Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 26

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  edukacja finansowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Świadomość finansowa związana jest z inkluzją bankową i ochroną konsumentów korzystających z rynku finansowego. Jest to szczególnie ważny element w dobie kryzysu finansowego, który wyewoluował w kryzys zaufania do sektora finansowego. Celem publikacji jest identyfikacja znaczenia świadomości finansowej społeczeństwa w obecnych warunkach funkcjonowania. Będzie on realizowany poprzez analizę poziomu wiedzy finansowej oraz weryfikację zaangażowania się sektora bankowego w proces kreowania świadomości finansowej społeczeństwa.
2
100%
PL
Celem opracowania jest przedstawienie problemu braku świadomości emerytalnej Polaków. W artykule opisano proces starzenia się społeczeństwa polskiego, będący wynikiem spadku dzietności oraz wydłużania średniej długości życia. Przeanalizowano również skłonność Polaków do dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Wyniki badań społecznych wyraźnie wskazują na potrzebę edukacji finansowej obywateli i kształtowania ich świadomości emerytalnej. Konieczna jest zatem ogólnopolska kampania informacyjna, która pomoże zmienić sposób myślenia Polaków oraz uświadomi im potrzebę gromadzenia dodatkowych środków emerytalnych. Posiadanie odpowiedniej wiedzy jest niezbędne do podejmowania właściwych decyzji na rynku finansowym, zwłaszcza w obliczu ogromnej różnorodności oferowanych produktów emerytalnych. Zwiększanie świadomości emerytalnej obywateli w zakresie gromadzenia dodatkowych oszczędności emerytalnych jest warunkiem niezbędnym do zapewnienia stabilnego funkcjonowania całej gospodarki.
PL
Edukacja finansowa społeczeństwa odgrywa bardzo ważną rolę zarówno z perspektywy gospodarstwa domowego, jak i całej gospodarki. Trwający globalny kryzys finansowy spowodował ograniczenie działań podejmowanych na rzecz poprawy edukacji i świadomości finansowej. Może to mieć negatywne konse-kwencje nie tylko dla gospodarstw domowych, ale także dla możliwości rozwoju rynku usług finansowych. Opracowanie składa się z czterech części. W pierwszej części przedstawiono główne wątki odnoszące się do edukacji finansowej, zawarte w „Zielonej Księdze” z 2007 roku, następnie przedstawiono znaczenie edukacji finansowej. Części 3 i 4 odnoszą się odpowiednio do rekomendacji w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz oceny działań podejmowanych na rzecz edukacji finansowej od 2007 roku.
PL
Cel: Celem artykułu jest przedstawienie istoty zarządzania finansami osobistymi z wykorzystaniem nowoczesnych technologii finansowych. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jaki wpływ na zarządzanie finansami osobistymi ma alfabetyzacja finansowa oraz rozwój rozwiązań fintech. Metodologia: W opracowaniu dokonano analizy wpływu posiadanej wiedzy i kompetencji finansowych na decyzje konsumentów w zakresie finansów osobistych. Poczynione analizy prowadzą do odpowiedzi na pytanie, które determinanty mają wpływ na decyzje finansowe konsumentów oraz jakie zdalne narzędzia oferuje rynek. W artykule postawiono hipotezę, że intensyfikacja działań edukacyjnych dostosowanych do każdej grupy wiekowej przez instytucje oferujące usługi finansowe może wpłynąć na większe wykorzystanie nowoczesnych narzędzi w procesie zarządzania finansami osobistymi. Teoretyczne rozważania zostały oparte na pogłębionej kwerendzie literatury w przedmiotowym zagadnieniu. Przedstawiono badania i eksperymenty finansowe w zakresie wiedzy i umiejętności finansowych. Do analizy w zakresie rozwoju branży FinTech wykorzystano wtórne materiały empiryczne. Wyniki: Skuteczność edukacji finansowej obserwowana jest jedynie w konkretnych zachowaniach finansowych. Branża finansowa jest kształtowana przez odbiorców, którzy zamiast edukacji finansowej poszukują np. coachingu finansowego dla konkretnego problemu na różnych etapach swojego życia. Zmiany w strukturze populacji (starzejące się społeczeństwo) oraz duża grupa klientów z grup defaworyzowanych (m.in. seniorzy, osoby niepełnosprawne) wymagają wypracowania nowych, dopasowanych strategii przez banki i dostawców usług finansowych. Zbyt duża pewność siebie i niski poziom wiedzy konsumentów na temat cyberbezpieczeństwa staje się wyzwaniem dla nowoczesnych technologii finansowych.
