Search results

1

„Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives”, red. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019 Routledge (= SOAS Musicology Series) ISBN-10: 1138228044; ISBN-13: 978-1138228047

100%

Popławska M.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 2

166-170

EN

Book Review of: Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives, eds. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019

PL

Recenzja książki: Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives, red. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019

2

Etnomuzykologia na przełomie tysiącleci: historia, teoria, metodologia / Етномузикологія на зламі тисячоліть: історія, теорія, методологія), red. Zbigniew Jerzy Przerembski, Wrocław 2015 (= Musica Wratislaviensia 12) Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 248. ISSN 0239-6661 (AUWr), ISSN 1895-572X (MW), ISBN 978-83-229-3513-2

100%

Dorosz P.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 2

125-129

3

Pionierskie kierunki badawcze Adolfa Dygacza. Wybrane aspekty

84%

Krajewska A.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2021

|

vol. 9

|

issue 9

46-65

PL

Projekty popularyzujące dorobek profesora Adolfa Dygacza, realizowane przy okazji digitalizacji archiwaliów etnomuzykologa w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, wydają się mieć fundamentalne znaczenie dla zachowania i utrwalania lokalnego dziedzictwa muzycznego w dobie obecnych przemian i niepewnych losów zanikających już tradycji. Jednym z takich przedsięwzięć była biograficzno-muzyczna wystawa czasowa „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza”. Ciekawe materiały etnomuzykologiczne Adolfa Dygacza, wówczas pionierskie, zebrane przez niego pod wpływem zainteresowania kulturą górniczo-hutniczą, wciąż mają wiele niezbadanych „białych plam”. Niniejszy tekst wskazuje na niektóre z nich – te, których nie podkreśla się w jego dorobku zbyt często. A z pewnością są warte uwagi i dalszych badań.

EN

Projects popularizing the achievements of Professor Adolf Dygacz, carried out on the occasion of the digitization of the archives of the ethnomusicologist at the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”, seem to be of fundamental importance for the maintenance and preservation of the local musical heritage in the era of current changes and uncertain fate of vanishing traditions. One of such undertakings was the temporary biographical and musical exhibition „Życie jako pieśń. Z teki profesora Adolfa Dygacza” (Eng. “Life as a Song. From the Portfolio of Professor Adolf Dygacz”). Interesting ethnomusicological materials by Adolf Dygacz, pioneering at the time, collected by him under the influence of his interest in the mining and metallurgical culture, still have many unexplored elements. This text highlights some of them – those that are not emphasized too often when Adolf Dygacz output is being discussed. And they are certainly worth attention and further research.

4

Lubomír Tyllner, Zdeněk Vejvoda, „Česká lidová píseň: historie, analýza, typologie”, Praha 2019 Bärenreiter Praha, ss. 312. ISBN 978-80-86385-39-6

84%

Przerembski Z. J.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 4

137-142

5

Anna Czekanowska (1929–2021)

84%

Dahlig P.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 2

185-188

EN

Recollection of eminent ethnomusicologist Prof. Anna Czekanowska (1929–2021)

PL

Wspomnienie o wybitnej etnomuzykolożce, Prof. Annie Czekanowskiej (1929–2021)

6

La notation chiffrée de Krzysztof Trebunia-Tutka pour l’apprentissage du violon en Podhale: à la recherche d’un modèle

84%

Renaudin M.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 12

151-167

PL

W 2021 r. Krzysztof Trebunia-Tutka opublikował podręcznik do nauki gry na skrzypcach oparty na zapisie palcowym – palcowaniu. Pracę tę, zawierającą materiał od historii regionu do zapisu nutowego i palcowania, wyróżnia to, że autor jest muzykiem regionu podhalańskiego i korzysta w swojej publikacji z autentycznej muzyki Podhala. Dlaczego i dla kogo pisze? Jako nauczyciel przede wszystkim pisze dla uczniów o różnym poziomie zaawansowania. Publikacja prowokuje również dyskusję na temat oralności, zapisu i ich relacji w muzyce podhalańskiej. Porównanie nagrań z zapisem palcowym danej melodii wyjaśnia wybór zapisu i pokazuje sposób funkcjonowania wariacji. Celem tego artykułu jest zbadanie hipotezy, według której zastosowanie zapisu palcowego – jako uproszczonej wersji melodii – sugeruje, że autor opiera się na pewnym wzorcu (Lortat-Jacob 93-111).

