Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  frazematyka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Frazematyka północnokresowa. Problemy opisu tradycyjnego i zarys projektu jego sformalizowania

100%
Mędelska J., Marszałek M.
Język Polski
|
2019
|
vol. 99
|
issue 2
91-102
PL
Od czasu pojawienia się sond językowych opracowanych przez A. Bogusławskiego i jego współpracowników wzrosło zainteresowanie lingwistów wielowyrazowymi jednostkami języka. Badacze skupiają jednak uwagę niemal wyłącznie na frazemach ogólnopolskich, frazematyka północnokresowa pozostaje w zasadzie niezbadana. Autorzy dokonali przeglądu nielicznych zarejestrowanych frazemów północnokresowych, wykazali, że nastręczają one badaczom więcej problemów niż jednostki wielowyrazowe z terenów etnicznych. Ich rzetelny opis wymaga dysponowania bogatą listą przykładów zróżnicowanych terytorialnie i datowanych, a także dysponowania stosunkowo kompletnymi opracowaniami frazematyki rosyjskiej, białoruskiej i litewskiej. Autorzy są właścicielami dwóch obszernych kartotek frazemów północnokresowych. W artykule zarysowują koncepcję sformalizowanego opisu tego materiału wzorowaną na opracowaniach A. Bogusławskiego.
EN
Since the appearance of the linguistic surveys by Bogusławski et al., interest in multiword linguistic units has grown among linguists. However, researchers have focused their attention almost exclusively on phrasemes in standard Polish, and the phraseology of the Northern Borderlands has remained essentially unstudied. The authors have conducted a review of the few recorded Northern Borderlands phrasemes and demonstrated that they present researchers with more problems than the multiword expressions from the ethnic majority areas. A proper description of these requires the availability of a rich list of examples that are geographicallyvaried and dated, as well as the availability of relatively complete studies of Russian, Belorussian and Lithuanian phraseology. The authors hold two vast card indexes of Northern Borderlands phrases. In the article, they outline a concept for a formal description of this material based on the work of A. Bogusławski.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wielojęzyczność i wielokulturowość przedwojennego Lwowa i Czerniowiec w świetle frazematyki

100%
Rak M.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2019
|
vol. LXVII
299-312
PL
Artykuł dotyczy frazematyki polszczyzny przedwojennego Lwowa i Czerniowiec. Miasta te były wielojęzyczne i wielokulturowe, a język polski był tam reprezentowany przez dialekt południowokresowy. Obce wpływy we frazematyce Lwowa i Czerniowiec dają się ująć jako cytaty, kalki, półkalki, a także zapożyczenia leksykalne, na podstawie których powstały frazemy. Ogólnie rzecz ujmując, omówione w artykule jednostki można podzielić na dwie grupy. Z jednej strony mamy do czynienia z frazemami charakterystycznymi dla przedwojennego Lwowa i Czerniowiec, nieznanymi właściwie poza tymi miastami czy szerzej – poza Galicją Wschodnią i Bukowiną Karpacką. Jest to szczególnie widoczne we frazematyce nawiązującej do języka rumuńskiego. Z drugiej strony frazematyka południowokresowa z wpływami niemieckimi wykazuje pewne podobieństwo do frazematyki dialektalnej tych części Polski, które były wystawione na silne oddziaływanie języka niemieckiego.
EN
This article concerns the phrasematics of the Polish language of pre-war Lviv and Chernivtsi. These cities were multilingual and multicultural, and Polish language was represented there by the South-Eastern dialect. Foreign influences in Lviv and Chernivtsi phrasematics can be summarized as: citation, calque, half-calqua, as well as lexical borrowings, on the basis of which phrasemes were created. In general, the phrasemes discussed in the article can be divided into two groups. On the one hand, we deal with phrasemes characteristic of pre-war Lviv and Chernivtsi, unknown beyond these cities or, more broadly, outside of Eastern Galicia and Bukovina. This is particularly evident in the phrasematics referring to the Romanian language. On the other hand, the phrasematics of the South-Eastern dialect with German influences shows some similarity to the dialectal phrasematics of those parts of Poland which were exposed to the strong influence of the German language.
3
Publication available in full text mode
Content available

Co jest kobietą we współczesnej polszczyźnie?

