Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 33

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  edycja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1

Najnowsze wydanie „Historyi barzo cudnej i ku wiedzieniu potrzebnej o stworzeniu nieba i ziemie...” Krzysztofa Pussmana. Rec.: Krzysztof Pussman, Historyja barzo cudna i ku wiedzieniu potrzebna o stworzeniu nieba i ziemie... Kraków 1551 i późniejsze edycje. Wydali Marek Osiewicz, Wiesław Wydra. Wstępami opatrzyli Jakub Łukaszewski, Marek Osiewicz, Wiesław Wydra. (Poznań 2022). „Series Apocryphorum Polonorum Selectorum”. T. 6

100%
Kochan A.
Pamiętnik Literacki
|
2024
|
vol. 115
|
issue 1
263-275
PL
Autorka recenzji omawia najnowsze wydanie „Historyi barzo cudnej i ku wiedzieniu potrzebnej o stworzeniu nieba i ziemie...” Krzysztofa Pussmana z 1551 roku. Edytorzy podzielili pracę na trzy segmenty: „Wstępy”, „Transkrypcje” i „Podobizny”. W części pierwszej zbadali łacińską podstawę tekstu i dzieje wydań „Historyi” oraz omówili warstwę graficzną i językową dzieła. W części drugiej przedstawili edycje z XVI–XVIII wieku, a w trzeciej – podobizny odbitek z trzech wydań. Osiągnięciem wydawców jest odnalezienie moskiewskiego egzemplarza druku z 1685 roku. Edycję należy ocenić bardzo wysoko. Uwagi poczynione w recenzji dotyczą głównie komentarzy do wydania.
EN
The review discusses the latest edition of „Historyja barzo cudna i ku wiedzieniu potrzebna o stworzeniu nieba i ziemie...” (“The Marvelous Story of the Heaven and Earth Creation...,” 1551) by Krzysztof Pussman. The editors divided the work into three segments: “Wstępy” (“Introductions”), “Transkrypcje” (“Transcriptions”), and “Podobizny” (“Images of Editions”). The introductions trace the Latin basis of the text, the history of the piece’s editions, and discuss its graphic and linguistic layers. The second part presents the 16th–18th century impressions, and the third part presents images of prints from three versions. The publishers’ achievement is the discovery of a Moscow 1685 copy of the print. The edition deserves very high assessment. The remarks put in the review mainly concern comments on the edition in question.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zagadki Spitamegeranomachii, czyli o komentarzu edytorskim do poematu Jana Achacego Kmity

94%
Goszczyńska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2019
|
vol. 53
|
issue 2
231-242
EN
The paper Editorial issues of “Spitamegeranomachia” by Jan Achacy Kmita is a piecemeal report on the work on the two-part publication “Spitamegeranomachia” of Jan Achacy Kmita – edition..., which appeared in the journal “Meluzyna. Dawna literatura i kultura” (2017). The new edition of the poem was based on the first print (1595) and its nineteenth-century re-edition (1897). The editorial contributions of Aleksander Brückner and Jacek Sokolski were also used. The article illustrates the difficulties that were overcame during the commenting of the text and indicates at the same time the lack of the poem’s more extensive study of the genre structure in the known literature. It is qualified as a heroicomic but also as an allusive or satirical-political poem.
PL
Artykuł Zagadki edytorskie „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity jest wyrywkowym opisem prac nad dwuczęściową publikacją „Spitamegeranomachia” Jana Achacego Kmity – edycja…, która ukazała się w czasopiśmie „Meluzyna. Dawna literatura i kultura” (2017 r.). Nowa edycja poematu opierała się na pierwodruku (1595 r.) i jego XIX-wiecznej reedycji (1897 r.), spożytkowano też przyczynki edytorskie Aleksandra Brücknera i Jacka Sokolskiego. Artykuł obrazuje trudności pokonane w trakcie komentowania tekstu. Wskazuje się jednocześnie na brak obszerniejszego opracowania struktury gatunkowej poematu: kwalifikowany jest on jako heroikomikum, ale też jako poemat aluzyjny lub satyryczno-polityczny.
3

