Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  etyka gospodarcza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Starożytne źródła etyki gospodarczej

100%
Ramocka M.
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
|
2007
|
issue 1(10)
243-251
PL
Artykuł stanowi próbę przybliżenia pochodzenia etyki gospodarczej w starożytności. Odwołuje się do dwóch podstawowych źródeł – świeckich i religijnych. Sokrates i Arystoteles byli twórcami szeroko pojętej etyki świeckiej, ale ich poglądy odegrały szczególną rolę również w kontekście zasad etyki gospodarczej. Temat pieniądza i bogactwa oraz rządzących nimi reguł był w starożytności równie popularny, jak w czasach współczesnych, stąd wielość przepisów na uczciwe życie i gospodarowanie. Drugim niezwykle istotnym źródłem wskazań etyki gospodarczej była religia. Stary Testament stanowił niezwykły zbiór pouczeń i zasad, którymi kierować powinni się ludzie gospodarujący. W przeciwieństwie do późniejszych filozofów, występowały tam konkretne wskazówki, dotyczące określonych życiowych sytuacji. Połączenie abstrakcyjnego charakteru przemyśleń starożytnych Greków z konkretnymi założeniami Starego Testamentu zaowocowało powstaniem etyki chrześcijańskiej, do dziś stanowiącej punkt odniesienia w kulturze europejskiej, także w kontekście etyki gospodarczej.
EN
The article attempts to outline the origins of business ethics in ancient times. It draws upon both secular and religious sources to support its claims. Socrates and Aristotle were the founding fathers of a broadly accepted form of secular ethics, but their views also had a significant influence on the foundations of business ethics. The topics of money and wealth, as well as the rules governing their workings, were just as popular in ancient times as they are today, as can be seen in a large number of ethical prescriptions relating to how to lead our lives in a fair and proper way. The other, especially important source of the principles of business ethics was religion. The Old Testament is an exceptionally important collection of teachings and rules to guide people in their economic affairs. In contrast to the works of the aforementioned philosophers, these texts contained clear guidelines relevant to specific situations of everyday life. The ethics of Christianity, which to this day remain the main point of reference in European culture, even in the field of business ethics, were the fruit of combining the abstract thinking of the ancient Greeks with the clear foundations laid by the Old Testament.
2
Publication available in full text mode
Content available

Etyka gospodarcza w społecznej nauce Kościoła katolickiego

100%
Ramocka M.
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
|
2009
|
issue 2(13) t. 1
339-359
PL
Artykuł stanowi podsumowujące ujęcie stanowisk Kościoła katolickiego w stosunku do zagadnień etyki gospodarczej. Przedstawia zmieniające się od pierwszych stuleci naszej ery priorytety w pojmowaniu sytuacji człowieka gospodarującego, przechodząc od klasycznych średniowiecznych rozważań nad moralnym wydźwiękiem lichwy, bogactwa czy handlu poprzez wypływające z ustrojowo-gospodarczych przemian XIX i XX wieku refleksje nad własnością prywatną i wartością ludzkiej pracy, kończąc na problemach współczesnych. Część pierwsza omawia korzenie społecznej nauki Kościoła, które sięgają średniowiecznych pism św. Ambrożego i Św. Augustyna. Istotny wkład w myślenie o gospodarce w kontekście nauczania Kościoła wnieśli również scholastycy - począwszy od Tomasza z Akwinu, skończywszy na hiszpańskiej szkole późnych scholastyków. Część druga artykułu odnosi się do klasycznego okresu Społecznej Nauki Kościoła i obejmuje nauczanie papieskie począwszy od encykliki Rerum Novarum Leona XIII, skończywszy na Laborem Exercens Jana Pawła II. Wreszcie ostatnia część odnosi się do rzeczywistości społeczno-gospodarczej powstałej po upadku muru berlińskiego i tu za przykład Społecznego Nauczania Kościoła służą wybrane encykliki Jana Pawła II publikowane po 1989 roku oraz ostatnia edycja Katechizmu Kościoła Katolickiego.
EN
The article is a Abstract of opinions of the Catholic Church with regard to the question of business ethics. It is presenting a changing overview of priorities since the early Middle Ages, when the main concern was a problem of usury, richness or trade, through the turbulent times of XIX and XX century, where the main reflection was related to private ownership and value of human work, ending with the contemporary times. The first part discusses the roots of Catholic social teaching, which are dating back to the Middle Ages and writings of Saint Ambrosius and Augustine. The important contribution into social teaching were also the ideas of scholastics - Thomas Aquinas and the late Spanish scholastics. The second part of the paper refers to the classic period in Catholic social teaching, that means since the encyclical Rerum Novarum of the pope Leo XIII, till Laborem Exercens of John Paul II. Then, a short resume of contemporary teaching follows, which includes chosen encyclicals by John Paul II, published after 1989 and also dogmatic point of view of Catholic Church contained in the last edition of Catechism of Catholic.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zagadnienia etyki biznesu w Islamie

