Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  finansjalizacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł dotyczy problematyki upadłości przedsiębiorstw w kontekście intensywnego rozwoju sfery finansowej w działalności przedsiębiorstw, a w szerszym ujęciu funkcjonowaniu gospodarek krajowych. Warunki funkcjonowanie podmiotów gospodarczych zarówno w skali krajowej, jak i międzynarodowej nieustannie się zmieniają, na co niewątpliwie ma również wpływ bardzo szeroka oferta coraz to nowszych usług finansowych dedykowanych przedsiębiorcom. Tymczasem statystyka międzynarodowa dotycząca upadłości przedsiębiorstw nie wskazuje istotnego ograniczana tego zjawiska. Autor dowodzi, że przedsiębiorcy w dalszym ciągu spotykają się zarówno z barierą finansowania działalności, jak i nieprzejrzystością oraz mankamentami w działaniu regulacji upadłościowych. Jest to o tyle zastanawiające, gdyż potencjał rozwoju różnego rodzaju usług finansowych, a także samych instytucji i firm prowadzących taką działalność wskazywałby na możliwość szybkiego i elastycznego dostosowania się tego rynku do oczekiwań jego klientów. W artykule podjęto próby analizy wpływu postępującej finansjalizacji na zmniejszenie problemu upadłości przedsiębiorstw.
EN
The article concerns the problems of business failure in the context of intensive development of the financial sphere of business activities, and, more broadly, the functioning of national economies. Conditions of functioning of economic entities, both nationally and internationally are constantly changing, which undoubtedly also affects a very wide range of newer and newer financial services dedicated to entrepreneurs. Meanwhile, international statistics on corporate bankruptcy does not show a significant reduced this phenomenon. The author proves that entrepreneurs continue to face both the barrier of financing, as well as opacity and shortcomings in the operation of bankruptcy regulations. While the potential for the development of various types of financial services, as well as the institutions themselves and the companies engaged in these activities would indicate the ability to quickly and flexibly adapt the market to the expectations of its customers. The article attempts to analyze the impact of ongoing financialisation reduce the problem of bankrupt companies.
2
Publication available in full text mode
Content available

Państwo a finansjalizacja

100%
Bezpieczny Bank
|
2020
|
vol. 78
|
issue 1
9-22
EN
Financialisation concerns dynamic and increasingly complex processes occurring in the socio-economic sphere. These processes result from changes that are taking place in the private sector and, at the same time, from the activity of the state related to its company – ownership functions, as well as to the key legislative or regulatory functions that organise market operations. The article aims to offer a preliminary systematisation of the main currents of discussions about financialisation and the state, including aspects of monetary, fiscal, and social policy, as well as welfare issues. The complexity of the financialisation processes makes it difficult to discuss the relationship between the state and financialisation in causal terms. They are implicit in the mechanisms of the modern capitalist market economy and in the paradigm of constant growth of prosperity, associated mostly with its financial dimension. The presented considerations are an introduction to in-depth research, which should include both the evolution and changes of modern capitalism in the structures and institutions of the state, and, above all, the increasing complexity of financialisation that takes place in the context of internationalization, and democratization of finance. Some aspects of financialisation, like attempts to use cryptocurrencies in order to undermine the state’s sovereign power and the central bank’s monopoly on money issuance, make it difficult to formulate reliable future projections. However, projections of the relationship of financialisation and the state as a participant and regulator of the socio-economic system should not be based on the assumption of exogeneity of financialisation in relation to the state. In fact, the state is a key actor of the processes of financialisation. Moreover, due to its rights and obligations, it uses financialisation to achieve economic and social goals.
PL
Finansjalizacja dotyczy dynamicznych i coraz bardziej złożonych procesów zachodzących w sferze społeczno-ekonomicznej. Procesy te wynikają ze zmian, jakie dokonują się w sektorze prywatnym, a równocześnie z działalności państwa, wypełniającego zarówno funkcje własnościowe w podmiotach rynkowych, jak i kluczowe funkcje – ustawodawcze czy regulacyjne organizujące działanie rynku. Celem artykułu jest wstępne usystematyzowanie głównych nurtów dyskusji o finansjalizacji i państwie, z uwzględnieniem polityki monetarnej i fiskalnej, polityki społecznej i dobrobytu. Złożoność procesów składających się na finansjalizację utrudnia dyskusję o państwie i finansjalizacji w kategoriach związków przyczynowo-skutkowych. Tkwią one bowiem implicite w mechanizmach funkcjonowania współczesnej gospodarki rynkowej w jej kapitalistycznej formie ustrojowej i w paradygmacie stałego wzrostu dobrobytu, utożsamianego głównie z wymiarem finansowym. Przedstawione rozważania stanowią wstęp do pogłębionych badań, w których powinna być uwzględniona zarówno ewolucja, jak i zmiany współczesnego kapitalizmu w strukturach i instytucjach państwa, a przede wszystkim coraz większa złożoność finansjalizacji, w warunkach internacjonalizacji i globalizacji, a także demokratyzacji finansów. Niektóre elementy finansjalizacji, w tym czynione próby wykorzystania kryptowalut do podważania władczej roli państwa i monopolu emisji pieniądza przez bank centralny, utrudniają formułowanie wiarygodnych projekcji przyszłości. Jednak projekcje relacji finansjalizacji i państwa, jako uczestnika i regulatora systemu społeczno-ekonomicznego, nie powinny opierać się na założeniu egzogeniczności finansjalizacji wobec państwa. Państwo jest de facto kluczowym podmiotem uczestniczącym w procesach finansjalizacji, a ponadto – z racji swych praw i obowiązków – wykorzystuje finansjalizację do realizacji celów ekonomicznych i społecznych.
