Search results

1

Does standard interpretation exist? Empirical verification of selected assumptions of communicational grammar

100%

Filipczak-Białkowska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2020

|

vol. 58

|

issue 3

171-197

PL

W artykule postawione zostało główne pytanie badawcze: „czy istnieje interpretacja standardowa?”, która w metodologii gramatyki komunikacyjnej, do jakiej odwołuje się autorka, definiowana jest jako uogólniony schemat analizy komunikatu przez wirtualnego odbiorcę, polegającej na konstruowaniu podstawowych, współpracujących ze sobą, komponentów sensu. Empirycznej weryfikacji poddano założenie, że choć odbiór komunikatu jest procesem subiektywnym, to jego przebieg jest do pewnego stopnia zdeterminowany, gdyż odbiorca, na pewnych etapach interpretacji, przejdzie przez określone, standardowe odniesienia, wspólne dla większości mówiących w danych języku, a jego dalsze subiektywne rozwinięcie interpretacji nie będzie przeczyło tym standardom. Artykuł prezentuje wyniki cele, metody i wyniki badania ankietowego przeprowadzonego na okoliczność weryfikacji założenia o istnieniu interpretacji standardowej, jednego z głównych założeń gramatyki komunikacyjnej w opracowaniu A. Awdiejewa i G. Habrajskiej.

EN

The article poses a major study question: “Does standard interpretation exist?” In the methodology of communicational grammar, to which the author refers, standard interpretation is defined as a generalised pattern of the analysis of a communication by a virtual recipient, which consists of constructing basic, mutually cooperating elements of meaning. An empirical test was applied to the assumption that, despite the fact that the reception of a communication is a subjective process, its course is to some extent pre-determined, since a recipient, at certain stages of interpretation, progresses through specific standard references, common for most speakers of a language, while the later subjective extension of the interpretation will not contradict those standards. The article presents the results, the aims, methods, and the results of a survey study conducted to verify the assumption about the existence of a standard interpretation, one of the major assumptions of communicational grammar being developed by A. Awdiejew and G. Habrajska.

2

The category of aspect vs. meaning

100%

Habrajska G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2020

|

vol. 58

|

issue 3

29-54

PL

Artykuł poświęcony jest analizie dokonaności w ujęciu gramatyki komunikacyjnej. Autorka zamieszcza przegląd wybranych czasowników wraz z ich komunikacyjną analizą, polegającą na odtwarzaniu układów predykatowo-argumentowych i ich kombinacji (tzw. scenariuszy komunikacyjnych) w celu wykazania wpływu aspektu na uzyskiwaną konfigurację sensu. W tekście przywołane zostały także przykłady analizy wypowiedzi metaforycznych.

EN

The article offers an analysis of the perfective aspect within the approach of communicational grammar. The author provided an overview of selected verbs with a communication-based analysis of those which consist of recreating predicate-argument systems and their combinations (the so-called communicational scenarios) to indicate the impact of aspect on the resulting configuration of meaning. The text also includes examples of the analysis of metaphorical expressions.

3

Techniki komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu

100%

Czechowski W., Ozga K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2018

|

vol. 48

|

issue 2

303-319

EN

The article analyses selected techniques of image construction in texts of cabaret performances. It is assumed that cabaret discourse is an interaction arrangement in which the standard objective of communicative behaviour of cabaret artists is to amuse the audience and the standard objective of the audience is to be entertained. Since the creators of cabaret performance make use of other discourses, the authors attempt to answer the following research question: What means of operating on discourse(s) lead to the accomplishment of the interactional goal? The cabaret sketch Teachers by a popular Polish cabaret group Nowaki constitutes the empirical material. The methodology of the research is based primarily on the communicative grammar model. The analysis shows that cabaret discourse uses image construction techniques that create non-standard points of access to scripts, scenarios or stereotypes, which are based on their violation or negative reinforcement, and which use a varied repertoire of linguistic devices such as metaphor, intertextuality, polysemy, operations on the phonological level and reference to hyperdiscourse.