EN

A numerical notation was recently published for the learning of fiddle melodies in the Podhale region. This work – containing material from the history of the region, as well as music writing and numerical notation – stands out, in that its author (Trebunia-Tutka) is a local musician. Why and for whom is he writing? As a teacher, he is writing first and foremost for learners of music. Thus, this publication offers an opportunity to reflect upon the relationship between writing and orality in Podhale music. Comparing recordings of performances with the numerical notation of the melody gives insights into the author’s own choices in writing, and allows for the distinguishing of standards in musical variations. Therefore, this analysis may shed some light on musical grammar. This paper explores the hypothesis that the numerical notation, as a simplified version of the melody, gives reason to think that its author has a “template” in mind (Lortat-Jacob 93-111).

FR

Une notation chiffrée pour l’apprentissage des mélodies traditionnelles au violon vient d’être récemment publiée dans la région Podhale (Trebunia-Tutka). Ce travail – allant de l’histoire de la région à la transcription et à la notation chiffrée – se distingue par son auteur : un musicien local. Pourquoi et pour qui écrit-il ? Enseignant, il écrit avant tout pour ses élèves. Cette publication donne aussi l’occasion de s’interroger sur les rapports entre écriture et oralité dans la musique de Podhale. La comparaison de la notation chiffrée d’une mélodie avec des enregistrements d’interprétations montre les choix d’écriture de l’auteur, d’une part ; elle permet de distinguer des principes de variation d’autre part. Ainsi, cette étude pourrait constituer une contribution de nature à éclairer la grammaire musicale. Dès lors apparaît l’hypothèse centrale de cet article : version simplifiée de la mélodie, la notation chiffrée laisse penser que son auteur a un « modèle » (Lortat-Jacob 93-111) en tête.

7

Konkursy orkiestr dętych w Polsce jako ekspresja ruchu społeczno-muzycznego

67%

Kierzkowski M.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2018

|

vol. 57

EN

This paper deals with the issue of brass bands’ contests in Poland and is analysed using both the diachronic and systematic approaches. The sources for this inquiry are the international literature relating to the working class contest phenomena and the outcome of my ethnomusicological field research conducted in 2001–2005 in the Mazovia region (Central Poland). I briefly examine the history of contests of brass bands in Poland since the interwar period. The systematic part deals with different aspects of contesting, which include motivations of musicians, organisers’ assumptions, performed repertoire, as well as evaluation criteria. I explore the structure of brass band contest and its roles in bands’ development. The national, multileveled format of musical contest, is described in relation to the fireman band movement, which was being animated by the Main Board of Voluntary Fire Brigades – a non-musical organisation, and corresponds with the well-researched phenomenon of brass band movement in Great Britain.

PL

Artykuł dotyczy konkursów orkiestr dętych w Polsce i stanowi analizę z wykorzystaniem metod diachronicznych i systematycznych. Źródłem dla tego badania jest międzynarodowa literatura poświęcona zjawiskom związanych z konkursami orkiestr dętych oraz wyniki moich badań terenowych w dziedzinie etnomuzykologii przeprowadzonych w latach 2001–2005 na Mazowszu (Polska Centralna). Krótko omawiam historię konkursów orkiestr dętych w Polsce od okresu międzywojennego. Część systematyzująca dotyczy różnych aspektów konkursu, w tym motywacji muzyków, założeń organizatorów, wykonywanego repertuaru, a także kryteriów oceny. Opisuję strukturę konkursu i jego rolę w rozwoju zespołów. Ogólnokrajowy, wielopoziomowy format konkursu muzycznego zaprezentowany jest w odniesieniu do ruchu strażackich orkiestr dętych, który jest animowany przez Zarząd Główny Ochotniczych Straży Pożarnych – organizacjęniemuzyczną, i odpowiada w pewnym stopniu dobrze zbadanemu ruchowi orkiestr dętych w Wielkiej Brytanii.