EN
The term “institutional investor” is not unequivocal. However, the semantic differences occurring in the legal acts and literature do not mean that this group cannot be a subject of scientific research. The analysis of the financial depth of the Eurozone economy and cluster analysis based on indicators of the financial structure of individual countries of the euro area show an increasing financialization, the process in which institutional investors play an important role.
PL
Określenie „inwestor instytucjonalny” nie jest jednoznaczne. Semantyczne różnice występujące w aktach prawnych i literaturze nie oznaczają jednak, że grupa ta nie może być przedmiotem badań naukowych. Analiza głębokości finansowej gospodarki strefy euro oraz analizy skupień na podstawie wskaźników struktury finansowej poszczególnych krajów strefy euro wskazuje na rosnącą finansjeryzację – proces, w którym inwestorzy instytucjonalni mają do odegrania ważną rolę.
PL
Celem artykułu jest próba przestawienia najistotniejszych, zdaniem autora, możliwych wymiarów dyskusji o finansjalizacji. W opracowaniu, w którym w pierwszej części zawarto krótką charakterystykę tego, co można określić mianem dojrzałej finansjalizacji, zaprezentowano siedem zasadniczych obszarów dyskusji o finansjalizacji. Pierwszy to mające wymiar lokalny kwestie semantyczne związane z tłumaczeniem na język polski angielskiego terminu financialization. Kolejne wymiary czy też obszary dyskusji o finansjalizacji wyróżnione w artykule mają wymiar uniwersalny i dotyczą takich kwestii, jak: definicja finansjalizacji i określanie jej zakresu, zakres historyczny dyskusji o finansjalizacji, wymiar geograficzno-kulturowy finansjalizacji oraz wymiary doktrynalny i ustrojowy tego zjawiska. W ramach dyskusji o finansjalizacji wskazano także szczególnie istotne obszary badań wymagające dalszych pogłębionych studiów, a w tym prób empirycznej weryfikacji formułowanych w literaturze hipotez.
XX
Paper’s main goal is to present the most important elements of discussion on financialization. Paper starts with a short characteristic of mature finacialization. Next, seven fundamental elements of discussion on financialization have been presented. First one has semantic and local character and it concerns polish translation of English term. Other elements are: definition and interpretation of financialization, historic dimension of financialization, geographical and cultural scope of financialization, and doctrinal foundation of discussion on financialization. Main elements of future studies needed on financialization are also presented.
EN
The main aim of the article is to identify the factors distinguishing socially responsible investment (SRI) as an innovation on the financial market as well as the presentation of development prospects of SRI in Poland. In the course of goal realization were discussed definitions of sustainable financial market, socially responsible investment and analyzed SRI according to characteristics of financial innovation. Selected aspects of SRI, such as the RESPECT Index or green bonds, are examples of innovations on the Polish financial market. As part of the analysis of the prospects of socially responsible investment in Poland, author presents the results of empirical research conducted in 2017 in accordance to the Delphi method which indicate the slow growth of SRI in the next five year perspective.
PL
Głównym celem artykułu jest identyfikacja elementów wyróżniających społecznie odpowiedzialne inwestowanie (SRI) jako innowację na rynku finansowym oraz przedstawienie perspektyw rozwoju SRI w Polsce. W opracowaniu omówiono definiowanie zrównoważonego rynku finansowego i społecznie odpowiedzialnego inwestowania oraz przeanalizowano SRI pod kątem cech charakteryzujących innowacje finansowe. Wybrane aspekty SRI, takie jak RESPECT Index czy ekologiczne obligacje, stanowią przykład innowacji na polskim rynku finansowym. W ramach analizy perspektyw społecznie odpowiedzialnego inwestowania w Polsce zaprezentowano wyniki autorskich badań empirycznych zrealizowanych w 2017 roku według metody delfickiej, które wskazują na wolny wzrost SRI w okresie najbliższych pięciu lat.
