Search results

1

Rola budżetu bieżącego w gospodarce finansowej gmin i miast na prawach powiatu

100%

Krzemińska A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 521

89-98

PL

Gminy prowadzą gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Jedną z zasad obowiązujących te jednostki przy jego opracowywaniu jest zasada równowagi budżetowej. Ustawa o finansach publicznych z 2009 r. wprowadziła regulacje w zakresie równoważenia budżetu jednostek samorządu terytorialnego, które polegały na konieczności równoważenia budżetu tych jednostek w części bieżącej. Nastąpiło przeformułowanie gospodarki finansowej tych jednostek na generowanie większej nadwyżki operacyjnej w celu prowadzenia przez nie działalności inwestycyjnej. Celem artykułu jest zbadanie, czy istniejący obowiązek równoważenia budżetu bieżącego może w znaczący sposób wpływać na kierunki rozdysponowania środków publicznych przez gminy, ze szczególnym uwzględnieniem wydatków bieżących, oraz ograniczyć poziom realizacji zadań przez te jednostki. Badaniem objęto gminy i miasta na prawach powiatu województwa wielkopolskiego i lubelskiego.

2

Problem wydajności przejmowanych wpływów z wybranych podatków w gminach wiejskich

80%

Olejniczak J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 485

326-339

PL

Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja hipotezy o malejącym znaczeniu dochodów podatkowych z podatków, w przypadku których gminy nie mają władztwa podatkowego, lecz jedynie czerpią środki finansowe dla budżetów gmin wiejskich. W celu weryfikacji hipotezy przeprowadzona została analiza statystyczna danych o wielkości wpływów ze wspomnianych podatków pochodzących ze sprawozdań z wykonania budżetów gmin w latach 2013–2015. Podjęte badania wskazały, iż od 2010 roku, mimo wzrastającego udziału dochodów własnych w dochodach ogółem, w przypadku zarówno ogółu gmin, jak i gmin wiejskich obserwowalny jest spadek uzyskiwanych przez wszystkie gminy dochodów nominalnych z analizowanych podatków, co skutkuje spadkiem ich udziałów w dochodach ogółem. Podsumowując, należy wskazać, iż badane źródła dochodów mają w większości gmin wiejskich marginalne znaczenie ze względu na słabą bazę podatkową w większości badanych gmin wiejskich.

3

Terytorialne zróżnicowanie nadwyżki operacyjnej i inwestycji w gminach i miastach na prawach powiatu województw wielkopolskiego i lubelskiego

80%

Krzemińska A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 509

199-210

PL

Obowiązywanie od 2011 r. wymogu równoważenia budżetu jednostek samorządu terytorialnego w części bieżącej, a od 2014 r. indywidualnego wskaźnika zadłużenia, wyliczanego na podstawie nadwyżki operacyjnej, skutkowało przeformułowaniem gospodarki finansowej tych jednostek na generowanie większej nadwyżki operacyjnej w celu prowadzenia przez te jednostki działalności inwestycyjnej. Wzrosło tym samym znaczenie nadwyżki operacyjnej w budżecie jednostek samorządowych. Im wyższa jest jej wartość, tym większe są możliwości realizacji inwestycji przez te jednostki. Celem artykułu jest analiza i ocena zróżnicowania nadwyżki operacyjnej i wydatków inwestycyjnych w gminach i miastach na prawach powiatu województw wielkopolskiego i lubelskiego. Realizacji celu posłużyła analiza takich wskaźników, jak średnie dochody i wydatki bieżące, wynik operacyjny oraz wydatki majątkowe. Dokonano również charakterystyki badanych województw i gmin.

