Search results

1

Die Bedeutung der Parlerbauten für die Backsteingotik. Über die Ähnlichkeit der Umgangschöre in Stargard und Neiße

100%

Adamski J.

Umění (Art)

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

3-25

EN

No, because the architects who designed them had a thorough knowledge of the leading Central European architectural centre of the time, which had been raised to the highest artistic standards by members of the well-travelled Parler family, who were actively engaged in the construction of the most important churches from Basel to Prague and Kolín on the Elbe. The master builder of the parish church in Nysa (unfortunately anonymous) and Hinrich Brunsberg, who in all likelihood was responsible for the choir in Stargard, drew on the same sources of inspiration, were probably interested in the same buildings, and studied their ground plan geometry, structural details, and forms of decoration. The reflections presented in this article focus on the mechanisms and routes of the transfer of forms in Central European architecture around the year 1400. At the same time, they throw light on the complex process taking place in one and the same building project, the process of the encounter between regional architectural characteristics, the individual solutions of the architect, and the general stylistic tendencies which had been spreading since the second half of the 14th century under the influence of the leading architectural centres of the Holy Roman Empire, with Prague to the forefront

CS

Předložený esej se zabývá vzájemnými podobnostmi chórových ochozů dvou gotických farních kostelů, které jsou pokládány za mistrovská díla cihlové architektury ve střední Evropě na přelomu 14. a 15. století - kostela Panny Marie v pomořanském Stargardu a kostela sv. Jakuba ve slezské Nise. Obě stavby jsou považovány právem za špičková architektonická díla doby kolem roku 1400 ve svém regionu. Neobjasněná zůstává zatím otázka po podobnosti půdorysové geometrie obou chórů, které se vyznačují vzácným motivem sudého počtu zlomů ve východním uzávěru. Jedná se tu o podobnost náhodného charakteru? To určitě ne, protože navrhující architekti disponovali hlubokými znalostmi tehdy vedoucího středoevropského centra architektury pozvednuté zástupci velice mobilní rodiny Parléřových, činnými na stavbách nejvýznamnějších kostelů od Basileje až po Prahu a Kolín nad Labem, na nejvyšší uměleckou úroveň. Bohužel anonymní, první stavitel farního kostela v Nise a Hinrich Brunsberg, velice pravděpodobný autor chóru v Stargardu, čerpali z týchž inspiračních zdrojů, zajímali se pravděpodobně o tytéž stavby a studovali jejich půdorysovou geometrii, strukturní detaily a ozdobné formy. Úvahy předkládané v tomto článku se dotýkají ústředního bodu otázky po mechanismech a cestách transferu forem ve středověké architektuře kolem roku 1400 a objasňují současně komplexní, na tomtéž stavebním projektu se odehrávající střetávání regionálních architektonických znaků a individuálních řešeních stavitele i všeobecnějších slohových trendů, které se rozšiřují po druhé polovině 14. století pod vlivem vedoucích architektonických center Svaté říše římské s Prahou v čele.

2

Living in the Sunken Place: Notes on Jordan Peele’s ”Get Out” as Gothic Fiction

88%

Bastos da Silva J.

Lublin Studies in Modern Languages and Literature

|

2019

|

vol. 43

|

issue 2

DE

Der Artikel enthält Zusammenfassungen nur in Englisch.

EN

The gothic imagination often expresses a sense of the instability and/or vulnerability of human identity, bearing either on specific individuals or on the species as a whole. The present article examines the 2017 film Get Out, written and directed by Jordan Peele, in order to highlight the ways in which its exploration of the abovementioned topic relates to the tradition of the gothic as it is recognisable in literary texts dating from as far back as the eighteenth century. Relevant titles include Walter Scott’s Count Robert of Paris and Robert Louis Stevenson’s Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde, as well as examples from film.

FR

L'article contient uniquement les résumés en anglais.