PL

Artykuł stanowi analizę technik komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu. Autorzy wychodzą z założenia, że dyskurs kabaretowy to układ interakcyjny, w którym standardowym celem zachowania komunikacyjnego twórców kabaretowych jest rozśmieszanie audytorium, a standardowy cel podjęcia roli odbiorcy tekstu kabaretowego stanowi zabawa. Twórcy kabaretowi do budowania obrazowania korzystają z innych dyskursów, zatem autorzy próbują odpowiedzieć na następujące pytanie badawcze: Jakie sposoby operowania dyskursem(ami) doprowadzają twórców kabaretowych do osiągnięcia celu interakcyjnego? Materiałem empirycznym jest skecz popularnej polskiej grupy kabaretowej Nowaki pt. Nauczyciele. Metodologia badania opiera się przede wszystkim na założeniach gramatyki komunikacyjnej. Analiza pokazuje, że dyskurs kabaretowy operuje technikami obrazowania, które kreują niestandardowe punkty dostępu do skryptów, scenariuszy czy stereotypów, bazujące na ich pogwałceniu lub negatywnej hiperbolizacji, wykorzystujące repertuar środków językowych, takich jak metafora, intertekstualność, polisemia, operacje na poziomie fonologicznym czy odniesienie do hyperdyskursu.

4

Granice dowcipu – komunikacja, kontekst, interpretacja

89%

Benenowska I.

Prace Językoznawcze

|

2014

|

issue 16/4

5-16

EN

The purpose of the text was to determine, inter alia, what tools does communication grammar give in the process of interpreting a text. A dialogue between K. Wojewódzki and M. Figurski from their show „Poranny WF”, aired on Radio Eska Rock on June 12, 2012 was analyzed. The following research activities were carried out sequentially: 1. Defining the propositional content against the background of the language situation and its pragmatic considerations. 2. Characterizing the interactive system and investigating of conversational strategies. 3. Recognizing the intention of the broadcasters of conversational sequence and confronting with the theory of linguistic joke. 4. The relationship between the intention of the senders and the effects of their statement. It was concluded that the dominant strategy of the examined verbal operations was the axiological and emotive strategy. Intentions of the broadcasters were not read in accordance with their assumptions. In the context of linguistic joke, the indicated dialogue proved to be a misguided behavior and the ways of reception gave rise to qualifying it (in the context of linguistic etiquette and ethics) as rude and violating the principle of respect for the dignity of the partner of language contact.

5

Jak badać insynuacje? Ujęcie komunikacyjne

89%

Filipczak-Białkowska A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2020

|

vol. 12

|

issue 2

78-92

EN

Insinuation used in Internet journalistic announcements is the method of gaining activity on the website, which is implemented by the broadcaster in order to increase figures and obtain economic benefits. On the other hand, it is a socially harmful phenomenon – the person at whom the insinuation is addressed is put at risk of losing a positive image. Moreover, the viewer is exposed to contact with a disinformative message. The paper presents a method, deriving from communicative grammar, which makes it possible to demonstrate whether a given Internet journalistic announcement is based on insinuation.

PL

Insynuowanie stosowane w internetowych zapowiedziach dziennikarskich jest sposobem uzyskiwania ruchu na stronie używanym przez nadawców w celu podniesienia wskaźników i uzyskania korzyści ekonomicznych. Z drugiej strony jest ono zjawiskiem szkodliwym społecznie – wystawia osoby, wobec których kieruje insynuacje, na niebezpieczeństwo utraty pozytywnego wizerunku, a także naraża odbiorcę na kontakt z dezinformującym komunikatem. Artykuł prezentuje wywodzącą się z gramatyki komunikacyjnej metodę, która pozwala wykazać, czy dana internetowa zapowiedź dziennikarska posługuje się insynuacją.

6

O najnowszej monografii Aleksego Awdiejewa i Grażyny Habrajskiej (Gramatyka sensu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020)

89%

Ozga K.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2021

|

vol. 6

|

issue 1

318-327

EN

The article presents the concept of the “grammar of sense” proposed by A. Awdiejew and G. Habrajska in their latest monograph. The article addresses the following issues: redefinition of text as a paraphrase, natural and analytical approach in communication studies, relations between discourse and interpretative mechanisms, procedures of sense transcription, the structure of a “communicative dictionary”, methods of journalistic text analysis, the question of non-lexical linguistic units as entities indicating meaning. The author of the article criticizes the idea of negating the conceptual vertex of the semiotic triangle put forward in the monograph, points out the need to consider confabulatory processes in the interpretation of paraphrasing experiments, and draws attention to the necessity to consistently separate the plane of content from the plane of expression in the procedure of sense transcription, for example by means of A. Kiklewicz and M. Korystkowska’s explicative syntax.