4

Ocena sytuacji finansowej gmin z wykorzystaniem metody k-średnich

80%

Dawid D.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2020

|

vol. 65

|

issue 7

26-46

PL

Dynamiczne zmiany zachodzące w gospodarce, a także nowelizacje prawa mające wpływ na działalność jednostek samorządu terytorialnego rodzą potrzebę bieżącej oceny ich sytuacji finansowej. Celem badania przedstawionego w artykule jest dokonanie oceny sytuacji finansowej gmin. Sytuację tę określono za pomocą czterech zmiennych: dochody ogółem per capita, wartość zobowiązań ogółem per capita, wartość wydatków inwestycyjnych per capita oraz wynik operacyjny per capita. W analizie posłużono się danymi za lata 2016–2018 pochodzącymi z Banku Danych Lokalnych GUS i z Ministerstwa Finansów. Jako metodę badawczą wykorzystano algorytm grupowania metodą k-średnich. Z badania wynika, że o ile w latach 2016 i 2017 sytuacja finansowa gmin była stabilna, o tyle w całym analizowanym okresie wzrosło zadłużenie większości badanych jednostek. W 2018 r. uwidoczniły się największe różnice między gminami. Udział gmin o najgorszej sytuacji finansowej zwiększył się z ok. 3,3% w 2016 r. do 7,9% w 2018 r., co w połączeniu z kryzysem w 2020 r. spowodowanym pandemią Covid-19 może w przyszłości doprowadzić do dużych trudności finansowych gmin.

5

Budżet zadaniowy w gminach województwa warmińsko-mazurskiego

80%

Dynowska J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 471

126-134

PL

Celem artykułu jest diagnoza stanu wdrożeń budżetu zadaniowego w gminach województwa warmińsko-mazurskiego oraz ocena stopnia przygotowania gmin do opracowania budżetu w układzie zadaniowym. Artykuł ma również na celu identyfikację pozytywnych i negatywnych efektów wdrożenia budżetu zadaniowego. Badania przeprowadzone wśród 45 gmin województwa warmińsko-mazurskiego wykazały, że jedynie w 4 gminach wdrożono budżet zadaniowy. Ponad połowa badanych jednostek nie podjęła żadnych kroków w kierunku wdrażania budżetu w układzie zadaniowym. Pozostałe gminy tworzą bazy mierników, dokonują podziału zadania na podzadania, opisują zadania z uwzględnieniem finansowania oraz szkolą swoich pracowników. Największą obawę przed wdrożeniem budżetu budzi pracochłonność i długotrwałość procesu tworzenia budżetu oraz ustalenie kosztów poszczególnych zadań i szczegółowy opis tych zadań.

6

Kapitał społeczny pracowników gmin jako czynnik rozwoju lokalnego

80%

Stypułkowski W.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2012

|

vol. 25

231-239

PL

Kapitał społeczny zaliczany jest do jednego z istotnych, endogenicznych czynników rozwoju lokalnego. Zaufanie partnerów lokalnych i wynikająca stąd wzajemność pozwala na szybszą wymianę gospodarczą. W kontekst ten wpisuje się poziom kapitału społecznego pracowników gmin. To właśnie podstawowe jednostki samorządu terytorialnego są podmiotami w znaczny sposób kształtującymi rozwój lokalny za pomocą dostępnych instrumentów przyczyniając się tym samym do modernizacji regionu. Działania te zależą w dużej mierze od osób je wykonujących, w tym ich kapitału społecznego, którego wysoki poziom umożliwia lepsze wykorzystanie pozostałych kapitałów: materialnego i ludzkiego. W opracowaniu przedstawiono również problem niskiego poziomu kapitału społecznego pracowników gmin województwa podlaskiego.

EN

Social capital is considered to be one of the most important, endogenous factors of local development. Trust of local partners and reciprocity allows for faster economic exchange. All the above mentioned are strongly connected with the level of social capital of municipalities’ employees. It is the basic units of local government entities that do shape local development by available instruments and thus contribute to the modernization of the region. These activities depend largely on the people performing them, including their social capital whose high level allows for a batter use of other capital materials: physical and human capital. The paper also presents the problem of a low social capital of municipalities’ employees in Podlaskie voivodship

7

Refleksje nad zasadnością funkcjonowania przyjętego modelu redystrybucji poziomej w polskich gminach w kontekście poziomu ich rozwoju na przykładzie gmin wiejskich

80%

Olejniczak J.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 2

|

issue 3

303-314

PL

Podstawowym celem artykułu jest analiza zasadności przyjmowania wskaźnika podstawowych dochodów podatkowych (PDP) per capita jako wyznacznika naliczania kwoty podstawowej części wyrównawczej subwencji ogólnej. Dla osiągnięcia powyższego celu w artykule na podstawie dostępnej literatury przedmiotu skonstruowano wskaźniki rozwoju gmin, które następnie zestawiono ze wskaźnikami PDP per capita w poszczególnych gminach. W efekcie porównania wskaźników zaproponowano podział gmin na kategorie wskazujące na zapotrzebowanie na subwencję o charakterze wyrównawczym.

