Search results

1

There are motives of freedom, known to man’s heart and mind - a threefold look at freedom in Józef Tischner’s “Rekolekcje Paryskie”

100%

Mizdrak I.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2016

|

vol. 6

|

issue 1

PL

In its analysis of human freedom, Józef Tischner’s philosophy poses fundamental questions about the essence of freedom, but also about the sense of preservation of freedom in one’s life. Freedom appears as a primary phenomenon, something that is part and parcel of human nature. Freedom as a structural element of human existence manifests itself perhaps most clearly in the sphere of human relations, which, immersed as they are in the eternal drama of good and evil, are played out in the space between salvation and damnation. The binary character of values, best seen in our use of freedom, keeps us for ever mindful of that unavoidable drama a man has to face, owing to his freedom, need not be helpless.Using such categories as election, space and health of the soul in his Rekolekcje Paryskie, Tischner approaches the definition of freedom through a succession of essential modifications which articulate some fundamental points concerning relations between people and man’s relations with God from an anthropological, axiological, ethical, social and theological perspective. Tischner proposes no definitive interpretation of freedom but, viewing the controversy over freedom as one of the most difficult problems in the philosophy of man, he tries to show what man’s inner freedom consists in and what achievements it makes man capable of.

2

Does benzo[a]pyrene affect the heart embryonic development?

75%

Kołodziejczyk Ł. M., Puzik M., Greń A., Batoryna M., Formicki G., Kapusta E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae

|

2018

EN

Benzo[a]pyrene is a polycyclic aromatic hydrocarbon of well proved toxic effect on animal cells and tissues. We used chicken in ovo developmental model to verify its influence on selected parameters of the heart rhythm and on the antioxidative defense in the heart tissue. We determined that the dose of 1 mg/kg weight of eggs of benzo[a]pyrene strongly activates the glutathione-dependent antioxidative system, but it do not significantly affect the heart conducting system of the chicken embryo. We postulate that further study on the benzo[a]pyrene action during embryonic development of birds is recommended.

3

The televisual framing of organ transplantations in France, from the 1960s to the 1980s

75%

Chavot P., Masseran A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Biologiae Pertinentia

|

2018

|

issue 8

84-100

4

One More Time about the Heart: Naive Anatomy in the Kazakh Language in Comparison with Russian and English

75%

Temirgazina Z., Albekova A., Kurmanova Z.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2021

|

vol. 2

459-475

EN

The naive anatomy of the Kazakhs, the nomadic Turkic people, has evolved over millennia and is based on knowledge about the anatomy of animals. Various mental properties, emotions are attributed to the internal organs of a person, which is reflected in the metaphorical and metonymic use of their names and idioms. The article examines the somatism jurek (‘heart’) in the Kazakh naive anatomy which denotes the second most important internal organ, giving way to the primacy of the liver, the most important organ from the point of view of nomads. The carriers of Russian-speaking and English-speaking cultures consider the heart as the most important internal organ. The complex of meaningful features is determined, showing the universality of the conceptualization of jurek/ serdtse/ heart, while a number of descriptors demonstrate the peculiarity of the naive-anatomical views of the Kazakhs.

5

Struktura człowieka w "Scivias" Hildegardy z Bingen

75%

Otlewska M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1

69-85

EN

The article presents an attempt to reconstruct the anthropology which is presented in the thought of Hildegard of Bingen. The attempt is based on her visionary trilogy "Scivias", "Liber vitae meritorum", "Liber divinorum operum". The author focuses on an aspect of the structure of the soul and on the way it is connected with the body. This perspective allows for the demonstration not only of the structure and characteristics of the selected elements of the soul, but also the connection between the soul and the body, and between selected powers of the soul. Hildegard presents five powers of the soul through which the soul reveals itself on the outside. These are: intellect, will, mind, reason and senses. The intellect (intellectus) co–works with the rest of the powers of the soul and informs what is good and what is wrong. The will (voluntas) first considers whether to do the deed or not, according to what it perceives as useful; then it decides whether to do it or not. In this way, the will encourages man to do the action. The mind (mens) gives the will the period of time of consideration whether to do deed or not. The reason (ratio) motivates man to do the deed, which was encouraged by the will and accepted by the mind. The senses (sensus) however do the action, ordered by the powers of the soul and they inform about the consequences of the action.

