Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  emergencja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Zaangażowana filozofia ochrony zdrowia

100%
PL
W studium omówiono koncepcję zaangażowanej filozofii ochrony zdrowia; za jej twórcę można uznać Juliana Aleksandrowicza, polskiego lekarza i humanistę. Dyskursywne tło analizy stanowią problemy moralne współczesnego świata, rozwiniętego pod względem ultratechnologicznym oraz informacyjnym. Wyeksponowano potrzebę przewartościowania spuścizny neopozytywistycznej i nowego systemowego projektowania metodologii prozdrowotnej, uwzględniającego ochronę zdrowia na poziomie jednostkowym oraz zaprowadzanie ładu „dobrze stworzonej natury” i pokoju w globalnej społeczności. Według tej koncepcji cel ów osiągnąć można dzięki procesowi integrowania rewolucji naukowo-technicznej z rewolucją humanistyczną, zgodnie z holistyczną interpretacją zdrowia definiowanego w kategoriach emergentnej, dynamicznej i witalnej całości osiąganej jako efekt synergiczny. W modelu filozofii zaangażowanej idea autokreacji przyjmuje wartość „subiektywnego zdrowia”, znajdując przeciwwagę w „zobiektywizowanej chorobie”. Nie pozostaje ona obojętna na etyczny wymiar wyboru życia albo śmierci, określanego w charakterze alternatywy wykluczającej. W studium zastosowano metodę badań jakościowych. Uzasadniono podstawowe tezy filozofii zaangażowanej, ujęte w świetle problemu ochrony.
2
72%
EN
The intention of presenting the article is bringing forth the beginning of the formation of Polish theory of the fantastic, and at the same time providing a kind of introduction to the complexity of the studies devoted to Polish theories of the fantastic. The article is focused on careful analysis of the process of the formation of Polish theory of the fantastic in the field of critical and literature studies discourses with reference made to the emergence theory with particular concern regarding variety of the so-called attractors that have a considerable impact on it. Special consideration is given to unique contribution of Artur Hutnikiewicz, a distinguished initiator of this process.
PL
Artykuł stanowi przybliżenie początków polskiego fantastykoznawstwa, a jednocześnie pełni funkcję wprowadzenia do tomu studiów poświęconych polskiej teorii fantastyki. Scharakteryzowano w nim proces wyłaniania się polskiej teorii fantastyki w polu dyskursu krytycznego i literaturoznawczego, odwołując się do teorii emergencji i biorąc pod uwagę rozmaite wpływające na to czynniki (tzw. atraktory). Szczególną uwagę poświęcono roli Artura Hutnikiewicza jako inicjatora tego procesu.
EN
The article is an attempt to outline new methodological perspectives on performance studies which derive from Stephen Greenblatt’s Cultural Mobility Manifesto, published in 2010. It analyses the concept of “contact zones”, introduced for the first time in the humanities by Mary Luise Pratt in 1993, and  subsequently developed  by Stephen Greenblatt and Donna J. Haraway, demonstrating how it reformulates the present understanding of “performance”. According to the author of the article, the contact zones, intended as a space of encounter of heterogenic subjects, allow scholars to have a closer look at emergent strategies, meanings, and contingencies of the present cultural reality. To explain her argument, the author analyses two study cases: the performance Exhibit B by Brett Bailey from 2013, and an exhibition of photographer Pieter Ugo, Between the Devil and the Deep Blue SeaatMuseuColeçãoBerardo, Lisbon (05.07.2018 – 07.10.2018).  
PL
Artykuł jest próbą nakreślenia metodologicznych perspektyw jakie rysują się przed badaczami performansów artystycznych w związku z ogłoszonym przez Stephena Greenblatta Manifestem kulturowej mobilności w 2010 roku. Autorka poddaje w nim analizie koncepcję stref kontaktu wprowadzoną do humanistyki przez Mary Luise Pratt, rozwiniętą następnie przez Stephena Greenblatta oraz Donnę J. Haraway, pokazując w jaki sposób pozwala ona przeformułować obowiązujące do tej pory w obrębie performatyki rozumienie pojęcia "przedstawienia" (performansu). Sugeruje, że poprzez strefy kontaktu, rozumiane jako przestrzeń wzajemnego spotkania i redefiniowania się uczestniczących w niej heterogenicznych podmiotów jako badacze kultury zyskujemy możliwość nowego sposobu oglądu zastanej rzeczywistości kulturowej i poznawania jej emergentnych znaczeń. Swoje hipotezy autorka rozwija w oparciu o analizę dwóch przykładów: performansu Exhibit B, Bretta Bailey’a z 2013 roku  oraz  wystawy fotografii Pietera Ugo, Between the Devil and the Deep Blue Sea w Museu Coleção Berardo, Lizbona (05.07.2018 – 07.10.2018).   