84%
Ramocka M.
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
|
2006
|
issue 1(9)
127-141
PL
Celem artykułu jest przybliżenie zagadnienia etyki gospodarczej w religii islamu. W części pierwszej opisano okoliczności powstania islamu, uwzględniając ówczesną sytuację społeczno-ekonomiczną. Przedstawiono również główne zasady, na których opiera się ta religia. Część drugą poświęcono głównym pryncypiom etyki gospodarczej w islamie, których źródłem jest przede wszystkim Koran. Zasady religii islamskiej regulują wszystkie sfery życia, także gospodarowanie, zaś reguły normatywnej etyki gospodarczej, korespondują z praktycznymi rozwiązaniami, dostosowanymi do życia współczesnych, praktykujących muzułmanów. Niektóre spośród nich zaprezentowano w artykule.
EN
The article addresses the issue of business ethics in Islam. The first part describes the origin of this religion, in particular from the point of view of the economic situation of Arabic tribes of the period. This part also presents the main rules of Islam. The second part is devoted to the normative principles of business ethics in Islam, which are rooted, above all in the book of the Koran. The normative principles of Islam extend to all spheres of human life, including the economy, and the obligatory normative requirements presented in this article (for instance relating to the activity of usury) correspond to adequate, practical solutions adopted in the daily life of contemporary practicing Muslims. The article also takes a closer look at these solutions themselves.
4

Zysk ekonomiczny a integralny rozwój ludzki

84%
O'Boyle E. J.
Pieniądze i Więź
|
2015
|
vol. 18
|
issue 3(68)
30-38
PL
Jedynie na pierwszy rzut oka zysk ekonomiczny oraz integralny rozwój ludzki wydają się niepowiązane. Celem tej publikacji jest ustalenie właśnie tego, w jaki sposób pojęcia te są ze sobą związane. Nie można bowiem w pełni docenić wpływu rynków na integralny rozwój ludzki bez zrozumienia roli zysku ekonomicznego w gospodarce rynkowej. Artykuł podzielony został na cztery główne części. W pierwszej z nich badana jest sprawiedliwość oraz zachowania bezinteresowne odzwierciedlające i wywodzące się z chrześcijańskiej cnoty dobroczynności oraz świeckiej cnoty opiekuńczości. Część druga poświęcona jest sprawiedliwości oraz darmowemu zyskowi w pożyczaniu. Przebaczenie – cnota miłosierdzia w praktyce – opisana jest w części trzeciej. Natomiast ostatnia część traktuje o roli integralnego rozwoju ludzkiego w czynnościach ludzkich.
EN
Only at first glance, economic gain and integral human development seem unrelated. The intent of this article is to establish how in fact the two are connected. Indeed one cannot fully appreciate how markets impact integral human development without understanding the role of economic gain in a market economy. The paper is divided into four main sections. In the first part we examine justice and gratuitous behavior as originating in and reflecting the Christian virtue of charity and the secular virtue of caring. Section two examines justice and gratuitous gain in lending and borrowing. Forgiveness – the virtue of mercy in action – is explored in the third section. The final main part deals with the role of integral human development in human affairs.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kartele w trzech perspektywach: neoklasycznej, behawioralnej oraz etycznej