EN
The purpose of the article: the aim of the article is to present the essence of personal finance management using modern financial technologies. The paper seeks to answer the question of the impact financial literacy and the growth of the fintech solutions have on personal financial management. Methodology: the analysis leads to an answer to the question of which determinants have an impact on consumers' financial decisions and what remote tools the market offers. The paper hypothesizes that the intensification of educational activities tailored to each age group by institutions offering financial services may influence the greater use of modern tools in the process of personal finance management. Theoretical considerations are based on an in-depth query of literature on the subject. Research and financial experimentation in the field of financial knowledge and skills are presented. The secondary empirical material is used to analyze the development of the FinTech industry. Results: The effectiveness of financial education is observed only in specific financial behaviors. The financial industry is shaped by recipients, who instead of financial education, look e.g. financial coaching for a specific problem at different stages of their lives. Changes in population structure (aging population) and a large group of customers from disadvantaged groups (e. i. seniors, disabled people) require the development of new, matched strategies by banks and financial services providers. Too much self-confidence and a low level of consumer knowledge of cybersecurity is becoming a challenge for modern financial technologies.
EN
The aim of the article is to analyze financial literacy of the young generation. For the purpose of the article the following hypothesis is to be assumed: Young people have low financial knowledge and skills. They require financial education much more than other generations. These considerations are both theoretical and empirical with base in secondary research, as well as primary ones. The applied research methods rely on the operationalization of the conceptual issues related to financial knowledge and skills. Those are scarcely described in the Polish literature. Carried out literature studies are basis for the analysis of secondary and primary research, conducted on a group of 949 students from 10 faculties of the University of Szczecin. The research was conducted in the spring of 2015.
PL
Celem artykułu jest ocena wiedzy (financial knowledge) i umiejętności finansowych (financial literacy) młodego pokolenia oraz wskazanie na preferowane postawy i zachowania finansowe respondentów. Na potrzeby artykułu przyjęto następującą hipotezę badawczą: Wiedza i umiejętności finansowe wpływają na kształtowanie postaw finansowych młodego pokolenia. Młodzi ludzie posiadają niską wiedzę i umiejętności finansowe. Wymagają edukacji finansowej znacznie bardziej niż inne generacje. Rozważania w tym zakresie mają zarówno charakter teoretyczny, jak i empiryczny w oparciu o badania wtórne, jak i własne. Zastosowane metody badawcze polegają na operacjonalizacji pojęciowej zagadnień związanych z wiedzą i umiejętnościami finansowymi, które są niewystarczająco opisane w literaturze krajowej. Przeprowadzone studia literaturowe stanowią podstawę do analizy badań wtórnych i pierwotnych realizowanych na grupie 949 studentów z dziesięciu wydziałów Uniwersytetu Szczecińskiego. Badania były realizowane wiosną 2015 roku.
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 2
|
issue 4
401-412
PL
Ludzie młodzi wymieniani są wśród podmiotów wrażliwych na wykluczenie finansowe. Oznacza to, że mogą doświadczać problemów w dostępie do produktów i usług finansowych w odpowiedniej dla nich formie. Według da-nych Banku Światowego tylko połowa dorosłych mieszkańców Ziemi dysponuje rachunkiem bankowym, przy czym w grupie wiekowej 15–24 jest już tylko 37% ubankowionych. Do głównych przyczyn wykluczenia finansowego młodych ludzi należy zaliczyć: niskie dochody, wzrastającą stopę bezrobocia, niedosta¬teczną wiedzę i brak świadomości finansowej. Wśród podstawowych obszarów, w jakich prowadzone są działania inkluzyjne skierowane do młodych ludzi, znajdują się przede wszystkim: mikrofinansowanie, oferowanie produktów szytych na miarę, kształtowanie umiejętności finansowych.