8

Polityka podatkowa gmin w kontekście samodzielności finansowej

80%

Kobiałka A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 488

68-75

XX

Celem artykułu była ocena wpływu polityki fiskalnej na wysokość dochodów gmin polskich w latach 2012-2015. Analizy możliwości realizowania samodzielnej gospodarki dochodowej gmin polskich dokonano w odniesieniu do dochodów ogółem i dochodów własnych. Skutki polityki podatkowej oceniono ze szczególnym uwzględnieniem obniżenia górnych stawek oraz udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień w zakresie podatków od nieruchomości i rolnego. Została przedstawiona również analiza wpływu zastosowanych ulg, zwolnień i umorzeń na wielkość dochodów własnych gmin w zakresie podatku od środków transportowych oraz podatku od spadków i darowizn, co do których gminy posiadają częściowe władztwo podatkowe. Dokonano oceny zmian struktury i dynamiki poziomu dochodów gmin i skutków polityki podatkowej. Przeprowadzone badania pokazały realny zakres władztwa podatkowego gmin oraz wskazały na znaczenie efektów polityki podatkowej dla samodzielności gmin.

9

Działalność promocyjna gmin w kontekście wspierania przedsiębiorczości (na przykładzie miasta Tarnobrzeg)

80%

Buś-Bidas A.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2012

|

vol. 8

300-313

EN

The main goal of this article is to present business promotional activities conducted by the local government of Tarnobrzeg town for stimulating internal and external investors to initiate and develop business undertakings in the municipality. The situation in Tarnobrzeg is far from satisfactory because there is no enough diversity and frequency in applying the promotional instruments. Furthermore, limited financial funds don’t allow this sort of activity to be sufficiently developed by the local government. A promotional strategy of the town is a chance here to enhance business promotional activities.

10

Lokalne bieguny wzrostu w Polsce (według budżetów gmin i przedsiębiorczości prywatnej)

70%

Dębski J.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2003

|

vol. 5

31-58

PL

Przemiany ustrojowe zapoczątkowane w 1989 roku spowodowały w Polsce dynamiczny rozwój prywatnej przedsiębiorczości, w tym głównie małych firm borykających się ciągle z wieloma trudnościami. W połowie ostatniej dekady XX wieku przekroczona jednak została symboliczna granica tej prywatyzacji, za jaką można uważać jej ponad 50%udział w ogólnej strukturze zatrudnienia. Obecnie odsetek ten jest znacznie wyższy...

11

Adekwatność dochodów JST do zakresu realizowanych zadań a problem ich samodzielności finansowej na przykładzie gmin oraz miast na prawach powiatu

70%

Surówka K.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 485

430-439

PL

Samorząd terytorialny, wykonując zadania, ma zagwarantowaną samodzielność i w tym zakresie podlega ochronie sądowej. Istotnym elementem samodzielności JST jest samodzielność finansowa. Na pojęcie samodzielności finansowej składa się samodzielność dochodowa, tzn. prawo jednostek samorządu terytorialnego do posiadania i kształtowania własnych dochodów, oraz samodzielność wydatkowa, tzn. niezawisłość w zakresie realizacji zadań własnych. Przedmiotem rozważań niniejszego opracowania jest przedstawienie zagadnień dotyczących samodzielności finansowej samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania podstawowych źródeł jego zasilania finansowego w środki pieniężne, umożliwiające wykonywanie zadań publicznych.

12

Waloryzacja rozwoju społeczno-gospodarczego gmin Polski – aspekt metodyczny

70%

Czernecki M.

Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie

|

2016

|

vol. 38

|

issue 1

80-89

EN

Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego jest miarą jakości życia oraz zamożności społeczeństwa. Monitorowanie tego wskaźnika pozwala na weryfikację prowadzonej polityki gospodarczej zarówno na szczeblu lokalnym jak i państwowym. Autor przedstawia waloryzację poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin w Polsce przy pomocy wybranych metod statystycznych w ujęciu dynamicznym oraz podejmuje się oceny zalet i wad wykorzystanych metod.