84%
Karbowski A.
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
|
2015
|
vol. 277
|
issue 3
5-26
EN
The paper investigates cartels, or agreements between competing firms that seek to influence prices for certain goods and services by controlling production and marketing. The author examines the neoclassical approach to cartels and proposes two additional approaches, behavioral and ethical, to expand existing research on cartels.Most mainstream studies tend to approach cartels from a neoclassical perspective, according to the author. This research approach gave rise to the so-called optimal deterrence theory, which has become the basis for antitrust policy in highly developed countries, Karbowski notes. The optimal deterrence theory is a point of reference for Karbowski in his article. He compares the optimal deterrence theory with the results of behavioral analyses and ethical reasoning focusing on cartels. According to the author, a behavioral approach makes it possible to show how the behavior of firms deviates from the path delineated by the standard optimal deterrence theory, based on assumptions of full rationality, perfect egoism and complete self-control of decision makers. These behavioral deviations can be explained by either internal (trait-based) or external (environmental) factors, Karbowski says. Ethical analysis makes it possible to expand the neoclassical approach to cartels by showing that cartel behavior can be viewed not only in pure economic terms, but also in terms of theft, deception and cheating, the author argues.
PL
Celem artykułu jest krytyka podejścia neoklasycznego w studiach nad kartelami oraz ukazanie, w jaki sposób perspektywy behawioralna i etyczna rozszerzają a także uzupełniają optykę neoklasyczną. Główny nurt badań ekonomicznych nad problematyką karteli przyjmuje perspektywę neoklasyczną. Z tej tradycji badawczej wyrasta teoria optymalnego zniechęcania, która stanowi podstawę dla obecnej polityki wobec karteli w rozwiniętych krajach świata. Teoria optymalnego zniechęcania stanowi tu punkt wyjścia dla rozważań teoretycznych. Skonfrontowana jest ona następnie z doniesieniami ekonomistów behawioralnych oraz sądami etycznymi na temat funkcjonowania karteli. Analiza behawioralna pozwala wskazać odstępstwa od zachowań przedsiębiorstw przewidywanych na podstawie teorii optymalnego zniechęcania (zakładającej pełną racjonalność, doskonały egoizm oraz całkowitą samokontrolę decydentów). Te behawioralne odstępstwa wynikają z przyczyn wewnętrznych (dyspozycji decydentów) lub czynników środowiskowych. Analiza etyczna rozszerza optykę neoklasyczną. Rozważania aksjologiczne pozwalają pokazać, że działania kartelowe mają nie tylko wymiar czysto ekonomiczny, ale łamią one normy społeczne i mogą zostać uznane na moralnie złe jako przykłady kradzieży oraz oszustwa.
6
Publication available in full text mode
Content available

Etyka instytucjonalna Karla Homanna jako propozycja „pojednania” etyki z ekonomią

84%
Sójka J.
Prakseologia
|
2016
|
vol. 158/1
15-39
PL
Tekst poświęcony jest koncepcji etyki ładu (Ordnungsethik) Karla Homanna (nazywanej także etyką instytucjonalną), wyrosłej z tradycji ordoliberalizmu niemieckiego i będącej początkiem osobnego nurtu tej refleksji. Oferuje ona takie podejście do problematyki gospodarczej, które pozwala uniknąć sztucznych opozycji mających swe źródła w nieporozumieniach terminologicznych (np. utożsamianie moralności z altruizmem oraz interesu własnego z egoizmem) oraz w ahistorycznym ujmowaniu natury współczesnej gospodarki, a prowadzących do przekonania o niemożliwości pogodzenia rynkowej konkurencji z moralnością. Artykuł ten składa się z czterech części. Pierwsza ukazuje tytułową potrzebę „pojednania”, zaś część druga przedstawia myślenie o rynku w kategoriach ładu nadrzędnego zgodne z pierwotną propozycją ordoliberalizmu Waltera Euckena. Następne części poświęcone już będą wyłącznie argumentom Karla Homanna. Część trzecia zaprezentuje modelowe, czyli teoretyczne, ujęcie relacji rynkowej konkurencji i moralności, a część czwarta pokaże jak w konkretnej sytuacji można i czasami trzeba odchodzić od teoretycznych ustaleń, stawiając na rozwiązania pragmatyczne. Tekst ten zamykają uwagi końcowe i próba oceny propozycji Karla Homanna.
EN
This article is dedicated to the idea of order ethics (Ordnungsethik) by Karl Homann, called also an institutional ethics, which has been developed within the German ordoliberal tradition and has become a separate strand within this movement. It offers an approach to economic life which avoids the traps of terminological misunderstandings (such as identifying morality with altruism and self-interest with egoism) and of an ahistorical approach to the nature of contemporary economy which could lead to the belief that morality and market competition cannot be reconciled. The article is composed of four parts. Th e first deals with the title problem of reconciliation while the second presents an understanding of a market in terms of a framing order in accordance with the original, ordoliberal proposal of Walter Eucken. Other parts are focused on the work of Karl Homann. The third part presents a theoretical, paradigmatic approach to a relation of competition and morality within a market, and the fourth one deals with the problem of a departure from the theoretical perspective caused by the need for pragmatic solutions to given problems. In conclusion an evaluation of Homann’s proposals will be given.
7
Publication available in full text mode
Content available