EN
Modern information technology (including digital information technology) plays the crucial role in contemporary world development. It penetrates many areas of daily life of individuals, households, enterprises, financial institutions and at the same time influences in direct or indirect way on societies and economies development. Information and communication technology (ICT) usage is ubiquitous and has a strong impact on whole societies, but it is mainly pervasive among present day youth. The study of literature as well as the observation of reality confirm both chance and threat of digital information technology for children and youth development. Therefore, the research questions are: 1) May the digital information technology be a threat to youth with further negative influence on economy? 2) Is the digital information technology sufficiently used by young people? The results of research confirm that young people are not aware about its meaning and responsibility in proper usage of modern technology in contemporary world, what brings serious threats for development of societies and economies. The fundamental problem to solve is to equip the young people in this awareness, which may cause positive change
PL
Nowoczesna technologia informacyjna (w tym technologia cyfrowa) odgrywa kluczową rolę w rozwoju współczesnego świata. Wnika w wiele dziedzin życia codziennego jednostek, gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, instytucji finansowych i jednocześnie ma bezpośredni lub pośredni wpływ na rozwój społeczeństw i gospodarek. Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) jest wszechobecne i ma silny wpływ na całe społeczeństwa, ale w szczególności jest zauważalne wśród współczesnej młodzieży. Studia literatury oraz obserwacja rzeczywistości potwierdzają zarówno szanse, jak i zagrożenia wynikające z cyfrowej technologii informacyjnej dla rozwoju dzieci i młodzieży. Dlatego też w niniejszym artykule postawiono następujące pytania badawcze: 1) Czy cyfrowa technologia informacyjna może stanowić zagrożenie dla młodzieży z dalszym negatywnym wpływem na gospodarkę? 2) Czy technologia cyfrowa jest wystarczająco wykorzystywana przez młodych ludzi? Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w obszarze edukacji finansowej oraz włączenia finansowego (w zakresie realizacji płatności) potwierdzają, że młodzi ludzie nie są w pełni świadomi znaczenia i odpowiedzialności w zakresie właściwego stosowania nowoczesnych technologii. Może to oznaczać zarówno niewykorzystane szanse, jak i poważne zagrożenie dla rozwoju społeczeństw i gospodarek. Podstawowym problemem do rozwiązania jest zatem wyposażenie młodych osób w świadomość, umożliwiającą wykorzystanie potencjału nowoczesnej technologii w wielu obszarach.
PL
W artykule została postawiona i pozytywnie zweryfikowana hipoteza badawcza – edukacja finansowa, będąc istotnym instrumentem podnoszenia świadomości finansowej, przyczynia się do ograniczania ryzyka wiktymizacji osób starszych, a tym samym zapobiega ich wykluczeniu finansowemu. Wykorzystane metody badawcze: krytyczna analiza literatury przedmiotu, metody statystyczne i sondaż diagnostyczny umożliwiły realizację celów artykułu, do których należą: zdiagnozowanie poziomu świadomości finansowej osób starszych oraz przedstawienie wybranych działań edukacyjnych skierowanych do polskich seniorów, które mają minimalizować ryzyko wiktymizacji występujące na rynku bankowym i parabankowym. Niezbędne do dokonania analiz dane empiryczne pochodzą z raportu OECD i badań własnych przeprowadzonych z wykorzystaniem ankiety w listopadzie 2015 r. na próbie 50 osób starszych zamieszkałych na Dolnym Śląsku.
PL
Rozwój globalnych rynków finansowych i pojawianie się nowych produktów finansowych wymaga nowego spojrzenia na edukację finansową społeczeństwa i jej rolę w zarządzaniu finansami osobistymi. W artykule autorka omówiła znaczenie edukacji finansowej w aspekcie zarządzania finansami osobistymi, przedstawiła wyniki badań świadomości finansowej społeczeństwa polskiego przeprowadzonych przez różne instytucje oraz wskazała kierunki zmian w obszarze edukacji finansowej.