PL

Dusza obdarzona jest władzami, którymi się posługuje. Dwie podstawowe spośród nich to intelekt (intellectus) i wola (voluntas). Hildegarda wymienia jeszcze: umysł (mens), rozum (ratio), władzę uczuciową (animus) oraz zmysłową władzę poznawczą (sensus). Siedzibą władz duszy, tak poznawczych, jak woli i uczuć, jest serce (Hildegarda nazywa je domus animae, domem duszy). W nim one wzrastają, rozwijają się i łączą ze sobą. Dlatego najwyższym rodzajem poznania dostępnym dla człowieka jest to uzyskiwane sercem: poznanie mądrościowe. Ono pozwala widzieć rzeczy (tak wysokie, jak niskie) we właściwej perspektywie i proporcji, ujmować je w relacji do wieczności. Ono pozwala poznać i kochać inne stworzenia, Boga i drugiego człowieka. Tego typu mądrość jest w sposób konieczny powiązana z miłością. Znakiem, że człowiek posiada duchowe predyspozycje do mądrości i poznania jest fakt, iż zdobywa on i gromadzi wiedzę (scientia), co jest rodzajem cienia czy odblasku mądrości Bożej.

6

The disease and an immediate cause of death of Frederic Chopin

75%

Witt M.

Nauka

|

2021

|

issue 2

7

Антропологія тілесного як модус ідентифікації українських шістдесятників

63%

Тарнашинська Л.

Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia

|

2014

|

vol. 2: Postkolonializm — tożsamość — gender. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia

331 - 354

EN

Reflection of physicality as a philosophical and anthropological category in creativity of the Ukrainian sixties authors cannot be considered in isolation from the spiritual vector as their main goal was creating themselves as a complete “full” persons who updated the physical anthropological markers, like the heart, individual voice and more. The basic invariants of physicality of this literary generation include, in particular, the space physicality description of social life (the social body) language as a “community body” as well as human physicality as a marker of aesthetic that defines the specifics of its artistic image system.

8

„Logika serca” – Ebner i Tischner

63%

Hołda M.

Paedagogia Christiana

|

2017

|

vol. 1/39

73-89

PL

W niniejszym artkule proponuję refleksję nad „logiką serca” w myśli Ferdynanda Ebnera i Józefa Tischnera. „Logikę” rozumiem jako porządek czy jednoznacznie wyznaczone kryteria, których należy przestrzegać. Jest więc ona synonimem rozumu, który pracuje wedle ściśle określonych zasad. „Serce” jest synonimem sfery intuicji, które umożliwiają odkrywanie takich prawd, do których sam rozum nie ma dostępu. Gdy mowa o „logice serca”, chodzi o takie rozumienie człowieka, w którym z jednej strony nie ogranicza się go jedynie do rozumu, z drugiej zaś traktuje się jego intuicje jako obszar, który wymaga uporządkowania i który poprawnie działać może jedynie jako uporządkowany. Z wypowiedzi Ebnera i Tischnera rekonstruuję ich rozumienie „logiki serca”. Sądzę, że rekonstrukcja taka jest bardzo przydatna, gdyż ich propozycje nie tylko mają trwałą filozoficzną wartość, ale są właśnie tym, czego szczególnie dzisiaj potrzebujemy, by rozwiązywać filozoficzne i niefilozoficzne problemy.

EN

In this article I propose a reflection on “the logic of the heart” in the thought of Ferdinand Ebner and Józef Tischner. “Logic” I understand as an order or clearly designated criteria that must be followed. It is a synonym of the mind, which works according to some specific rules. “Heart” is synonymous with the sphere of intuition, which allows one to examine truths to which the mind itself has no access. Speaking of “the logic of the heart” is an expression of the understanding of the human being, which on the one hand is not confined to the mind, but on the other hand treats his intuition as an area that can function properly only according to the order. I reconstruct the understanding of “the logic of the heart” by Ebner and Tischner. I think that such reconstruction is very useful because “the logic of the heart” not only has a lasting philosophical value, but it is precisely what we need today to solve philosophical and non-philosophical problems.

