Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 53

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  górnictwo
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
EN
This article is devoted to discussing specific solutions in the field of environmental impact assessments of projects regulated by the Act of June 9, 2011 on Geological and Mining Law. Particular attention has been paid to recent changes in this area. They mainly concern the extension of the scope of exemptions from the obligation to obtain a decision on environmental conditions.
PL
Artykuł ten poświęcony jest omówieniu szczególnych rozwiązań w zakresie ocen oddziaływania na środowisko przedsięwzięć regulowanych ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze. Szczególna uwaga została poświęcona ostatnim zmianom w tym zakresie. Dotyczą one przede wszystkim rozszerzenia zakresu zwolnień od obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
EN
The coal mining industry in Poland belongs to the branches of industry currently breaking down. It is expressed by the liquidation of mines, whose number in 1989 equalled 70, while in 2010 – only 29; it is also visible in the steady decrease of coal extraction, from 177 million tonnes in 1989 to 77 million tonnes in 2009, whereas employment dropped from 415.7 thousand to 112 thousand, respectively. The decrease in extraction is connected with the process of transformation of the Polish economy and the necessity to adapt to the requirements imposed by the European Union, which required Poland to limit its production of electrical energy from coal. In this context, the situation of the coal mining industry is especially difficult. A question arises, what activities the department of mining has been undertaking in order to cope with these challenges. The article concentrates on innovative activities conducted by the mining industry. They have been presented in their organizational and technological spheres, including the main businesses functioning in the trade, namely Kompania Węglowa, consisting of 15 mines, Katowicki Holding Węglowy, comprising 4 mines, and Jastrzębska Spółka Węglowa, which consists of 5 mines, as well as the remaining mines functioning independently or within structures of other concerns. Innovative activities in the scope of branch management and organization of sales are described. Innovation in terms of technology consists in the introduction of new products, implementation of modern machinery and equipment for exploitation, as well as the monitoring of coal extraction and minimizing the negative impact on the environment.
PL
Artykuł dotyczy problemu produktywności pracy w polskiej branży górnictwa węgla kamiennego. W sytuacji, w jakiej znajduje się aktualnie polskie górnictwo, problematyka ta jest szczególnie istotna. Koszty pracy są bowiem głównym składnikiem kosztów produkcji węgla. Celem badań jest analiza porównawcza i ocena produktywności pracy w poszczególnych przedsiębiorstwach branży górnictwa węgla kamiennego w latach 2009-2013. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zasoby ludzkie nie są wykorzystywane efektywnie we wszystkich przedsiębiorstwach w branży. W poszczególnych przedsiębiorstwach górniczych bardzo zróżnicowana jest rentowność pracy i koszty pracy na 1 zatrudnionego oraz produktywność kosztów pracy. W artykule zwrócono szczególną uwagę na przyrosty kosztów pracy, mające miejsce w okresach w których jednocześnie odnotowuje się znaczący spadek wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Decyzje takie mogą skutkować poważnymi kryzysami finansowymi i mogą doprowadzić do upadłości przedsiębiorstwa.
EN
The article relates to the problem of workforce productivity in the Polish hard coal mining industry. This problem is highly important in a situation that the Polish mining industry is currently facing. The costs of workforce are the main element of the cost of coal production. The objective of research is to perform a comparative analysis and assessment of workforce productivity in the individual enterprises from the hard coal mining industry in the years 2009-2013. On the basis of the research conducted it was concluded that human resources are not used effectively in all the enterprises in the industry. There is varied workforce productivity and cost of workforce per 1 employee as well as productivity of cost of workforce in the particular mining enterprises. In the article a special attention is paid to the increase in cost of workforce taking place in the periods when a considerable fall in the enterprises’ financial results is observed as well. Such decisions may result in serious financial crises and may lead to the enterprise’s bankruptcy.
PL
Problem finansowania działalności zarówno operacyjnej, jak i strategicznej jest istotny w zarządzaniu finansami przedsiębiorstw. W przypadku niektórych branż konwencjonalne źródła kapitałów są trudno dostępne z uwagi na uwarunkowania rynku finansowego. Przykładem może być górnictwo, które dla zapewnienia rozwoju musi sięgać po alternatywne finansowanie charakterystyczne dla tej branży. Jednym z rodzajów takiego finansowania są agencje kredytów eksportowych, rozwijające swą działalność w kierunku wypracowania nowych modeli funkcjonowania. W artykule przedstawiono największe agencje kredytów eksportowych na świecie i wskazano ich cechy charakterystyczne na tle konwencjonalnych źródeł finansowania. Zidentyfikowano największe państwa finansujące, ale również pozyskujące takiego rodzaju kapitały w odniesieniu do branży górniczej.