13

Local government expenditure in the Lublin voivodeship in 2010-2018

61%

Kobiałka A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2020

|

issue vol. 64, nr 6

103-114

EN

‘Gmina’ (i.e. a commune, a principal unit of administrative division in Poland) is required to perform specific tasks and incur expenditure related to its performance. Therefore, local government authorities must make decisions about the level and purpose of local expenditure. A particularly significant determinant of local development policy is expenditure on financing infrastructure investment. This paper aims to analyse and evaluate the expenditure level of ‘gminas’ located in Lublin voivodeship in 2010-2018. The analysis is based on a review of the dynamics of expenditure, its structure and level as well as changes in expenditure per capita. An area of special interest is the property investment expenditure of local government units. Communes in the Lublin voivodeship, similarly to those in the rest of Poland, have an increased amount of funds allocated to the performance of their tasks. A continuing increase in property expenditure can be observed, especially in the rural communes in the Lublin voivodeship, which is closely linked to the use of EU structural funds.

PL

Gminy zobowiązane są do realizacji określonych zadań i ponoszenia na te cele wydatków. Władze samorządowe w związku z tym muszą podejmować decyzje o poziomie wydatków gminnych i kierunkach ich wydatkowania. Szczególnie istotnym wyznacznikiem polityki rozwojowej gmin są wydatki finansujące realizację inwestycji infrastrukturalnych. Celem artykułu jest analiza i ocena poziomu wydatków gmin województwa lubelskiego w latach 2010-2018. Analiza opiera się na badaniu dynamiki wydatków, ich struktury oraz poziomu i zmian wydatków w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Szczególnym obszarem zainteresowania są wydatki inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego. Gminy województwa lubelskiego, podobnie jak gminy w kraju, przeznaczają coraz więcej środków na realizację powierzonych im zadań. Szczególnie widoczny jest stały wzrost wydatków majątkowych, zwłaszcza w gminach wiejskich województwa lubelskiego, co jest ściśle powiązane z wykorzystaniem funduszy strukturalnych z UE.

14

Decyzje o podziałach nieruchomości gminnych jako czynnik wspierający konkurencyjność szczecińskiego obszaru metropolitalnego

61%

Nowak M., Łaźniewska E.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

issue 4(38)

67-85

PL

Artykuł dotyczy decyzji o podziałach nieruchomości gminnych w gminach strefy zewnętrznej Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Każdy obszar metropolitalny dzieli się na centrum, czyli miasto główne, oraz strefę zewnętrzną, składającą się na gminy do miasta głównego bezpośrednio przyległe bądź też w inny sposób z nim funkcjonalnie powiązane. Realizacja funkcji metropolitalnych w strefie zewnętrznej obszaru metropolitalnego wpływa w istotnym stopniu na możliwości rozwojowe całego obszaru. Jedną z płaszczyzn współpracy w ramach obszaru metropolitalnego może być gospodarka nieruchomościami, w szczególności tymi, których właścicielami są poszczególne gminy, czyli nieruchomościami gminnymi.

EN

Article presents resolutions concerning divisions of estates in Szczecin Metropolitan Area. Each metropolitan area is divided into the centre, i.e. the main town, and the outer zone consisting of communes directly adjacent to the main town or in any other way functionally linked to it. The realization of metropolitan functions in the outer zone of the metropolitan area significantly affects the developing capability of the area. Divisions of the estates could be very important instrument of local development.

15

Budownictwo mieszkaniowe z udziałem środków publicznych w gminach

61%

Zaniewska H., Dąbkowski N., Thiel M.

Problemy Rozwoju Miast

|

2014

|

issue 4

49-57

PL

W artykule przedstawiono analizę i ocenę ustawowej działalności gmin w zakresie tworzenia warunków do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej poprzez aktywną politykę dotyczącą ilości, jakości i rozmieszczania przestrzennego budownictwa mieszkaniowego. Posłużono się przy tym informacjami z badań ciągłych Instytutu Rozwoju Miast (Informacje o mieszkalnictwie... 2009, 2010, 2011, 2012, 2013) prowadzonych w 20 wybranych miastach Polski zróżnicowanych przestrzennie i pod względem liczby ludności. Podjęcie tematu uzasadniały zarówno dane statystyczne dotyczące ogólnej sytuacji mieszkaniowej w Polsce, jak i raport OECD oceniający problem dostępności mieszkań w naszym i innych wybranych krajach europejskich.