100%
Młynarczyk E.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2021
|
vol. 55
195-206
EN
The purpose of this paper is to characterise formally and semantically the metaphorical word combination Coś jest kobietą, which has not been registered in phraseological dictionaries yet. The author presents contexts in which this phraseme has been attested, establishes its fixed form, as well as the most important elements of the global meaning.
PL
Celem artykułu jest charakterystyka pod względem formalnym i semantycznym metaforycznego połączenia wyrazowego Coś jest kobietą nierejestrowanego dotychczas w słownikach frazeologicznych. Autorka przedstawia konteksty, w których frazem ten został poświadczony, określa jego ustabilizowaną postać, a także najważniejsze składniki znaczenia globalnego.
4
Publication available in full text mode
Content available

Obrzędowość rodzinna utrwalona we frazemach gwarowych pogranicza małopolsko-mazowieckiego

84%
Karpeta P.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2022
|
issue 17
113-121
EN
The article is a review of family beliefs and habits embedded in dialect phrases that the author collected in several villages on the Lesser Poland-Masovian borderland. Such an approach to the subject comprehensively shows the cultural and moral sphere of a given community and preserves its specificity. As a rule organizing the material base, the author adopted the method of thematic fields, which will allow to distinguish conceptual categories typical of the rural linguistic and cultural community. Research on old customs and folk rituals – taking into account socio-economic transformations – is a bridge connecting the present with the past.
5

Przegląd frazeologii blogu Rafała Ziemkiewicza

84%
Piotrowski Ł.
Prace Językoznawcze
|
2013
|
issue 15/1
73-83
EN
This article offers an analysis of the phraseology in the Rafał Ziemkiewicz’s blog published in Rzeczpospolita online edition. The analysis is based on 18 entries written in the first half of 2009. The paper attempts to describe the functions of particular types of phrases and the relation between the functional and individual style of the discussed linguistic units. The article presents phraseological units and phrasems which follow the rules of contemporary Polish language, phraseological units and phrasems which represent the most important of Polish language as well as phraseological (modifying) innovations and phrasematics (‘winged’ words, phrasems, allusions, references, evocations, proper nouns and terms). While presenting the phraseological units and phrasems, the author follows the typology of Pajdzin´ska and Lewicki.
6
Publication available in full text mode
Content available

O frazematyce religijnej w wypowiedziach dialogowych Trylogii Sienkiewicza

67%
Cybulski M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2016
|
vol. 50
33-50
EN
There has been presented a variety of religiously derived phrasemes and they have been analysed in order to determine a feature of style and a linguistic manner of creation of the world presented in the novel. In mental world of the characters of Trilogy, religion is the only worldview, and religiousness is the approach affecting all aspects of life. For instance, Swedish invaders are characterized as people wandering off religion, whereas Poles emphasise their „folk” religiousness, f.e. among gentry, soldiers, servants, etc.
PL
-
7
Publication available in full text mode
Content available

Problem ekwiwalencji w przekładzie rosyjskiej specjalistycznej literatury szachowej na język polski

59%
Gasek B.
Przegląd Rusycystyczny
|
2022
|
issue 3 (179)
46-65
RU
В настоящей статье рассматривается проблема поиска польских эквивалентов при переводе русскоязычной специальной шахматной литературы. Внимание заострено на общей характеристике шахматной литературы в виде использования наряду с шахматной терминологией неофициальных и жаргонных определений, общеспортивной и военной фразеологии и элементов искусственной семантической системы в виде шахматной нотации, символов и диаграмм. Анализу подвергается также вариативность и синонимия в области шахматной лексики, проблема эквивалентности на уровне фразем и вопрос предметных знаний переводчика. В качестве исходного материала используется корпус текстов, содержащий 37 номеров журнала «64 – Шахматное обозрение» и 14 шахматных книг, а также примеры, почерпнутые из переводов шахматной литературы и польских СМИ.
EN
This article deals with the problem of finding Polish equivalents in the translation of Russian-language special chess literature. The focus of the article is on the general characteristics of chess literature in the form of the use, along with chess terminology, of informal and slang definitions, general sports and military phraseology and elements of an artificial semiotic system in the form of chess notation, symbols and diagrams. The variability and synonymy in the field of chess vocabulary, the problem of equivalence at the level of phrasemes and the question of the translator's subject knowledge are also analyzed. The text corpora containing 37 issues of the „64 – Shakhmatnoe obozrenie” and 14 chess books, as well as examples drawn from translations of chess literature and Polish media, is used as the source material.
PL
W niniejszym artykule został przedstawiony problem ustalania polskich ekwiwalentów w procesie przekładu rosyjskiej specjalistycznej literatury szachowej. Dokonano ogólnej charakterystyki specjalistycznej literatury szachowej, w której widoczne jest stosowanie terminologii specjalistycznej obok terminologii nieoficjalnej, określeń potocznych i żargonowych, frazematyki ogólnosportowej i wojskowej oraz elementów dodatkowego, sztucznego kodu semiotycznego w postaci notacji szachowej, symboli i diagramów. Poddano analizie wariantywność i synonimię leksyki szachowej, ekwiwalencję na poziomie frazemów oraz kwestię wiedzy specjalistycznej tłumacza. Materiał badawczy został zaczerpnięty z utworzonego na potrzeby danego artykułu korpusu rosyjskich tekstów o tematyce szachowej zawierającego 37 numerów czasopisma szachowego „64 – Szachmatnoje obozrienije” i 14 książek szachowych oraz z tłumaczeń rosyjskiej literatury szachowej i publikowanych w polskich mediach.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.