Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  dylematy moralne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem relacjonowanych w artykule badań jest charakterystyka edukacyjnej roli odgrywanej przez katolickie portale internetowe, zwłaszcza w odniesieniu do edukacji moralnej. W badaniach założono, że rozwijająca się w kontekście wiary pojedynczego człowieka religijność, czyli zbiór postaw wobec Boga, samego siebie oraz innego człowieka, uwarunkowana jest czerpanym z kultury (w tym poprzez edukację) rozumieniem świata, człowieka oraz treści Objawienia. Założono ponadto, że funkcje edukacyjne realizowane są obecnie przez media, a zwłaszcza portale internetowe, które dostarczają człowiekowi wiedzy, jak rozstrzygać nurtujące go problemy. Na fundamencie tych założeń postawiono pytanie, w jaki sposób funkcja edukacyjna realizowana jest w obszarze edukacji moralnej przez katolicki portal deon.pl. Badania przeprowadzono w strategii jakościowej, metodą indywidualnych przypadków, techniką wywiadu otwartego pogłębionego. Respondenci odnosili się kolejno do kwestii: z jakimi dylematami moralnymi mierzyli się w swoim życiu, jakie treści były pomocne przy rozwiązywaniu tych dylematów i w jakim stopniu portal nie spełnił swojego zadania. Z badań można wyprowadzić wniosek, że portal deon.pl pomaga respondentom przy mierzeniu się z dylematami moralnymi zwłaszcza wtedy, kiedy korzysta się z niego na początkowym etapie rozwijania wiary oraz zgłębiania religii i moralności, ale na późniejszym etapie w obecnej formie przestaje spełniać swoje zadanie.
PL
W związku z realizacją projektu ETiK, które miało miejsce na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie, opracowano Test Komeptencji Moralno-Etycznej Piętnastolatków (TKM-EP). Jego podstawą jest koncepcja, zgodnie z którą w kompetencji moralno-etycznej da się wyodrębnić trzy podkategorie: podstawową wiedzę etyczną, kompetencję sądzenia moralno-etycznego i zdolność projektowania działań w zakresie moralności. Dzięki przeprowadzonym badaniom empirycznym w każdej z wymienionych podkategorii wyróżniono od trzech do czterach poziomów. Planowane w Edynburgu badanie ETiK-International będzie miało na celu dalszą optymalizację TKM-EP. Dokona się to na dwa sposoby: po pierwsze, przy pomocy szkockiego planu nauczania (Curriculum for Excellence) zostaną zweryfikowane hipotezy zawarte w projekcie ETiK, po drugie zaś, do części empirycznej zostanie dodane studium jakościowe, które umożliwi określenie roli, jaką odgrywa doświadczanie nieciągłości występujące u uczniów podczas przechodzenia z jednego poziom kompetencji moralnej na kolejny. Pojęcie „nieciągłość” odnosi się do tych momentów doświadczania, w których nowa idea, inny punkt widzenia czy nieznany do tej pory przedmiot niejako stają przed uczącym się jako wyzwanie, na które początkowo nie ma on gotowej odpowiedzi i musi podjąć się jej poszukiwania. W prezentowanym artykule pierwszy rozdział przedstawia rolę, jaką odgrywa wychowanie etyczno-moralne w Wielkiej Brytanii, ze szczególnym jednak uwzględnieniem kontekstu szkockiego. Rozdział drugi zawiera analizę zbieżności zachodzących między pułapem osiągnięć w zakresie przedmiotu Religious and Moral Education (kształcenie religijne i moralne) wyznaczonym przez szkocki plan nauczania (Curriculum for Excellence) i oczekiwaniami ustalnonymi w berlińskim projekcie ETiK dla najwyższych poziomów kompetencji moralno-etycznej w każdym z jej zakresów. W kolejnym rozdziale omówiono autorski projekt studium jakościowego, które ma na celu wykorzystanie przy kreowaniu rozumowania moralno-etycznego uczniów doświadczenia nieciągłości wywołanego przez konfrontację z dylematycznymi sytuacjami moralnymi. W ostatnim rozdziale szczególna uwaga została zwrócona na możliwość wykorzystania wyników badań ilościowych i jakościowych, uzyskanych w badaniu ETiK-International do projektowaniu szkoleń i kursów dokształających dla nauczycieli religii i wychowania moralnego ze szkół podstawowych i średnich.