EN
Commodity markets are important for the shape of the world economy and have experienced numerous structural changes over the span of the last few decades. Prices became more volatile as more and more financial investors began to speculate on commodity markets. Such a process combined with other crucial factors led to market abuses, decreasing the transparency of trade, and excessive speculation. These issues intensifiedand were mostly observed during the subprime mortgage crisis and in the period straight after it. The policymakers around the globe made an effort to diminish those effects and introduced new a policy framework regarding commodity markets. The aim of this paper is to define, present and review the current works and actions taken by the European Union policymakers. This has been done based on an analysis of the new legislation and its possible results.
PL
W ciągu ostatnich dziesięcioleci rynki towarowe, mające duży wpływ na kształt gospodarki światowej, wielokrotnie się zmieniały pod względem strukturalnym. W wyniku coraz większej spekulacji ze strony inwestorów finansowych na rynkach towarowych ceny surowców zaczęły się wahać. Wraz z innymi czynnikami doprowadziło to do nadużyć na rynku, mniejszej przejrzystości handlu oraz nadmiernej spekulacji. Problemy te uwidoczniły się zwłaszcza w trakcie ostatniego kryzysu w latach 2007–2008 oraz bezpośrednio po nim. Ustawodawcy na świecie podjęli działania zmierzające do zmniejszenia wspomnianych efektów oraz wprowadzili nowe regulacje dotyczące rynków towarowych. Celem niniejszego artykułu byłozaprezentowanie inicjatyw tego typu podejmowanych w Unii Europejskiej oraz próba ich ocenienia.
EN
Finansyzacja przedsiębiorstw, rozumiana jako wzrost roli aktywności stricte finansowej podmiotów sfery realnej, wywoływana presją rynków finansowych i inwestorów oczekujących osiągnięcia w krótkim okresie wzrostu wartości zaangażowanych kapitałów, przebiega dwoma kanałami. Pierwszym z nich są zmiany w strukturze aktywów przedsiębiorstw, drugim zaś zmiana strumieni generowanych dochodów. Polityka inwestycyjna przedsiębiorstw staje się bardziej ukierunkowywana na wzrost udziału aktywów finansowych w aktywach ogółem, i w konsekwencji, na zwiększenie udziału dochodów finansowych w dochodach całkowitych. Oczekiwania inwestorów wyższych stóp zwrotu i wartości wypłat z zysków ograniczają z kolei zasoby kapitału wewnętrznego i zwiększają stopień uzależnienia przyszłego rozwoju jednostek gospodarczych od instytucji i rynków finansowych. Celem artykułu jest ocena symptomów i stopnia finansyzacji sektora przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce oraz analiza wpływu tego zjawiska na efektywność ich działania. Badanie zostało oparte na publikowanych przez GUS bilansowych wynikach finansowych podmiotów gospodarczych z ostatniej dekady (lata 2004-2013). Zostało przeprowadzone zarówno w ujęciu całościowym, jak i według form prawnych oraz wielkości przedsiębiorstw. Wyniki mogą być wykorzystywane do porównań z rezultatami podobnych analiz przeprowadzonych w wybranych gospodarkach krajów rozwiniętych i rozwijających się.
9
84%
EN
This article analyses how easily accessible financialised consumer credit changes the social character of money as such. It is clear that contemporary consumer credit markets entail dangers of increasing levels of over-indebtedness, as well as opportunities for the growing economic independence of citizens. Financialised consumer credit is characterised by three factors: complex regulation, the option of resale of debts, and high costs for the customer. My main argument is that the consequences of financialised consumer credit markets can be governed by arranging institutions properly. In other words, it is argued that financialised consumer credit is neither good nor bad in general, but that its social acceptability will be the outcome of a complex regulatory arrangement. To demonstrate the options of such an arrangement, this article investigates the market conditions in Germany and compares them to some features of Poland.
PL
Przedmiotem analizy jest sposób, w jaki łatwo dostępny, sfinansjalizowany kredyt konsumencki zmienia społeczny charakter pieniądza jako takiego. Najwyraźniej współczesne rynki kredytów konsumenckich pociągają za sobą większe niebezpieczeństwo nadmiernego zadłużenia, ale także możliwości zwiększania się niezależności ekonomicznej obywateli. Sfinansjalizowany kredyt konsumencki charakteryzuje się trzema cechami: złożoną regulacją, możliwością odsprzedaży długów oraz wysokimi kosztami klienta. Moją główną tezą jest, że konsekwencje działania rynków sfinansjalizowanych kredytów konsumenckich mogą być regulowane przez prawidłowo zorganizowany układ instytucjonalny. Innymi słowy uważam, że sfinansjalizowany kredyt konsumencki generalnie nie jest ani dobry, ani zły, a jego akceptacja społeczna będzie wynikiem złożonego układu regulacyjnego. Aby zademonstrować możliwości takiego układu, w artykule badane są warunki rynku w N iemczech i porównywane do pewnych cech rynku w Polsce.
