Search results

1

Praktykowanie nielegalności. Ekonomia śliwowicy łąckiej

100%

Stasik A.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

Artykuł jest oparty na etnograficznych badaniach terenowych i dotyczy produkcji oraz dystrybucji śliwowicy łąckiej, a także sieciom powiązań lokalnej gospodarki owocowej ze strukturami państwa. Autorka przedstawia, w jaki sposób i dlaczego poszczególni aktorzy społeczni decydują o wykorzystaniu śliwek z łąckich sadów. Odpowiada również na pytanie, w jaki sposób to, co uznawane za nieformalne/nielegalne przenika się w Łącku z formalnym/legalnym. Tym samym postuluje, by praktyki w świetle prawa uznawane za nielegalne, w perspektywie antropologicznej rozpatrywać w dynamicznych kategoriach dialektyki legalnego z nielegalnym.

2

„Sztuka nieformalnego”. Antropologiczne pojęcie wędrujące

67%

Rakowski T.

Stan Rzeczy

|

2016

|

issue 1(10)

190-219

PL

W pracy tej chcę pokazać, w jaki sposób antropologiczne rozumienie sfery nieformalności, obszaru spontanicznych i skomplikowanych mechanizmów współdziałania społecznego, może zmieniać się i rozwijać pod wpływem kontekstu badawczego. Zajmuje mnie szczególnie to, co jako działanie nieformalne i balansujące na granicy prawa było rozpoznawane przez badaczy i publicystów jako balast na drodze do właściwego rozwoju społecznego. Dlatego wprowadzam tutaj pojęcie „sztuki nieformalnego”, w którym rozpoznawane mogą być także pozytywne kulturowe uwarunkowania nieformalnej współpracy i w ten sposób też samoorganizacji społecznej. Następnie analizuję, jak zmienia się użycie tego pojęcia w sytuacji, w której badania odnoszą się do rzeczywistości potransformacyjnej Polski, Europy Środkowo-Wschodniej, obszarów byłego Związku Sowieckiego oraz przede wszystkim – do współczesnej Mongolii. To przejście od polskich doświadczeń do złożonych kontekstów mongolskich jest pewną drogą poznawczą, w której na różnych poziomach napotykam konieczność tworzenia nowych, zmieniających się pojęć zdolnych uchwycić i zidentyfikować sferę tego, co nieformalne.

EN

In this article, I show how an anthropological understanding of informality and also spontaneous forms of social collaboration or self-organisation may change and develop when related to the concrete site and particular context of research. I am concerned with how the informal sector is recognised by researchers and as a kind of failure or as something defective which holds back modernisation and development programmes. I introduce the notion of “the art of the informal”, which encompasses and underlines some positive aspects of informal collaboration and a certain independent self-organisation. I analyse “the art of the informal” in the contexts of post-socialist Poland, Central-Eastern Europe, the former Soviet bloc, and especially contemporary Mongolia. I try to show that the informal ties existing in local traditions may signify grassroots forms of collaboration and an impulse for self-organisation. At the same time, I show how shifting from the context of postsocialist Europe to the context of contemporary Mongolia requires creating constantly new notions in order to name the informal processes vis-à-vis local cosmologies and imaginaries.

3

„Tu bratają się sekretarz z handlarzem”, czyli skomplikowane związki gór, ekonomii i ideologii

67%

Kochanowski J.

Artifex Novus

|

2021

|

issue 5

4-19

EN

The conclusion of the state commission addressed in 1972 to Zakopane was: “in Zakopane, the state is in a position worse than in capitalism. It has been reduced to the role of not even a night-watchman, but of an unpaid street-sweeper”. The peculiar “autonomy” of Podhale-Region was affected by historical, social, cultural and geographical conditions that are usually mentioned, on the other hand the state was also an important actor and nowise ambiguous. The tendency to take a strict supervision of sectors decisive for the image and the importance of Zakopane and the Tatra region – tourism and sport, existed at the central level since the mid of ‘50s to the ‘80s, but at the regional level, the policy encountered very strong limitations. On the one hand, the reason for that was the emergence of specific social networks linking the private sector with the structures of local government, state and party, or even with the police and judicatory, on the other only thanks to them it was possible – under the organizational inefficiency of the state – to fulfill the modernizing society needs for leisure and related services, that were instantly growing after 1956. Only in the first half of 70s the socialist state was able to provide a relatively rational program, thanks to being an influential factor for modernization mostly thanks to still being in disposal of material resources. However, in the period of disintegration of the system, in the end of ‘70s and in the ‘80s, state’s program was no longer a barrier and alternative for the social actors.

PL

W konkluzji partyjnej komisji wysłanej w 1972 r. do Zakopanego stwierdzano, że „państwo w Zakopanem zostało postawione w sytuacji gorszej niż w kapitalizmie, bowiem zostało zepchnięte na pozycje nawet nie nocnego stróża, ale bezpłatnego dróżnika i zamiatacza ulic”. Na tę swoistą „autonomię Podhala miały wpływ uwarunkowania historyczne, społeczne, kulturowe i geograficzne, typowe dla społeczeństw (wysoko)górskich na całym świecie. Z drugiej strony ważnym aktorem było pod Tatrami również państwo, które od początku lat 50. do końca lat 80. XX w. próbowało objąć ścisłym nadzorem turystykę i sport, sektory decydujące o wizerunku i znaczeniu Zakopanego i regionu tatrzańskiego. Polityka taka napotykała jednak na szczeblu regionalnym na bardzo silne ograniczenia i sprzeciwy. Z jednej strony przyczyną tego stanu rzeczy były specyficzne sieci społeczne łączące sektor prywatny ze strukturami samorządowymi, państwowymi i partyjnymi, a nawet z milicją i wymiarem sprawiedliwości. Z drugiej zaś tylko dzięki przymknięciu oczu na często sprzeczną z obowiązującym prawem aktywność gospodarczą aktorów społecznych, zarówno górali, jak i przyjezdnych, było możliwe – przy niewydolności organizacyjnej państwa – zaspokajanie rosnących błyskawicznie po 1956 r. potrzeb modernizującego się społeczeństwa na usługi rekreacyjne. Dopiero w pierwszej połowie lat 70. socjalistyczne państwo było w stanie, dzięki zwiększonemu finansowaniu, zapewnić w miarę racjonalny rozwój infrastruktury turystycznej (np. Hotel Kasprowy). Jednak już od drugiej połowy lat 70. strukturalny kryzys systemu i w następnej dekadzie jego całkowita dezintegracja doprowadziły do sytuacji, w której instytucje państwowe musiały ustąpić pola aktorom społecznym.

Refine search results

1 Artifex Novus

1 Lud

1 Stan Rzeczy

1 Kochanowski J.

1 Rakowski T.

1 Stasik A.

1 2021

1 2018

1 2016

Praktykowanie nielegalności. Ekonomia śliwowicy łąckiej

„Sztuka nieformalnego”. Antropologiczne pojęcie wędrujące

„Tu bratają się sekretarz z handlarzem”, czyli skomplikowane związki gór, ekonomii i ideologii