Search results

1

O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego

100%

Ajdačić D.

Literatura Ludowa

|

2023

|

vol. 67

|

issue 1-2

53-64

PL

Dwutomowy zbiór Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (1837) Kazimierza Władysława Wójcickiego, pisarza i popularyzatora bajek ludowych, wzbudził zainteresowanie w Polsce i w kręgach miłośników kultury ludowej Słowian. K. W. Wójcicki pisał swoją książkę w latach 30. XIX w. w epoce silnych sentymentów słowianofilskich, pozostając pod wpływem polskich romantyków ze Lwowa. Autor wskazuje na badania, jakim Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski i Violetta Wróblewska poddawali zbiór Wójcickiego. W zawartych w nim bajkach obok motywów i treści z polskiej tradycji ludowej pojawiają się elementy z innych tradycji słowiańskich. Autor analizuje obecność w klechdach motywów serbskich, słowackich i ukraińskich, wskazując na źródła, sposoby polonizacji i autorskiej stylizacji folklorystycznych motywów słowiańskich.

EN

The two-volume collection of Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (Fables: Ancient Legend and Folk Narratives of Poland and Russia) by Kazimierz Władysław Wójcicki, a writer and popularizer of folk tales, aroused interest in Poland and among lovers of Slavic folk culture. K. W. Wójcicki wrote his book in the 1830s, in an era of strong Slavophile sentiments and under the influence of Polish Romantics from Lviv. The author mentions earlier research by Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski and Violetta Wróblewska concerning the collection Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. In fairy tales in the collection by K. W. Wójcicki, apart from motifs and content from the Polish folk tradition, there are elements from other Slavic traditions. The author analyzes the presence of Serbian, Slovak and Ukrainian motifs, pointing to the sources, methods of Polonization and the author’s stylization of Slavic folkloric motifs.

2

Фольклористична діяльність Пантелеймона Куліша: польський контекст

80%

Iwaszkiw В.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2020

|

vol. 6

|

issue Numer Specjalny

286-299

PL

W artykule scharakteryzowano kontekst polski działalności folklorystycznej Pantelejmona Kulisza z lat 1840–1850; kontekst ten obejmuje współpracę folklorysty i pisarza ukraińskiego z polskimi twórcami i działaczami kultury, w szczególności z Michałem Grabowskim, a także z Konstantym Świdzińskim i Edwardem Rulikowskim, zamieszkałymi wówczas na Ukrainie. Efektem współpracy stała się publikacja licznych przekładów tekstów legend i przekazów pochodzących z rękopiśmiennego zbioru Kulisza, a także analiza pracy Kulisza jako folklorysty, opublikowana w obszernym artykule Grabowskiego O gminnych ukraińskich podaniach w czasopiśmie „Rubon” (1845). Podkreślono wpływ Grabowskiego na dobór treści i kształtowanie koncepcji unikatowej pracy Kulisza pt. Записки о Южной Руси, która w ówczesnej folklorystyce i etnologii nie posiadała odpowiedników.

EN

The given article outlines the Polish context of Panteleymon Kulish’s folkloristic activity in the1840–1850-ies, which involved the Ukrainian writer and folklorist’s cooperation with Polish artists and culture activists, namely Michał Grabowski, Konstantij Świdziński and Edward Rulikowski, who lived in Ukraine at that time. This partnership resulted in publication of translations of numerous legends and stories from Kulish’s manuscript collection as well as analysis of Kulish’s work as a folklorist in a comprehensive article by Grabowski O gminnych ukraińskich podaniach in the journal «Rubon» (1845). The given paper underlines Grabowski’s role in forming the contents and the concept of Kulish’s unique work Записки о Южной Руси (Notes on the Southern Rus) (1856, vol. 1; 1857, vol. 2), which has no analogues in folklore studies and ethnology of those times.

UK

Стаття окреслює польський контекст ольклористичної діяльности Пантелеймона Куліша 1840–1850-х років, який склали співпраця українського фольклориста й письменника з польськими митцями та культурними діячами, зокрема Міхалом Ґрабовським, а також Константієм Свідзінським, Едвардом Руліковським, котрі тоді жили в Україні. Результатом були публікація перекладів численних текстів леґенд і переказів із рукописного збірника Куліша та аналіз особливостей праці Куліша-фольклориста у великій статті Ґрабовського O gminnych ukraińskich podaniach у журналі «Rubon» (1845). Підкреслено роль Ґрабовського у формуванні змісту та концепції унікальної праці Куліша Записки о Южной Руси (1856, т. 1; 1857, т. 2), що не має аналогів у тогочасній фольклористиці та етнології.

3

Poetična simvolika hliba v ukraїns’komu obrjadovomu fol’klori

51%

Jankovs’ka Ž. O.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1999

|

vol. 11

107–128

PL

Chleb był od dawna dla ludu ukraińskiego symbolem duchowości, czystości moralnej i kultury wewnętrznej. W folklorze ukraińskim symbolika chleba łączy się m.in. z kultem księżyca i słońca. Już sama forma zewnętrzna chleba ma znaczenia symboliczne (okrągły kształt chleba i słońca). W kulcie bóstwa nowego urodzaju ma swoje korzenie zwyczaj wnoszenia symbolicznego snopa zboża do domów w okresie Bożego Narodzenia. W niektórych pieśniach symbol chleba funkcjonuje w systemie „trójcy astralnej”, dawnej pogańskiej i nowej chrześcijańskiej. W celu odtworzenia wewnętrznej treści poetyckiego symbolu chleba w folklorze ukraińskim autorka przeanalizowała liczne teksty ukraińskich pieśni obrzędowych, związanych z poszczególnymi etapami obrzędowego roku kalendarzowego, takich jak koladki (pastorałki) i szczedriwki (Boże Narodzenie i Nowy Rok), pieśni zapustne śpiewane w czasie maślanego tygodnia, wiesnianki, które wiążą się ze świętami Wielkanocy, pieśni rusalne (śpiewane w Zielone Świątki), kupalskie (świętojańskie), pieśni petriwczane, powiązane ze świętem Piotra i Pawła, pieśni żniwne i dożynkowe, a także pieśni śpiewane podczas obrzędu wesela.

EN

Bread has long been a symbol of the spirituality, moral purity and inner culture of the Ukrainian people. In Ukrainian folklore the symbolism of bread is connected with, among others, the cult of the sun and the moon. The round shape of bread, resembling that of the sun, is symbolic in itself. The cult of a symbolic deity of a. new rich harvest is the source of the Christmas custom of bringing into the house a sheaf of corn, such as wheat. Certain songs exhibit a mythological symbol of bread in the system of the ‘astral trinity’, an old pagan as well as a new Christian one. In order to demonstrate the inner poetic meaning of the symbolism of bread in Ukrainian folklore, the author has analyzed numerous Ukrainian ritual songs connected with particular periods in the calendar of rituals. These include Christmas and New Year wishing songs (koladki and shchedrivki), songs of the week before Lent, songs associated with Easter (vesnyanki), those sung on Whit Sunday (rusalne pisni) or on the night of the summer solstice (kupalne pisni), songs connected with St. Peter and Paul’s day (petrivchane pisni), songs of harvest and harvest home, as well as those sung at. wedding receptions, valuable for their lich content.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Literatura Ludowa

1 TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

1 Ajdačić D.

1 Iwaszkiw В.

1 Jankovs’ka Ž. O.

1 2023

1 2021

1 1999

O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego

Фольклористична діяльність Пантелеймона Куліша: польський контекст

Poetična simvolika hliba v ukraїns’komu obrjadovomu fol’klori