EN
The development of the global financial markets and the emergence of new financial products require a new viewpoint of the financial education of society and its role in the management of personal finances. In the herein paper, the author at hand describes the significance of financial education in terms of the management of personal finances, while also presenting the results of research on the financial awareness of Polish society conducted by various institutions and indicat-ing the directions of changes in the area of financial education.
EN
There have been many studies, whose results confirm the low level of financial literacy of consumers in the world. In 2003 on the initiative of the OECD the process of developing national strategies on financial education (National Strategies or NS) has started. Many countries have already taken the challenge and have developed the NS but unfortunately not all of OECD members.                          First experiences of countries which started developing national strategies allow to define guidelines for this processes. These guidelines can be used in the countries, which are considering the designing and implementation of the National Strategy in the future (e.g. Poland).
PL
Wyniki wielu badań przeprowadzonych w  różnych krajach potwierdzają niski poziom wiedzy finansowej społeczeństw. W  2003 r. z  inicjatywy OECD rozpoczął się proces tworzenia narodowych strategii (NS) w  zakresie edukacji finansowej. Wiele krajów podjęło już wyzwanie i  opracowało narodowe strategie. Niestety, nie we wszystkich krajach członkowskich OECD postępy w  zakresie skoordynowanego rozwoju edukacji finansowej są jednakowe.Pierwsze doświadczenia krajów które rozpoczęły tworzenie krajowych strategii pozwalają określić wytyczne dotyczące tego procesu. Opracowane i  zaprezentowane wskazówki mogą być wykorzystane zwłaszcza w  tych krajach, w  których rozważa się opracowanie i  wdrożenie narodowej strategii w  przyszłości (np. w  Polsce).
EN
Theoretical background: The attitude to financial education in the area of personal finance management can be determined by many factors, i.a. the socio-demographic ones and the degree of transactional financial exclusion. The phenomenon of is related to the degree of banking.Purpose of the article: Examination of the relationship between the attitude of the unemployed to the financial education in the area of personal finance management and different levels of transactional financial exclusion. The study focuses on one of the segments of financial exclusion, i.e. banking financial exclusion in the area of access to payment transactions, measured by the level of banking.Research methods: The analysis of the attitude to financial education in the area of personal finance management as well as the levels of transactional financial exclusion was based on the own research and review of the literature on the subject. The data obtained as a result of the study with the use of a questionnaire on the 350 unemployed people registered at the Municipal Employment Office in Płock were used to verify three research hypotheses.Main findings: The obtained results of the analysis indicate a relationship between the attitude to financial education in the area of personal finance management and selected socio-demographic characteristics of the unemployed (age, education and the period of registration with the employment office) and three levels of banking. However, no statistically significant dependence was found between the subjective assessment of financial skills in the area of personal finance management and the degree of transactional financial exclusion. Taking into account the results of the analysis, it seems essential to undertake educational initiatives among the unemployed aimed at limiting the degree of transactional financial exclusion.