Cultural foundations of economic life. Ethics after the performative turn

67%
Rotengruber P., Rotengruber P.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2020
|
issue 3
8
Publication available in full text mode
Content available

Siódme: „Nie kradnij”. O średniowiecznym odkrywaniu rynku na marginesie książki Paola Prodiego

34%
Bukała M. W.
Rocznik Tomistyczny
|
2018
|
vol. 7
177-192
EN
In the article, the topic of the medieval „discovering” of the market is discussed, with the references to the Paolo Prodis’ book Settimo non rubare. Furto e mercato nella storia dell’Occidente. The author of the book, following Harold Berman, finds the changes in the 11th and 12th century Church, as the decisive mile stones in the development of the civilization of Western Christianity. The mentioned „papal revolution” led to the historical distinction between the spiritual and the political sphere, and later, to the autonomy of economic one. Accordingly, the Italian historian rejects the thesis that Enlightenment was the new beginning in the European history. In the P. Prodi’s analysis, the Latin term forum plays the crucial role. The word signified the place, square, especially the place where court proceedings occurred. Therefore, in the later abstract sense forum signified criteria or rules of judgement: both in the juridical meaning (forum civile, f. canonico, f. consciantiae), and the economic one, in which forum meant exactly „the market”. The “discovering” of the market rules was a consequence the development of the theoretical reasoning about mercantile activity. It was essentially related to the concepts of the just price (iustum pretium) and the common estimation (communis aestimatio). According to P. Prodi the common character of the estimation was of essential importance, as well as the new version of the Roman rule Res tantum valet, quantum vendi potest, with the medevial addendum: scilicet communiter. The author criticised the view, that the process of defining of the market was mainly the result of reception of Aristotelian Ethics and Politics. He underlined that in the penitential handbooks of the 12th and 13th century the focus was significantly shifted from the vice of avarice to the commandment „You shall not steal”; moreover the significant violation of the rules of fair market exchange begun to be considered as a sin against this commandment. In the article, the significance of the application of the notion forum commune by Thomas Aquinas (in the treatise on credit sale) was underlined. The interconnection between the concept of the market and the idea of common good was expressed in the juxtaposition of terms: forum commune – bonum commune. M. W. Bukała observes that the thesis about the limited influence of Aristotelian thought on the examined issue can be additionally confirmed by the analysis of the Article on mercantile profit in Summa Theologiae by St. Thomas (II-II, q. 77, a. 4), where Aquinas distances himself from the Philosopher’s view. The P. Prodi discourses were amended by the significant distinction: not every violation of ethics of economic life was considered as the theft by the medieval moralists – e.g.: the determinatio of the casus of buying grain with the deferred delivery for an undercut price, in canon „Naviganti” (X 5.5.19, 2do), and in the related comments of the 13th century canonist, Clarus Florentinus. Moreover, the Jacques Le Goff’s critique of the Prodi’s approach was undermined.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.