Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  frazemy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Location as a languacultural category: Phraseological units in the lexicosemantic field of “devil”

100%
Dźwigoł R.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2020
|
vol. 32
EN
The article deals with praseological units that contain the lexemes diabeł ‘devil’ and diabelski ‘devilish’, excerpted from dictionaries of standard and dialectal Polish. The study is based on the assumption that a description of location as a languacultural category, manifest in these units, will be non-differential and panchronic; however, characteristic features of two languacultural areas (i.e., traditional folk culture and contemporary culture) are taken into account. In the phraseological units being investigated, the category of location appears either on the expression plane (it functions as a component of a given unit) or on the content plane (the place is the meaning of the unit), and its exponent is either a common noun or a proper name. Several aspects of the category of location, as it functions in the lexico-semantic field of "devil”, have been revealed: (i) the folk culture (spiritual culture, folk beliefs in demonology); (ii) location as a category that is evaluated and that is used in evaluation, in the context of the US–THEM opposition; (iii) cultural changes (in the city and in the country).
PL
Autorka poddała analizie frazemy z komponentem o znaczeniu ‘diabeł’ i ‘diabelski’, wyekscerpowane ze słowników dokumentujących polszczyznę dialektalną oraz ogólną odmianę polszczyzny (polszczyznę literacką). Założyła, iż opis miejsca jako kategorii językowo-kulturowej, uwidaczniającej się w tej grupie frazemów, będzie miał charakter niedyferencjalny oraz panchroniczny, starała się jednak uwzględnić zjawiska charakterystyczne dla każdego z dwóch obszarów językowo-kulturowych: tradycyjna kultura ludowa i kultura współczesna. W prezentowanych w artykule jednostkach kategoria miejsce występuje albo w planie wyrażania (nazwa miejsca jest komponentem frazemu), albo w planie treści (miejsce jest znaczeniem frazemu), jej wykładnikiem jest appellativum lub nomen proprium. Przeprowadzona analiza pozwoliła ukazać kilka aspektów funkcjonowania tej kategorii we frazemach z pola leksykalno-semantycznego diabeł: (1) dokumentacja kultury ludowej (kultury duchowej, wierzeń ludowych z zakresu demonologii), (2) miejsce jako kategoria wartościowana oraz wartościująca, z uwzględnieniem opozycji swoi – obcy, (3) ilustracja przeobrażeń cywilizacyjnych i zmian kulturowych (wieś i miasto).
2

Frazemy wschodniosłowiańskie w powojennej polszczyźnie wileńskiej

84%
Marszałek M.
Język Polski
|
2015
|
vol. 95
|
issue 5
433-445
PL
Artykuł dotyczy frazemów w starannej odmianie polszczyzny wileńskiej, które są zapożyczeniami z języków wschodniosłowiańskich (rosyjskiego lub białoruskiego). Autor czerpie materiał z książek drukowanych na Litwie w latach 1951−1985 (m.in. z podręczników, poradników medycznych, zbiorków sztuk i opowiadań o tematyce obyczajowej, poradników metodycznych oraz pozycji o tematyce rolniczej). Frazemy grupuje w obszary tematyczne, co pozwala pokazać te dziedziny życia litewskich Polaków, w których ponadleksemowe pożyczki były szczególnie rozpowszechnione, oraz te, w których występowały sporadycznie.
EN
The article deals with the phrasemes in the standard variety of Vilnius Polish borrowed from Eastern Slavonic languages (Russian or Byelorussian). The author takes the material from books published in Lithuania between 1951 and 1985 (in particular textbooks, medical reference books, collections of plays and stories of manners, methodical reference books and items on agriculture). Phrasemes are classified thematically to present the life areas of Lithuanian Poles where superlexeme borrowings were particularly spread as well as those where they occurred sporadically.
3

Polisemia jako problem w rosyjsko-polskiej leksykografi i przekładowej

67%
Gasek B.
Slavica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 164
103-115
EN
The article discusses the problem of polysemy in translation of Russian-Polish dictionary. Critical analysis was conducted on the resources included in The Great Russian-Polish Dictionary edited by “Wydawnictwo PWN”. Inaccuracies and mistakes found in dictionary entries allow us to formulate some conclusions about principles for compiling modern Russian-Polish dictionary, which meets translator’s expectations.
RU
В настоящей статье рассматривается проблема презентации полисемии в большом русско-польском переводном словаре. В ходе анализа Большого русско-польского словаря под редакцией Яна Вавжинчика были выявлены ошибки и недочёты в построении отдель- ных статей, а также — сделаны выводы насчёт принципов составления современного рус- ско-польского словаря, соответствующего требованиям переводчика.
4

Korpus równoległy InterCorp w leksykografii przekładowej – możliwości i ograniczenia

67%
Charciarek A.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 7: Słowianoznawstwo
79-92
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest teoretycznej refleksji nad wykorzystaniem korpusu równoległego InterCorp w leksykografii przekładowej. Opisano zasoby tekstowe i specyfikę poszczególnych modułów językowych korpusów równoległych: polskiego, czeskiego i rosyjskiego. Wskazano zarówno zalety, jak i wady poszczególnych dwujęzycznych korpusów równoległych: polsko-czeskiego, polsko-rosyjskiego i czesko-rosyjskiego. Wśród kwestii teoretycznych skupiono się głównie na zagadnieniu ekwiwalencji przekładowej i jej kryteriach w odniesieniu do materiału korpusowego, zawierającego w większości przekłady. Wykazano wciąż wzrastającą przydatność korpusu równoległego InterCorp w leksykografii przekładowej.
EN
The article is devoted to theoretical considerations related to the use of InterCorp parallel corpus in the translation lexicography. It provides a description of text resources and specificity of particular linguistic models of paralel corpora: Polish, Czech and Russian. As well as this, advantages and disadvantages of bilingual paralel corpora (Polish-Czech, Polish-Russian and Russian-Czech) are discussed. Theoretical issues focus mainly on translation equivalence and its criteria in reference to the corpus resources including mostly translations. The study proves increasing usability of the InterCorp parallel corpus in translation lexicography.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.