9

„Serce” a wiara człowieka. Funkcje religijno-moralne człowieka przypisywane ludzkiemu sercu w „Księdze Psalmów”

63%

Woźniak A.

Studia Elbląskie

|

2021

|

vol. 22

477-498

EN

The submitted article is an attempt to describe the way in which the authors of the Psalms perceived the functioning of the religious-moral sphere of the human lēb, lēbāb (Hebrew:'heart') in relations with God, in which it is revealed as the setting of both triumphs and disasters of human freedom. The study presents three images: 1° the nature of the links betweenthe divine-human relationship and the 'heart'; 2° the attitude of man aware of the links of his being with the Most High and the Unknowable, who nevertheless makes himself known tothe hearts of those who faithfully serve him; 3° the sad fate of those who turn away from God with a decision made in the 'heart'.

PL

Przedłożony artykuł jest próbą opisu sposobu, w jaki autorzy psalmów postrzegali funkcjonowanie sfery religijno-moralnej ludzkiego lēb, lēbāb (hebr. serce) w relacjach z Bogiem, w których objawia się ono jako sceneria zarówno tryumfów jak i klęsk ludzkiej wolności. W opracowaniu ukazane zostały trzy obrazy: 1° natura powiązań Bosko ludzkich relacji z ‘sercem’; 2° postawa człowieka świadomego powiązań swego bytu z Najwyższym i Nieodgadnionym, dającym się jednak poznać sercom tych, którzy wiernie mu służą; 3° smutny los tych, którzy odwrócili się od Boga postanowieniem przedsięwziętym w ‘sercu’.

10

"Serce Faraona" - odpowiedzialność osobista czy bezwolne poddanie się działaniu Boga?

63%

Lemański J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2017

|

issue 1

35-58

PL

W artykule przeprowadzona zostaje gruntowna egzegetyczna i teologiczna analiza motywu „serca faraona”, który wielokrotnie pojawia się w kontekście Wj 3–14. W opinii autora jest on kluczowy dla zrozumienia przesłania teologicznego zawartego w tym bloku narracyjnym. Relacja pomiędzy wolną wolą człowieka i suwerenną wolą Jhwh – Boga Izraela, choć obecna w tle opowiadania, nie stanowi tu głównego motywu rozważań. Celem autorów biblijnych było raczej ukazanie tego, w jaki sposób Jhwh działa w ramach historii i jak to Jego działanie odnosi się do historycznych doświadczeń Izraela z wielkimi potęgami tego świata. Ta swoista „teologia polityczna” zawiera niemniej także pouczenie skierowane do jednostek. Każde „uparte” ludzkie serce, prędzej czy później, sprowadzi negatywne konsekwencje na tego, kto nie odczyta w porę znaków danych mu przez Boga i zechce przeciwstawić się Jego woli.

EN

The article is carried out a thorough, exegetical and theological analysis of the theme “the heart of Pharaoh”, which repeatedly appears in the context of Exodus 3–14. In the author’s opinion it is crucial to understand the theological message contained in this narration. The relationship between man’s free will and sovereign will of the Lord – the God of Israel, though present in the background of the story, is not a main theme of consideration. The aim of the biblical authors was rather to show that how God operates within the history and how His action relates to the historical experience of Israel in contact with the great powers of this world. This “political theology” also contains an instruction directed to individuals. Each “stubborn” human heart, sooner or later, will bring negative consequences for those who do not read in time marks given to him by God and for those who wishes to oppose His will.

11

“The Way of the Heart” in the Experience and Reflection of St. Augustine

63%

Mejzner M.