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 1
|
issue 4
331-346
PL
Branża górnicza jest specyficzną, wysoce kapitałochłonną branżą o szczególnym znaczeniu dla gospodarki. W ostatnich latach branża ta, uznawana za znajdującą się w fazie schyłkowej, przechodzi stopniowe odrodzenie za sprawą rosnących cen alternatywnych nośników energii elektrycznej, takich jak gaz ziemny czy ropa naftowa oraz w związku ze zdecydowanie niższym niż oczekiwano wzrostem udziału odnawialnych źródeł energii w zaspokajaniu potrzeb energetycznych w Europie i na świecie. Dlatego też finansowanie przedsiębiorstw górniczych to temat nadal ważny i aktualny. W polskich warunkach model funkcjonowania przedsiębiorstw górniczych odbiega jeszcze od warunków typowych dla przedsiębiorstw funkcjonujących w gospodarce rynkowej. Polskie przedsiębiorstwa górnicze są w większości mocno zadłużone, charakteryzują się alarmującym poziomem wielu wskaźników finansowych. Przy czym Polska jest wiodącym producentem węgla kamiennego w Europie. W artykule dokonano próby identyfikacji strategii finansowych stosowanych w tych przedsiębiorstwach. Następnie skonfrontowano ją ze strategiami finansowania stosowanymi w światowym górnictwie. Celem badań była analiza porównawcza strategii finansowania działalności polskich i zagranicznych przedsiębiorstw górniczych. Celowi temu podporządkowano układ artykułu, w którym w pierwszej kolejności przedstawiono cechy podstawowych strategii finansowania działalności przedsiębiorstw z uwzględnieniem struktury kapitału oraz podstawowych wskaźników finansowych. Następnie przeprowadzono analizę strategii finansowania polskich i zagranicznych przedsiębiorstw górniczych z uwzględnieniem wybranych kryteriów oceny.
PL
W artykule przedstawiono wieloletnie zabiegi, by utworzyć w Krakowie wyższe studia górnicze. Pierwsze próby sięgają jeszcze przełomu XVIII i XIX w., kiedy to Hugo Kołłątaj w projekcie reformy Akademii Krakowskiej proponował umieszczenie nauki górnictwa w programie nauczania. W pierwszej połowie XIX w. powstał projekt instytutu górnictwa przy Szkole Głównej Krakowskiej (1816), a później katedry górnictwa w Instytucie Technicznym (1848). W 1867 r. projektowano nawet utworzenie przy Instytucie Technicznym osobnego wydziału górnictwa. Wszystkie późniejsze pomysły upadły po reorganizacji Instytutu Technicznego i utworzeniu na jego bazie średniej Państwowej Szkoły Przemysłowej. Pewną namiastką studiów górniczych był organizowany od 1885 r. w politechnice lwowskiej „kurs przygotowawczy dla kandydatów zawodu górniczego”, którego jednak nie udało się przekształcić w pełnoprawny wydział górniczy. Na początku XX w. zabiegi o założenie w Krakowie wyższej szkoły górniczej, przy wielkim poparciu Rady Miasta Krakowa oraz zaangażowaniu środowiska polskich inżynierów górniczych z inż. Janem Zarańskim na czele, znów przybrały na sile. Ukoronowaniem wieloletnich zabiegów było najwyższe postanowienie cesarza Franciszka Józefa z 31 maja 1913 r. o utworzeniu Akademii Górniczej w Krakowie. Nowo powołana uczelnia miała rozpocząć działalność w październiku 1914 r., niestety wybuch wojny przesunął ten moment na rok 1919.
EN
The article presents many years’ efforts to set up university level education for miners. The first attempts reach as far back as the turn of the 18th and the 19th century, which is when Hugo Kołłątaj suggested including mining science in the education syllabus in the Cracow Academy reorganization project. School (1816) (at present the Jagiellonian University) was set up, and later, of a chair of mining at the Technical Institute (1848). In 1967 it was even planned to established a separate mining department at the Technical Institute. All subsequent projects were dropped after the reorganization of the Technical Institute and founding the middle-level State Industrial School on its basis. A certain substitute for mining studies was „a preparatory course for mining profession candidates” organised at the Lviv Polytechnic from 1885, however the efforts of its transformation into a full mining faculty failed. At the beginning of the 20th century efforts to establish a university level mining school in Cracow, with great support of the Cracow City Council and the involvement of Polish mining engineers’ community under Eng. Jan Zarański’s leadership, increased. The ultimate achievement of many years efforts was the highest resolution of Emperor Franciszek Józef of May 31, 1913 on the establishment of a mining academy in Cracow. The newly founded university was to begin its activity in October 1914, unfortunately the outbreak of the war moved this moment to 1919.