8

Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej

67%

Dahlig P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

The text presents a history of research on the Catholic folk singing in Poland with a special regard to works of the greatest Polish ethnographer, Oskar Kolberg (1814–1890). Karol Kurpiński, a composer and the director of the National Theatre, who was the first to debate on folk music in 1820, had promoted a functional definition of a folk song embracing also religious singing in national language. Anthologies of the texts of folk song edited in 1830s and 1840s put stress, however, on possibly original repertoire of peasants transmitted orally and by memory. Religious songs as being learned basically from prints were usually not included into folklore studies. But culture changes in the course of the 19th century have induced explorers to document also older religious songs in folk use, such as carrols (Michał Marcin Mioduszewski 1843). Oskar Kolberg was concentrated mainly on regional specificity of each part of the country. That is why the standardized repertoire of religious songs performed in churches did not attract much of his attraction. In spite of his preferences, he had written down about 800 religious songs in the whole collection of 20.000 vocal and instrumental pieces. These 800 songs refer to local repertories accompanying the Lenten, Easter, Christmas, the cult of saint patrons and connected with other contexts such as funeral ceremonies. The reason for respecting also religious singing in Kolbergs works was a significance of the oral way of performing resulting in huge amount of variants which were determined also by strictly regional features of traditional singing. Performance practice became a common interest for both ethnomusicology and hymnology since the 1970s, so the more that elements of Gregorian chant have survived in living tradition up till now.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia historię badań nad katolickim śpiewem ludowym w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem pracy największego polskiego etnografa, Oskara Kolberga (1814–90). Karol Kurpiński, kompozytor i dyrektor Teatru Narodowego, inicjator pierwszej debaty na temat muzyki ludowej w 1820 roku, zaproponował funkcjonalne ujęcie pieśni ludowej, której definicja obejmowała także pieśni religijne śpiewane w języku narodowym. Antologie tekstów pieśni ludowych wydawane w latach 30. i 40. XIX wieku zawierały możliwie najbardziej oryginalny repertuar pieśni chłopskich przekazywanych ustnie i pamięciowo. Pieśni religijne, jak wynika z druków, nie były zwykle włączane do badań folklorystycznych, jednak zmiany kulturowe, jakie zachodziły na przestrzeni XIX wieku, skłoniły badaczy do dokumentowania również starszych pieśni religijnych wykorzystanych w tradycji ludowej, takich jak kolędy (Michał Marcin Mioduszewski 1843). W swoich badaniach Oskar Kolberg był skoncentrowany głównie na specyfice regionalnej poszczególnych części kraju, dlatego też znormalizowany repertuar pieśni religijnych wykonywanych w kościołach w zasadzie go nie interesował. Jednak mimo swoich preferencji badawczych Kolberg spisał około 800 pieśni religijnych z bogatej kolekcji 20 tysięcy utworów wokalnych i instrumentalnych. Te 800 utworów wchodzi w skład lokalnych repertuarów towarzyszących obrzędom wielkopostnym, wielkanocnym, bożonarodzeniowym, a także związanym z kultem świętych patronów oraz innym, takim jak np. ceremonie pogrzebowe. Powodem uwzględnienia śpiewów religijnych w pracach Kolberga był również fakt ich ustnego przekazywania, który skutkował ogromną wariantywnością pieśni. Niektóre z wariantów nabierały specyficznych cech określanych przez lokalną tradycję śpiewaczą. Praktyka wykonawcza zyskała od 1970 roku zainteresowanie badawcze zarówno etnomuzykologów, jak i hymnologów, tym bardziej że zawarte w pieśniach elementy chorału gregoriańskiego przetrwały w żywej tradycji aż do naszych czasów.

9

„Etnomuzykologia Polska” – nowe pismo poświęcone tradycji i współczesności

67%

Smyk K.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 6

PL

Tekst prezentuje nowe czasopismo "Etnomuzykologia Polska", wydawane przez Instytut Muzykologii UW i Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne. Ukazały się dotąd dwa numery pisma, nr 1/2016 i nr 2/2017. Redaktorami są dr W. Grozdew-Kołacińska (Inatytut Sztuki PAN) i dr hab. T. Nowak (IM UW). Strona czasopisma: http://www.etno.imuz.uw.edu.pl

EN

The text presents a new journal: „Etnomuzykologia Polska” (2016), numer 1, ss. 140; (2017) numer 2, ss. 104, W. Grozdew-Kołacińska, T. Nowak (red.), Warszawa: Zakład Etnomuzykologii Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne.

10

Musical Imaginations. Interdisciplinary Perspectives on Creativity, Performance, and Perceptions, red. David Hargreaves, Dorothy Miell, Raymond Macdonald, New York 2012 Oxford University Press, ss. 482. ISBN 978-0-19-956808-6

67%

Grabiec D.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 2

113-125

11

Instrumentarium huculskie w sztuce polskiej XIX i XX wieku – wybrane przykłady

67%

Błażejewska A.