Spitamegeranomachia Jana Achacego Kmity – edycja księgi pierwszej

84%
Goszczyńska A.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2017
|
vol. 1(6)
91-115
EN
The study is an attempt of a contemporary edition of the first volume of “Spitamegeranomachia” by Jan Achacy Kmita (the second volume in preparation). It is related to the article Zaplecze inwencyjne „Spitamegeranomachii” Jana Achacego Kmity (The base for the ingeniousness of Jan Achacy Kmita’s “Spitamegeranomachia”) which may be regarded as an introduction into the current edition. Published in 1595, “Spitamegeranomachia” is the first Polish heroicomical poem which has been so far republished only once in 1897 in the collection of J. Stoka, M. Pudłowskiego i J.A. Kmity powieści wierszowane 1564-1610 (The verse-written stories by J. Stok, M. Pudłowski and J.A. Kmita 1564-1610). This Edition duplicated certain errors from the original publishing and apart from a glossary it offered no other explanations necessary in the case of a work having such a great number of allusions (paradoxographic, literature-historical and political references). This study aims at preparation of a modern transcription and, first of all, generation of a wider editing comment which would take into account numerous sources of the author’s invention. The issue is comprised of a short introduction, source description (original printing of 1595), critical apparatus and rules of transcription for the whole work, transcription of the dedication poem and the first volume of the narrative poem, as well as further explanations.
4
Content available remote

Edycja IV tomu Protokołów Sejmiku Generalnego Prus Królewskich z lat 1536-1542. Metoda i stan zaawansowania prac

84%
Tandecki J.
Folia Toruniensia
|
2016
|
vol. 16
57-62
5
Publication available in full text mode
Content available

W poszukiwaniu odpowiedniej formy — słów kilka o utworach poetyckich i warsztacie pisarskim Stanisława Kostki Potockiego

84%
Lisicka M.
Prace Polonistyczne
|
2014
|
vol. 69
35-46
EN
This paper attempts to characterise generally the poetic legacy of Stanislaw Kostka Potocki. In several books of the Public Archives of Potocki’s family one can found mainly unpublished poetical works preserved in various forms: autographs, copies controlled by the author and his fair copies or copies made by secretaries. Some of the texts are unfinished, others are carefully refined, however, preserved number of variants and correction versions of concrete works give opportunity to analyse the author’s workshop. First of all, it seems that these are the original texts, although there are many problems associated with their attribution. On the basis of the preserved materials, it can be assumed that Stanislaw Kostka Potocki could have prepared some of his poems for publication.
6

„Długie trwanie” pomyłek (Maria Konopnicka, Maria Bartusówna, Napoleon Ekielski, Florentyna Niewiarowska)

84%
Budrewicz T.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2020
|
vol. 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE
65-69
XX
The article proposes that the origins of humanists’ errors are material (incomplete sources) and psychological (the imperfectness of the researcher’s mind, a disregard of responsibilities and of the state of research). Through examples of the editing of the works by Maria Konopnicka, the paper demonstrates how editors made mistakes, which have been duplicated in editions of her texts for over one hundred years. Using the works of Maria Bartusówna, Napoleon Ekielski and Florentyna Niewiarowska as an example, the article also highlights how incorrect bio-bibliographical information is unquestioningly carried forward into subsequent publications, and how it is popularised through the Internet. A mistake in attribution made once leads to irreversible results of erroneous interpretations of works. It also affects the appreciation of particular authors.
7

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – część pierwsza edycji (akt I–III)