EN
This paper presents changes in the functioning of hard coal mining in Poland in the period of development of free market economy, i.e. after 1989. During this period some attempts were made to bring the coal mining to remunerativeness. Five programmes of coal mining restructuring were implemented. Their main aim was the reduction of excessive production capacities. 23 coal mains were closed down in the period 1989–2003, especially in the northern and eastern parts of the coal basin, which include the areas where coal exploitation was the longest and coal resources are located under considerably urbanised areas, often within safety pillars (Bytom, Chorzów, Gliwice, Zabrze, Będzin, Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec). As a consequence, coal production fell from 177.4 million tonnes to 100.5 million tonnes and the employment decreased from 415.7 thousand to 135.7 thousand. An organisational structure is represented by three coal syndicates: Katowice Capital Group with 8 coal mines, Coal Campaign with 23 coal mines and Jastrzębie Coal Company with 5 coal mines.
PL
Z roku na rok można zaobserwować wzrost temperatury na świecie. Naukowcy alarmują, iż skutki zmian klimatu mogą być nieodwracalne. Ocieplający się klimat spowodował, iż Unia Europejska zaczęła przywiązywać dużą wagę do zahamowania tego procesu. Podjęła działania i wprowadziła politykę energetyczną dla całej Wspólnoty w postaci dyrektyw. Celem polityki UE jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w sektorze energetycznym, jak również zmniejszenie emisji CO2, m.in. poprzez redukcję węgla w produkcji energii, a do roku 2050 wyeliminowanie węgla z sektora energetycznego. Od wielu lat filarem polskiego sektora energetycznego jest węgiel, ze względu na zasoby tego surowca. Odnawialne źródła energii nie są najmocniejszą stroną w polskim sektorze energetycznym i stanowią niewielki procent. Jednakże z każdym rokiem udział ten systematycznie wzrasta. W artykule przedstawiono sytuację węgla w polskim sektorze energetycznym w dobie promowania przez Unię Europejską odnawialnych źródeł energii. W badaniu została również dokonana analiza SWOT węgla oraz OZE w polskim sektorze energetycznym. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie o konkurencyjność węgla jako paliwa w najbliższych latach
PL
Procesy restrukturyzacji przemysłu pociągają za sobą konieczność przystosowanie się poszczególnych firm i gałęzi do nowych warunków. Szczególnie trudna sytuacja zaznacza się w przemyślę węglowym, a w reformowaniu tej gałęzi występuje wiele trudności. Przedmiotem niniejszej analizy jest zaprezentowanie wyników działań związanych z reformowaniem górnictwa węgla kamiennego w wyniku wdrażania kolejnych programów naprawczych.
PL
W artykule autor porusza problem związany z bezpośrednim wpływem przełożonych na zasoby ludzkie w kopalniach węgla kamiennego. Motywowanie do bezpiecznych warunków pracy, pozwala na usprawnienie realizacji założeń wydobywczych oraz na organizacje pracy. Okazuje się, że w wielu przypadkach sposób kierowania musi być dopasowany do konkretnej sytuacji, do oczekiwań, możliwości oraz zachowań pracowników. Kierujący pracownikami musi także uwzględniać sytuację panującą na rynku i w najbliższym otoczeniu. Wybór sposobu kierowania powinien gwarantować nie tylko bieżące sukcesy kopalni, ale także równomierny rozwój pracowników, poprzez podnoszenie ich kwalifikacji i mobilizowanie do podejmowania coraz to nowych i ambitniejszych działań. Przełożony, wybierając odpowiedni dla sytuacji sposób kierowania, musi być nastawiony na współpracę z ludźmi, nie tracąc przy tym z oczu zasadniczych celów, które ma osiągnąć kopalnia.
