Search results

1

[tłum.] Zjawisko i rzecz sama w sobie

100%

Verneaux R., Golonka W.

Roczniki Filozoficzne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 2

133-150

2

Leibniza koncepcja związania substancjalnego. List G.W. Leibniza do B. des Bossesa z 5 lutego 1712 roku - komentarz i tłumaczenie

100%

Krzemianowski R.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 1

173-191

3

[tłum.] G.W. Leibniz do B. de Voldera

100%

Stefańczyk A.

Roczniki Filozoficzne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 3

103-111

4

Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii

80%

Andrzejuk A.

Rocznik Tomistyczny

|

2020

|

vol. 1

|

issue 9

433-451

EN

The notion of history of philosophy is initiated by Bocheński by presentation of the notion of history itself which, according to him for the fact of treating the past („that what happened”), has two meanings: subject meaning (past events) and object meaning (historiosophy). Both of them can be further divided into two parts: history of facts and history of doctrines. History of philosophy is a typical history of doctrines. The second element of the name „history of philosophy”- which is philosophy-is etymologically linked to wisdom, present in numerous meanings: in antiquity its was simply a synonim of science. In the Middle Ages we observe division of human knowledge to revealed knowledge and natural knowledge, the latter one, in its aspect of exploring the ultimate principles and causes is called philosophy. In modern times philosophy was questioned at all or the entire science was included in its scope. For that reason Bocheński establishes the set of topics which are constantly present in the history of philosophy and which can be classified as strictly philosophical issues. They are: 1) the question of cognition (can we cognize truth?); 2) the question of science; 3) ontological issues (universalities, existence or non-existence of plurality); 4) questions of relation of science and psychic; 5) axiological issues (ethics, esthetics, philosophy of religion); 6) the question of absolute (God, eternal matter). Bocheński stresses that questions proper to philosophy can not be classified as one of the science and, what is more, contemporary methodology of science will rather not change this situation. Striking in that presentation is the lack of issues regarding philosophy of being (existence, essence, substance, accidental properties, relations, causes) with little exemption of philosophy of being inc-luded in the question of absolute. When it comes to division of history of philosophy, we may say that according to Bocheński it should follow analogically the traditional division of the European history such as classic, medieval, modern and contemporary times

5

Myśl Michela de Montaigne’a a idea tolerancji

80%

Kwak J.

Kultura i Wartości

|

2016

|

issue 19

DE

Der Artikel beschäftigt sich mit dem Problem der Toleranz und deren Bedeutung in der sozialen Welt. Den Ausgangspunkt bildet der Versuch, auf den Entwurf von Michel Montaigne zurückzugreifen, einem der Wegbereiter der neuzeitlichen Wahrnehmung einschlägiger Problematik in der europäischen Kultur. Berücksichtigt wurde der historische Hintergrund, besonders die Zeit der religiösen Kriege im Frankreich des 16. Jahrhunderts und ihre sozial-politischen Folgen. Es wurde auch kurz die Genese des Toleranzbegriffs auf unserem Kontinent dargestellt, zusammen mit den Schlüsselmomenten ihrer Entwicklung von der Antike bis zum 16. Jahrhundert.

EN

The article takes up the issue of tolerance and its importance in the social world. Reference is made first to the ideas voiced by Michel de Montaigne, one of the forerunners of modern perception of that issue in European culture. Account is taken of the historical background, notably of the religious wars in 16th century France and their social and political consequences. Presented in brief is the genesis of the concept of tolerance on our continent, including key highlights in its development from antiquity to the 16th century.

PL

Artykuł podejmuje problem tolerancji i jej znaczenie w świecie społecznym. Punktem wyjścia jest próba odwołania się do koncepcji Michela de Montaigne’a jako jednego z prekursorów nowożytnego postrzegania wspomnianej problematyki w kulturze europejskiej. Uwzględnione zostało tło historyczne, szczególnie okres wojen religijnych we Francji XVII wieku oraz ich konsekwencje społeczno-polityczne. Pokrótce zaprezentowana została również geneza pojęcia tolerancji na naszym kontynencie wraz z kluczowymi momentami jej formowania od czasów starożytnych do XVI stulecia.