84%
Rojewska M.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2019
|
vol. 1 (10)
53-124
EN
The subject of the study is the edition of “Suspicious” (“Podejrzliwy”) by Julian Ursyn Niemcewicz (Warsaw 1831). This is the late political comedy by the author of “The return of the deputy” (“Powrót posła”), which in artistic way registers events that are a consequence of the tsarist policy of Alexander I towards Poles after 1818. In addition to the main plot intrigue, the comedy brings a picture of extensive espionage network managed by senator Nowosilcow and his supporters. “Suspicious” was written between September 9 and November 5, 1819, but some of the scenes were added only after 1822, after censorship blocked attempts to introduce comedy on the stage of the National Theater. It was then that events related to the Vilnius investigation and Filaret’s process took place (these events are present in the added scenes). The basis for the edition was the first edition of the comedy published in 1831, richer than the other versions due three additional scenes of the first act. It was compared with the autograph of the work preserved in the Raczyński’s Library in Poznań (reference number 41) and a manuscript copy made for the stage and sent to censorship in 1821.
8
Publication available in full text mode
Content available

Jedenaście z dwudziestu czterech. O zapomnianych Opowiadaniach oświęcimskich Marii Zarębińskiej-Broniewskiej

84%
Tramer M.
Narracje o Zagładzie
|
2020
|
issue 6
332-340
EN
Opowiadania oświęcimskie (Auschwitz stories) by Maria Zarębińska-Broniewska was first published in a book version in 1948. All the texts included in the book, however, had beenwritten earlier. First of them were initially released in a daily Polska Zbrojna (Armed Poland) in early June 1945, just a few days after the author’s return from a concentration camp. They were one of the first accounts which concerned women’s concentration camps. The book which was published later included nine out of eleven short stories written by Zarębińska. There is also an extant manuscript a novel’s synopsis. However, a very ambitious project of creating tens of short stories was not completed due to the author’s death. This article is a description of the history of Auschwitz stories and their particular editions; it also includes two forgotten stories which were not included in published collections.
9

Opisanie Witowa Aleksandra Minora – o „kodowaniu świata” w literaturze baroku

84%
Łapajska A.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2015
|
vol. 2(3)
95-104
EN
This paper analyses previously unknown poem, published by Agnieszka Niewiadomska in the “Melusina” (2015, no. 1), from a handwritten silva rerum by Aleksander Minor – cupbearer (cześnik) of Chełm and the author of various texts, mostly occasional texts. “The Description of Witów” (Opisanie Witowa) is a panegyric piece, praising the former mansion in Witów (Lesser Poland region). The paper attempts to establish the historical, cultural, and literary (especially in the rhetorical tradition and nobleman poetry topics aspects) contexts of the poem. The juxtaposition of literary conventions with reality known from archives and on-site research allows to post a question concerning the methods and capabilities of recording reality in literature of the second half of the 17th century. The discovery of Minor’s poem is also a contribution to reflect on the legitimacy of researching on non-remarkable texts, which value for literary history is based not only on the quality of literary features.
10

O dwóch nieukończonych wierszach egipskich z odnalezionego raptularza Juliusza Słowackiego

84%
Przychodniak Z.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 4
125-147
PL
Odnalezienie notatnika pisarskiego z podróży Juliusza Słowackiego do Grecji, Egiptu i Palestyny (1836–1837) daje asumpt do nowych badań i rewizji tekstologiczno-edytorskich kilkunastu utworów poetyckich autora „Kordiana” i „Beniowskiego”. Najnowszy stan badań i układ odniesienia wyznacza trzytomowa publikacja zespołowa poświęcona rękopisowi („Raptularz wschodni Juliusza Słowackiego”. T. 1–3. Warszawa 2019). Przedmiotem rozprawy są dwa wiersze o tematyce egipskiej, zachowane w wersji brulionowej, nie wydane przez Słowackiego: [Rozmowa z piramidami] i „Pieśń na Nilu”. Nowe odczytanie autografów, skorelowane z kontekstową analizą rękopisu i refleksją krytyczną nad tradycją edytorską, prowadzi do nowych ustaleń interpretacyjnych i propozycji zmian filologicznego kształtu obu wierszy. [Rozmowa na Nilu] i „Pieśń na Nilu” tworzą swoisty „dyptyk grobowy”, stanowiący wraz z obejmującym pięć utworów cyklem [Listy poetyckie z Egiptu] niezwykle interesujący zapis doświadczenia egzystencjalnego i refleksji poetyckiej Słowackiego, snutej na kanwie wielkiej podróży na Wschód.
EN
The discovery of the literary journal from the travels of Juliusz Słowacki to Greece, Egypt and Palestine (1836–1837) allows to commence new investigations to and revise textological-editorial analyses of a dozen of the author’s lyrical works. The most current state of research and the frame of reference for the whole notebook can be found in the three-volume collective publication dedicated to the manuscript (“Raptularz wschodni Juliusza Słowackiego” <”Juliusz Słowacki’s Eastern Notebook”>, vol. 1–3, Warszawa 2019). The subject of this work are two Egyptian-themed poems, unpublished by the poet and available in manuscript only: [Rozmowa z piramidami] ([A Conversation with the Pyramids]) and “Pieśń na Nilu” (“A Song on the Nile”). The new reading of the autographs, correlated with a contextual analysis of the manuscript and the critical reflection on the editorial tradition, leads to a new interpretive proposals and a suggestions to change the philological shape of both texts. [Rozmowa z piramidami] ([A Conversation with the Pyramids]) and Pieśń na Nilu (A Song on the Nile) are a peculiar “sepulchral diptych,” and together with the series of five texts [Listy poetyckie z Egiptu] ([Poetic Letters from Egypt]), they form a truly fascinating record of the existential experience and poetic reflection of Słowacki, originated in his great Eastern journey.
11

