, the source of which is incurable illness of their son. The fate of this emigrant family, settled in France, is marked by – which is subtly indicated in the stylistic operations (including camp imagery) – the specific experiences for the residents of Central and Eastern Europe, particularly from Poland, and especially by the atrocities of the World War II. The main problem of the novel, emphasised on the highest and the most general (parabolic) level of meanings, including by analogy, symbolism, topic, intertextual references, is suffering existing in the world and attempts to overcome it, both in terms of its psychological, historiosophic, and theological dimension. The last of these perspectives, which is associated with the problem of evil, is updated by the writer by positioning (family) tragedy of heroes, and tragic experien ces of the twentieth century in the context of the biblical theme of falling and (generating trauma) expulsion from Paradise, Judeo-Christian tradition, and its heterodox borderlands ("heretical questions").

12

Udział jednostek cudzoziemskich Waffen-SS i Wehrmachtu w działaniach wojennych na Pomorzu Zachodnim w pierwszych miesiącach 1945 roku. Część I.

63%

Wybranowski D.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2014

|

issue 4

69-123

EN

The article presents the units that participated in the fights in Western Pomerania (German: Provinz Pommern) in January and February 1945: the 6th foreign Waffen-SS Division (the 11th Voluntary Armoured SS Division Nordland, the 15th Grenadiers’ Division Lettland, the 23rd Voluntary Armoured Grenadiers’ SS Division Nederland, the 27th Voluntary Armoured Grenadiers’ Division Langemarck, the 28th Voluntary Armoured Grenadiers’ Division Wallonien, the 33rd Grenadiers’ SS Division Charlemagne) and anti-Stalinist units of the 1st Division of the Russian Liberation Army (ROA), which was part of the so-called Własow Army. At the beginning there is a presentation of the genesis of the armed forces of the SS composed of West-European volunteers (Danes, Norwegians, Swedes, Finns, Frenchmen, Belgian Walloons and Flemings), the profiles of some of their leaders, the structure of the forces and the sites of some earlier battles (especially during the period of 1943–1944) against a wider background of the Pomeranian operations of the Red Army and the units of the 1st Polish Army. Later there is a presentation of the military situation at the end of 1944 and the beginning of 1945 and the effects of the January offensive of the Red Army, as well as the circumstances of how the foreign units of the Waffen-SS reached Western Pomerania and how they were reconstructed (the 15th SS Division Lettland) and their initial battle operations. The first chapters depict the battle operations of the units of the 15th Latvian SS Division Lettland on the ‘Pomeranian Embankment’ and later near Kamień Pomorski, and the fate of the units after the defeat in Western Pomerania. One of the episodes described in detail is the war crimes against the Polish soldiers who had been taken captive at the beginning of February 1945 in the village of Podgaje (German: Flederborn) committed by either Latvian SS-men or the Dutch ones from the Division Nederland. The first chapters also depict the battles fought by the 33rd French SS Division Charlemagne on its combat trail from Szczecinek (German: Neusttetin) to Białogard on the Parsęta River (German: Belgard) and Karlino (German: Körlin), and in defence of the Twierdza Kołobrzeg (German: Festung Kolberg; English: Kolberg Stronghold). In the background there are other military operations in Pomerania, among other things the defeat of the 10th SS Army Corps or the battles in retreat between Dziwnów (German: Dievenow) and Trzęsacz (German: Haff). These descriptions have been supplemented with the presentation of the battles fought by the units of the 1st Division of the ROA (S.K. Bunjaczenko was its commander but it was subordinated to Wehrmacht) along the Oder, including – among other things – groups of tank destroyers at Gozdowice (German: Güstebiese) and South of Szczecin, as well as on the combat trail of the Własow Army from Brandenburg, through Lusatia (Polish: Łużyce), to Czechoslovakia, where the Army finally ceased to exist. A significant part of the article deals in detail with the battles of three Waffen-SS foreign Divisions (which were included in the 3rd Germanic Armoured Corps of the 11th Armoured SS Army commanded by Felix Steiner) and the 28th SS Division Wallonien commanded by Léon Degrelle, which participated in the big German offensive operation called Sonnewende between Stargard (German: Stargard), Choszczno (German: Arnswalde) and Drawsko Pomorskie (German: Dramburg) against the 1st Belorussian Front commanded by Marshal G. Żukow; the operation took place from the 15th to the 21st of February, 1945.