EN
Among contemporary philosophers of mind prevails a view that the representatives of Classical Emergentism such as Samuel Alexander sought to create a comprehensive metaphysical system which frequently allowed existence of non-physical elements or forces. Such view, classified British Emergentism as a position contrary to commonly accepted thesis of the Completeness of Physics, contributes to discrediting it in mind-body problem debates. The main aim of this paper is to present Samuel Alexander’s metaphysics of mind and analyze its present interpretations. The primary thesis is the claim, that solution of the mind-body problem proposed by Alexander is applicable on the ground of contemporary considerations within the framework of so called Non-reductive Physicalism.
PL
Wśród współczesnych filozofów umysłu dominuje przekonanie, że klasyczny emergentyzm dążył do utworzenia całościowego systemu metafizycznego niejednokrotnie dopuszczając istnienie nie fizycznych czynników czy sił. To przekonanie, klasyfikujące brytyjski emergentyzm, jako stanowisko stojące w sprzeczności z powszechnie przyjmowaną współcześnie tezą o domknięciu przyczynowym świata fizycznego, przyczynia się do całkowitej jego dyskredytacji we współczesnych debatach nad problemem umysł-ciało. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie metafizyki umysłu Samuela Alexandra, jednego z czołowych przedstawicieli wymienionego wyżej stanowiska filozoficznego oraz analiza jego współczesnych interpretacji. Główną tezą pracy jest twierdzenie, że zaproponowane przez Alexandra rozwiązanie problemu umysł-ciało, można z powodzeniem przenieść na grunt współczesnych rozważań w ramach tak zwanego nieredukcyjnego fizykalizmu.
PL
Współczesna ekonomia znajduje się obecnie w bardzo ciekawym momencie, gdyż wyjaśnianie zjawisk zachodzących w gospodarce powoduje, że nauka ta staje się coraz bardziej zróżnicowana. Wypowiedzi, zarówno na temat kondycji ekonomii, jak i stanu metodologii ekonomii, skłaniają do refleksji na temat wiarygodności dotychczas stosowanych założeń, a także umiejscowienia ekonomii w obszarze nauk społecznych. Wskutek zwiększającej się liczby dostępnych instrumentów analitycznych poszerza się obszar objęty analizami ekonomicznymi. Badania gospodarki, w tym także przemysłu, wymagają obecnie uwzględnienia takiej kategorii, jak złożoność, najprościej definiowana jako skomplikowanie relacji pomiędzy elementami wyodrębnionego systemu. Złożoność pozwala na analizowanie zagadnień związanych z przemysłem jako odzwierciedlenia zachowań skomplikowanego systemu adaptacyjnego i wprowadzanie nowych problemów badawczych. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na nowe możliwości badawcze w problematyce przemysłu, jakie kreowane są przez koncepcję złożoności.
EN
The modern economics is currently at a very interesting point in time, as explaining the phenomena occurring in the economy continues to increase the diversity of economics. Expression, both on the condition of the economics and the condition of the methodology of economics, tends to reflect on the reliability of the assumptions used so far, as well as the position of economics in the social sciences. As a result of the increase of available analytical instruments, the area covered by the economic analyses expands. Studies of the economy, including industry, currently require taking into account categories such as complexity, defined most simply as the complication of the relationship between the elements of the isolated system. The issue of complexity allows for the analysis of issues related to the industry as a reflection of the adaptive behavior of a complex system by introducing new research problems. The aim of this paper is to draw attention to new research possibilities in the problems of the industry, which are created through the concept of complexity.
EN
The extended mind thesis is sometimes used in the argumentation for the group agency. Those who are ready to explain the behavior of some groups in terms of their intentional states argue that the system composed of many individuals can constitute an agent which is in many respects analogous to the individual cognitive subject. In the paper I argue that the choice between the individualistic and holistic perspectives with regard to the explanation of group behavior is determined by the chosen research problems. By indicating selected positions towards group intentional states I evaluate how far we can draw an analogy between individual and group agency.