PL
Uzasadnienie teoretyczne: Stosunek do edukacji finansowej w obszarze zarządzania finansami osobistymi może być determinowany wieloma czynnikami, m.in. społeczno-demograficznymi oraz stopniem transakcyjnego wykluczenia finansowego. Zjawisko to związane jest ze stopniem ubankowienia.Cel artykułu: Określenie stosunku osób bezrobotnych do edukacji finansowej w obszarze zarządzania finansami osobistymi w zależności od poziomu transakcyjnego wykluczenia finansowego. W opracowaniu skoncentrowano się na jednym z segmentów wykluczenia finansowego, tzn. bankowym wykluczeniu finansowym w zakresie dostępu do transakcji płatniczych, mierzonym poziomem ubankowienia.Metody badawcze: Analiza stosunku do edukacji finansowej w obszarze zarządzania finansami osobistymi oraz do poziomów transakcyjnego wykluczenia finansowego została oparta na badaniach własnych i przeglądzie literatury przedmiotu. Dane uzyskane w wyniku przeprowadzonego badania z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety na próbie 350 osób bezrobotnych zarejestrowanych w Miejskim Urzędzie Pracy w Płocku wykorzystano do weryfikacji trzech hipotez badawczych.Główne wnioski: Uzyskane wyniki badania wskazują na związek stosunku do edukacji finansowej w obszarze zarządzania finansami osobistymi z wybranymi cechami społeczno-demograficznymi osób bezrobotnych (takimi jak wiek, wykształcenie i okres zarejestrowania w urzędzie pracy) oraz z trzema poziomami ubankowienia. Nie stwierdzono natomiast istotnej statystycznie zależności między oceną umiejętności finansowych w obszarze zarządzania finansami osobistymi a stopniem transakcyjnego wykluczenia finansowego. Biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonej analizy, zasadne wydaje się podejmowanie inicjatyw edukacyjnych wśród osób bezrobotnych, mających na celu ograniczanie stopnia transakcyjnego wykluczenia finansowego.
PL
W artykule podjęto zagadnienie gromadzenia przez Polaków dodatkowych środków na okres starości. Głównym celem badawczym jest ocena świadomości polskiego społeczeń-stwa w sferze dobrowolnego oszczędzania na cele emerytalne. Analizy dokonano w opar-ciu o publikacje eksperckie, raporty z badań i komunikaty agencji badawczych. Wykorzy¬stano metodę badania dokumentów, analizy i krytyki piśmiennictwa, analizy i konstrukcji logicznej oraz metodę statystyczną. Rozpoczynając od charakterystyki dostępnych w Polsce form dodatkowych produktów emerytalnych, oceniono następnie poziom świadomości emerytalnej oraz postawy Polaków wobec akumulowania kapitału w długim okresie. Na podstawie wyników można mówić o niskiej świadomości emerytalnej Polaków i istotnej niewiedzy, co do możliwych form zabezpieczenia na okres starości. W ostatniej części wskazano kierunki działań prowadzących do poprawy wiedzy w zakresie dodatkowego oszczędzania
EN
The article focuses on the problem of individual savings ensuring extra means for old age and the assessment of old-age pension awareness among the Poles. The analysis was based on the data from experts' publications, available research reports and the results of opinion polls. The authors employed several methods: literature analysis, logical con- struction and statistical method. First, we characterize supplementary old-age provisions available in Poland. Then we assess the level of pension awareness and the attitude of the Poles towards long-term saving. The results indicate a low level of pension awareness and significant gaps in knowledge about old-age security among the Poles. Finally, we point out necessary actions which should be taken to increase the economic knowledge of the Poles, especially in the area of supplementary old-age saving.
PL
Celem artykułu jest przybliżenie i usystematyzowanie najważniejszych rozwiązań regulacyjno-instytucjonalnych w zakresie ochrony konsumentów usług finansowych na świecie. Ochrona ta jest niezbędna nie tylko dla rozwoju systemów finansowych, ale również dla stabilności finansowej, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Obecne ramy regulacyjno-instytucjonalne ochrony konsumentów usług finansowych cechuje wielość rozwiązań. Wyraźną tendencją, która pojawiła się w następstwie światowego kryzysu finansowego, jest podejmowanie międzynarodowych wysiłków w celu wypracowania wspólnych rozwiązań i wzmocnienia współpracy. Istnieje konieczność znalezienia uzupełniających, w stosunku do regulacyjno-instytucjonalnych, rozwiązań w zakresie podnoszenia poziomu ochrony konsumentów. Jednym z najskuteczniejszych sposobów takiej ochrony jest edukacja finansowa.
EN
The main aim of this article is to introduce and systemise the most important regulatory and institutional solutions concerning the protection of consumers of financial services. Customer protection is not only essential for the development of financial systems, but is also a prerequisite for financial stability in both individual economies and in an international dimension. The present regulatory-institutional framework of the protection of consumers of financial products offers a multiplicity of solutions. There is, however, a clear trend which has occurred as a result of the global financial crisis – international efforts to develop common solutions and strengthen cooperation. It is essential to find solutions which can complement regulatory-institutional ones and raise the level of protection. One of the most effective methods is to educate consumers in financial matters.
