Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  gmina Szadek
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule zaprezentowano dysproporcje postaw wyborczych mieszkańców gminy Szadek podczas głosowań w 2019 r. Wybory, które odbyły się w zeszłym roku, miały charakter zarówno ponadnarodowy (wybory do Parlamentu Europejskiego), jak i krajowy (wybory parlamentarne). Zachowania wyborcze, które uwzględniono w pracy, obejmowały poparcie dla poszczególnych partii oraz frekwencję. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy tradycyjny model podziału polskiej sceny politycznej (oś interesów i oś wartości) jest nadal zauważalny na obszarach miejsko-wiejskich, charakteryzujących się określonymi cechami historyczno-kulturowymi.
EN
The article highlights variation in electoral choices of Szadek municipality inhabitants in 2019 parliamentary elections, which had both supranational (to the European Parliament) and national (Polish parliament) character. The electoral choices presented in this study include support for the different parties and election turnout. The aim of the study is to provide answers to the question whether the traditional model of Polish political scene division (interest axis and value axis) is still valid in urban-rural areas characterized by specific historical and cultural features.
PL
Artykuł obejmuje próbę zbadania genezy oraz rozwoju sieci szkolnictwa podstawowego na obszarze gminy miejsko-wiejskiej Szadek w jej współczesnych granicach. Analizy objęły wybrane obiekty oświatowe utworzone w mieście Szadek i okolicznych wsiach. Wykorzystano w tym celu wybrane dokumenty, akta prawne a ponadto źródła prasowe i dane statystyczne. Na potrzeby artykułu dokonano periodyzacji dziejów szkolnictwa podstawowego na badanym obszarze. W pierwszej części autorzy przeanalizowali rozwój szkół w okresie przedrozbiorowym, a następnie przedstawili wyniki analogicznych studiów w odniesieniu do okresu rozbiorów oraz ostatniego stulecia (1918–2018).
EN
The article examines the origin and development of primary education network in Szadek municipality in its present boundaries. The analysis covers chosen educational facilities in the town of Szadek and in the surrounding villages. The material used in the study includes selected documents, legal acts, press information and statistical data. For the purposes of the article, the history of primary education in the studied area was divided into periods. First, the pre-partition period was analysed, then the time of the Partitions, and finally the past century (1918–2018).
EN
The article discusses the natural determinants of the development of wind energy in the municipality of Szadek. Of primary importance for the decision on the construction of wind power stations are wind conditions in the area. Szadek and the surrounding rural areas are in III zone of wind energy, which means that wind power resources are about 500–1000 kwh/m2/year. In these conditions the construction of wind power plants is economically profitable. 26 wind turbines have been constructed in Szadek municipality. The majority of them are located in the central belt of moraine heights on the axis north-south, which is an agriculturally used area, but the crops cultivated here do not have an adverse effect on air movement.
PL
W artykule przedstawiono warunki przyrodnicze rozwoju energetyki wiatrowej w gminie Szadek w zachodniej części regionu łódzkiego. Podstawowe znaczenie dla decyzji o budowie siłowni wiatrowych mają warunki wietrzne występujące na obszarze gminy. Miasto Szadek i otaczające go tereny wiejskie gminy znajdują się w III strefie energetycznej wiatru, co oznacza, że wielkość wiatrowych zasobów energetycznych wynosi około 500‒1000 kWh/m2/rok. W tych warunkach budowa siłowni wiatrowych jest opłacalna z punktu widzenia ekonomicznego. Na terenie gminy wybudowano w związku z tym 26 wiatrowych urządzeń energetycznych. Większość z nich zlokalizowana jest w centrum gminy w szerokim pasie o przebiegu północ–południe. Siłownie wzniesiono na powierzchni równinnej wysoczyzny morenowej, zbudowanej z gliny zwałowej. Eksponowana na działanie wiatru równina użytkowana jest rolniczo. Występujące tu głównie uprawy zbóż i roślin okopowych nie hamują w sposób istotny ruchu powietrza, co sprzyja energetycznemu wykorzystaniu siły wiatru.