13

Polska 2. Dywizja Strzelców Pieszych we Francji w 1940 r.

63%

Matyja M.

Polonia Inter Gentes

|

2020

|

issue 1

17-42

DE

Der Autor beschreibt minutiös die Entstehung und den Kampf der 2. polnischen Infanterieschützen-Division in Frankreich im Jahre 1940. Diese Division war ein Teil der Polnischen Streitkräfte im Westen, welche in Frankreich 1939-40 gebildet wurden. Im Juni 1940 wurden bei dem Westfeldzug über 13.000 Soldaten der 2. polnischen Infanterieschützen-Division unter dem Kommando von Bronisław Prugar-Ketling in Frankreich vom Nachschub abgeschnitten und zur Schweizer Grenze gedrängt. Die Division kämpfte einige Tage gegen die viel grösseren deutschen Einheiten. Um der Gefangennahme zu entgehen, überschritten die Soldaten die französisch-schweizerische Grenze und wurden in der Schweiz bis zum Kriegsende interniert.

PL

2. Dywizja Strzelców Pieszych (2. DSP), franc. 2e Division d’Infanterie Polonaise (2e DIP), była drugą pełną jednostką wojskową piechoty PSZ na Zachodzie w latach 1939-1940, która – oprócz 1. Dywizji Grenadierów – wzięła udział w kampanii czerwcowej 1940 r. we Francji. W kampanii francuskiej 1940 r. dywizja toczyła, mimo niepełnego wyposażenia, walki z przeważającymi siłami Wehrmachtu w Alzacji. Po ustaniu możliwości oporu, 20 czerwca, większość sił dywizji przekroczyła granicę szwajcarską i została internowana w tym kraju.

14

Polityczne aspekty tworzenia administracji polskiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych w 1945 roku

63%

Szczurowski M.

Cywilizacja i Polityka

|

2021

|

vol. 19

|

issue 19

82-105

EN

T he issue of joining the Ziemie Zachodnie and Północne to Poland was an important element of the policy of the Polish government in London and the Polish communists in the vicinity of Stalin in the USSR during World War II. Preparations for the takeover by the Polish administration, inspired by Stalin, the Ziemie Zachodnie and Północne included, in addition to creating the legal basis and regulating relations with the military administration of war, also the development of a general concept of operation and the collection of the necessary funds to achieve this goal. Difficulties with establishing administration in the Western territories resulted not only from the general post-war chaos, the lack of uniform and clearly formulated legal foundations, but also from the lack of precisely defined tasks and competences.

PL

Kwestia przyłączenia Ziem Zachodnich i Północnych do Polski, była w okresie II wojny światowej ważnym elementem polityki rządu polskiego w Londynie i komunistów polskich w otoczeniu Stalina w ZSRR. Przygotowania do przejęcia przez polską administrację, inspirowaną przez Stalina, ZZ i Płn. obejmowały, oprócz stworzenia podstaw prawnych i uregulowania stosunków z wojskową administracją wojenną, także opracowanie ogólnej koncepcji działania oraz zgromadzenie niezbędnych środków do realizacji tego zamierzenia. Trudności z tworzeniem administracji na Ziemiach Zachodnich wynikały nie tylko z ogólnego chaosu powojennego, z braku jednolitych i jasno sformułowanych podstaw prawnych, ale również z niedostatku precyzyjnie określonych zadań i kompetencji.