Głos w sprawie edycji polskich romansów czasów saskich

84%
Maciejewska I.
Prace Literaturoznawcze
|
2013
|
issue 1
277-287
EN
Arguments supporting idea of starting publishing series, which would include edition of Old Polish romances written in the Saxon period, are presented in this paper. They were very popular in the 1st part of the 18th century and they preceded modern novel in the history of literature. This genre was workshop of Polish narrative prose and it shaped readers’ tastes for a long time, it also gave inspiration to first generation of Polish female writers to write and translate. Apart from pointing at advantages, which can arise by postulated edition of works, the author also discusses difficulties which are to be faced by potential publisher of these works.
12
Publication available in full text mode
Content available

– – – – –. Traumatografie Leopolda Buczkowskiego

84%
Sadzik P.
Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
|
2020
|
issue 1
69-88
EN
The main aim of the article is to examine the ways in which traces of traumatic experiences manifest themselves in Leopold Buczkowski’s texts. AsI argue, the sphere of their manifestation is first of all the graphic dimension of these books, which I call “traumatographies”. In later stages of his work, the author of a novel Czarny potok [Black Current] would develop an original concept of pausing the language as the only form of adequate testimony about wartime events. Buczkowski, a witness of the Nazi extermination of Jews from Podole, would not only be one of the first European writers to pose a question about the feasibility of creating literature after the Holocaust, but would also provide one of the most radical answers, one that demands a complete redefinition of the very concept of literature.
PL
Celem artykułu jest zbadanie sposobów manifestowania się w tekstach Leopolda Buczkowskiego śladów doświadczeń traumatycznych. Jak dowodzi autor szkicu, miejscem ich objawiania się jest, w pierwszej kolejności, graficzny wymiar tych książek, nazywany przez niego „traumatografiami”. W późniejszych fazach twórczości autor Czarnego potoku rozwinie oryginalną koncepcję spauzowania języka jako jedynej formy adekwatnego świadczenia o wojennych zdarzeniach. Buczkowski, świadek nazistowskiej eksterminacji podolskich Żydów, nie tylko jako jeden z pierwszych twórców kultury europejskiej postawi pytanie o warunki możliwości literatury po Zagładzie, ale również udzieli na nie jednej z najradykalniejszych odpowiedzi, domagając się od tej strony całkowitej redefinicji samego pojęcia literackości.
13

„Śliczna w postaci, żywa jak łania”. Kwestia autorstwa wiersza znanego pod tytułem „Wiersz na pochwałę J.W. Kossowskiej podskarbiny nadwornej koronnej, z okoliczności jej tańca na warszawskiej reducie”