14
Content available remote

Financial and insurance literacy in Poland

63%
EN
The aim of this paper is to present a critical analysis of different concepts related to financial literacy. Discussion of the usefulness of standard questions on financial literacy and a presentation of the first Polish research of “Big Three” questions on financial literacy compared with selected countries are also included. Finally, a questionnaire on insurance literacy and the findings from Polish research are presented.
PL
Celem pracy jest przedstawienie krytycznej analizy różnych koncepcji związanych ze świadomością finansową. Omówiono również przydatność standardowych pytań dotyczących świadomości finansowej oraz prezentacja wyników pierwszych polskich badań z użyciem pytań tzw. wielkiej trójki w porównaniu z wybranymi krajami. Wreszcie przedstawiono propozycję pytań analizujących świadomość ubezpieczeniową oraz wyniki polskich badań z ich użyciem.
EN
The goal of the paper is to assess whether a short course in financial education has a positive impact on subjective and objective assessments of financial knowledge. We present the results of a financial literacy experiment conducted at the University of Szczecin in 2016. The experiment was the outcome of international cooperation with Italian researchers, which allowed us to compare results obtained in Italy and in Poland. It was conducted with the methodology proposed by the Italian team. The experiment covered three topics: basic interest compounding, inflation and risk diversification. Based on a sample of university students, we provide evidence that, in Poland too, a small-scale training intervention has both a statistically and economically significant effect on subjective assessments of financial knowledge and on objective assessments of investment attitudes.
PL
Celem artykułu jest wykazanie, że krótki kurs z zakresu finansów pozytywnie wpływa na subiektywną i obiektywną ocenę poziomu wiedzy i umiejętności finansowych. Artykuł prezentuje wyniki pilotażowego eksperymentu dotyczącego wiedzy i umiejętności finansowych, który został przeprowadzony na Uniwersytecie Szczecińskim w 2016 r. Eksperyment jest efektem współpracy międzynarodowej, na podstawie metodyki badań zaproponowanej przez Włochów i dotyczy trzech zagadnień: obliczania odsetek, inflacji i dywersyfikacji ryzyka. Na podstawie przeprowadzego eksperymentu można wnioskować, że kurs z zakresu finansów ma pozytywny wpływ na subiektywną ocenę poziomu wiedzy i umiejętności finansowych oraz obiektywną ocenę postaw inwestycyjnych.
XX
Celem artykuïu jest przybliżenie zagadnienia świadomości i edukacji ekonomicznej (w tym finansowej). Tekst ma charakter opracowania przeglądowego i koncepcyjnego i zawiera próbę zdefiniowania pojęcia świadomości ekonomicznej. Wskazano w nim powody i korzyści wynikające z upowszechniania edukacji ekonomicznej oraz zarysowano wybrane dylematy związane z koncepcją i pomiarem świadomości ekonomicznej.
EN
The aim of this article is to present the subject of economic (including financial) knowledge and literacy. The text is both a literature review and conceptual elaboration and it attempts to define the notion of economic literacy. The article indicates the reasons and benefits of promoting economic education and outlines a selection of the concept and economic literacy measurement related dilemmas.
EN
Empirical research shows that Poles do not think about old-age pensions and their level of financial knowledge is not satisfactory enough. Representatives of public authorities have started to educate society and popularize financial knowledge, especially knowledge about the social insurance system. Education is one of the ways in which a public authority can influence the judgments, decisions and behaviors of citizens. However, a completely new type of tool has appeared on the horizon, i.e., behavioural interventions. Actions that take into account the achievements of behavioural economics and other applied behavioural sciences. Such interventions have a non-invasive effect on decision-makers’ decisions and behaviour. In Poland, public authorities mainly use default options (e.g. the Open Pension Funds [otwarte fundusze emerytalne, OFE] vs. Social Insurance Institution [Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS], model of automatic enrolment in Employee Capital Plans [pracownicze plany kapitałowe, PPK], transfer of funds from OFE to ZUS), but at the same time do not use the full potential of behavioural sciences themselves. The article describes the existing ways behavioural economics are used in Poland and presents other, less invasive types of behavioural interventions that may increase the percentage of Poles who save money.