EN
For years now the impact of the financial markets on the real economy has been growing. The phenomenon is often referred to as financialisation. However, there is no consensus among researchers investigating this subject as to a number of issues, starting with the definition of the phenomenon, through the interpretation of the scale and scope of its impact and finally on how to measure financialisation – as a process or as a state. A number of opinions on this matter have been formulated to date. Some researchers view financialisation in a very wide context (as extending beyond the scope of an economy), whereas some in a very narrow context (as that which only applies to the financial sector or which is a specific process entailing a section of the economy). Intermediate variants are also quite often in use. The purpose of this article is to present a review of the major notions pertaining to financialisation.
PL
Trwający od lat i wciąż narastający wpływ rynków finansowych na realną gospodarkę, określany terminem finansjalizacja, nie ulega wątpliwości. W środowisku badaczy tematu brak jest jednak consensusu co do szeregu kwestii z nim związanych, począwszy od definicji zjawiska, poprzez interpretację skali oraz zakresu owego wpływu czy wreszcie określenie jak należy finansjalizację mierzyć – jako proces czy jako stan. Jak dotąd sformułowanych zostało szereg poglądów w tym zakresie. Część badaczy postrzega finansjalizację bardzo szeroko (jako wykraczającą poza ramy gospodarki), część – szeroko (jako bezpośrednio dotyczącą gospodarki), zaś inni wąsko (jako dotyczącą wyłącznie sektora finansowego lub będącą konkretnym procesem obejmującym część gospodarki). Nierzadko stosowane są warianty pośrednie. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie przeglądu najważniejszych stanowisk naukowych dotyczących finansjalizacji.
11
Publication available in full text mode
Content available

Kultura finansjalizacji

84%
PL
Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, iż perspektywa finansowa w takim stopniu przenika współczesne życie ludzkie jako wspólnoty, że kształtuje się swoista kultura finansjalizacji, którą można rozumieć jako poddawanie reżimowi finansowemu coraz szerszego zakresu działań gospodarczych oraz jego wpływ na pozamaterialne sfery aktywności ludzkiej. Charakterystykę kultury finansjalizacji rozpocznie opis samego zjawiska finansjalizacji, które zostanie następnie odniesione do trzech następujących obszarów: spotęgowania znaczenia systemu finansowego, podejmowania aktywności finansowej przez przedsiębiorstwa z branży pozafinansowej oraz rosnącej rangi perspektywy finansowej w sferze społecznej.
XX
The aim of the paper is to show that financial perspective penetrates the human life to such a degree that a particular culture of financialization is being shaped. This culture can be understood as submission to financial regime more and more business operations and the infiltration of this regime to immaterial spheres of human activity. The first part of the paper has been devoted to the presentation of the phenomenon of financialization. Then this phenomenon has been related to the three following areas: enhancement of financial system, financial activity of non-financial corporations and growing weigh of financial perspective in social sphere.
EN
The main goal of the study is a critical review of the literature on the implications of financialization of agricultural commodity markets during the first decade of the XXIst century. Early studies suggest that inflow of speculative portfolio investments was the key driver of agricultural price increases and also contributed to the sharp increase in the co-movements of prices between agricultural sector and equity markets as well as oil market. Access to the more detailed investors data, available since 2010, as well as observations from post-crisis world economy, point to a much broader range of factors contributing to price formulation in agricommodity markets and to a much smaller influence of financial investors.
PL
Głównym celem publikacji jest krytyczny przegląd badań poświęconych implikacjom finansjalizacji rynku towarów rolnych w pierwszej dekadzie XXI w. Wczesne badania wskazywały, że napływ spekulacyjnego kapitału portfelowego był głównym czynnikiem napędzającym wzrost cen towarów rolnych oraz gwałtowny wzrost poziomu korelacji cen produktów rolnych z cenami akcji i ropy naftowej. Dostęp do bardziej szczegółowych danych na temat struktury inwestorów, uzyskany przez badaczy od 2010 r., jak również obserwacje zachowań rynku w okresie po globalnym kryzysie finansowym wskazują jednak na znacznie szersze spektrum czynników wpływających na kształtowanie cen towarów rolnych i znacznie mniej istotną rolę inwestycji portfelowych w tym procesie.
