Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest pojawiająca się od pewnego czasu w polszczyźnie frazeologiczna innowacja uzupełniająca wyjść z szuflady, która funkcjonuje w tekstach w trzech różnych znaczeniach, przybierając też różne formy derywacyjne i wariantowe. Po pierwsze, licznie poświadczone jest użycie zwrotu ktoś, coś wychodzi, wyszło z szuflady, który realizując schemat składniowy ktoś wychodzi z szuflady, wnosi znaczenie ‘ktoś upubliczniaswoją twórczość artystyczną lub naukową, wcześniej skrywaną, tworzoną tylko dla siebie lub niemającą szans na publikację’; a realizując schemat coś wyszło z szuflady, jest synonimem sensu ‘coś (jakieś przejawy działalności twórczej człowieka), wcześniej nieprezentowane szerszej publiczności, zostają upublicznione, zaprezentowane szerokiemu audytorium’. Po drugie, zwrot wyjść z szuflady jest elementem rodziny derywacyjnej innowacyjnych związków, z których część pozostaje względem siebie również w relacji wariancji, a mianowicie ktoś jest w szufladzie, ktoś wpadł w szufladę, ktoś trafił do (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś ucieka z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś wyszedł, w ychodzi z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś zamyka kogoś w (jakiejś, z czymś itp.) szufladzie, ktoś wyciąga kogoś z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady. Elementy tej rodziny, pozostając w relacjach derywacyjnych względem słabo poświadczonego w uzusie związku nienacechowanego być w szufladzie, wnoszą nowe znaczenia ingresywizacji, finalizacji i kauzatywizacji. Po trzecie, neofrazeologizm wyjść z szuflady w trzecim z opisanych znaczeń jest synonimem treści ‘zdecydować się na jakiś czyn, który w danych okolicznościach jest ryzykowny, trudny dla kogoś, kto ma się nań zdecydować’.
EN
The article contains an analysis of the supplementing phraseological innovation wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’], which has been appearing for some time in Polish; it has three different meanings and various derivative and variant forms. Firstly, in frequently quoted usage the phrase ktoś / coś wychodzi / wyszło z szuflady [‘somebody / something leaves / left a drawer’] following the syntactic pattern ktoś wychodzi z szuflady [‘somebody leaves a drawer’] means ‘somebody makes public their artistic or academic work, which was hidden and created only for the author without any chance to be published’; the pattern coś wyszło z szuflady [‘something left a drawer’] means ‘something (some manifestations of human creative activity) before unknown to the wider public has just been made public’. Secondly, the phrase wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’] is an element of the derivative family of innovative idioms, part of which are in variant relation to one another, namely ktoś jest w szufladzie, ktoś wpadł w szufladę, ktoś trafił do (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś ucieka z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś wyszedł, wychodzi z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś zamyka kogoś w (jakiejś, z czymś and the like) szufladzie, ktoś wyciąga kogoś z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady. Some elements of that family, which are in derivative relations with an unmarked and rare idiom być w szufladzie [‘to b e i n a drawer’], add new meanings of ingressiveness, finalisation and causativity. Thirdly, the neo-idiom wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’] means ‘to decide to do something that under the circumstances is risky and difficult for the person who is to make the decision’.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.