EN

The article presents an analysis and evaluation of the statutory activities of municipalities in creating conditions to meet the housing needs of local communities through an active policy on the quantity, quality and distribution. The information used in the article comes from continuous study of Institute of Urban Development (Informacje o mieszkalnictwie… 2009, 2010, 2011, 2012, 2013) conducted in 20 selected Polish cities which varied spatially and in terms of population. An overall housing situation in Poland and the OECD report assessing the problem of availability of housing in Poland and other selected European countries prove the necessity of analysis of such kind.

16

Podatek od nieruchomości – ważne źródło dochodów gmin (na przykładzie miast-powiatów grodzkich woj. śląskiego)

61%

Czempas J.

Świat Nieruchomości

|

2009

|

issue 2(68)

52-61

PL

Celem artykułu jest przedstawienie, jakie znaczenie w budżetach gmin posiadały wpływy z podatku od nieruchomości od osób prawnych i fizycznych. W analizie uwzględniono lata 2004-2008 oraz 19 dużych miast o statusie powiatów województwa śląskiego. Wyniki wskazują na bardzo silne zróżnicowanie badanych miast ze względu na wielkość dochodów z omawianego podatku oraz ze względu na udział tej kategorii podatku w łącznych dochodach.

XX

The aim of the paper is presentation of the importance of incomes from real estates taxes paid by natural and legal persons in local communes budgets. The scope of the analysis were years 2004-2008 and 19 big cities from Silesian voivodship that act simultanously “counties”. The results indicate that there is a very strong diverstity of cities with respect to the value of incomes from the tax and to the share of the tax in total incomes.

17

Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach jako instrument zarządzania zrównoważonym rozwojem w skali lokalnej w Polsce

61%

Nowak M. J.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2012

|

issue 4(50)

111-125

PL

Organy gmin powinny realizować działania ukierunkowane na zrównoważony rozwój zarówno w wymiarze ekologicznym, ekonomicznym, jak i społecznym. Ważną rolę w tym kontekście odgrywają: procedura oceny oddziaływania danego przedsięwzięcia na środowisko oraz decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. Celem artykułu jest bardziej precyzyjne wskazanie, jaką rolę w zarządzaniu na szczeblu lokalnym pełni wydawana przez organy wykonawcze gminy decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. W artykule przeprowadzono analizę dwudziestu trzech gmin uwzględniającą liczbę i przeznaczenie wydawanych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

EN

Municipal authorities should implement measures in order to balance their ecological, economic and social development. In order to do that, they need a method of assessing the environmental impact and a decision regarding the environmental conditions. The aim of this paper is to assess the impact of such a decision, issued by the municipal executive authorities, on the local development management. The author attempts to explain all of the above-mentioned problems: he analyzes the number and object of decisions regarding environmental conditions in twenty-three municipalities. In addition, he carries out a survey among the representatives of municipalities in order to assess the impact of the decision on the system community management.

18

Czynniki ryzyka w systemie finansowym gmin

61%

Miszczuk M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

issue 40

171-180

PL

Gminy są podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Stanowią więc administrację pu-bliczną zlokalizowaną najbliżej obywatela. Zaspokajają zatem istotne potrzeby mieszkańców, gdyż finansują takie ważne dziedziny jak: oświatę i wychowanie, pomoc społeczną, gospodarkę komunalną, transport i łączność, kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, kulturę fizyczną, gospodarkę mieszkaniową. Ze względu na to, że ryzyko oznacza niepewność co do osiągnięcia założonych celów czy też możliwość urzeczywistnienia się czegoś niepożądanego, gminy podlega-ją ryzyku podobnie jak inne podmioty gospodarujące. Wynika to z nadrzędnego celu, jaki realizują gminy, tj. zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej. To zaspokajanie potrzeb może nie być realizowane efektywnie właśnie w wyniku oddziaływania różnych czynników na finanse gmin. Artykuł ma charakter poznawczy i porządkujący. Dotyczy identyfikacji i klasyfikacji czynni-ków ryzyka występujących w systemie finansowym gmin. Identyfikację tych czynników umożli-wiają przyjęte dwie klasyfikacje. Pierwsza z nich za kryterium przyjmuje kategorię, której to ryzyko dotyczy. Zgodnie z tym można wyróżnić ryzyko w zakresie realizowanych: dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Druga z kolei klasyfikacja dzieli te czynniki na zależne i nieza-leżne od gminy, czyli tkwiące wewnątrz i na zewnątrz jednostki. Najczęściej powtarzającym się zewnętrznym czynnikiem ryzyka we wszystkich kategoriach finansowych jest zmiana regulacji prawnych oraz sytuacja gospodarcza, a wewnętrznym niewła-ściwa praca urzędników. Innymi ważnymi czynnikami zewnętrznymi, potencjalnie zagrażającymi wykonanie dochodów czy powodujące wzrost wydatków, są zjawiska demograficzne.