TECHNE. Seria Nowa

|

2023

|

vol. 1

|

issue 11

43-75

EN

This article aims to explore the musical themes prevalent in the traditional culture of the Hutsul region, and how they have influenced Polish art during the 19th and 20th centuries. The study involves an examination of selected works of art, with a focus on the characteristic instrumentation representative of the discussed region, including the violin, pipes, cimbalom, trombita, horn, and hurdy-gurdy. These instruments have been classified and described in terms of their construction and function. The analysis of works of art in the main body of the article focuses on topics related to the music practiced and created by the Hutsuls. Iconographic motifs have been taken into account and classified into nine groups. The artistic achievements of artists who were active at the turn of the 19th and 20th centuries have been discussed in order to assess the influence of ethnomusicological threads in art depicting the Hutsul region and its inhabitants, particularly in painting inspired by folk culture. Through this exploration, the article seeks to shed light on the impact of Hutsul music on Polish art, and to demonstrate how ethnomusicological themes can be integrated into artistic expression.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wątków muzycznych, które są obecne w tradycyjnej kulturze Huculszczyzny, oraz ich wpływu na sztukę polską w XIX i XX wieku. W ramach opracowania omówiono wybrane dzieła sztuki, skupiając się na charakterystycznym instrumentarium reprezentatywnym dla omawianego regionu. Skrzypce, fujarki, cymbały, trembita, róg oraz lira korbowa zostały sklasyfikowane i opisane pod względem budowy oraz funkcji. Główny element pracy stanowi analiza dzieł sztuki, które poruszają tematy związane z muzyką uprawianą i tworzoną przez Hucułów. Uwzględniono motywy ikonograficzne, które zostały podzielone na dziewięć grup. Omówiony dorobek artystyczny twórców działających na przełomie XIX i XX wieku pozwala ocenić, w jaki sposób obecność wątków etnomuzykologicznych w sztuce przedstawiającej Huculszczyznę i jej mieszkańców wpłynęła na malarstwo inspirowane ludowością.

12

Związki tradycyjnej muzyki wokalnej Wołochów między Karpatami a Bałkanami w kontekście historycznych migracji wołoskich

51%

Cząstka-Kłapyta J. M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

321-362

EN

The musical culture of the Aromanians, and other Valachian-origin groups, was constantly subjected to acculturation and dynamic adaptation. These groups have preserved certain timeless, circulating musical constructs most likely influencing the architecture of the song melody, performance style and music-making patterns, which can be considered as a common idiom of the Walachian vocal tradition. The common features of the Balkan (Aromanian) and Carpathian (Valachian) vocal heritage are: natural harmonic hearing expressed in the tendency to sing without instrumental accompaniment, or with its participation in a heterophonic form. Polyphonic singing forms are characterized by a vocal hierarchy combined with a sensitivity to the acoustics of sound, which manifests itself in specific performance manners (slow pace, performance freedom, long breathing phrases, glissanding, etc.). The Valachian idiom of inter-voice chords is defined by the intervals of fourths, fifths, octaves and dissonances - especially seconds. The greatest similarities are especially visible between the vocal repertoire of Carpathian Ruthenians and Aromanians, also in relation to the scale, the morphology of the song melody (e.g. tetrachordal and pentachordal structure of phrases, the primary meaning of the fourth, the tendency to descendental phrases) and to descendental rhythmic punctuated and inversely scored. The common Valachian musical heritage also includes musical instruments such as: fujara, duda / gajda, trembita, dwojnica, which music scale and melody contributed to the unification of diverse and geographically distant vocal dialects along with their ritual-magic background related with pastoral lifestyle.Singing for voices is considered as a basic feature of ethnic identity, and as a tool of communication and social integration within the present-day Valachian ethnoses. The survival of the unique polyphonic singing practice may be related to migratory nature of Valachian lifestyle as well as relative cultural and geographical isolationism of mountain areas together with the scattered nature of the Valachian settlement. Differences between the Carpathian and Balkan polyphony may have been related to the crushing of archaic polyphonic forms (drones), which in Carpathians have survived mainly on the instrumental grounds. The performance manners and the archaic repertoire associated with drones were influenced by East Slavic variation heterophony, and then medieval polyphonic technique (discantus) disseminated in Catholic and Orthodox churches during the Valachian migration period. Finally, the major-minor harmonics, contributed to the disappearance of polyphonic structures and the flattening of Valachian vocal idioms.