PL
Z przeprowadzonych badań empirycznych wynika, że Polacy nie zastanawiają się nad emeryturami, a ich poziom wiedzy finansowej o tym świadczeniu nie jest zadowalający. Przedstawiciele władzy publicznej zaczęli więc edukować społeczeństwo i popularyzować wiedzę finansową, a w szczególności wiedzę o systemie ubezpieczeń społecznych. Edukacja to jeden ze sposobów, w jaki władza może wpłynąć na sądy, decyzje i zachowania obywateli. Pojawił się jednak zupełnie nowy typ narzędzia, czyli interwencje behawioralne – działania uwzględniające osiągnięcia ekonomii behawioralnej i innych stosowanych nauk behawioralnych. Takie interwencje w nieinwazyjny sposób wpływają na decyzje i zachowania decydentów. W Polsce władza publiczna korzysta głównie z opcji domyślnych [np. otwarty fundusz emerytalny (OFE) vs Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), model automatycznego zapisu do pracowniczych planów kapitałowych (PPK), przeniesienie środków z OFE do ZUS], jednocześnie nie wykorzystując całego potencjału stosowanych nauk behawioralnych. W artykule zostały opisane dotychczasowe sposoby zastosowania ekonomii behawioralnej w Polsce, a także zaprezentowano inne, mniej inwazyjne rodzaje interwencji behawioralnych, które mogą zwiększyć odsetek oszczędzających Polaków.
PL
Cechy społeczno-demograficzne w znacznym stopniu różnicują zwyczaje konsumentów korzystających z usług finansowych, umożliwiając tym samym pewną ich segmentację. Celem opracowania jest zdiagnozowanie barier i zidentyfikowanie wyzwań stojących przed systemem usług finansowych w Polsce w kontekście rozpowszechnienia usług płatności bezgotówkowych wśród ludności wiejskiej. Nacisk położono na przedstawienie potencjalnych modeli rozwoju płatności bezgotówkowych na wsi. Konsumenci usług finansowych na wsi są przyzwyczajeni do tradycyjnych sposobów pobierania gotówki, mniej popularne jest pobieranie gotówki z bankomatu. Stopień ukartowienia ludności wiejskiej jest niższy niż na obszarach zurbanizowanych. Struktura ilościowa i wartościowa płatności w różnych placówkach handlowych potwierdza istnienie konserwatywnej postawy przywiązania do gotówki utożsamianej wciąż z bezpieczeństwem obrotu. Za celowe uznano wyróżnienie „modelu proregulacyjnego” i „modelu proinstytucjonalnego” w zależności od przewagi znaczenia regulacji lub aktywności instytucjonalnej.
EN
Socio-demographic features differentiated significantly habits of users of financial services, thus allowing a partial segmentation. The aim of the study is to diagnose and identify barriers and challenges facing the system of financial services in Poland – in the context of the prevalence of non-cash payment services among the rural population. We put emphasis on the presentation of potential models for the development of cashless payments in the country. Consumers of financial services in rural areas are accustomed to the “traditional” methods of cash withdrawals. It is less popular to take cash from an ATM. The proportion of population using cards is lower than in urban areas. The quantity and value structure of payments in various outlets confirms the existence of the conservative attitude of devotion to cash equated with transaction security. Depending on the domination of regulation or institutional activity, distinguishing “regulatory model” and “institutional model” was deemed appropriate.