PL

Artykuł prezentuje koncepcję tzw. gramatyki sensu zaproponowanej przez A. Awdiejewa i G. Habrajską w ich najnowszej monografii. Artykuł porusza m.in. takie zagadnienia jak: redefinicja tekstu jako parafrazy, postawa naturalna i analityczna w badaniach nad komunikacją, zależności pomiędzy dyskursem a mechanizmami interpretacyjnymi, procedury transkrypcji sensu, struktura słownika komunikacyjnego, metody analizy tekstów publicystycznych, nieleksykalne środki językowe wskazujące na komponenty sensu. Autor artykułu polemizuje z zawartą w monografii propozycją zanegowania konceptualnego wierzchołka trójkąta semiotycznego, wskazuje na potrzebę uwzględnienia procesów konfabulacyjnych w interpretacji eksperymentów z zakresu parafrazownia i zwraca uwagę na konieczność konsekwentnego oddzielenia planu treści od planu wyrażenia w procedurze transkrypcji sensu, np. z wykorzystaniem założeń modelu składni eksplikacyjnej A. Kiklewicza i M. Korystkowskiej.

7

W poszukiwaniu wykładników gramatyki komunikacyjnej. Analiza na przykładzie wybranych tekstów „Tygodnika Powszechnego”

89%

Szudrowicz-Garstka M.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2018

|

issue 1(26)

PL

Niniejsze opracowanie przybliża pojęcie gramatyki komunikacyjnej. Teoretyczne wprowadzenie samego terminu poprzedza część analityczną, której zadaniem jest przedstawienie wykładników gramatyki komunikacyjnej obecnych w badanych tekstach. Analizie poddane są dwa felietony wybrane spośród tekstów „Tygodnika Powszechnego”. Obydwa pochodzą z rubryki „Okruchy Słowa” autorstwa bp. Grzegorza Rysia i stanowią przykłady dydaktycznego dyskursu religijno-dziennikarskiego, każdy z nich realizuje jednak inną intencję komunikacyjną. Podczas gdy jeden ma na celu zmianę postawy odbiorcy, drugi skupia się na przekazie informacji. W zależności od zamierzonego celu autor stosuje środki językowe, z którymi wiążą się odpowiednie znaczniki gramatyki komunikacyjnej. Ich analiza pozwala poznać strukturę tekstu z uwzględnieniem kontekstualnych uwarunkowań

EN

This article focuses on the notion of communicational grammar. The theoretical background introduces a textual analysis that aims at searching the markers of communicational grammar. The researched material comprises two articles selected from Tygodnik Powszechny. They feature in the Scraps of Words column written by bishop Grzegorz Ryś and constitute the examples of didactic religious and journalistic discourse. Each of them has an individual communicational goal. While the first one aims at changing the receiver’s attitude, the other one mainly transmits some information. Depending on the intention, the author uses appropriate linguistic phrases and markers associated with them. The analysis of the two texts reveals their structure along with its contextual embeddings.

8

Lingwista wobec języka uczuć

71%

Laskowska E. F.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

EN

The goal of the paper is collecting hitherto existing ways of understanding the concept of the language of feelings by linguists and suggesting a way of describing the language of feelings. This question was the subject interest of such researchers as Wierzbicka, Grabias, Nowakowska-Kempna, Awdiejew, Habrajska, Pajdzińska, and Data. Taking into account the levels of a language, included in communication grammar, the author considers naming of feelings and expressing them. The naming is contained in the ideation level, the expressing – in the interaction level. Examining utterances with reference to the language of feelings one can notice that it is not easy to show a borderline between the mentioned levels. The difficulties are mainly connected with two questions. The first one consists in using the names of feelings for expressing them, in which the feelings are expressed by naming them. The second question is the emotive marking of the names of feelings or emotive naming of reactions which can manifest the feeling. The analysis the utterances including naming and expressing feelings proves that the phenomenon in question occurs in various scopes and manifest in diverse means of language.

PL

Celem referatu jest zebranie dotychczasowych sposobów rozumienia zagadnienia języka uczuć przez lingwistów oraz zaproponowanie sposobu opisu języka uczuć. Zagadnienie to było przedmiotem zainteresowania takich badaczy jak Wierzbicka, Grabias, Nowakowska-Kempna, Awdiejew, Habrajska, Pajdzińska, Data. Biorąc pod uwagę poziomy języka, uwzględniane w gramatyce komunikacyjnej, autorka rozważa zjawiska nazywanie uczuć oraz ich wyrażania. Nazywanie mieści się na poziomie ideacyjnym, Wyrażanie – na poziomie interakcyjnym. Badając wypowiedzi pod względem języka uczuć, zauważyć można, że nie zawsze łatwo jest wskazać granicę między wymienionymi poziomami. Trudności te związane są przede wszystkim z dwiema kwestiami. Pierwsza z nich polega na wykorzystaniu nazw uczuć do ich wyrażania, mamy wtedy do czynienia z wyrażaniem uczuć za pomocą ich nazywania. Druga kwestia to emotywne nacechowania nazw uczuć albo też emotywne nazywanie reakcji mogących świadczyć o uczuciu. Analiza wypowiedzi, zawierających nazywanie i wyrażanie uczuć dowodzi, że w różnych odmianach języka omawiane zjawisko występuje w bardzo różnych zakresach i przejawia się bardzo zróżnicowanymi środkami językowymi).