PL
Tezę umysłu rozszerzonego Andy’ego Clarka i Davida Chalmersa wykorzystuje się często w uzasadnianiu istnienia podmiotowości grupowej. Zwolennicy wyjaśniania zachowań niektórych grup w odwołaniu do ich stanów intencjonalnych argumentują, że system złożony z wielu jednostek może być podmiotem poznającym pod wieloma względami analogicznym do podmiotu indywidualnego. W artykule argumentuję, że wybór perspektywy indywidualistycznej lub holistycznej w wyjaśnianiu zachowań poznawczych grup jest zdeterminowany wyborem konkretnych problemów badawczych. Omawiając wybrane stanowiska wobec tak zwanych grupowych stanów intencjonalnych, oceniam na ile zasadne jest przeprowadzanie analogii pomiędzy podmiotem indywidualnym a grupowym.
8
72%
EN
The text considers the concept of engaged philosophy of health protection. The recognized precursor of this philosophy is Julian Aleksandrowicz, a Polish doctor and humanist. Moral problems of the contemporary world, developed in the aspect of ultratechnology and information, are a discursive background of the presented analysis. The paper highlights a need of revaluating the neopositivitist legacy and systemic projects of pro-health methodology. The methodology includes the ideas of health protection at the individual’s level as well as of implementing order and peace in global society. According to this concept the aim can be achieved through integrating the scientific–technical revolution with the humanistic one and with the holistic interpretation of health. Health is defined in the category of emergent, dynamic and vital whole, reached as a synergic effect. In the model of the engaged philosophy the idea of self-creation assumes the value of „subjective health,” its counterweight is “objectified disease.” It is not indifferent to the ethical dimension of choice between life or death, determined in the character of an exclusive alternative. The study uses the method of qualitative research. The basic theses of engaged philosophy , defined in the light of the health care problem have been justified.
PL
W studium omówiono koncepcję zaangażowanej filozofii ochrony zdrowia; za jej twórcę można uznać Juliana Aleksandrowicza, polskiego lekarza i humanistę. Dyskursywne tło analizy stanowią problemy moralne współczesnego świata, rozwiniętego pod względem ultratechnologicznym oraz informacyjnym. Wyeksponowano potrzebę przewartościowania spuścizny neopozytywistycznej i nowego systemowego projektowania metodologii prozdrowotnej, uwzględniającego ochronę zdrowia na poziomie jednostkowym oraz zaprowadzanie ładu „dobrze stworzonej natury” i pokoju w globalnej społeczności. Według tej koncepcji cel ów osiągnąć można dzięki procesowi integrowania rewolucji naukowo-technicznej z rewolucją humanistyczną, zgodnie z holistyczną interpretacją zdrowia definiowanego w kategoriach emergentnej, dynamicznej i witalnej całości osiąganej jako efekt synergiczny. W modelu filozofii zaangażowanej idea autokreacji przyjmuje wartość „subiektywnego zdrowia”, znajdując przeciwwagę w „zobiektywizowanej chorobie”. Nie pozostaje ona obojętna na etyczny wymiar wyboru życia albo śmierci, określanego w charakterze alternatywy wykluczającej. W studium zastosowano metodę badań jakościowych. Uzasadniono podstawowe tezy filozofii zaangażowanej, ujęte w świetle problemu ochrony.
10
58%
PL
Idea emergencji w swojej złożonej naukowej postaci została po raz pierwszy sformułowana przez zwolenników brytyjskiego emergentyzmu. Emergentyzm w tej perspektywie był ontologią procesów ewolucyjnych w szerokim sensie, obejmującą relacje pomiędzy różnymi poziomami egzystencji świata. Jednak wraz ze wzrostem popularności tego nurtu zaczęły pojawiać się coraz liczniejsze głosy krytyczne przeciwko tej teorii. Niniejszy artykuł stanowi przegląd argumentów krytycznych skierowanych przeciwko brytyjskiemu emergentyzmowi i ich analizę porównawczą. Omówione zostają prace Stephena C. Peppera, Charlesa Baylisa oraz Waltera Terence’a Stace’a, którzy wskazywali na niemożliwość wyjaśnienia emergentnej nowości z perspektywy mechanicystycznego poglądu na świat.
PL
Jest to krytyka Michaela Behe'ego koncepcji nieredukowalnej złożoności. Weber uważa, że Behe przedstawia błędną dychotomię możliwych wyjaśnień powstawania złożoności biochemicznej: darwinizm-teoria inteligentnego projektu. Jego zdaniem złożoność biochemiczna może być także wynikiem samoorganizacji. Weber przedstawia argumenty za tym, że tak rzeczywiście jest.