EN
One of the methods which help to decrease the level of vulnerability to poverty and social exclusion is the raise the level of financial literacy among poor households. However, to do this effectively one needs to possess the reliable measurement tool, particularly adopted to intellectual capacities of the poor. Unfortunately there is a lack of such tests available in scientific literature. In the light of the current constraints, in author’s opinion, one needs to construct financial literacy test dedicated to poor using evolutionary approach. That is, the ones which not only tests financial literacy but also numeracy, statistical and risk literacy. In authors opinion, the statistical and risk literacy is much more important and more universal then financial literacy. To prove that point author positively verify following thesis “Risk literacy is effective predictor of financial literacy level, especially among poor and vulnerable to poverty population (exogenously and endogenously)”. The author’s study contribute to dynamically developing, interdisciplinary field of research devoted to household finance, especially to financial decisions under poverty and microeconomics of poverty. The structure of the article support formulated goals. The research method was applied to answer the research questions.
PL
Jednym ze sposobów zmniejszania poziomu podatności na ubóstwo i marginalizację społeczną jest podnoszenie poziom wiedzy finansowej wśród najbardziej zagrożonych gospodarstw domowych. Jednakże aby to zrobić, należy w pierwszej kolejności dysponować poprawnym narzędziem pomiaru, dopasowanym szczególnie do możliwości intelektualnych osób podatnych na ubóstwo i marginalizację społeczną. Niestety, tego typu opracowań w literaturze brakuje. W obliczu wskazanych powyżej ograniczeń, w opinii autora należy budować testy wiedzy finansowej wśród osób podatnych na niski jej poziom w sposób ewolucyjny, czyli taki, który uwzględnia wiedzę z podstaw arytmetyki, statystyki, rachunku prawdopodobieństwa, a dopiero w drugiej kolejności samej wiedzy finansowej. Autor wyraża przekonanie, że znaczenie wiedzy z zakresu ryzyka jest dużo bardziej istotne i uniwersalne aniżeli samej wiedzy finansowej. Stąd na potrzeby niniejszego artykułu autor pozytywnie zweryfikował tezę badawczą: „Wiedza z zakresu ryzyka jest skutecznym predykatorem wiedzy finansowej wśród osób szczególnie podatnych na jej niski poziom (m.in. egzogenicznie i/lub endogenicznie ubogich)”. Artykuł wpisuje się w nurt badań poświęconych finansom osobistym, czyli tzw. nowej ekonomii rodziny, szczególnie w nurt badań poświęconych decyzjom finansowym w obliczu ubóstwa i mikroekonomicznym koncepcjom analizy ubóstwa. Artykuł ten ma charakter metodyczny i badawczy. Struktura artykułu jest podporządkowana celom badawczym.
PL
W dzisiejszych czasach istotnym problemem na rynkach finansowych jest niewystarczający poziom włączenia finansowego rozumiany jako dostępność i korzystanie z podstawowych usług finansowych, takich jak posiadanie rachunku bankowego, oszczędności i pożyczek. Celem tego artykułu jest zbadanie stosunku do oszczędzania, inwestowania i ryzyka studentów, jako ważnej grupy potencjalnych klientów instytucji finansowych. W tym celu przeprowadzono ankietę wśród losowo wybranych studentów czterech śląskich uczelni. Wyniki badań pokazały w jakim stopniu uczniowie korzystają z dostępnej oferty produktowej instytucji finansowych, ich podejścia do korzystania z tej oferty, poziomu wiedzy finansowej, która ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa i swobodne poruszanie się na rynkach finansowych. Nie zaobserwowano znaczących różnic pomiędzy studentami poszczególnych uczelni. Większość studentów ocenia swoją wiedzę na poziomie podstawowym. Zdecydowana większość studentów posiada oszczędności, jednakże wąskie grono studentów deklaruje chęć inwestycji w walory ryzykowne.
EN
The purpose of this article is to examine the attitude to saving, investing and risk of students, as an important group of potential clients of financial institutions. Students who are just entering the financial markets and are getting familiar with the offer constitute a large potential target group. In this paper, published research show how students manage their funds from various sources, as well as their willingness to use the savings and investment offer. It is also shown to what extent students use the offer available, their attitude to using the offer and their financial awareness which has an impact on the complacency on the financial markets.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.