6

Fenomenologia postaci. Z inspiracji Hansa Ursa von Balthasara

80%

Urban M.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 60

|

issue 2

73-88

EN

The concept of a figure (form) comes originally from the world of Greek thought, which created the notions of eidos (indicating both an image and an idea) and morphe (primarily describing a figure). They were taken from the world of organic life on the one hand, and from the world of thought, technical and artistic creativity on the other, and, so to speak, transferred and ennobled for philosophical use. The concept of form (figure), however, dominated not only Greek thought, but also medieval to the same extent, where it evoked the idea of something complete, perfect, defining. In modern philosophy, the concept of a figure in the world of organic life appears in the thought of J. W. Goethe and in the philosophical and theological thought of H. U. von Balthasar. The concept of a character who seems different from each side, and at the same time constantly radiates the full light of being, can introduce not only the understanding of man, animals or plants, but also the world of the diversity of perceptions of the same reality. What is it about? First of all, in contrast to Kant’s critical view, or the analytical view of natural sciences, on the synthetic view and the ability to see a living figure. Beauty appears in the world in visible forms and is given to us, above all, in the secret of a figure or an image. Only the figure claims the full name of beauty and is the place where the splendor of eternal beauty is revealed.

PL

Pojęcie postaci (formy) wywodzi się pierwotnie ze świata myśli greckiej, który stworzył pojęcia eidos (wskazujące zarówno na obraz, jak i na ideę) i morphe (określające przede wszystkim postać). Zostały one przejęte z jednej strony ze świata życia organicznego, z drugiej zaś ze świata myśli i twórczości techniczno-artystycznej oraz (jeśli można tak powiedzieć) przeniesione i w sposób uszlachetniony przeznaczone do użytku filozoficznego. Pojęcie formy (postaci) zdominowało jednak nie tylko myśl grecką, lecz w takim samym stopniu również średniowieczną, gdzie wywoływało wyobrażenie czegoś pełnego, doskonałego, określającego. W filozofii nowożytnej pojęcie postaci w świecie życia organicznego pojawia się w myśli J. W. Goethego oraz w myśli filozoficzno-teologicznej H. U. von Balthasara. Pojęcie postaci, która z każdej strony wydaje się inna, a jednocześnie cały czas promieniuje pełnym światłem bytu, może stanowić wprowadzenie nie tylko do rozumienia człowieka, zwierząt czy roślin, ale do świata różnorodności postrzegania tej samej rzeczywistości. Na czym ono polega? Przede wszystkim, w przeciwieństwie do krytycznego spojrzenia Kanta czy analitycznego nauk przyrodniczych, na spojrzeniu syntetycznym i umiejętności dostrzegania żywej postaci. Piękno ukazuje się w świecie w widocznych formach i daje się nam przede wszystkim w tajemnicy postaci lub obrazu. Tylko postać rości sobie prawo do pełnego imienia piękna i jest miejscem, w którym ukazuje się blask piękna odwiecznego.

7

Gottfried Wilhelm Leibniz: An Intellectual Portrait

80%

Gut P.

Roczniki Filozoficzne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 2

5-21

EN

The aim of this paper is to set out the following: firstly, the most important facts from Leibniz’s biography; secondly, the position of Leibniz’s philosophy within the philosophical thought of the 17th century; thirdly, the diverse ways to explicate Leibniz’s philosophical thought that are still in use in literature today; fourthly, basic features which define the general spirit as well as the methods of Leibniz’s philosophizing.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, po pierwsze, najistotniejszych faktów z bio¬gra¬fii Leibniza; po drugie, miejsca filozofii Leibniza w ramach myśli filozoficznej wieku XVII; po trze¬cie, głównych trendów interpretacyjnych jego pism, czynnych do dzisiaj w literaturze histo¬rycznofilozoficznej; po czwarte, podstawowych cech, które określą zarówno postawę filozoficzną Leibniza, jak też przyjęty przezeń sposób filozofowania.

8

Locke and Leibniz on Perception

80%

Grzeliński A.