PL
Artykuł przedstawia zarys historii kobiet w Wałbrzychu i okolicach w ciągu ostatnich dekad. Powstał on na podstawie wywiadów przeprowadzonych z mieszkanka- mi tego regionu. Historia Wałbrzycha i okolic to historia górnicza, której bohaterami są mężczyźni. W pierwszej części artykułu zarysowany jest obraz tradycyjnej rodziny górniczej, mającej model patriarchalny – mężczyzna pracuje w kopalni, kobieta zajmuje się domem, rodzina żyje w dostatku. W kolejnym rozdziale przedstawiona jest zmiana, jakiej model ten uległ w PRL – usamodzielnienie się i podjęcie pracy zawodowej przez kobiety, zwłaszcza w zakładach odzieżowych. Trzecia część dotyczy transformacji, w wyniku której zamknięte zostały wszystkie okoliczne kopalnie, a także inne zakłady pracy. Wspomniane jedynie są sposoby radzenia sobie z trudną sytuacją finansową. Zakończenie zarysowuje dalszą perspektywę badawczą – analizę strategii i taktyk radzenia sobie z biedą w warunkach współczesnych. Tekst skupia się na zmianie roli społecznej kobiet i ich metodach na jej wypełnianie. Artykuł stanowi pierwszy z planowanej serii tekstów analizujących sytuację kobiet w rejonie Wałbrzycha.
EN
The article presents a draft on women’s history in Wałbrzych and its surroundings during the last few decades. It is based on the interviews conducted among female citizens of this region. The history of Wałbrzych and surroundings is the history of mining, with men as its main figures. The first part of the article shows the traditional view of mining family, with its patriarchal model – a man working down a mine, a woman being a housewife, a family living in wealth. The next chapter presents a change of this model, which took place in the times of the Polish People’s Republic – women getting more independent, taking up jobs, especially in clothing industry. The third part talks about economic and social transformation after 1989 and its result: closing all mines and many other workplaces in the region. The ways of dealing with the difficult financial situation are mentioned. The last part presents some further study perspectives, such as the analysis of contemporary strategies and tactics of dealing with poverty. This text focuses on the change of women’s social role and is the first article from the planned series of texts analysing the situation of women in Wałbrzych and surroundings
PL
Artykuł zawiera recenzję książki wydanej nakładem Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, poruszającej temat górniczych miejsc pamięci. W trzech górniczych regionach krajobraz miejsca dopełniają pomniki, rzeźby, monumenty i tablice, które mają za zadanie przypominać o katastrofach górniczych, wydarzeniach i ludziach, których często niemiecko brzmiące imiona historia już wymazała z tablic pamiątkowych, a nawet nagrobnych. Książka porusza aspekty prawne oraz społeczne zagadnienia związanego z miejscami pamięci pracy górniczej. Publikacja jest wynikiem projektu edukacyjno-badawczego i stanowi swoisty przewodnik po tych szczególnych miejscach pamięci.
PL
W artykule badawczym dokonano analizy wybranych aspektów działalności innowacyjnej przedsiębiorstw górniczych w latach 2009–2011. W badanym okresie poziom innowacyjności przedsiębiorstw górniczych kształtował się powyżej średniej notowanej w sektorze przedsiębiorstw przemysłowych. Wpłynęło to na poprawę pozycji ekonomiczno-finansowej spółek wydobywczych, które pokazywały rosnące wyniki finansowe, jak również wzrastające wskaźniki rentowności sprzedaży oraz płynności finansowej. Badania działalności innowacyjnej w latach 2009–2011 pokazują, że odsetek przedsiębiorstw górniczych, które wprowadziły innowacje procesowe był wyższy aniżeli tych, które wdrożyły innowacje produktowe. W 2011 r. odnotowano rekordowo wysoki odsetek przedsiębiorstw górniczych, które wprowadziły innowacje produktowe (22,7%) oraz procesowe (45,5%). Dla porównania, w 2011 r. prawie jedna czwarta przedsiębiorstw górniczych wprowadziła innowacje organizacyjne, natomiast niespełna co dziesiąty podmiot z branży wydobywczej wdrożył innowacje marketingowe. W latach 2009–2011 nastąpił wzrost nakładów finansowych przedsiębiorstw węglowych na działalność innowacyjną, przy czym struktura wydatków nie uległa znaczącym zmianom. W 2011 r. przedsiębiorstwa górnicze, podejmując działalność innowacyjną, angażowały przede wszystkim środki własne (86% ogólnej kwoty nakładów na działalność innowacyjną) oraz korzystały z zewnętrznych źródeł finansowania, w tym z leasingu finansowego (14% ogólnej kwoty nakładów na działalność innowacyjną). Analiza struktury nakładów na działalność innowacyjną w przedsię-biorstwach górniczych w 2011 r. pokazuje, że przeważają wydatki na nakłady inwestycyjne oraz działalność o charakterze badawczo-rozwojowym. Łącznie na realizację przedsięwzięć o charakterze innowacyjnym polskie górnictwo wydatkowało w 2011 r. kwotę 3,31 miliarda złotych. Pomiar efektów działalności innowacyjnej przedsiębiorstw jest procesem niezwykle złożonym oraz skomplikowanym. W badanym okresie nie wykazano prostej zależności między wielkością nakładów na działalność innowacyjną a wzrostem wskaź-ników technicznych, ekonomicznych lub finansowych, charakteryzujących górnictwo węgla kamiennego. W 2011 r. spółki węglowe osiągnęły zaledwie 0,2% przychodów ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych, w wartości przychodów ze sprzedaży ogółem. Z drugiej jednak strony odnotowano wzrost wydajności oraz spadek wskaźnika kosztów. Nie budzi wątpliwości, że w najbliższych kilku latach podjęte przez przedsiębiorstwa górnicze działania innowacyjne dadzą wymierne rezultaty, umożliwiając tym samym budowanie przewagi konkurencyjnej opartej na wiedzy i innowacyjności, które będą stanowić podstawowy czynnik długookresowego rozwoju przedsiębiorstw górniczych.