Collectanea Theologica

|

2020

|

vol. 90

|

issue 5

477-504

EN

In the writings of St. Augustine, the Latin word cor occurs more than 8,000 times, being one of the most important, though ambiguous, terms of his anthropology and spirituality. As a synonym for the inner man (homo interior) it encompasses the whole affective, intellectual, moral and religious life. In this sense, it is the privileged place for a personal encounter with God. The analysis of Augustine’s writings reveals a link between the concept of the Trinity and indications concerning the spiritual life of man. Reflections on the “heart” can be put into a kind of triptych: creation “in the image of God,” illumination by Christ, and dilatation by the Holy Spirit. The impact of God on the human heart should find its completion in a voluntarily adopted attitude of adoration, humility and love.

12

Wina i sumienie. Komentarz etyczny do epilogu Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego

63%

Wierzbicki A. M.

Filozofia Chrześcijańska

|

2012

|

vol. 9

39-50

EN

Dostoyevsky’s famous novel Crime and Punishment can be interpreted as an argument with Nietzsche’s view on the genealogy of conscience. While Nietzsche believes that conscience is a product of a disease and inhibits the will to power, Dostoevsky shows the situation of crossing the border as a source of moral illness and self-destruction of the human person. Crime andPunishment, as well as Dostoevsky’s novel Demons and The Trial of F. Kafka, also criticize modern and postmodern society, in which there is a strong trend, stimulated by psychoanalysis, to liberate people from guilt. With reference to Martin Buber’s views, the author of the article formulatesa thesis on the ontological nature of guilt, treating its confession as a necessary act of self-enlightenment in conscience.Examining the structure of conscience in the context of guilt, a deeper level must be indicated, called synderesis in the scholastic tradition. Considering the elements of experience present in the experience of conscience, the author criticizes the intellectualist interpretation of synderesis. He takes into account the deep level of understanding of conscience in the category of heart made by D. v. Hildebrand and the anamnesis category of J. Ratzinger.

PL

Dostoyevsky’s famous novel Crime and Punishment can be interpreted as an argument with Nietzsche’s view on the genealogy of conscience. While Nietzsche believes that conscience is a product of a disease and inhibits the will to power, Dostoevsky shows the situation of crossing the border as a source of moral illness and self-destruction of the human person. Crime and Punishment, as well as Dostoevsky’s novel Demons and The Trial of F. Kafka, also criticize modern and postmodern society, in which there is a strong trend, stimulated by psychoanalysis, to liberate people from guilt. With reference to Martin Buber’s views, the author of the article formulates a thesis on the ontological nature of guilt, treating its confession as a necessary act of self-enlightenment in conscience.Examining the structure of conscience in the context of guilt, a deeper level must be indicated, called synderesis in the scholastic tradition. Considering the elements of experience present in the experience of conscience, the author criticizes the intellectualist interpretation of synderesis. He takes into account the deep level of understanding of conscience in the category of heart made by D. v. Hildebrand and the anamnesis category of J. Ratzinger.

13

„Droga serca” w doświadczeniu i refleksji św. Augustyna

51%

Mejzner M.

Collectanea Theologica

|

2016

|

vol. 86

|

issue 2

85-114

EN

In the writings of St. Augustine, the Latin word cor occurs more than8,000 times, being one of the most important, though ambiguous, terms ofhis anthropology and spirituality. As a synonym for the inner man (homointerior) it encompasses the whole life: affective, intellectual, moral andreligious. In this sense, it is the privileged place for a personal encounterwith God.Analysis of Augustine’s writings reveals a link between the concept ofthe Trinity and indications concerning the spiritual life of man. Reflectionson the “heart” can be put into a kind of triptych: creation “in the imageof God”, enlightenment by Christ, and expansion by the Holy Spirit. Theimpact of God on the human heart should find their completion in a voluntarilyadopted attitude of adoration, humility and love.

14

Пошуки духовного абсолюту в творчості Олександра Олеся та європейських символістів

51%

Tsurkan I.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 7: Slawistyka

37-51

PL

Autor artykułu stawia sobie za cel próbę identyfikacji Absolutu duchowego w poetyckim świecie poetów-modernistów. Szczególne miejsce poświęcono refleksji nad toposem duszy w poezji epoki, będącej, zdaniem autora, wyrazicielem człowieczego dążenia do transcendencji.