15

Miejsca zapalne. Przestrzenie wojenne Leopolda Buczkowskiego

63%

Libich M.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 4

9-35

PL

Artykuł jest próbą rekonstrukcji skomplikowanej biografii wojennej Leopolda Buczkowskiego, która pozostaje dziś najsłabiej opracowanym okresem jego życia. Posługując się dostępnymi źródłami, w szczególności ustaleniami Justyny Staroń, Zygmunta Trziszki, Jana Tomkowskiego i Hanny Kirchner, a także wypowiedziami samego pisarza, autor szkicu odtwarza życie Buczkowskiego do wybuchu drugiej wojny światowej – dzieje kampanii wrześniowej, lata spędzone we wsi Podkamień, działalność konspiracyjną, udział w powstaniu warszawskim – oraz po wojnie, kiedy to powstawał i ukończony został Czarny potok. Pytając o niejasne miejsca w życiorysie Buczkowskiego, autor próbuje ustalić najprawdopodobniejszą wersję wydarzeń i wskazuje na te zagadnienia, którym należałoby w przyszłości poświęcić więcej uwagi.

EN

The paper attempts to reconstruct Leopold Buczkowski’s complicated war biography, which today remains the least penetrated period of his life. Resorting to the available sources, especially the ascertainments by Justyna Staroń, Zygmunt Trziszka, Jan Tomkowski, and Hanna Kirchner, as well as including Buczkowski’s own statements, the author of the sketch reconstructs the life of Buczkowski until the outbreak of the World War II: the history of September campaign of 1939, the years he spent in the village Podkamień, conspiracy, participation in the Warsaw Uprising, as well as after the war when he produced and completed “Czarny potok” (“Black Torrent”). Questioning for the unclear places in Buczkowski’s life, the author strives to restore the most probable train of events and points at those issues that deserve closer attention in future studies.

16

The Second World War and the Political-System Status of European Monarchs

63%

Rakowski M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

vol. 29

|

issue 4

EN

The Second World War brought significant political changes to European monarchies. Immediately after the war, six kingdoms ceased to exist and became republics. This concerned Eastern European countries in the Soviet sphere of influence, as well as Italy, where Victor Emmanuel III had to pay for years of cooperation with the fascist regime. Before the outbreak of the war, at least three European monarchies had considerable power, holding the most important prerogatives in their hands: this was the case in Romania, Bulgaria and Albania. Such a political model failed to survive the war, as after 1945 the kings and princes of the Old Continent only “reigned, but did not rule” (only Louis II, Prince of Monaco kept a stronger position until the end of the 1950s). It used to happen during the war that in countries with an established parliamentary system the monarch played a greater role than during the years of peace (the most prominent example being Wilhelmina, the Queen of the Netherlands). The article also presents other issues important to the royal authority – the functioning of monarchs in exile, the threat to their lives, the exercise of sovereignty (usually only in a ceremonial capacity) over the armed forces, and abdications forced by the circumstances.

PL

Druga wojna światowa przyniosła europejskim monarchiom poważne zmiany ustrojowe. Bezpośrednio po wojnie sześć królestw przestało istnieć, stały się republikami. Dotyczyło to państw Europy Wschodniej, które znalazły się w radzieckiej strefie wpływów, a także Włoch, gdzie Wiktorowi Emanuelowi III przyszło zapłacić za lata współpracy z faszystami. Przed wybuchem wojny przynajmniej w trzech europejskich monarchiach władca posiadał istotną władzę, skupiając w swych rękach najważniejsze uprawnienia – tak było w Rumunii, Bułgarii i Albanii. Taki model ustrojowy nie przetrwał wojny, po 1945 r. królowie i książęta Starego Kontynentu jedynie „panowali, ale nie rządzili” (silniejszą pozycję do końca lat 50. zachował tylko panujący w Monako Ludwik II). W okresie wojny zdarzało się, że w państwach o ugruntowanym już systemie parlamentarnym władca odgrywał rolę większą niż w latach pokoju (najlepszym przykładem może być holenderska Wilhelmina). W artykule przedstawiono też inne zagadnienia ważne dla władzy królewskiej: funkcjonowanie monarchów na uchodźstwie, zagrożenie ich życia, wykonywanie – zazwyczaj jedynie reprezentacyjne – zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi, a także wymuszone okolicznościami abdykacje.