EN

The basic local government unit is the gmina. Hence, gminas constitute public administration located closest to the citizen. They, therefore, satisfy essential needs of the citizens, because they fund such important branches as: education, social assistance, municipal services, transport and communication, culture and protection of cultural heritage, physical culture, housing. Due to the fact that risk is associated with uncertainty in terms of achieving the set goals or with the possibility to materialize something undesirable, gminas also undergo risk, similarly to other enterprises. This results from the main goal realized by gminas, that is satisfying needs of the local community. This move may not be carried out effectively due to various factors influencing finances of gminas. The article is of cognitive and ordering nature. It concerns the identification and classification of risk factors found in the financial system of gminas. The identification of such factors is possi-ble on the basis of the two accepted classifications. The first takes as a criterion a category that this risk concerns. According to this category, one can distinguish the risk in terms of the realized incomes, outcomes, revenues, and expenses. The other classification divides these factors into dependent on and independent of the gmina, that is those inside and outside of the unit. The most recurrent exterior risk factor in all the financial categories are the change of legal regulations and the economic situation, whereas the interior factor concerns incorrect work of officials. Other important exterior factors, which poten-tially threaten exercising income or cause the growth of expenditure, are demographic phenomena.

19

Aktywność samorządów i partycypacja społeczna w kreowaniu warunków sprzyjających rozwojowi lokalnemu

61%

Pomianek I.

Problemy Rolnictwa Światowego

|

2010

|

vol. 10(25)

|

issue 4

PL

Celem opracowania jest określenie roli jakości kapitału ludzkiego przedstawicieli lokalnych samorządów w rozwoju społeczno-gospodarczym gmin. Badania empiryczne przeprowadzono w 2008 r. w województwie warmińsko-mazurskim. Dla wszystkich gmin miejsko-wiejskich i wiejskich obliczono syntetyczny wskaźnik poziomu rozwoju społeczno gospodarczego przy zastosowaniu metody wzorca rozwoju Hellwiga, a następnie jednostki zaszeregowano w 3 klasy. Następnie badaniem ankietowym objęto obszar wiejski powiatów ziemskich, w których udział ludności wiejskiej w ludności ogółem (wskaźnik ruralizacji) przekraczał 50%. Badania wykazały, iż jakość kapitału ludzkiego przedstawicieli samorządów gminnych (mierzonego za pomocą posiadanego wykształcenia i reprezentowanej grupy zawodowej), a także aktywność obywatelska (wyrażona frekwencją w wyborach) oraz gospodarcza (mierzona wskaźnikami przedsiębiorczości) mieszkańców badanych gmin są dodatnio powiązane z poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego. W gminach, gdzie strategie rozwoju przygotowywano przy współudziale lokalnych liderów, odnotowywano większe sukcesy w ich realizacji.

EN

The aim of the paper is to determine the role of human capital quality of local authorities in the local socio-economic development. The research was carried out in Warmia and Mazury Province in 2008. A synthetic socio-economic development Hellwig index was calculated for all urban-rural and rural communes, grouping them into 3 classes. Further research was carried out in the rural area of land poviats with lower level of urbanisation. The analyses showed that the human capital quality of local authorities (measured by their education level and professional affiliation) as well as the social (expressed in elections attendance) and economic activity (measured with entrepreneurship indices) of population were positively correlated with the level of socio-economic development. Relatively greater successes in their plans’ realization were noticed in communes, where development strategies were worked out with local leaders.