EN
The paper presents results of geographical and historical research on morphogenesis and changes in spatial structures of villages in the western part of Szadek municipality. 32 villages west of the river Pichna have been examined. The research was based on historical cartographic sources, including topographic maps and archival plans of these settlements. A comparative analysis of these materials, from a dynamic perspective, made possible the reconstruction of the initial spatial structures and their subsequent transformations. The origins and processes of evolution of rural structures are discussed in the context of development of settlement in this area, based on source documents from the Middle Ages up to the 20th century.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badań geograficzno-historycznych dotyczących zagadnień morfogenezy i zmian rozplanowania wsi w zachodniej części współczesnej gminy Szadek. Szczegółowej analizie poddano 32 punkty osadnicze położone na zachód od koryta rzecznego Pichny Szadkowickiej lub leżące w bezpośrednim jego sąsiedztwie. W badaniach wykorzystano historyczne źródła kartograficzne, w tym mapy topograficzne oraz archiwalne plany poszczególnych jednostek osadniczych. Ich analiza porównawcza w ujęciu dynamicznym dała podstawę do rekonstrukcji inicjalnych struktur przestrzennych oraz ich późniejszych zmian. Pochodzenie i proces kształtowania układów ruralistycznych omówiony został w kontekście rozwoju osadnictwa na badanym obszarze, dzięki wykorzystaniu źródeł dokumentowych oraz statystyczno-opisowych od okresu średniowiecza do XX w. Uwzględniono m.in. metrykę historyczną wsi, proces lokacji na prawie niemieckim, rozwój i zanik stosunków folwarcznych. Na tle zjawiska transformacji morfologicznej w XIX i XX w. udało się zidentyfikować przykłady układów przestrzennych pochodzenia feudalnego, w tym nieregularne wsie drogowe z blokowo-pasmowym układem działek, relikty ulicówek z układem niwowym rozłogów oraz dobrze zachowane w krajobrazie kulturowym dawne struktury dworsko-folwarczne.
EN
The article presents results of research in the field of historical geography of settlement, devoted to the morphogenesis and changes in the layout of villages in the eastern part of Szadek municipality. This part comprises 38 settlements located east of the river Pichna, with the exception of villages directly adjoining the river bed. The research included the study of historical cartographic sources, including topographic maps and archival plans of the villages. The use of retrospective and progressive methods made it possible to reconstruct the original layouts and their later transformations. The origins and changes in the spatial structures are presented against the background of the development of settlement in this area. In this context, analysis was carried out of selected sources as well as statistical and descriptive documents, spanning the period from the Middle Ages up to the 20th century. The comparative research covered the oldest records, changes in village sizes, the process of location under German law, and the rise and decline of the manorial system.
PL
Artykuł ukazuje wyniki badań z zakresu geografii historycznej osadnictwa poświęcone kwestii morfogenezy i zmian rozplanowania wsi usytuowanych we wschodniej części współczesnej gminy Szadek. Zaliczono do niej 38 jednostek osadniczych położonych na wschód od biegu Pichny Szadkowickiej, z wyjątkiem osad leżących w bezpośrednim sąsiedztwie jej koryta. Na potrzeby pracy dokonano kwerendy historycznych źródeł kartograficznych, w tym map topograficznych oraz archiwalnych planów badanych wsi. Dzięki zastosowaniu metod retrospektywnych oraz progresywnych możliwe stało się dokonanie rekonstrukcji pierwotnych form rozplanowania oraz ich późniejszej transformacji. Geneza i zmiany układów przestrzennych zaprezentowane zostały na tle rozwoju osadnictwa na badanym obszarze. W tym kontekście poddano analizie wybrane źródła dokumentowe oraz statystyczno-opisowe od okresu średniowiecza do XX w. W badaniach porównawczych wzięto pod uwagę najstarsze wzmianki źródłowe, zmiany wielkości wsi, proces lokacji na prawie niemieckim oraz rozwój i proces zaniku struktur folwarcznych. W pracy uwzględniono analizę regulacji morfologicznych w XIX i XX w., głównie w zakresie procesów komasacyjno-separacyjnych i parcelacyjnych. Mimo istotnych zmian rozplanowania udało się wykazać w krajobrazie kulturowym pozostałości średniowiecznych wsi nieregularnych z blokowo-pasmowym układem rozłogów, dobrze zachowane ulicówki z układem niwowym pól oraz dawne założenia dworsko-folwarczne.