3

Homogotycki skandal według Michała Choromańskiego

88%

Sobolczyk P., Instytut Badań Literackich PAN P. P. H., Piotr Sobolczyk – adiunkt w Pracowni Poetyki Historycznej IBL PAN g. ś. w. n. M. U., psobolczyk@wp.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

vol. 03

PL

Artykuł wprowadza nieznaną na polskim gruncie kategorię "gay gothic" czy "queer gothic" i wskazuje jej antycypacje w badaniach Marii Janion. Zasadniczym przedmiotem rozprawy jest interpretacja powieści w odcinkach "Skandal w Wesołych Bagniskach" Michała Choromańskiego, wydana książkowo kilkadziesiąt lat po premierze prasowej. Jedna z hipotez sugeruje, że powieść ta mogła zainspirować Witolda Gombrowicza do napisania "Opętanych". Powieść Choromańskiego czytana jest jako pastisz powieści gotyckich i zarazem nagromadzenie ówczesnych kulturowych tropów homoseksualności (aluzje do dzieł Iwaszkiewicza, Witkacego, Czechowicza, Sobańskiego).

EN

The article introduces the category of "gaygothic " or “queer gothic”hitherto unknown in Poland and indicates its anticipations in Maria Janion’s work. The textfocuses on interpreting the episodic novel “Skandal w Wesołych Bagniskach [Scandal in Merry Swamps] by Michał Choromański, published in book form several decades after its original release in newspapers. One hypothesis suggests that this novel could inspire Witold Gombrowicz to write "The Possessed". Choromański’s novel is read as a pastiche of Gothic novels and at the same time contemporary accumulation of cultural tropes of homosexuality (allusions to works by Iwaszkiewicz, Witkiewicz, Czechowicz or Sobański).

4

Czy w "Strachopolis" Doroty Wieczorek straszy?

63%

Slany K.

Creatio Fantastica

|

2017

|

issue 1(56)

7-23

EN

The article Are There Monsters in Dorota Wieczorek’s Strachopolis? analyzes selected elements of the topos of fear in the aponymous IBBY-awarded children’s novel. The author is interested in the contemporary version of the topoi of fear embedded in the landscape of globalized existence affected by the phenomenon of supermarketization and consumerism. In the article, the topic of fear highlighted by Wieczorek, is reinterpreted through the prism of a number of sociological theories, notably, Marc Augé’s concept of non-places, Zygmunt Bauman’s postmodern construct of “liquid life”, and Jeffrey J. Cohen’s cultural theory of monster. In Wieczorek’s novel, “monster” is a social metaphor for the excluded whom Bauman has called homo sacer. Their societal degradation in the fairy-tale futuristic metropolis is conditioned upon the post-panopticon power, exercised as persecution of the “Other’s” ethnic and gender identity. The excluded are thus outsiders, if not the discarded “social pariahs”. Besides presenting the sociological and cultural theme of the monstrum, the article further discusses the strategy of carnivalization put forward by Bachtin. This shift leads to the victory of the Others-Monsters as subjects within the liquid modernity. It makes the novel intriguing both on the textual and didactic plane.

5

G(n)o(s)tycyzm Female queer gothic, gnoza i dyskurs o kobiecej potworności (o „Almie” Izabeli Filipiak)

63%

Sobolczyk P., Instytut Badań Literackich PAN P. P. H., Piotr Sobolczyk – dr p. I. P. O. b. l. p. i. h. X. i. X. w. t. q. g. k. p. t. r. a. d. N. p. T. M. p. d. H., piotr_sobolczyk@op.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2015

|

vol. 04

PL

Artykuł proponuje interpretacje słabo opisanej powieści Izabeli Filipiak „Alma” (2003) w kontekście queer female gothic i dyskursu o „kobiecej potworności” zaini-cjowanego przez „Frankensteina” Mary Shelley. Autor dystansuje się wobec meta-tematycznej uwagi genologicznej Filipiak, że jej powieść reprezentuje cyberpunk, wskazuje natomiast na liczne zbieżności z książką „Skin shows” Judith Halberstam. W drugiej części artykułu analizowane są odniesienia gnostyckie powieści Filipiak, trawestującej „Hymn o perle” w feministycznym ujęciu. Osobny akapit poświęcony został teoretycznemu ustaleniu ogólnych relacji między gotycyzmem a gnozą.