PL

Kultura muzyczna Aromanów, potem zrutenizowanych i w końcu spolonizowanych grup wołoskich ulegała procesom akulturacji, adaptacji i przetwarzania. Prawdopodobnie w świadomości grupowej tego etnosu przetrwały pewne ponadczasowe, obiegowe konstrukty muzyczne, które wpływały na melodykę pieśniową, stylistykę wykonawczą i wzory muzykowania. Można je uznać za wspólny idiom dla zróżnicowanej wołoskiej tradycji wokalnej. Za wspólne cechy bałkańskiego (aromańskiego) i karpackiego (wołoskiego) dziedzictwa wokalnego uznaje się: przyrodzony słuch harmoniczny, wyrażany w skłonności do śpiewania na głosy bez towarzyszenia instrumentalnego, bądź z jego udziałem w formie heterofonicznej. Wielogłosowe formy śpiewu cechuje hierarchizm głosowy połączony z wrażliwością na akustykę brzmienia, która przejawia się w specyficznych manierach wykonawczych (wolne tempo, swoboda wykonawcza, długie frazy oddechowe, glissandowanie i inne). Wołoski idiom współbrzmień międzygłosowych określają interwały kwarty, kwinty, oktawy i dysonanse – zwłaszcza sekundy. Największe podobieństwa zaznaczają się zwłaszcza pomiędzy repertuarem wokalnym karpackich Rusinów i Aromanów także w odniesieniu do podłoża skalowego, morfologii melodyki pieśniowej (np. tetrachordalna i pentachordalna budowa fraz, prymarne znaczenie kwarty, skłonność do descendentalnych fraz) oraz do descendentalnej rytmiki punktowanej i odwrotnie punktowanej. Do wspólnego wołoskiego dziedzictwa muzycznego zaliczają się także instrumenty muzyczne jak: fujara, duda/gajda, trembita, dwojnica, których podłoże skalowe i melodyka przyczyniały się do ujednolicania zróżnicowanych i odległych geograficznie wokalnych dialektów wołoskich wraz z całym rytualno-magicznym podłożem jeszcze do niedawna zrośniętym z pasterskim trybem życia. Także we wszystkich współczesnych etnosach wołoskich, jak i w tych, które uważają się za spadkobierców tej tradycji, śpiew na głosy jest traktowany jako wyróżnik tożsamości etnicznej, podstawowe narzędzie komunikacji i integracji społecznej. Przetrwanie tej unikalnej na skalę zarówno Karpat jak i Bałkanów wielogłosowej praktyki śpiewu może być odpowiedzią na poczucie wyizolowania i migracyjnego charakteru życia Wołochów. Innymi przyczynami mogą być stosunkowy izolacjonizm kulturowy i geograficzny obszarów górskich, a także rozproszony i górski charakter wołoskiego osadnictwa. Na odczuwaną audytywnie odrębność wielogłosu karpackiego od bałkańskiego mogły mieć wpływ zarówno procesy kruszenia archaicznych form wielogłosu (dron), przetrwałych bardziej na gruncie instrumentalnym, także manier wykonawczych i związanego z nimi archaicznego repertuaru, jak i późniejsze nawarstwienia związane z wpływami wschodniosłowiańskiej heterofonii wariacyjnej, a następnie średniowiecznej techniki wielogłosowej (discantus) rozpowszechnianej w świątyniach katolickich i prawosławnych w okresie migracji wołoskich i w ostateczności wpływów harmoniki dur-moll, która przyczyniła się do zaniku polifonicznych struktur myślenia i spłaszczenia wołoskiej idiomatyki wokalnej.

Refine search results

„Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives”, red. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019 Routledge (= SOAS Musicology Series) ISBN-10: 1138228044; ISBN-13: 978-1138228047

Pionierskie kierunki badawcze Adolfa Dygacza. Wybrane aspekty

Lubomír Tyllner, Zdeněk Vejvoda, „Česká lidová píseň: historie, analýza, typologie”, Praha 2019 Bärenreiter Praha, ss. 312. ISBN 978-80-86385-39-6

Anna Czekanowska (1929–2021)

La notation chiffrée de Krzysztof Trebunia-Tutka pour l’apprentissage du violon en Podhale: à la recherche d’un modèle

Konkursy orkiestr dętych w Polsce jako ekspresja ruchu społeczno-muzycznego

Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej

„Etnomuzykologia Polska” – nowe pismo poświęcone tradycji i współczesności

Musical Imaginations. Interdisciplinary Perspectives on Creativity, Performance, and Perceptions, red. David Hargreaves, Dorothy Miell, Raymond Macdonald, New York 2012 Oxford University Press, ss. 482. ISBN 978-0-19-956808-6

Instrumentarium huculskie w sztuce polskiej XIX i XX wieku – wybrane przykłady

Związki tradycyjnej muzyki wokalnej Wołochów między Karpatami a Bałkanami w kontekście historycznych migracji wołoskich