EN

The article focuses on the searches of the spiritual Absolute in poetic universe of the modernists. It is considered the topos of the soul, which has become of all the aspirations for people to the Transcendent in the poetry of the epoch.

UK

У статті зосереджується увага на пошуках духовного Абсолюту в поетичній світобудові поетів-модерністів. Розглянуто топос душі, що став виразником усіх поривань людини до Трансценденту в поезії епохи.

15

ТОСКА, czyli jak się mówi o smutku po rosyjsku i po polsku (na wybranych przykładach literackich)

51%

Styrcz-Przebinda L.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2017

|

issue 12

266-277

EN

The article focuses on ways of expressing sadness in Russian and Polish, particularly on the features of the linguo-cultural concept of ТОСКА, which is difficult to express in translation. Selected translation decisions are analysed of quotations from literary classics from various epochs, such as Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz or Aleksander Wat – as translators of Chekhov. Some examples from Old Russian and Romantic epochs are discussed too in Julian Tuwim’s translation into Polish and Wilhelm Lewik’s into Russian. It is confirmed that for some concepts, such as ТОСКА, ДУША, СУДЬБА, no corresponding ones exist in other languages and other linguo-cultural equivalents need to be proposed.

16

Filozofia jako ćwiczenie duchowe. Coachingowy model uprawiania filozofii

51%

Leśniak P.

Studia Philosophiae Christianae

|

2018

|

vol. 54

|

issue 3

5-36

EN

The claim that philosophy should be cultivated in a coaching style is the main thesis of this article. In the first part of the essay, I explain the distinction between a coaching (Socratic) paradigm and a scholastic (Aristotelian) paradigm of philosophy . In the second part , I present Frankl’s logotherapy as an example of Socratic or coaching philosophy. The coaching model of philosophy, neglected by mainstream philosophy, found its place in humanistic psychotherapy. Finally, the last section of the article contains some practical examples of coaching methods applied to the teaching of philosophy (epistemology).

XX

Główną tezą tekstu jest uznanie tzw. modelu coachingowego za pierwotny i wciąż żywy sposób uprawiania filozofii. Twierdzę, że filozofia akademicka, która od kilku stuleci tkwi w tradycji scholastycznej, może być uprawiana w modelu coachingowym. W drugim paragrafie przedstawiam odróżnienie dwóch rodzajów filozofowania: Sokratejskiego – określonego w tekście mianem „coachingowego” – oraz Arystotelesowskiego, nazywanego tutaj „scholastycznym”. W trzecim paragrafie pokazuję, w jaki sposób Wiktor Frankl nawiązuje do coachingowej tradycji uprawiania filozofii w swojej praktyce terapeutycznej. W czwartym przedstawiam przykłady zastosowania modelu coachingowego w dydaktyce filozofii.

17

Filozofia serca Pamfiła Jurkiewicza. Analiza, interpretacja, refleksja

51%

Snopkov P.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2017

|

issue 23

341-353

XX

Filozofia serca, określana także mianem kordocentryzmu, to stanowisko z pogranicza dyskursu religijnego i filozoficznego. Zgodne z nim ludzkie serce jest rodzajem psychofizycznego centrum, które odgrywa kluczową rolę w procesie samodoskonalenia moralnego i intelektualnego. Kordocentryzm stał się ważnym elementem filozofii ukraińskiej oraz rosyjskiej. Bezpośrednim źródłem kordocentryzmu w kulturze Słowian wschodnich były teksty Starego i Nowego Testamentu. Za jeden z ciekawszych przykładów kordocentrycznego myślenia uznaje się twórczość rosyjsko-ukraińskiego filozofa Pamfiła Jurkiewicza. Odnosił się on sceptycznie do założeń materializmu oraz idealizmu, które krytykował z pozycji teoriopoznawczych. Poszukiwał więc takich stanowisk, które pomogłyby mu zbudować bardziej obiektywny obraz świata i człowieka. Wierzył on, iż szanse takie dawała filozofia serca. Wychodząc od jej założeń, zaczął rozwijać własną etykę oraz teorię poznania. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja sylwetki filozofa, a także opis oraz krytyczna analiza jego najważniejszych idei.