PL
Wybudowane w latach 1970–2018 osiedle budownictwa jednorodzinnego „Szadkowice–Ogrodzim” ze względu na swoją powierzchnię, liczbę i kubaturę budynków uważane jest za największą inwestycję mieszkaniową w gminie Szadek z okresu powojennego (po 1945 r.). Osiedle reprezentuje odmienny zespół wartości, wynikających z nieokreślonego dla całości programu ideowego, przyjmowanych w różnych okresach powstawania założeń układu przestrzennego. W niektórych fragmentach dążono do spójnej formy architektonicznej zabudowy i charakterystyki technicznej budynków. To znaczące dzieło przestrzenne okresu powojennego w sąsiedztwie małego miasta, jakim jest Szadek, jest cennym przykładem koncepcji urbanistycznej na terenach wiejskich obrzeży miast. Artykuł niniejszy ma na celu dokonanie szeroko rozumianej oceny stanu założenia, po prawie 50 latach od rozpoczęcia budowy.
EN
The single-family housing estate “Szadkowice–Ogrodzim”, built in 1970–2018, is considered the largest residential investment project of the post-war period (after 1945) in the municipality of Szadek in terms of area, number and volume of buildings. The estate represents a diverse set of values, which results from an unspecified ideological program ad-opted at various times in the formation of spatial layout assumptions. In some parts, a coherent architectural form of buildings and technical characteristics was sought. This article attempts to make a broadly understood assessment of the condition of this estate after almost 50 years from the commencement of construction. This large-scale project, carried out in the post-war period in the vicinity of a small town, Szadek, is a valuable example of urban planning in rural areas surrounding the city. Despite the supra-local value of the “Szadkowice–Ogrodzim” housing estate, it has rarely been the subject of studies and publications.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących procesu parcelacji majątków folwarcznych i likwidacji serwitutów, jakie miały miejsce w okresie międzywojennym. Szczegółowe analizy na podstawie przeprowadzonej kwerendy archiwalnej objęły dwie jednostki osadnicze położone na obszarze współczesnej gminy Szadek, tzn. wsie Boczki i Rzepiszew. W pierwszej części artykułu zaprezentowano wybrane aspekty prawno-administracyjne, związane z realizacją reform rolnych oraz strukturę przestrzenną majątków ziemskich istniejących w badanym okresie na terenie gminy. W dalszej części opracowania przedstawiono wyniki studiów nad przebiegiem parcelacji wsi i likwidacji serwitutów na wybranych przykładach, uwzględniając kwestie prawne analizowanych procesów oraz ich reperkusje w postaci przemian struktur osadniczych.
EN
The article presents the results of research on the process of manor land parcelling and abolition of easement, which took place in the interwar period. A detailed analysis based on archival queries covers two settlement units located in the area of the contemporary Szadek commune: the villages of Boczki and Rzepiszew. The first part of the article presents the legal and administrative aspects related to the implementation of agricultural reforms and the problem of spatial structure of landed estates existing in the analyzed period in Szadek commune. The next part of the study presents the results of research on the origin and course of land parcelling and the abolition of easement on selected examples, taking into account the legal issues of the analyzed processes and their repercussions including changes in settlement structures.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.