Roczniki Filozoficzne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 2

167-183

EN

In his critique of the Lockean concept of perception as presented in Nouveaux essais, Leibniz reproaches Locke for neglecting the role of minute perceptions in experience and reducing all mental operations to the sphere of consciousness. However, the critique seems to be the result of the differences of their philosophical standpoints: Leibniz’s idealistic metaphysics, and Locke’s commonsensical empiricism rather than of the different understanding of perception itself. The descriptions of the process of perceiving provided by them seem to be surprisingly similar, whilst the difference between their stances is for the most part no more than terminological. The dispute is rooted in their different approaches to the role of psychological investigations, which for Locke are autonomous and quite independent from the claims of metaphysics.

PL

W swej krytyce Locke’owskiego pojęcia percepcji, przedstawionej w Nouveaux essais, Leibniz zarzuca angielskiemu filozofowi, że nie uwzględnił istnienia “minute perceptions” i redukuje wszystkie operacje mentalne jedynie do sfery świadomości. Wydaje się jednak, że krytyka ta wynika z odmienności stanowisk filozoficznych—idealistycznej metafizyki i zdoroworozsądkowego empiryzmu—a nie z różnicy w rozumieniu samej percepcji. Przedstawiony przez obu filozofów psychologiczny opis procesu percypowania wydaje się być zaskakująco podobny, różnica zaś stanowisk ma charakter w dużej mierze terminologiczny, a spór wynika zarówno z faktu, że w przeciwieństwie do Leibniza Locke traktuje opis psychologiczny w sposób do pewnego stopnia autonomiczny i uniezależnia go od twierdzeń metafizyki.

9

Outline of the nineteenth-century Spanish philosophy. Currents, problems, inspirations

71%

Leszczyna D., Leszczyna D.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

issue 3

10

Pożądający winnicy. Agnostycyzm, ateizm i antyteizm w ocenie J. Ratzingera/Benedykta XVI

51%

Szymik J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2014

|

issue 28

131-145

EN

According to Joseph Ratzinger/Benedict XVI, while considering all the differences involving the origin and forms of atheism, agnosticism and antitheism, their common denominator is lack of humbleness. Pride prevents people from encountering God who, in fact, might always be recognized. It is not the faith itself, but lack of faith that is contrary to nature. Therefore, the dialogue with atheism, although carried out of respect for men, demands the full truth to be revealed about the definitive and objective evil of godlessness, which inevitably leads to the culture of death. Contemporary negation of God makes use of philosophical, scientific, psychological and social reasoning, intensely deterministic and marked by moralism, in which only immanent natural and historical processes are taken into consideration. Consequently, men have nothing else to do than to disastrously put the world in order only at their own discretion, bound by sin, to achieve worldly benefits. The result is an irrepressible attack on the Church which calls to conversion, secularism with modern roots and spiritual emptiness (boredom) that fills people with a sense of meaninglessness and hopelessness.

Refine search results

5 Roczniki Filozoficzne

1 Kultura i Wartości

1 Logos i Ethos

1 Poznańskie Studia Teologiczne

1 Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

1 Rocznik Tomistyczny

1 Andrzejuk A.

1 Golonka W.

1 Grzeliński A.

1 Gut P.

1 Krzemianowski R.

1 Kwak J.

1 Leszczyna D.

1 Stefańczyk A.

1 Szymik J.

1 Urban M.

1 Verneaux R.

1 2022

1 2020

1 2019

2 2017

1 2016

1 2015

3 2014

[tłum.] Zjawisko i rzecz sama w sobie

Leibniza koncepcja związania substancjalnego. List G.W. Leibniza do B. des Bossesa z 5 lutego 1712 roku - komentarz i tłumaczenie

[tłum.] G.W. Leibniz do B. de Voldera

Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii

Myśl Michela de Montaigne’a a idea tolerancji

Fenomenologia postaci. Z inspiracji Hansa Ursa von Balthasara

Gottfried Wilhelm Leibniz: An Intellectual Portrait

Locke and Leibniz on Perception

Outline of the nineteenth-century Spanish philosophy. Currents, problems, inspirations

Pożądający winnicy. Agnostycyzm, ateizm i antyteizm w ocenie J. Ratzingera/Benedykta XVI