84%
Kaliszewski W.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2021
|
vol. 27: IZOLACJA I KOMUNIKACJA – ROZWAŻANIA NAD FORMAMI KOMUNIKACJI LITERACKIEJ I KULTUROWEJ
181-189
EN
The article presents doubts relating to the authorship of the text known under the title of Wiersz na pochwałę J.W. Kossowskiej podskarbiny nadwornej koronnej z okoliczności jej tańca na warszawskiej reducie, which has been historically attributed by editors to Stanisław Trembecki. The article introduces a hypothesis suggesting that the poem in question could have perhaps been penned by Józef Szymanowski. This could be evidenced by aspects of stylistics, as well as by the similarity in poetic themes, present both in the poem addressed to the Treasurer’s wife, and in a different piece (most likely written by Szymanowski), Do Kory przysięgającej na zakonność. The article is discussive in character and constitutes an encouragement to further examinations of attribution.
14
Publication available in full text mode
Content available

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – cześć druga edycji (akt IV–V)

84%
Rojewska M.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2019
|
vol. 2 (11)
97-130
EN
The subject of the study is the edition of “Suspicious” (Podejrzliwy) by Julian Ursyn Niemcewicz (Warsaw 1831). This is the late political comedy by the author of “The return of the deputy” (Powrót posła), which in artistic way registers events that are a consequence of the tsarist policy of Alexander I towards Poles after 1818. In addition to the main plot intrigue, the comedy brings a picture of extensive espionage network managed by senator Nowosilcow and his supporters. “Suspicious” was written between September 9 and November 5, 1819, but some of the scenes were added only after 1822, once the censorship blocked attempts to introduce comedy on the stage of the National Theater. It was then that the events related to the Vilnius investigation and Filaret’s process took place (these events are present in the added scenes). The basis for the edition was the first edition of the comedy published in 1831, enriched by three scenes of the first act comparing to other broadcasts. It was compared with the autograph of the work preserved in the Raczyński’s Library in Poznań (reference number 41) and a manuscript copy made for the stage and sent to the censorship in 1821.
15

Edycja utworu Opisanie Witowa Aleksandra Minora z sylwy rękopiśmiennej autora

84%
Agnieszka N.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2015
|
vol. 1(2)
73
EN
The article presents the edition of the never published and unknown poem Opisanie Witowa by Aleksander Minor. The composition comes from author’s silva rerum, with the texts dated for 1664–1705. The publication includes the editorial comments and the introduction with a short description on Aleksander Minor, his silva rerum (commonplace book) and the historical and literary background of the poem.
16
Publication available in full text mode
Content available

Łobodowski przywracany

84%
ALICJA JAKUBOWSKA-OŻÓG A.
Dydaktyka Polonistyczna
|
2021
|
issue Dydaktyka Polonistyczna
309-313
PL
Tekst omawia przygotowane w wydawnictwie Test nowe wydanie wierszy Józefa Łobodowskiego, emigracyjnego poety, zatytułowane: Wiersze i przekłady. To trzy tomy pięknie opracowanych tekstów, edycja skierowana do „szerokiego kręgu osób czytających”. Przygotowanie tak zakrojonej edycji tekstów Łobodowskiego wymagało ogromnego wysiłku polegającego nie tylko na poszukiwaniu rozproszonych w emigracyjnej prasie tłumaczeń, ale także na pracy edytorskiej uwzględniającej specyficzny charakter wydania. To ważne dopełnienie twórczości emigracyjnego poety, pokazujące jego fascynacje i warsztat.
EN
The paper discusses the new edition of poems by emigrant poet Józef Łobodowski, prepared by Test Publishing House, entitled Poems and Translations. The book comprises three volumes of beautifully arranged texts and is addressed to “a wide circle of readers”. The preparation of such a wide-ranging edition of Lobodowski’s poetry required an enormous effort, involving not only a search for translations scattered in the emigration press, but also editorial work that took into account the specific nature of the edition. This is an important complement to the work of the emigrant poet, showing his fascinations and his workshop.
17