17

Часопіс “Узвышша” 1944 года як архіўны рарытэт

63%

Hardziyenka N.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 7: Slawistyka

149-157

PL

W artykule przedstawiona została historia powstania jedynego znanego dziś egzemplarza czasopisma „Uzwyszsza”, który był przygotowywany do druku w Mińsku w 1944 roku, w czasie okupacji niemieckiej. Jego inicjatorem było Białoruskie Stowarzyszenie Kulturalne założone w 1944 roku. Głównym redaktorem wydania był pisarz Jurka Wićbicz, były członek stowarzyszenia literackiego „Uzwyszsza”, działającego w BSRR w latach 1926-1931, co wpłynęło na fakt, że odrodzone w czasach okupacji czasopismo literackie także otrzymało nazwę „Uzwyszsza” i było postrzegane przez twórców jako kontynuacja tego represjonowanego przez władze radzieckie ugrupowania i periodyku. Czasopismo „Uzwyszsza” w 1944 roku nie zostało jednak opublikowane. Zachował się tylko jeden znany na dzień dzisiejszy niepełny numer przeznaczony do korekty, który przechowywany jest w Białoruskim Państwowym Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki. Jego treść pozwala ocenić specyfikę procesu literackiego w okresie okupacji niemieckiej.

EN

Text of the article is dedicated to the history and description of a single known issue of the magazine “Uzvyshsha” which was going to publish in Minsk in 1944, during the German occupation. This almost unknown for specialists periodical was created by Belarusian Cultural Association, founded in 1944. The chief editor of the magazine was a writer Yuri Vitbich, a former member of the Literary Association “Uzvyshsha” acting in the Byelorussian SSR in 1926-1931. That`s why the revived during the occupation literary magazine was also called “Uzvyshsha” and was seen by the creators as a continuation of the periodical had been earlier repressed by the Soviet regime. Magazine “Uzvyshsha” wasn`t published in 1944. There is only one non completed copy assigned for proofreading. It is in Belarusan State Archive-Museum of Literature and Art. The magazine`s content permits to study features of the literary process during the German occupation.

RU

Тэкст артыкула прысвечаны аднаўленню гісторыі стварэння і апісанню адзінага вядомага на сёння асобніка часопіса “Узвышша”, які рыхтаваўся да друку ў Мінску ў 1944 г. у часе нямецкай акупацыі. Стваральнікам гэтага амаль невядомага спецыялістам выдання выступіла Беларускае культурнае згуртаванне, заснаванае ў 1944 г. Галоўным рэдактарам стаў пісьменнік Юрка Віцьбіч, былы сябра літаратурнага аб’яднання “Узвышша”, што дзейнічала ў БССР у 1926—1931 гг. Апошняе і перадвызначыла тое, што адроджаны ў часы акупацыі літаратурны часопіс таксама атрымаў назву “Узвышша” і ўспрымаўся стваральнікам як працяг таго, рэпрэсаванага савецкімі ўладамі таварыства і часопіса. Часопіс “Узвышша” ў 1944 г. не паспеў пабачыць свет. Застаўся толькі адзіны вядомы на сёння няпоўны нумар, прызначаны для карэктуры, які захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва. Яго змест дазваляе ацаніць асаблівасці літаратурнага працэсу ў часы нямецкай акупацыі.

18

Reflections of the Second World War on Turkey’s Foreign Policy

63%

Aslan D. H., Selcuk B.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2014

|

issue 1(39)

138-151

EN

The representatives of Turkey‘s foreign policy and decision makers witnessing deadly results of the First World War, keenly evaded to follow adventurous policies applying an active neutral foreign policy practice in the course of the Second World War. Ankara preferred to apply a realist, non-adventurist outlook as well as it applied all possible diplomatic methods in order to protect itself from the destructive eff ects of the War. However, principally toward the end of the War, because of pressures by Alliance powers and not to have a disadvantageous position at the post-War era it cut its relations with Germany and Japan declaring war against Berlin and Tokyo.