EN

The article proposes an interpretations of Izabela Filipiak’s little-known novel Alma (2003) in the context of queer female gothic and the “feminine monstrosity” discourse inspired by Mary Shelley’s “Frankenstein”. The author disagrees with Filipiak’s metathematic genological remark that the novel represents cyberpunk, while pointing to numerous points of convergence with the book “Skin Shows” by Judith Halberstam. The second part of the article analyses gnostic references in Filipiak’s novel, which is a feminist rewriting of “Hymn of the Pearl”. A separate paragraph is devoted to theoretical determination of the general relationship between the gothic and gnosis.

6

The Ultimate Post-humanist Nostalgia in the TV Show Being Human US: Monstrous Home as an Allegory of the Human

51%

Kolbuszewska Z.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 11: Anglica. Zeszyt specjalny

113-124

EN

This article interrogates a tension between post-humanist and humanist modalities of home created by hybrid monsters featured in the TV show Being Human US: a ghost, vampire and a werewolf (pair). The uncanny home emerges as a palimpsest of architectural and allegorical space, while the monstrous cohabitation gives rise to an allegorical model of the human; a model that wistfully gestures at the utopian vision of the future post-humanist world, and is simultaneously pulled back by the nostalgically traditional humanist conception of the person. By living together, the ghost, the vampire, and the werewolf function as an ensemble that dramatizes the humanist notion of what it means to be human. However, the humanity invoked in the TV show is interrogated from the point of view of critical post-humanism, which is based on the notion of the “post-human” that indicates a perspective where the abiding question of what it means to be human is not only addressed and re-articulated, but also critically assessed and transcended towards an as-yet-unrealizable utopia, promoting altogether new, post-speciesist, post-animist, or even post-global (in the sense of cosmic) ways of inhabiting the world. The momentary utopia of the monstrous cohabitation provides evidence that post-humanist utopian model of a human person is feasible; yet, only if “the impurity” of post-human creatures also becomes a part of the definition of the post-humanist human—a human who is a monster.

PL

Artykuł dyskutuje napięcie występujące między humanistyczną a post-humanistyczną perspektywą przedstawienia domu stworzonego przez hybrydyczne potwory w serialu telewiuzyjnym pt. Być człowiekiem, wersja amerykańska: ducha, wampira, oraz parę wilkołaków. Niesamowity dom postrzegany jest jako palimpsest przestrzeni architektonicznej i symbolicznej, a współistnienie monstrów daje asumpt do wyłonienia się alegorycznego modelu człowieka; modelu, który nie bez nostalgii za humanistyczną przeszłością, zapowiada utopijną wizję przyszłego post-humanistycznego świata. Żyjąc we wspólnocie, duch, wampir i para wilkołaków funkcjonują jako asemblaż dramatyzujący humanistyczną koncepcję tego, czym jest człowiek. Jednak człowieczeństwo, którego poszukują bohaterowie serialu badane jest z perspektywy krytycznego post-humanizmu, opierającego się na pojęciu post-człowieka przywołującym i transformującym pytanie o to, co to znaczy być człowiekiem i w jaki sposób człowieczeństwo może być krytycznie ocenione i przekroczone w kierunku jeszcze nie zrealizowanej utopii. Krytyczny post-humanizm propaguje całkowicie nowe, post-gatunkowe, post-animistyczne, oraz post-globalne (tzn. kosmiczne) sposoby zamieszkiwania świata. Chwilowo zrealizowana utopia współistnienia potworów stanowi dowód na to, że utopijny post-humanistyczny model człowieka może funkcjonować, ale po warunkiem, że “nieczystość” post-humanistycznych stworzeń zostanie użyta do zdefiniowania post-humanistycznego człowieka — człowieka, który jest potworem.