EN

The philosophy of the heart, also known as cordocentric, is a position on the fringes of a religious and philosophical discourse. Cordocentrists believe that the human heart is a kind of psychophysical center that plays a key role in the process of self-improvement, both moral and intellectual. Cordocentrism has become an important element of Ukrainian and Russian philosophy. Texts of the Old and New Testaments were a direct source of cordocentrism in the Eastern Slavic culture. One of the most interesting examples of cordocentric thinking is the work of the Russian-Ukrainian philosopher Pamfil Yurkevich. He was sceptical about the assumptions of materialism and idealism, which he criticised from the epistemological point of view. Thus, he sought such positions that would help to achieve a more objective knowledge of the world and man. He believed that such a chancegave the philosophy of heart. Starting from his assumptions, he began to develop his own ethics and the theory of cognition. The purpose of this article is to present the philosopher’s profile, as well as a description and a critical analysis of his most important ideas.

18

Wiekopomna zasługa i zakonna pokora – dzieje serca Stanisława Konarskiego

51%

Mączyński R.

Folia Historica Cracoviensia

|

2016

|

vol. 22

265-302

PL

Artykuł zwraca uwagę na interesujący zabytek sprzed 130 lat, znajdujący się w krakowskim kościele pijarów – plastyczną oprawę miejsca złożenia serca Stanisława Konarskiego (1700–1773), zakonnika Szkół Pobożnych z XVIII stulecia, a przy tym wydawcy zbioru praw krajowych Volumina legum, odważnego publicysty domagającego się wzmocnienia władzy królewskiej i zwalczającego liberum veto, reformatora szkolnictwa i założyciela słynącej z nowoczesności uczelni Collegium Nobilium. Kreśli także okoliczności przeniesienia w 1882 roku tej „relikwii” z Warszawy do Krakowa oraz opisuje uroczystość wprowadzenia jej 13 lutego do zakonnej świątyni pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Podejmuje również trzy istotne kwestie badawcze. Pierwsza kwestia, która też wielce zajmowała współczesnych – a szczególnie rektora kolegium krakowskiego Adama Słotwińskiego – to problem autentyczności owej pamiątki, która ujawniona została po ponad stu latach od pogrzebu zasłużonego pijara, w prywatnym posiadaniu warszawskiego optyka Jakuba Pika. Zwłaszcza że brakuje jakichkolwiek bezpośrednich świadectw z 1773 roku mówiących o odłączeniu po śmierci Stanisława Konarskiego jego serca od ciała. Jednak zgromadzone przesłanki pozwalają przyjąć z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, iż jest to autentyczna – i zarazem jedyna po dziś dzień zachowana – cielesna partykuła sławnego zakonnika. Druga kwestia, całkowicie pomijana w ówczesnej refleksji, to przyczyna odłączenia serca od ciała. Ten aspekt rozważań kazał zwrócić uwagę na niezwykle rozpowszechnioną w Rzeczypospolitej – najpierw pośród rodzin monarszych, później także magnaterii i szlachty – nowożytną tradycję osobnych pochówków serc, zazwyczaj składanych w ufundowanej przez zmarłego świątyni. Wskazano, że szczególnie wiele serc oddzielonych od ciał spoczęło w kościołach pijarskich (Rzeszów, Warszawa czy Łowicz). Nie był to jednak obyczaj stosowany wobec zakonników. Casus serca Stanisława Konarskiego dowodzi, że w opozycji wagi wiekopomnych zasług do ślubów zakonnej pokory – zwyciężyły zasługi. Trzecia kwestia, której nie potrafili rozwikłać współcześni, dotyczyła miejsca pierwotnego przeznaczenia puszki z sercem Konarskiego. Konfrontacja skromnych wzmianek z sytuacją warszawskich pijarów w pierwszej połowie XIX wieku pozwoliła ujawnić drogę, jaką ona przebyła. W 1773 roku umieszczono ją w kaplicy konwiktorskiej w pałacu Collegium Nobilium, następnie około 1811 roku została przeniesiona do pijarskiego kościoła przy ulicy Długiej, w roku 1834 zakonnikom zarekwirowano ich świątynię, więc cielesna partykuła Stanisława Konarskiego trafiła do gmachu objętego przez nich kolegium przy ulicy Jezuickiej. Tam znajdowała się do 1866 roku, a po kasacie zakonu znalazła się w rękach Jakuba Pika. Ten starannie ją przechował i ofiarował do krakowskiego kościoła pijarów w Krakowie, gdzie w 1882 roku umieszczono ją w niszy w ścianie prezbiterium. Plastyczną oprawę tego miejsca zaprojektował Tadeusz Łepkowski, ówczesny konserwator zabytków. Zaś popiersie portretowe Stanisława Konarskiego wykonał krakowski rzeźbiarz Tadeusz Błotnicki. Rysy twarzy odwzorował na podstawie konterfektu z czasów Stanisława Augusta – rzeźby André Le Bruna, należącej do pocztu mężów szczególnie dla Rzeczypospolitej zasłużonych, jaki ozdobił otwartą w 1786 roku Salę Rycerską na Zamku Królewskim w Warszawie.