EN
In his research article, the author carried out an analysis of the selected aspects of innovative activities carried out by mining enterprises in the years 2009–2011. In the period in question, the level of mining enterprises’ innovativeness was above the average noted in the sector of industrial enterprises. It affected improvement of the economic and financial position of mining companies which showed growing financial performance as well as increasing ratios of sales profitability and liquidity. The surveys of innovative activities in 2009–2011 show that the per cent of the mining enterprises, which had introduced process innovation was higher than those which had introduced product innovation. In 2011, there was noted the record high per cent of mining enterprises that had introduced product (22.7%) and process (45.5%) innovations. To compare, in 2011, almost one fourth of mining enterprises introduced organisational innovation, whereas less than one tenth entity in the mining industry implemented marketing innovation. In 2009–2011, there took place growth of mining enterprises’ financial outlays on their innovative activities; it must be said that the structure of spending did not undergo any significant changes. In 2011, mining enterprises, undertaking innovative activity, employed, first of all, their own means (86% of the total amount of outlays on innovative activities) and availed themselves of external financing sources, including financial lease (14% of the total amount of outlays on innovative activities). Th e analysis of the structure of investment in innovative activities at mining enterprises in 2011 shows that there prevail expenses on capital investment and activities of the research and development nature. In aggregate, the Polish mining industry spent in 2011 on implementation of projects of the innovative nature the amount of 3.31 billion zlotys. Measurement of effects of enterprises’ innovative activities is an extremely complex and complicated process. In the period in question, there is not shown a simple dependence between the volume of outlays on innovative activities and growth of technical, economic or financial indices characterising hard coal mining. In 2011, coal companies reached merely 0.2% of proceeds on sales of new products or substantially improved ones in the value of total sales. On the other hand, there was noted growth of profitability and decline of cost index. There is no doubt that in the next few years the undertaken by mining enterprises innovative measures will yield measurable effects, thus enabling building a competitive advantage based on knowledge and innovativeness, which will be a basic factor of the long-term development of mining enterprises.
PL
W artykule opisano miejsce wydobycia żwirów w Trzcianie koło Dukli, w dolinie rzeki Jasiołki, sąsiadujące z obszarami Natura 2000. Zestawiono przedmioty ochrony sieci Natura 2000 w pobliżu kopalni odkrywkowej. Scharakteryzowano zarówno pozytywne, jak i negatywne środowiskowo aspekty wydobycia kruszyw naturalnych. Przedstawiono rzeczywiste oddziaływanie czynnych żwirowni na środowisko, w tym na obszary Natura 2000, znajdujące się w pobliżu miejsc eksploatacji kruszywa. Inwestycja wzbogaca siedliska nadrzeczne i dolinowe, tworząc nowe miejsca dla rozrodu i bytowania płazów, gniazdowania oraz żerowania ptaków oraz zwiększając lokalną bioróżnorodność flory i fauny. Rekultywacja jest jedną z metod umożliwiających zmniejszenie uciążliwości po odkrywkowej eksploatacji.
EN
The article discusses gravel extraction site in Trzciana near Dukla, in the Jasiołka river valley, neighboring on the Natura 2000 areas. It presents Natura 2000 protected species near the opencast mine. Both positive and negative environmental aspects of ore extraction were described. The real impact of operational gravel mines on the environment was discussed, including the impact on the Natura 2000 areas, located in the vicinity of ore extraction sites. The investment enriches riverside and valley habitats, creating new sites for the reproduction and conditions of life for amphibians, nesting and preying of birds and increasing a biodiversity of the fauna and flora. It has been shown that land rehabilitation is one of the methods allowing for reducing inconvenience after opencast mining.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.