Montażowe formy Wacława Kaźmierczaka

84%
Cieśliński M. K.
Kwartalnik Filmowy
|
2023
|
issue 123 Tempo i rytm
117-138
PL
Wacław Kaźmierczak (1905-1981) należy do czołowych polskich montażystów kina dokumentalnego. Zdobywszy doświadczenie filmowe przed rokiem 1939 oraz przy dokumentowaniu powstania warszawskiego, po II wojnie światowej współtworzył najważniejsze produkcje Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie i wykształcił wielu następców. W pracy preferował lakoniczne formy i metaforyczne połączenia montażowe; potrafił przykuć i utrzymać uwagę widza. Jego styl ewoluował od perswazyjnych komunikatów politycznych do przekrojowych syntez historycznych, tworzonych z wykorzystaniem materiałów archiwalnych, czego wybitnym przykładem jest pełnometrażowy dokument Requiem dla 500 tysięcy (1963). Jako montażysta odznaczył się pogłębioną znajomością historycznych form prowadzenia narracji filmowej, czemu charakterystyczny wyraz dawał w montowanej przez prawie czterdzieści lat Polskiej Kronice Filmowej. Autor omawia ewolucję stylu Kaźmierczaka i przedstawia jego najbardziej charakterystyczne dzieła.
EN
Wacław Kaźmierczak (1905-1981) is one of the leading Polish editors of documentary cinema. Having gained film experience before the war and by documenting the Warsaw Uprising (1944), after World War II he co-created the most important productions of the Documentary Film Studio in Warsaw and educated many successors. In his work, he preferred a laconic style and metaphorical montage connections; he knew how to catch and hold the viewer’s attention. His style has evolved from persuasive political messages to cross-sectional historical syntheses, created using archival materials, of which the feature-length documentary Requiem dla 500 tysięcy [Requiem for 500 000] (1963) is an outstanding example. As an editor, he was distinguished by his in-depth knowledge of historical forms of film narration, characteristically expressed in the Polish Film Chronicle, which he edited for almost 40 years. The author discusses the evolution of Kaźmierczak’s style and presents his most characteristic works.
18
Publication available in full text mode
Content available

Zagadnienie edycji źródeł do dziejów życia wewnętrznego w Polsce

84%
Górski K.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
1960
|
vol. 1
|
issue 2
45-49
EN
-
19
Publication available in full text mode
Content available

Bibliotheca Tessinensis – seria edycji źródłowych Książnicy Cieszyńskiej i Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w Republice Czeskiej

67%
Spyra J., Szelong K.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2017
|
issue 11
359-376
EN
The editorial series Bibliotheca Tessinensis, founded in 2004, is devoted to publishing the unknown or hardy accessible source documents related to the history of Cieszyn Silesia from the Middle Ages to the present, as well as the sources of universal significance, which are stored in Cieszyn Silesia and constitute the abiding component of the cultural heritage of the region. The title of the series harks back to the edition of the bio- and bibliographical materials, planned to be edited by Leopold Jan Szersznik (1747-1814); in the publishers’ intention it grounds the series in the historiographical tradition of the region, giving it also a supranational character and outreach. Accordingly, the Bibliotheca Tessinensis is being issued in two subseries – one of them (Series Polonica) published by Książnica Cieszyńska (the Cieszyn Historical Library), and the other (Series Bohemica) – by Ośrodek Dokumentacyjny Kongresu Polaków w Republice Czeskiej (the Documentation Centre of the Congress of Poles in the Czech Republic). The consecutive volumes of both subseries, issued independently of each other, depending on the organiza tional and financial possibilities of the publishers, are prepared according to the common editorial instruction, have the same layout, and are numbered sequentially within the whole series.
20
Content available remote

Dekret abpa Franciszka Skarbka-Malczewskiego z 17 IV 1819 r. w sprawie supresji klasztorów w Królestwie Polskim