EN
The Project ETiK, which began at Humboldt University Berlin, created a test to differentiate students’ moral competency into three sub-areas of competency, ‘basic knowledge’, ‘judgment’ and ‘ability to create plans for action’ and also determines different levels of competency a person can have within these three subareas. ETiK-Edinburg plans to extend the ETiK-International competency test in two ways. It will use the current Scottish curriculum, Curriculum for Excellence, to test ETiK’s hypothesis and will add a qualitative study focused on understanding the role played by experiences of discontinuity in students’ thinking as they move from one level of competency to the next higher level. Discontinuity refers to the moments in experience when we are challenged by a new idea, perspective, or object that we do not immediately know how to respond to. In this chapter, I first provide some background on the role of ethical-moral education in the UK more broadly, and identify the unique role of ethical-moral education in Scotland. In the second section, I show the alignment between the specified criteria for the highest levels of ‘achievement’ in the subject area of ‘Religious and Moral Education’ in Scotland’s Curriculum for Excellence, and the criteria for the highest levels of ‘competency’ in ETiK’s moral competency levels. In the final section, I discuss my design for a qualitative study, which will serve to help further our understanding of the role played by discontinuity in students’ thinking when they are responding to moral dilemmas. In the conclusion, I highlight how the results of the quantitative and qualitative studies will inform the design of a professional development course for primary and secondary ‘Religious and Moral Education’ teachers.
RU
Human society of the modern world, which is greatly affected by technological and economic advancements, has to address moral problems with a new urgency. In many instances, the decision does not bring only positive effects. Such cases can be found in applied ethics: bio-medical ethics, business ethics, and legal ethics, but also in other areas of human activity, too, most recently,  in debates, concerning the use of autonomous vehicles or autonomous machines in general. This paper aims to describe and explain the principle of ‘double effect’, when solving complicated and, from the perspective of morality, profoundly dilemmatic situations. The principle of double effect was gradually developed as a means of seeking the right moral decisions. It has a firm and respected position within Catholic medical ethics, but also in secular legislation. The paper presents current thought experiments, which clarify moral decision-making in dilemmatic situations. What seems to be a shortcoming here, is that ethical thought experiments are far too abstract. On the one hand, they refine our knowledge, but on the other hand, they are very partial. The  evolution of medical imaging methods, has enabled us to take a closer look at the relationship between the deontological and utilitarian approaches to making moral judgments, but it does not relieve us of our responsibility for the decisions that we have made. The positive side of the principle of double effect, is that it protects us from the slippery slope of utilitarian consequentialism, where the admission of a lesser evil, is only a step away from committing evil in the name of the greater good.
PL
Współczesne społeczeństwa, będące pod ogromnym wpływem postępu technologicznego i gospodarczego, muszą poważnie traktować różnego rodzaju problemy moralne. W wielu przypadkach podejmowane przez ludzi decyzje przynoszą efekty nie tylko pozytywne. Analizą takich sytuacji zajmuje się etyka stosowana: etyka biomedyczna, etyka biznesu, etyka prawna. Podobne przypadki można także spotkać w dyskusjach dotyczących m.in. wykorzystania pojazdów i maszyn autonomicznych. Celem niniejszego artykułu jest opisanie i wyjaśnienie zasady podwójnego skutku w kontekście rozwiązywania skomplikowanych sytuacji moralnych z etycznego punktu widzenia. Zasada podwójnego skutku była stopniowo rozwijana jako środek poszukiwania właściwych decyzji moralnych. Posiada ona mocną i uznaną pozycję w katolickiej etyce lekarskiej, ale także w świeckim ustawodawstwie. Artykuł przedstawia aktualne eksperymenty myślowe, które wyjaśniają podejmowanie decyzji moralnych w skomplikowanych sytuacjach. Wydaje się, że współczesne etyczne eksperymenty myślowe są zbyt abstrakcyjne. Z jednej strony, udoskonalają naszą wiedzę, z drugiej – są bardzo stronnicze. Ewolucja metod obrazowania medycznego umożliwiła nam bliższe przyjrzenie się związkom między deontologicznym i utylitarnym podejściem do wydawania sądów moralnych, ale nie zwalnia nas z odpowiedzialności za podjęte przez nas decyzje. Pozytywną stroną zasady podwójnego skutku jest to, że chroni nas ona przed śliskim zboczem konsekwencjalizmu utylitarnego, w którym przyznanie się do mniejszego zła jest tylko krokiem od popełnienia zła w imię większego dobra.