EN
The purpose of this paper is to interpret the phenomenon of "financialization" of business cycles and identify its consequences, which take the form of indispensable, substantial changes in the way stabilization policy is applied. The paper also aims to present further desirable research directions concerned with both the theory of business cycles and the Polish economy. To this end, the term, origin, and manifestations of financialization of business cycles is illustrated. Next an attempt is made to propose a "new" stabilization policy taking into account the full complexity of the process of financialization of business cycles based on a critical analysis of both the existing stabilization policy and proposals for changes to this policy that have been put forward in the literature in recent years. The financialization of business cycles means a radical increase in the importance of financial factors in the generation and course of business cycles. Three of the many conclusions regarding stabilization policy seem to be the most significant. First, the most important role of stabilization policy is prevention in the growth phase of the business cycle - based on preventing credit booms that lead to the emergence of speculative bubbles on the real property and/or asset markets. Second, in the recession phase, it is critical to correctly recognize the nature of this recession as this determines the way stabilization policy should be pursued. In particular, balance sheet recessions require specific stabilization-oriented actions to be taken. Third, stabilization policy should be understood in broader terms than it traditionally is; it should rather be seen in terms of economic policy.
PL
Celem artykułu jest wyjaśnienie zjawiska finansjalizacji cykli koniunkturalnych, wskazanie jego konsekwencji w postaci niezbędnych, zasadniczych zmian w sposobie prowadzenia polityki stabilizacyjnej i wreszcie nakreślenie dalszych, pożądanych kierunków badań, zarówno dotyczących teorii cyklu koniunkturalnego, jak i odnoszącychsię do gospodarki polskiej. Dla zrealizowania tego celu najpierw wyjaśnione zostaną pojęcie, geneza i przejawy finansjalizacji cykli koniunkturalnych, a następnie – opierając się na krytycznej analizie zarówno dotychczasowej polityki stabilizacyjnej, jak i pojawiających się w ostatnich latach propozycji jej zmian - podjęta zostanie próba zaproponowania „nowej” polityki stabilizacyjnej, uwzględniającej już w pełni zjawisko finansjalizacji cyklu koniunkturalnego. Finansjalizacja cykli koniunkturalnych oznacza radykalny wzrost znaczenia czynników finansowych w generowaniu i przebiegu wahań koniunktury gospodarczej. Z kolei spośród licznych wniosków dotyczących polityki stabilizacyjnej trzy wydają się najistotniejsze. Po pierwsze, najważniejszą funkcją polityki stabilizacyjnej powinna być prewencja w fazie wzrostowej cyklu koniunkturalnego, polegająca na zapobieganiu boomom kredytowym prowadzącym do powstawania bąbli spekulacyjnych na rynkach nieruchomości i/lub innych aktywów. Po drugie, w fazie recesji kluczowe znaczenie ma prawidłowe rozpoznanie charakteru tej recesji, gdyż od tego zależy, jak prowadzona powinna być polityka stabilizacyjna. Zwłaszcza tzw. recesje bilansowe wymagają specyficznych działań stabilizacyjnych. Po trzecie, polityka stabilizacyjna powinna być rozumiana szerzej niż to się tradycyjnie przyjmuje, tak iż powinno się mówić raczej o polityce gospodarczej.
EN
Financialization is currently an issue frequently discussed in the literature on the subject. This process, often perceived as an expansion of the financial sphere that penetrates various aspects of the economy, also has an increasing impact on the functioning of non-financial enterprises, which, on the surface, may appear to be entities that might not expect to be affected by this process. The article deals with the issue of financialization and its impact on the running of economic activities for enterprises operating in the economy. The literature frequently expresses the view that the increasing level of processes related to financialization has a negative impact on the conduct of business activity by enterprises, which in extreme cases results in their bankruptcy. Therefore, this research attempts to determine how the advancement of financial processes, or financialization, in an economic entity affects its financial situation (results). To achieve this objective, the following research hypothesis was formulated: A high level of financialization increases the probability of problems related to bankruptcy processes. To verify the research hypothesis and the purpose, a survey was conducted on all companies with financial data in the Orbis database from countries in the Visegrad Group. Furthermore, financial data for the years 2009–2018 was analyzed. The research tools used for this purpose are referred to (assumed) in the literature as measures of assessing the level of financialization. The results obtained through the study do not give a clear answer confirming the hypothesis set out at the beginning of the article. One important conclusion that can be drawn from the research is that the Visegrad Group countries are not characterized by a very high level of financialization, and it can be presumed that there are few noticeable negative symptoms of financialization. Moreover, there is a correlation between the increase in indicators considered characteristic of financialization and the unfavorable financial situation of non-financial enterprises.