7

Późnogotycka architektura Portugalii jako symbol wypraw morskich

51%

Waśkowiak P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 100

21-30

EN

On October 25, 1495, Manuel I the Lucky enters the throne of Portugal. This king, continuing the policy of his predecessor, John II, intensively financed commercial sea fishing expeditions. They contributed to the extraordinary enrichment and expansion of the empire, which undoubtedly became the power of the then world. Along with this began a new era in the history of Portugal, which affected almost all aspects of the state, including late Gothic architecture, which was decorated with peculiar ornaments inspired by marine fauna and flora and sailing elements.

PL

Dnia 25 października 1495 r. na tron portugalski wstąpił Manuel I Szczęśliwy. Król ten, kontynuując politykę swojego poprzednika, Jana II, intensywnie finansował wyprawy morskie o charakterze handlowym. Przyczyniły się one do niezwykłego wzbogacenia i rozbudowy imperium, które niewątpliwie stało się potęgą ówczesnego świata. Rozpoczęła się wówczas nowa epoka w dziejach Portugalii, która wpłynęła na niemal wszystkie aspekty państwa, włączając w to późnogotycką architekturę, która zdobiona była osobliwymi ornamentami inspirowanymi morską fauną i florą oraz elementami żeglarskimi.

8

Carnival Revisited: The Return of the Clown in Thomas Ligotti’s “The Last Feast of Harlequin”

51%

Antoszek P.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 5: Neofilologia

135-144

EN

Although carnival as a social phenomenon has been virtually eliminated from cultural life, carnivalesque imagery seems to pervade a lot of contemporary writing. In Thomas Ligotti’s “The Last Feast of Harlequin” a modern winter festival turns out to be only a mask for a sinister underground anti-fertility rite. The article explores the ways in which horror literature uses carnival’s transgressive potential and leading images to create an ambivalent space of chaos, evil, and perversity. In a truly grotesque reversal of carnival spirit, the Bakhtinian rejuvenating laughter is replaced by a mourning chant and celebration of “many shapes of death.” What is more, the dark ceremony in the story may be seen as an enactment of the narrator’s own pathological obsessions and private terrors. By revealing a contemporary festival’s hidden meaning and function, the story seems to comment upon the very process of the cultural suppression of carnival and gothic fiction’s subsequent appropriation of various cultural abjections framed in carnival’s ambivalent aesthetics.

PL

Mimo że karnawał jako zjawisko społeczne został niemal zupełnie wyeliminowany z życia kulturalnego, elementy karnawałowej estetyki odnaleźć można w wielu współczesnych tekstach literackich. W opowiadaniu Thomasa Ligottiego „The Last Feast of Harlequin” karnawałowe święto okazuje się jedynie maską dla ponurego, podziemnego rytuału. Celem niniejszego artykuł jest przedstawienie jednego ze sposobów, w jaki literatura horroru wykorzystuje transgresję i karnawałową poetykę do tworzenia własnej ambiwalentnej przestrzeni. Przerażający podziemny rytuał wopowiadaniu jest nie tylko groteskowym odwróceniem bachtinowskiego „święta głupców”, ale także odzwierciedleniem osobistych lęków i obsesji narratora. Odsłaniając ciemne aspekty współczesnego świętowania, opowiadanie Ligottiego staje się komentarzem na temat samego procesu marginalizacji praktyk karnawałowych i jednoczesnego pojawienia się poetyki karnawałowej wliteraturze gotyckiej.

Refine search results

2 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

2 Roczniki Humanistyczne

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Creatio Fantastica

1 Lublin Studies in Modern Languages and Literature

1 Umění (Art)

2 Instytut Badań Literackich PAN P. P. H.

2 Sobolczyk P.

1 Adamski J.

1 Antoszek P.

1 Bastos da Silva J.

1 Kolbuszewska Z.

1 Piotr Sobolczyk – adiunkt w Pracowni Poetyki Historycznej IBL PAN g. ś. w. n. M. U.

1 Piotr Sobolczyk – dr p. I. P. O. b. l. p. i. h. X. i. X. w. t. q. g. k. p. t. r. a. d. N. p. T. M. p. d. H.

1 Slany K.

1 Waśkowiak P.

1 piotr_sobolczyk@op.pl

1 psobolczyk@wp.pl

1 2020

1 2019

2 2018

1 2017

1 2015

2 2014