DE
Der Artikel befasst sich mit dem Problem der Wertekonflikte und insbesondere mit Fragen wie (1) Was ist ein Wertekonflikt und worin besteht er? (2) Woher kommt die Behauptung, dass es solche Konflikte gibt? (3) Sind diese Konflikte scheinbar oder real? (4) Mit welchen Mitteln können empirische Konflikte beseitigt werden? Die nächsten Schritte der vorgestellten Argumentation bilden eine Ausarbeitung der folgenden Behauptungen: (1) der Wertekonflikt besteht im Ausschluss der Verwirklichung gleichrangiger Werte; (2) der Wertekonflikt ist im Wesentlichen ein Pflichtenkonflikt; (3) der Konflikt in den ersten Prinzipien der Pflichten (die sich in besonderen praktischen Situationen zeigen) entsteht (a) entweder durch die Übernahme eines anderen historischen Ethos in die normative Theorie, (b) oder durch Fehler (Inkonsistenzen) in der Theorie; (4) die Möglichkeiten zur Beseitigung von Pflichtenkonflikten bestehen in der Korrektur der normativen Theorie durch die Einführung notwendiger Meta-Prinzipien. Der Artikel schließt mit der These, dass die Behauptung der Existenz von realen (ontologischen) Pflichtenkonflikten dem Postulat der praktischen Rationalität widerspricht.
EN
The article deals with the problem of conflicts of values and in particular issues such as: (1) what is a conflict of values? (2) what grounds claims about the existence of such conflicts? (3) are these conflicts apparent or real? (4) how can empirical conflicts be resolved? The successive steps of the presented argumentation are a development of the following propositions: (1) a conflict of values consists in the mutual incompatibility of the realization of values of equal strength; (2) a conflict of values is in fact a conflict of duties; (3) a conflict in the first principles of duty (revealed in peculiar practical situations) comes from either (a) the adoption of different historical ethos into a normative theory, or (b) errors (inconsistencies) in the theory; (4) ways of removing conflicts of duty consist in correcting the normative theory by introducing necessary meta-principles to it. At the end of the article, the following thesis is presented: the statement about the existence of real (ontological) conflicts of duty is inconsistent with the postulate of applying practical rationality in practice. 
PL
Artykuł dotyczy problemu konfliktów wartości, a w szczególności takich kwestii jak: 1) czym jest konflikt wartości; 2) jakie są źródła twierdzenia o istnieniu takich konfliktów; 3) czy konflikty te są pozorne, czy rzeczywiste; 4) jakimi sposobami można empiryczne konflikty usuwać? Kolejne kroki przedstawionej argumentacji są rozwinięciem następujących twierdzeń: 1) konflikt wartości polega na wykluczaniu się realizacji wartości o równych wysokościach; 2) konflikt wartości jest w istocie konfliktem powinności; 3) konflikt w pierwszych zasadach powinności (ujawniany w osobliwych sytuacjach praktycznych) pochodzi (a) albo z adoptowania do teorii normatywnej różnych historycznych etosów, (b) albo z błędów (niespójności) występujących w teorii; 4) sposoby usuwania konfliktów powinności polegają na korygowaniu teorii normatywnej poprzez wprowadzania do niej koniecznych metazasad. W zakończeniu artykułu zostaje wyeksponowana teza, wedle której twierdzenie o istnieniu rzeczywistych (ontologicznych) konfliktów powinności jest sprzeczne z postulatem stosowania w praktyce racjonalności praktycznej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.