PL
Finansjalizacja jest obecnie zagadnieniem często poruszanym w literaturze przedmiotu. Proces ten jest postrzegany jako ekspansja sfery finansowej, która wnika w różne sfery gospodarki. Ma również coraz większy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw niefinansowych, które z pozoru mogą wydawać się być podmiotami, których proces ten może nie dotyczyć. W artykule podjęto problematykę finansjalizacji i jej wpływu na prowadzenie działalności gospodarczej przedsiębiorstw funkcjonujących w gospodarce. W literaturze dość często wyrażany jest pogląd, iż rosnący poziom procesów związanych z finansjalizacją negatywnie oddziałuje na prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa, czego skutkiem w ekstremalnych przypadkach jest ich upadłość. W związku z powyższym jako cel badawczy podjęto próbę określenia, jak stopień zaawansowania procesów finansowych/finansjalizacji w jednostce gospodarczej oddziałuje na jej sytuację (wyniki) finansowe. W celu osiągnięcia założonego celu postawiono na[1]stępującą hipotezę badawczą: Wysoki poziom finansjalizacji zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia problemów związanych z procesami upadłościowymi. Dla weryfikacji hipotezy badawczej oraz realizacji postawionego celu przeprowadzone zostało badanie na próbie wszystkich przedsiębiorstw, których dane finansowe znajdują się w bazie Orbis z krajów tworzących Grupę Wyszehradzką. Analizie poddane zostały dane finansowe z lat 2009–2018. W tym celu wykorzystane zostały narzędzia badawcze, które w literaturze określa się (przyjmuje) jako mierniki oceny poziomu finansjalizacji. Otrzymane wyniki badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi potwierdzających postawioną w początkowej części artykułu hipotezę. Jednym ważnym wnioskiem, który nasuwa się po przeprowadzeniu badań, jest to, że kraje Grupy Wyszehradzkiej nie charakteryzują się zbyt wysokim poziomem finansjalizacji i można przyjąć, że niewiele jest zauważalnych negatywnych symptomów finansjalizacji. Co więcej, zauważa się związek wzrostu wskaźników uważanych za charakterystyczne dla finansjalizacji z niekorzystną sytuacją finansową w przedsiębiorstwach niefinansowych.
EN
In this paper the author examines the subject of financialization of the hard coal mining sector in Poland. In recent decades this industry has been becoming more strongly connected to global financial flows. At the same time financialization of natural resources is becoming accented more often in literature. Planned ownership transformations in the coal mining industry are causing this subject to become more relevant. The aim of this paper is to analyze the process of financialization in the coal mining industry. In the beginning the author describes definitions used in specialist literature, as well as, causes, and displays of financialization. Then the author periodizes financialization of the coal industry, and points at its possible development. In this article descriptive analysis was used with support from basic statistical methods (analysis of dynamics).
PL
Artykuł podejmuje problematykę finansjalizacji przemysłu wydobywczego węgla kamiennego w Polsce. Na przestrzeni ostatnich dekad branża ta stawała się coraz bardziej powiązana z globalnymi kanałami finansowymi. Jednocześnie w literaturze przedmiotu coraz częściej akcentuje się finansjalizację zasobów naturalnych. Planowane przekształcenia własnościowe przemysłu węglowego sprawiają, że powyższa tematyka zyskuje na znaczeniu. Celem artykułu jest analiza procesu finansjalizacji w branży wydobywczej węgla. Autor na początku opisał występujące w literaturze przedmiotu definicje, przyczyny i przejawy finansjalizacji. Następnie autor dokonał periodyzacji finansjalizacji branży węglowej oraz wskazał na możliwy dalszy przebieg. W artykule zastosowano analizę opisową przy wsparciu podstawowych metod statystycznych (analiza dynamiki).
EN
„Family on its own” – a label of the government’s program supporting young mortgagors defines neatly the social, political and economic transformation, associated with the housing question in Poland. Tighter and more complex intermingling of financial and housing markets indicates processes of the households financialization: universal banks’ capitalization through the mortgage debt of households seems to delineate future tendencies that push the banks towards households’ offers rather than towards provision of capital for commercial investment. The state, deregulating the market and pulling back from an active role on the housing market throughout 1990-ties and at the threshold of the new millennium, has become much more active in promotion of the stronger dependencies between financial and housing markets, mainly through the governmental programs supporting individual (households’) inverstment in the purchase of an apartment but also – taking a specific role of the “FIRE – extinguisher” on the financial market securing its liquidity in times of crisis. As a consequence, as my hypothesis claims, households in Poland will be submitted to the processes of their “liquidation”.