20

Możliwości wykorzystywania przez gminy podatków i opłat do przejmowania pożytków z tzw. renty planistycznej – wybrane problemy

61%

Wójtowicz K. A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2016

|

vol. 50

|

issue 1

EN

The aim of the article is to indicate potential and actual opportunities for gminas (communes) to use taxes and charges to impound profits from “spatial planning rent”. The main conclusion of the paper is that in practice the local municipalities do not benefit from this source of revenue in financing the costs of land-use planning. In the future, this situation can not only affect the fiscal sustainability of the gminas, but also generate potential social conflicts related to the unequal distribution of benefits and costs of urban development.

PL

Celem artykułu jest próba wskazania potencjalnych i faktycznych możliwości partycypowania samorządu lokalnego w korzyściach z tytułu renty planistycznej, tkwiących w obowiązującym systemie podatków i opłat. Głównym wnioskiem płynącym z przeprowadzonych rozważań jest to, że mimo oparcia polskiego systemu gospodarki przestrzennej na zasadzie pokrywania kosztów zagospodarowania przestrzennego dochodami pozyskiwanymi przez samorządy w następstwie procesów planowania przestrzennego, w praktyce gminy w bardzo małym zakresie wykorzystują pożytki płynące z przejęcia renty planistycznej, a główną przyczyną tego stanu rzeczy są mankamenty konstrukcyjne podatków i opłat samorządowych. Powoduje to, że zobowiązania finansowe, zaciągane przez samorządy lokalne w związku z realizacją miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, muszą być spłacane z ogółu środków zgromadzonych w budżetach samorządowych, często przez ograniczanie zakresu i jakości innych zadań lokalnych. W przyszłości sytuacja ta może nie tylko naruszać stabilność fiskalną gmin, ale także generować potencjalne konflikty społeczne związane z nierównomiernym rozkładem korzyści i kosztów procesów urbanizacyjnych.

Refine search results

Rola budżetu bieżącego w gospodarce finansowej gmin i miast na prawach powiatu

Problem wydajności przejmowanych wpływów z wybranych podatków w gminach wiejskich

Terytorialne zróżnicowanie nadwyżki operacyjnej i inwestycji w gminach i miastach na prawach powiatu województw wielkopolskiego i lubelskiego

Ocena sytuacji finansowej gmin z wykorzystaniem metody k-średnich

Budżet zadaniowy w gminach województwa warmińsko-mazurskiego

Kapitał społeczny pracowników gmin jako czynnik rozwoju lokalnego

Refleksje nad zasadnością funkcjonowania przyjętego modelu redystrybucji poziomej w polskich gminach w kontekście poziomu ich rozwoju na przykładzie gmin wiejskich

Polityka podatkowa gmin w kontekście samodzielności finansowej

Działalność promocyjna gmin w kontekście wspierania przedsiębiorczości (na przykładzie miasta Tarnobrzeg)

Lokalne bieguny wzrostu w Polsce (według budżetów gmin i przedsiębiorczości prywatnej)

Adekwatność dochodów JST do zakresu realizowanych zadań a problem ich samodzielności finansowej na przykładzie gmin oraz miast na prawach powiatu

Waloryzacja rozwoju społeczno-gospodarczego gmin Polski – aspekt metodyczny

Local government expenditure in the Lublin voivodeship in 2010-2018

Decyzje o podziałach nieruchomości gminnych jako czynnik wspierający konkurencyjność szczecińskiego obszaru metropolitalnego

Budownictwo mieszkaniowe z udziałem środków publicznych w gminach

Podatek od nieruchomości – ważne źródło dochodów gmin (na przykładzie miast-powiatów grodzkich woj. śląskiego)

Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach jako instrument zarządzania zrównoważonym rozwojem w skali lokalnej w Polsce

Czynniki ryzyka w systemie finansowym gmin

Aktywność samorządów i partycypacja społeczna w kreowaniu warunków sprzyjających rozwojowi lokalnemu

Możliwości wykorzystywania przez gminy podatków i opłat do przejmowania pożytków z tzw. renty planistycznej – wybrane problemy