9

Bez sensu as an act of communication

54%

Czechowski W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2020

|

vol. 58

|

issue 3

PL

Artykuł zawiera komunikacyjną analizę funkcji frazemu bez sensu. Autor rozważa konwersacyjne i dyskursywne możliwości użycia tej frazy. Stosuje w tym celu metodologię gramatyki komunikacyjnej, która pozwala na analizę komunikatów na poziomie ideacyjnym i interakcyjnym. W obszarze semantycznym bez sensu pozbawia wartości zdetrywializowany standard semantyczny. W konwersacjach jest reakcją na scenariusze sprzeczne z naturalną logiką i zdroworozsądkowym przyczyno-skutkowym biegiem rzeczy. Ważną funkcją jest eksponowanie scenariuszy nieskuteczności, marnotrawstwa, zbędności, braku korzyści, przewidywanych lub faktycznych szkód. Na poziomie interakcyjnym fraza bez sensu pełni funkcję wsparcia argumentacyjnej siły przekazu, jest też sposobem podważenia argumentacji – podkreśla słabość przesłanek. W strategiach aksjologicznych bez sensu jest ważną składową aktów emotywnych i budulcem napięcia emocjonalnego między rozmówcami. Tu przede wszystkim służy wyeksponowaniu przeżywanej negatywnej emocji. Ujemnym skutkiem użycia frazy bez sensu jest wprowadzanie do kontaktu interpersonalnego dystansu, a w niektórych przypadkach atmosfery intelektualnej degradacji nadawcy przekazu. W artykule znajduje się kilka przykładów medialnych wypowiedzi politycznych z frazą bez sensu, które służą dyskredytowaniu przeciwnika politycznego.

EN

The article presents a communication-based analysis of the function of the ‘bez sensu’ [meaningless/ pointless/makes no sense etc.] phraseme. The author discusses the conversational and discursive opportunities for using it. He applies the methodology of communicational grammar, which enables the analysis of communications at the ideational and interactive levels. Within the semantic level, ‘bez sensu’ removes the value of the trivialised semantic standard. In conversations, it is the reaction to scripts which contradict natural logic and the common-sensical cause-and-effect course of things. An important function is the bringing forward of scripts of failure, wastefulness, redundancy, and lack of benefit or expected or actual harm. At the interactive level, the ‘bez sensu’ expression fulfils the function of support for the argumentative power of a communication; it is also a measure of undermining an argumentation – it emphasises the frailty of its premises. In axiological strategies, ‘bez sensu’ is a major component of emotive acts and the building block of the emotional tension between interlocutors. In this instance, it is mostly used to bring forward the experience of a negative emotion. One negative outcome of using the ‘bez sensu’ expression is the introduction distance to interpersonal contact, and in some cases the sense of intellectually debasing the sender of a communication. The article includes several examples of media-based political statements with the ‘bez sensu’ expression, which are used for discrediting political opponents.

Refine search results

4 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

2 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

1 Prace Językoznawcze

1 Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

2 Czechowski W.

2 Filipczak-Białkowska A.

2 Ozga K.

1 Benenowska I.

1 Habrajska G.

1 Laskowska E. F.

1 Szudrowicz-Garstka M.

1 2021

4 2020

2 2018

1 2016

1 2014

Does standard interpretation exist? Empirical verification of selected assumptions of communicational grammar

The category of aspect vs. meaning

Techniki komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu

Granice dowcipu – komunikacja, kontekst, interpretacja

Jak badać insynuacje? Ujęcie komunikacyjne

O najnowszej monografii Aleksego Awdiejewa i Grażyny Habrajskiej (Gramatyka sensu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020)

W poszukiwaniu wykładników gramatyki komunikacyjnej. Analiza na przykładzie wybranych tekstów „Tygodnika Powszechnego”

Lingwista wobec języka uczuć

Bez sensu as an act of communication