PL
Celem artykułu jest: analiza jest diagnoza procesów, które dotyczą kwestii mieszkaniowej, przede wszystkim instytucjonalnego porządku i jego przekształceń związanych z urynkowieniem sektora mieszkalnego oraz coraz ściślejszym jego związaniem z sektorem finansowym; analiza relatywnie nowego dla polskiego społeczeństwa typu procesów instytucjonalnych, powstałych na styku rynków: finansowego i mieszkaniowego oraz analiza zmiany funkcji państwa w kształtowaniu się procesów związanych z zależnościami między rynkiem mieszkaniowym, a sektorem finansowym. Autor stawia hipotezę, że rozwój rynku kredytów hipotecznych oraz ich instytucjonalne zakorzenienie tworzą nową tendencję rozwojową nie tylko w „kwestii mieszkaniowej”, ale także – idąc śladem Leonarda Seabroke’a i Hermana Schwartza twierdzących, że kwestia zamieszkiwania jest jedną z centralnych dla zrozumienia procesów związanych z kapitalizmem – twierdzi, iż są one symptomami transformacji systemu gospodarczego w Polsce, przynajmniej w zakresie funkcji państwa oraz rynku w odniesieniu do „kwestii mieszkaniowej”.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 25
|
issue 3
176-193
EN
The derivatives market, widely understood as a primary cause of a recent global crisis, is commonly seen as a space of purely speculative movement of fictitious capital. In the course of the 20th century, a theory of quantifiable risk (as opposed to unquantifiable uncertainty) has been developed, giving capital, together with a series of deregulations from 1970s onwards, a new toolset for managing the precarious nature of value production: namely, derivatives, a financial instrument enabling the trading of risk exposure abstracted from the assets themselves. Taking Marx’s notion of “fictitious capital” with its irreducibility to a mere “casino for capital” as a starting point, we aim to present an interpretation of the derivatives market as an apparatus of risk management that is strictly connected to the production of surplus value. The functional character of derivatives is seen as: 1. a means of subordination of the working class in a form of debt relation and secondary extraction of surplus value as credit interest, 2. technological advancement of value redistribution among the capitalist class and stabilization of income flow. Both phenomena are tied to the inherent contradictions of the derivatives market that are potentially harmful to the very process of capitalist accumulation.
PL
Rynek derywatów, przez wiele osób uznawany za podstawową przyczynę globalnego kryzysu ostatnich lat, często interpretowany jest jako przestrzeń czysto spekulacyjnego ruchu fikcyjnego kapitału. W dwudziestym wieku zostało wypracowane teoretyczne ujęcie pomiaru kwantyfikowalnego ryzyka (w opozycji do niemierzalnej niepewności) dając kapitałowi, również dzięki serii deregulacji prawnych postępujących od lat siedemdziesiątych, nowe narzędzia do zarządzania niestabilnym z zasady procesem produkcji wartości – derywaty, czyli instrumenty finansowe umożliwiające handel ekspozycją na ryzyko, wyabstrahowaną od samych aktywów. Biorąc za punkt wyjścia Marksowskie pojęcie „kapitału fikcyjnego” i akcentując jego nieredukowalność do funkcji „kasyna kapitalistów”, przedstawiamy interpretację rynku instrumentów pochodnych jako aparatu zarządzania ryzykiem ściśle powiązanego z produkcją wartości dodatkowej. Funkcjonalny charakter derywatów polega więc na 1) rozwoju technologii redystrybucji wartości dodatkowej wśród klasy kapitalistycznej i stabilizacji strumienia dochodów, 2) podporządkowaniu klasy pracującej poprzez relację długu i wtórną ekstrakcję wartości dodatkowej jako procentu z kredytu. Oba z tych zjawisk generują jednocześnie wynikające z samej zasady działania rynku derywatów sprzeczności niebezpieczne dla procesu akumulacji kapitalistycznej.
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi, iż trwający kryzys ma wyraźne podstawy ideologiczne, zaś walka z kryzysem wymaga odpowiedzialności. Trwający obecnie światowy kryzys finansowy jest efektem doktryny monetaryzmu, a zarazem schyłkową fazą jego 30 letniej epoki. Stan gospodarki po sześciu latach od wybuchu kryzysu świadczy o nikłych efektach jego ograniczania i dalszym nasilaniu się czynników kryzysogennych. Powiększanie ilości pieniądza, niezależnie czy drogą deficytu, wydatków publicznych, luzowania polityki monetarnej, dokapitalizowania banków, czy rozrzucania gotówki z „helikoptera”, przynosi efekty krótkookresowe, niewspółmierne wobec kosztów oddalanych w czasie, związanych z kumulacją długu, niewypłacalnością państw, brakiem pokrycia papierów skarbowych, deprecjacją funduszy emerytalnych, życiem na koszt przyszłych pokoleń i psuciem pieniądza. Kryzys finansowy w sumie nie naruszył piramidy finansowej, która powiększa się w zastraszającym tempie. Przerażające są możliwe skutki jej załamania, na skalę szerszą niż przypadek Grecji. Posiadacze walorów dłużnych uczestniczą w gigantycznej piramidzie finansowej, fundusze inwestycyjne i emerytalne, itd. póki co, korzystają z fikcyjnego bogactwa, które nie może być zmaterializowane. Niska ocena skuteczności walki z kryzysem prowadzi do wniosku, iż nie da się naprawić gospodarki monetarystycznymi metodami, które doprowadziły do wybuchu kryzysu. Koniec epoki monetaryzmu sygnalizuje potrzebę poszukiwania nowego jakościowo podejścia do gospodarowania, zmiany sposobu myślenia i systemowych rozwiązań, które pozwolą wyprowadzić gospodarkę Zachodu z recesji.