EN

The article concentrates on an interesting 130-year-old artefact located in the Krakow church of Piarists – the decoration of the place where Stanisław Konarski’s (1700–1773) heart was buried. Konarski was a monk of the Pious Schools in the 18th century, as well as publisher of a collection of national laws Volumina legum, a bold commentator calling for strengthening royal power and abolishing liberum veto, reformer of the educational system and founder of the renowned, modern Collegium Nobilium. The circumstances of the discovery and relocation of the relic in 1882 from Warsaw to Krakow and the ceremony of its introduction to the monastic Church of the Transfiguration of Jesus on February 13 are also outlined. Three significant research issues are also discussed. The first one is the problem of the authenticity of the artefact, which was discovered more than a hundred years after Konarski’s death in the possession of a Warsaw optician Jakub Pik. It was then that the question started occupying the minds of researchers, including the rector of the Krakow college Adam Słotwiński. The question is made more relevant by the lack of any direct evidence from 1773 about the removal of Stanisław Konarski’s heart from his body after his death. The information gathered so far allow us to assume, with probability bordering on certainty, that it is authentic and the only surviving part of this famous monk’s body. Another question, totally absent from past reflections on the subject, is the reason why the heart was removed. This particular aspect turns our attention at a strikingly popular early-modern Polish tradition – first in royal families, later also among magnates and nobility – of burying hearts separately, usually by entombing them in a church founded by the deceased. It was found that a considerable number of hearts removed from bodies had been inhumed in Piarist churches (Rzeszów, Warsaw or Łowicz). This tradition, however, did not normally apply to monks. The case of Stanisław Konarski’s heart proves that in the juxtaposition of great merit and monastic vows of humility the merit prevailed. A third question, which contemporaneous researchers could not answer, is the original destination of the box with Konarski’s heart. A confrontation of scant mentions with the situation of Warsaw Piarists in the first half of the 19th century allows us to retrace its route. In 1773 it was placed in the monastic school chapel at Collegium Nobilium, then in 1811 it was relocated to the Piarist church in Długa street; in 1834 the order was deprived of the church, so Konarski’s heart was brought to their college in Jezuicka street. It was held there until 1866, and after the dissolution of the order it was in the possession of Jakub Pik. Pik carefully stored the relic and donated it to the Piarist church in Krakow, where in 1882 it was placed in an alcove in the presbytery. The decoration of the place was designed by Tadeusz Łepkowski, the then restorer. Stanisław Konarski’s bust was sculpted by Tadeusz Błotnicki from Krakow. Facial features were reproduced on the basis of an image from the times of Stanisław August – a sculpture by André Le Brun, displayed in a gallery of people of particular merit to the Republic of Poland opened in the Knights’ Hall at the Royal Castle in Warsaw in 1786.