PL

Przedstawiciele tureckiej polityki zagranicznej i decydenci, będący świadkami tragicznych wyników Pierwszej Wojny Światowej, byli żywo zainteresowani tym, by uniknąć prowadzenia awanturniczej polityki, stosując w trakcie Drugiej Wojny Światowej praktykę aktywnej polityki zagranicznej prowadzonej z pozycji neutralności. Ankara wolała się trzymać realistycznej, nieryzykownej perspektywy, jak również stosowała wszelkie możliwe metody dyplomatyczne w celu zabezpieczenia się przed niszczących skutków wojny. Z drugiej strony, w zasadzie pod koniec wojny, z powodu nacisku Państw Sprzymierzonych i nie chcąc zajmować niekorzystnej pozycji w epoce powojennej, zerwała swe stosunki z Niemcami i Japonią, wypowiadając wojnę Berlinowi i Tokio.

19

“The wicked witch in iron shoes”: The representation of the war in the children's weekly “Świerszczyk” in 1945–1946

63%

Zaborski M.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2021

|

issue 3

20

President F.D. Roosevelt's Policy towards Poland in the Light of the Memoirs of His Secretary of State Cordell Hull: Seetemer 1938-June 1941

63%

Bogdanowicz M.

Echa Przeszłości

|

2014

|

vol. 15

127-144

Refine search results

Recenzja: Die Lungenheilkunde im Nationalsozialismus, Hrsg. Robert Loddenkemper, Nikolaus Konietzko, Vera Seehausen, Deutsche Gesellschaft für Pneumologie und Beatmungsmedizin, Berlin 2018, ss. 307, il., ISBN 978-3-9817734-3-9

Recenzja: Tuberculosis and War. Lessons Learned from World War II, eds. John F. Murray, Rober Loddenkemper, Progress in Respiratory Research Vol. 43, Series Editor Felix J. F. Herth. KARGER Basel 2018, ss. 232, il., ISSN 1422-2140, eISSN 1662-3932, ISBN 978-3-318-06094—2, e-ISSN 978-3-318-06095-9

Figury zaprzeczonej przestrzeni (Różewicz, Celan, Staff)

Polska polityka zagraniczna i rola wojska w geopolitycznych rozważaniach podpułkownika Tadeusza Zakrzewskiego

Działalność sportowa żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych podczas internowania w Szwajcarii w latach 1940–1945

Pearl Harbor w pamięci Amerykanów o drugiej wojnie światowej

Tezy prawne z zakresu prawa karnego wydawane przez polskie (nieniemieckie) sądy apelacyjne w Generalnym Gubernatorstwie (1940–1943)

Misja ppłk. dypl. Jana Kowalewskiego w Portugalii (1940–1944)

Akcja i reakcja. Zmiany w imiennictwie Polaków w czasie drugiej wojny światowej

German institutional aid to Spanish students in Germany during the Second World War

Deportacja z raju. O recepcji "Skrytek" Zofii Romanowiczowej

Udział jednostek cudzoziemskich Waffen-SS i Wehrmachtu w działaniach wojennych na Pomorzu Zachodnim w pierwszych miesiącach 1945 roku. Część I.

Polska 2. Dywizja Strzelców Pieszych we Francji w 1940 r.

Polityczne aspekty tworzenia administracji polskiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych w 1945 roku

Miejsca zapalne. Przestrzenie wojenne Leopolda Buczkowskiego

The Second World War and the Political-System Status of European Monarchs

Часопіс “Узвышша” 1944 года як архіўны рарытэт

Reflections of the Second World War on Turkey’s Foreign Policy

“The wicked witch in iron shoes”: The representation of the war in the children's weekly “Świerszczyk” in 1945–1946

President F.D. Roosevelt's Policy towards Poland in the Light of the Memoirs of His Secretary of State Cordell Hull: Seetemer 1938-June 1941