EN
The purpose of this article is to highlight that the current global financial crisis is the result of the doctrine of monetarism in the end-phase of its 30-year era. The situation of the economy after six years since the outbreak of the crisis reflects the remote effects of its reduction and some new tendencies of its further escalation. Quantitative easing of monetary policy, whether by way of deficit, public spending, monetary policy release, recapitalization of banks, or printing and spreading cash from "helicopters" brings short-term effects, disproportionate to the postponed costs related to the accumulation of debt and risk of states insolvency. Nobody knows how the acceleration of ineptness after the crisis will affect treasury securities value, pension funds and the efficiency of financial system for the next generations. The financial crisis in general, seems not to breach the financial pyramid, which has been growing at an alarming rate during the last years. There are possible horrifying effects of its collapse on a scale much greater than in case of Greece. Holders of debt assets are involved in a giant financial pyramid, investment and pension funds etc. make use of the fictional wealth that cannot be materialized. Low effectiveness of the struggle against the crisis leads to the conclusion that it is impossible to recover the economy using monetarist instruments, which led to the outbreak of the crisis. The end of the era of monetarism signals the need to seek out a new systemic approach to business management, which would allow the west economy to move out of recession.
PL
Artykuł przedstawia zależności pomiędzy rozwojem finansowym a redukcją ubóstwa i nierówności dochodowych. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie argumentów teoretycznych i badawczych wspierających następującą tezę badawczą: „Rozwój systemu finansowego może sprzyjać redukcji ubóstwa i zmniejszać nierówności dochodowe w długim okresie, ale tylko wówczas, gdy towarzyszy temu proces inkluzji finansowej i podnoszenia świadomości finansowej”. Artykuł ma charakter przeglądowy, poparty jest wyczerpującym przeglądem literatury zagranicznej i polskiej. W artykule zastosowano analizę krytyczną źródeł literaturowych.
EN
Paper describe the relation between the financial development and poverty as well as income inequality reduction. In particular, The main aim of the paper is to present theoretical and research arguments supporting research thesis: “financial development may be an efficient tool to reduce poverty and income inequality in the long run but only when is supported by the process of financial inclusion and financial literacy development”. Additionally, article is methodological and present extensive research review of the topic.
PL
Analizy neoliberalnego modelu rynkowego w kategoriach transcendentalnych koncentrują się zwykle na dwóch stwarzanych przezeń warunkach doświadczenia – konkurencji i długu. Te dwie reguły tworzą wspólnie formę rozumu właściwą współczesnej ekonomii. Poniższy esej poddaje analizie ich przemiany w czasie kryzysu finansowego 2007- 2008 roku. Pokazuje, że bailout instytucji finansowych zagrożonych upadkiem jednocześnie łamał prawa konkurencji i długu oraz dostosowywał je chytrze w celu usprawiedliwienia zaistniałej sytuacji. Dostosowanie to stanowi tytułowy bailout logiczny, który umożliwiła nowa transcendentalna forma, jaką przybrał rynek. Jej streszczeniem jest formuła “zbyt wielkie, by upaść”. Esej pokazuje, że sloganowi temu towarzyszyło ukryta przesłanka rozumienia rynku w kategoriach środowiska - niezwykle złożonej i delikatnej sieci relacji, niezbędnej dla przetrwania zasiedlającego ją gatunku. Ten zwrot logiczny zostanie poniżej ujęty jako mechanizm przetrwania, który pozwolił rozumowi neoliberalnemu uniknąć detronizacji pomimo kompletnej klęski.
EN
When analyzing the neoliberal model of the market in terms of the transcendental conditions it creates, researchers concentrate on two distinct categories - competition and debt. Together, they constitute a form of reason specific to the economic development which occurred in our recent history. The aim of this text is to show how the financial crisis of 2007-2008 affected these two iterations of the neoliberal economic paradigm, with the bailout procedure simultaneously breaching the rules of competition and debt and then slyly re-purposing them in order to justify the situation. This re-purposing is the eponymous logical bailout which depended on a brand new transcendental form which the market has taken on. This form is introduced in a nutshell by the formula “too big to fail”. The essay shows that this slogan helped introduce an understanding of the market in terms of an environment – an intricate and inherently fragile network whose preservation is necessary for the survival of the species inhabiting it. This transcendental shift will be discussed as a survival mechanism which allowed the neoliberal paradigm to avoid demise despite its complete fiasco.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.