EN
It is the criticism of Michael Behe’s concept of irreducible complexity. Author believes that Behe presents a false dichotomy of possible explanations of the origin of biochemical complexity: Darwinism-intelligent design. According to the author, biochemical complexity may be also an outcome of self-organization. He presents arguments that it is indeed the case.
EN
The view becoming widespread about the creative and life-giving chaos permeating the universe lets triumph for mind. Even very much regular linear associations in the end can become irregular and unordered, if we leave them to ourselves enough long. The chaos theory is highlighting, that even instead of the total randomness some order being the underlying reason can exist in chaotic systems. From the perspective antropical and anthropological hope for forming world according to aims in life grows as such, backed up with the human mind which is effort of reducing the chaos for order. It is also in practice occurring educational, because the chaotic nature is a constitutive feature of teaching situations, and not only, and can still in the large degree – of protective and education situations. Explanatory mechanism in the run of the evolution both genetic modifications, how and cognitive expansion and cultural is shown homeostatic impulse.
PL
Upowszechniający się pogląd o przenikającym wszechświat twórczym i życiodajnym chaosie pozwala tryumfować rozumowi. Nawet bardzo regularne liniowe związki w końcu mogą stać się nieregularne i nieuporządkowane, jeśli pozostawimy je samym sobie dostatecznie długo. Teoria chaosu uwypukla, że nawet w systemach bezładnych zamiast całkowitej przypadkowości może istnieć jakiś leżący u podstaw porządek. Z perspektywy antropicznej i antropologicznej rośnie nadzieja na uformowanie świata według celów życia jako takiego, wspieranego umysłem ludzkim, który jest wysiłkiem zmniejszania chaosu na rzecz porządku. Zachodzi to również w praktyce edukacyjnej, bowiem chaotyczność jest konstytutywną cechą sytuacji dydaktycznych, i nie tylko, a może jeszcze w większym stopniu – sytuacji opiekuńczych i wychowawczych. Mechanizmem wyjaśniającym w biegu ewolucji zarówno modyfikacje genetyczne, jak i ekspansję poznawczą oraz kulturową okazuje się impuls homeostatyczny.
PL
Artykuł opracowano na potrzeby identyfikacji części składowych informacji, które nieprawidłowo zdiagnozowane są źródłem licznych niedomówień, spekulacji, a nawet manipulacji. Bazując na etnometodologii i emergencji, wyartykułowano strukturę informacji, której nośnikami są: fakt, prawda, abstrakcja, fikcja i kontekst. Następnie zaprezentowano strukturę i kodyfikację informacji, która pozwoli na ocenę jej rzetelności, wiarygodności i przydatności w procesie podejmowania trafnych decyzji. Proces analizowania poszczególnych części przekazywania informacji został przez autorów nazwany etno-emergentingiem.
EN
The article was prepared for the purpose of identifying information components that are incorrectly diagnosed and are the source of numerous: understatements, speculations and even manipulations. Based on ethnomethodology and emergence, the information structure has been articulated, the carriers of which are: fact, truth, abstraction, fiction and context. Then, the structure and codification of information is presented, which will allow for the assessment of its reliability, credibility and usefulness in the process of making right decisions. The authors call the process of analyzing individual parts of information transfer ethno-emergenting.
14
58%
PL
W artykule staram się pokazać konsekwencje, jakie niesie za sobą fakt, że człowiek świadomie doświadcza tego, iż funkcjonuje w obrębie dynamicznych układów złożonych. Jednym z najważniejszych rezultatów tej specyficznej własności ludzi jako gatunku jest próba zredukowania stopnia złożoności tego typu układów. Działania tego rodzaju określam mianem polityki prostoty oraz pokazuję, w jaki sposób realizuje się ona w obrębie zwrotu partycypacyjnego; modelowania matematycznego; w formach w jakich urzeczywistnia się dziś demokracja oraz działalność ekonomiczna, projektowanie itd. Staram się również pokazać, dlaczego polityka prostoty prowadzi do wzrostu stopnia złożoności współczesnego świata.
EN
The main goal of the article is to show the consequences of the fact that people experience knowingly operating within the dynamic complex systems. One of the most important results of this specific human properties is an attempt to reduce the complexity of such systems. I recognize such activities as politics of simplicity and show how they are implemented within the “social turn”, mathematical modeling, in contemporary forms of democracy and economic activity, design, etc. I also try to show why the politics of simplicity increase the complexity of the modern world.