19

„Serca świętych zwrócone ku prawu Bożemu”. Biblijno-filozoficzne podstawy wykładni prawa Bożego w nauce św. Tomasza z Akwinu

51%

Biegaj P.

Rocznik Tomistyczny

|

2016

|

vol. 5

219-234

EN

The purpose of our philosophical research is determination the starting point for attempts to understand the essence of God’s law and its relevance to the human way of life. We use for this purpose an analysis of selected writings of St. Thomas Aquinas. We present own selected aspects that constitute a philosophical interpretation of the law of God. We recognize the meaning and the significance, also the heart and the inside, as the primary concepts in the context of the essence of God’s law. We notice this primordiality in metaphisical aspect. We notions of cause, purpose and movement. Meaning is related to the appropriateness of existence and eternal regularity and order. It is rational order, the Logos. As a result, a person can read the meaning of one’s life and give it your decisions. The meaning as a source of law of God is entered in the human interior. This interior is a human heart. We understand it as the inner reality of human, especially in the intellectual and moral context. The biblical significance of the heart is associated primarily with concealment. What is unseen, involves what externalized, movement and action. Heart in the philosophy of St. Thomas Aquinas is the mind. We discuss the mutual relationship of mind, will and heart. We analyze the differences between the mind, understanding and intellect, which occur in the philosophy of Aquinas. Their common feature is rationality. The heart is what is reasonable. Rational aspect is the original. The will is also rational. Human finds the truth and the law of God not only in the external reality, but primarily in his interior.

20

Istota prawdziwej religii według św. Augustyna z Hippony i Josepha Ratzingera (Benedykta XVI). Na podstawie X księgi De civitate Dei

51%

Kołodziejczyk M.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2018

|

vol. 27

|

issue 4

211-217

EN

The subject of reflection in this article is the problem of nature of true religion in the theological thought of Saint Augustine and Cardinal Ratzinger. The uniqueness of Christian worship based on a true sacrifice comes down to remaining in closeness with God and to love and mercy which are its wellspring and expression.

Refine search results

There are motives of freedom, known to man’s heart and mind - a threefold look at freedom in Józef Tischner’s “Rekolekcje Paryskie”

Does benzo[a]pyrene affect the heart embryonic development?

The televisual framing of organ transplantations in France, from the 1960s to the 1980s

One More Time about the Heart: Naive Anatomy in the Kazakh Language in Comparison with Russian and English

Struktura człowieka w "Scivias" Hildegardy z Bingen

The disease and an immediate cause of death of Frederic Chopin

Антропологія тілесного як модус ідентифікації українських шістдесятників

„Logika serca” – Ebner i Tischner

„Serce” a wiara człowieka. Funkcje religijno-moralne człowieka przypisywane ludzkiemu sercu w „Księdze Psalmów”

"Serce Faraona" - odpowiedzialność osobista czy bezwolne poddanie się działaniu Boga?

“The Way of the Heart” in the Experience and Reflection of St. Augustine

Wina i sumienie. Komentarz etyczny do epilogu Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego

„Droga serca” w doświadczeniu i refleksji św. Augustyna

Пошуки духовного абсолюту в творчості Олександра Олеся та європейських символістів

ТОСКА, czyli jak się mówi o smutku po rosyjsku i po polsku (na wybranych przykładach literackich)

Filozofia jako ćwiczenie duchowe. Coachingowy model uprawiania filozofii

Filozofia serca Pamfiła Jurkiewicza. Analiza, interpretacja, refleksja

Wiekopomna zasługa i zakonna pokora – dzieje serca Stanisława Konarskiego

„Serca świętych zwrócone ku prawu Bożemu”. Biblijno-filozoficzne podstawy wykładni prawa Bożego w nauce św. Tomasza z Akwinu

Istota prawdziwej religii według św. Augustyna z Hippony i Josepha Ratzingera (Benedykta XVI). Na podstawie X księgi De civitate Dei