67%
Kośka M.
Hereditas Monasteriorium
|
2016
|
vol. 8
367-378
PL
Bulla Ex imposita Nobis, wydana 30 VI 1818 r. przez papieża Piusa VII, była odpowiedzią Stolicy Apostolskiej na przesyłane jej wcześniej projekty przygotowane przez Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Przewidywały one zniesienie beneficjów prostych, zmniejszenie liczby członków kapituł, reformę klasztorów i ustanowienie nowych granic diecezji. Delegatem apostolskim i egzekutorem bulli papież mianował biskupa kujawsko-pomorskiego Franciszka Skarbka-Malczewskiego, od 2 X 1818 r. arcybiskupa warszawskiego. Po zapoznaniu się ze stanem funduszów zakonnych abp Malczewski przedstawił KRWRiOP w dniu 22 II 1819 r. wyliczenia finansowe, oddzielnie dla każdej diecezji, oraz wskazał osiem klasztorów do ewentualnej supresji. Majątki kilku klasztorów wskazał do częściowej supresji, a kilka domów zakonnych planował połączyć. Na początku marca 1819 r. prymas skierował do Ojca Świętego raport w sprawie wykonania bulli Ex imposita Nobis, w którym wskazał trudności związane z przeprowadzeniem supresji i oświadczył, że nieprędko będzie mógł donieść o jej zakończeniu. Choroba arcybiskupa otwarła drogę do działania ministrowi wyznań Stanisławowi Kostce Potockiemu. Minister zdawał sobie sprawę, że prymas nie zgodzi się na generalną kasatę (z wyłączeniem jedynie zakonów żebraczych). Nie mógł jednak całkowicie odsunąć Malczewskiego od zarządu przejętym majątkiem poklasztornym. Dlatego na początku kwietnia 1819 r. nakłonił go do wyrażenia zgody na powołanie Deputacji do zagospodarowania majątków poklasztornych z prymasem jako jednym z członków. Do opracowania nowych założeń dekretu supresyjnego Potocki zaangażował ks. Szczepana Hołowczyca, mianowanego biskupem nowo utworzonej diecezji sandomierskiej. Hołowczyc podjął się tego zadania, mimo że nie miał papieskiego upoważnienia do prowadzenia takich prac. Umierający prymas Franciszek Skarbek-Malczewski 17 IV 1819 r. podpisał przedstawiony mu dekret supresyjny, kładący kres istnieniu 25 klasztorów męskich i pięciu klasztorów żeńskich.
EN
The bull Ex imposita Nobis, issued on 30 June 1818 by Pope Pius VII, was a response of the Holy See to earlier drafts sent to it by the Government Commission for Religious Denominations and Public Enlightenment. It provided for an abolition of simple benefices and reduction of the number of chapter members by half, reform of monasteries and establishment of new diocesan boundaries. The pope appointed the Bishop of Cuyavia and Pomerania, Franciszek Skarbek-Malczewski, Archbishop of Warsaw since 2 October 1818, his apostolic delegate and executor of the bull. After familiarising himself with the financial situation of religious orders, on 22 February 1819 Archbishop Malczewski submitted to the Commission a financial report, separately for each diocese, and indicated eight monasteries that could be suppressed. The property of several monasteries was to be partially suppressed and several monastic houses were to be merged. In early March 1819 the primate sent a report to the Holy Father on the execution of the bull Ex imposita Nobis, in which he pointed to the difficulties involved in the suppression and said that he would not be able to report on its completion for a long time to come. The archbishop’s illness enabled Stanisław Kostka Potocki, the minister for religious denominations, to act. The minister realised that the primate would not agree to a general dissolution (excluding only mendicant orders). Yet he could not exclude Malczewski completely from the management of the former monasteries’ property. That is why in early April 1819 he persuaded the archbishop to agree to the establishment of a Deputation for the management of the property of former monasteries, with the archbishop being one of its members. Potocki enlisted Father Szczepan Hołowczyc, appointed bishop of the newly established Diocese of Sandomierz, o formulate new assumptions for the suppression decree. Hołowczyc undertook the task, although he had not been authorised by the pope to act in this manner. On 17 April 1819 Primate Franciszek Skarbek-Malczewski, on his deathbed, signed a suppression decree submitted to him, putting an end to the existence of 25 male and 5 female monasteries.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.