EN
The article is another attempt to present the method of generating innovative ideas using a thought experiment. Thus, the existing patterns of research procedure were replaced with various literary forms in order to activate the intellectual capital of people participating in scientific research. In addition, ways of using a thought experiment as a form of creating innovative solutions in various fields of science were presented. The authors, wishing to go beyond the limits set by the known methods of quantitative and qualitative research, propose their own concept of generating innovative ideas. In addition, the article clearly indicates the roles of a scientist and an intellectual who express these digressions and deliberations. The method in question is not a compact monolith that comprehensively implements the subject or the essence of the issue, but rather a free presentation of loosely related issues. The added value and at the same time the goal is an attempt to encourage: students, managers or educators to freely articulate: abstract, original, and therefore non-standard considerations that can be an impulse to generate any ideas: in private life, professional life, and therefore also in enterprises to science, humanities or social sciences.
PL
Artykuł jest kolejną próbą zaprezentowania metody generowania innowacyjnych pomysłów przy wykorzystaniu eksperymentu myślowego. Zatem dotychczasowe schematy postępowania badawczego zastąpiono różnymi formami literackimi celem uaktywnienia kapitału intelektualnego osób biorących udział w badaniach naukowych. Ponadto zaprezentowano sposoby wykorzystania eksperymentu myślowego, jako formy kreowania innowacyjnych rozwiązań w różnych dziedzinach nauki. Autorzy, pragnąc wyjść poza granice wyznaczone przez znane metody badań ilościowych i jakościowych, proponują własną koncepcję generowania nowatorskich pomysłów. Ponadto w artykule wyraźnie zaznaczono role naukowca oraz intelektualisty, którzy te dywagacje i deliberacje wyrażają. Przedmiotowa metoda nie jest zwartym monolitem, realizującym całościowo przedmiot, czy istotę zagadnienia, lecz dość swobodną prezentacją luźno powiązanych ze sobą zagadnień. Wartością dodaną a jednocześnie celem pracy jest próba zachęcenia studentów, menadżerów, pedagogów itp. do swobodnego artykułowania abstrakcyjnych, oryginalnych, a zatem i niestandardowych rozważań, które mogą być impulsem do generowania wszelkich pomysłów: w życiu prywatnym, zawodowym, a zatem i w przedsiębiorstwach, aż po nauki ścisłe, humanistyczne czy społeczne.
16
51%
PL
Artykuł prezentuje założenie incydentologii, czyli takiego programu refleksji i badań nad ponowoczesnością, w centrum którego znajduje się spostrzeżenie o normalności i powszechności nagłych oraz zaskakujących epizodów, i to dodatkowo występujących w roli podstawowych czynników organizujących życie społeczne. Zdarzenia tego rodzaju, dawniej marginalne, dziś uzyskują nowy status przede wszystkim ze względu na rosnącą złożoność współczesnej rzeczywistości, która z kolei czyni emergencję jednym z najważniejszych procesów ładotwórczych. Ważnym aspektem artykułu jest również próba pokazania, z jakich powodów „normalizacja” incydentu napotyka na opór tak w myśleniu potocznym, w działaniach państwa, jak i w naukowej refleksji nad życiem społecznym. Źródeł tego oporu poszukuję przede wszystkim w trwałości, wypracowanych przez nowoczesność, schematów rozumienia i wyjaśniania rzeczywistości.
EN
The article presents the assumptions of incidentology, a program of reflection and research on late-modernity which focuses on the normality and universality of sudden and surprising episodes and considers them the main factors organizing social life.. Events of this kind, formerly marginal, now obtain the new status primarily due to the increasing complexity of contemporary reality, which in its turn makes the emergence one of the most important order-making processes. An important feature of the article is an attempt to demonstrate the reasons why the „normalization” of the incident encounters opposition in popular thinking, in the practices of the state and in the scholarly reflection on social life. It is claimed that the sources of this resistance lay in the durability of the schemes of understanding and explaining social life developed by modernity.
PL
Autor niniejszego artykułu omawia Witkiewiczowskie pojęcie metafizycznej implikacji, spekulatywny charakter metafizyki wynikający z używania eksperymentów myślowych, metodę metafizycznej dedukcji pojęć, zadania metafizyki, stosunek metafizyki do badań empirycznych, stosunek metafizyki do nauki, krytykę fizykalizmu, stanowisko monadologiczne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.