Search results

1

Pamiętnik szaleństwa i nastrojów – doświadczenie choroby psychicznej, autobiografia, literatura

100%

Alksnin A.

Przegląd Humanistyczny

|

2015

|

vol. 59(1 (448))

103-113

PL

The article is an attempt to characterize and define a possible generic framework for the literary phenomenon of female autobiographies and memoirs of hospitalization in a psychiatric hospital or experience of mental illness that are of interest both to the humanities (the theory of autobiography, anthropology of literature, somatopoetics, etc.) as well as the areas related to medicine (narrative medicine or sociology of medicine). To the historical analysis of the phenomenon and an attempt to reconstruct this kind of discourse from the narrative of hysterics produced in the psychoanalysts’ offices, the author added the case study, which is a memoir Unquiet Mind by Kay Redfield Jamison, a clinician suffering from manic depression.

2

Leszek Przyjemski: Szaleństwo jako Praktyka Krytyczna. Neoawangarda i Polityka

84%

Wroniszewski M.

Sztuka i Dokumentacja

|

2020

|

issue 22

153-180

EN

The article provides an interpretation of Leszek Przyjemski’s art in relation to the category of madness and the figure of a madman. The author indicates the link between Przyjemski’s work and madness/insaneness/mental disorder – themes broadly undertaken and portrayed by the Polish culture of the 1970s. By extracting this specific aspect of Przyjemski’s art, the author is able to present the artist’s activity as separate from the mainstream conceptual art and, what is more, to highlight the distinctive position of the artistic activity by Przyjemski and AnastazyWiśniewski (both co-authors of the Gallery Tak) within the political reality of the 1970s. In particular, the author focuses on the interpretation of hysterics – an issue investigated by the artist and depicted by him as a reaction to the neurotic reality created by the official propaganda on the one hand, and on the other, as an outcome of repression resulting from the supervisory nature of the contemporary authority. Furthermore, the article tackles the relation between Przyjemski’s art and the critical art of the 1990s.

PL

W artykule przedstawiona została interpretacja sztuki Leszka Przyjemskiego w kontekście kategorii szaleństwa i figury szaleńca. Autor wskazuje na związek działań Przyjemskiego z przypadającym na lata siedemdziesiąte. zainteresowaniem polskiej kultury szeroko ujętym tematem szaleństwa / obłąkania / choroby psychicznej. Wyodrębnienie tego aspektu sztuki Przyjemskiego pozwala na ukazanie jego działalności jako odrębnej od głównego nurtu sztuki konceptualnej. Ponadto uwaga zostaje zwrócona na kwestię odmiennego usytuowania działań Przyjemskiego i Anastazego Wiśniewskiego (współtwórców Galerii Tak) w politycznej rzeczywistości lat siedemdziesiątych. Autor koncentruje się zwłaszcza na interpretacji podejmowanego przez artystę wątku histerii, która przedstawiona zostaje jako reakcja na neurotyczną rzeczywistość kreowaną przez oficjalną propagandę oraz efekt represji wytworzonej przez nadzorczy charakter ówczesnej władzy. Ponadto, w artykule podjęta została kwestia relacji sztuki Przyjemskiego i sztuki krytycznej lat dziewięćdziesiątych.

3

Misterium histeryczne. „Wanda” Cypriana Norwida

67%

Rudaś-Grodzka M.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 4

39-63

PL

„Wanda” Cypriana Norwida wyróżnia się na tle innych dramatów poświęconych początkom narodu polskiego. Jej wyjątkowość polega na tym, że dzieje bajeczne zostały wpisane w historię chrześcijańską, dobrowolna ofiara Wandy jako akt religijny poprzedziła bowiem narodziny narodu polskiego. Autorka artykułu wprowadziła różne porządki interpretacyjne, tworzące rodzaj dwugłosu. Z perspektywy teorii postkolonialnej „Wanda” odsłania mechanizm zawłaszczania starej pogańskiej religii przez Kościół katolicki. Światopogląd Norwida jest bardzo złożony, a jego stosunek do Kościoła katolickiego nie jest jednoznaczny. Poeta nie dostrzega szczególnej wartości w starych kulturach, chyba że stanowią one zapowiedź chrześcijaństwa. W interpretacji autorki artykułu główną rolę odgrywają tradycja mistyczna oraz krytyka feministyczna, zwłaszcza pisma Lucy Irigaray (główną kategorią jest stworzone przez nią pojęcie „Mystérique”). Dzięki tej perspektywie poszerza się nasze rozumienie struktury fantazmatów narodowych. Przedmiotem namysłu jest histeryczna osobowość polskiego narodu, którą reprezentuje postać Wandy w dramacie Norwida.

EN

Cyprian Norwid’s “Wanda” stands out above other dramas devoted to the beginnings of the Polish nation. Its uniqueness consists in the fact that its fantastic history is inscribed into a Christian story since Wanda’s freewill sacrifice as an religious act precedes the birth of the Polish peoples. The author of the paper introduces various interpretive orders that make up a certain two-voice structure. From the perspective of postcolonial theory, “Wanda” reveals a mechanism of appropriation the old pagan religion by the Catholic Church. Norwid’s worldview is particularly complex, and his relation to the Catholic Church proves ambiguous. The poet sees no special value in old cultures unless they scent Christianity. In Rudaś-Grodzka’s interpretation, the main role is played by mystical tradition and feminist criticism, especially Lucy Irigaray’s writings (the central category being the term “Mystérique” that she coined). This perspective broadens our understanding of national phantasms structure. The subject of reflection is hysterical personality of the Polish nation represented by Wanda in Norwid’s drama.

4

Wątki artystyczne w fotografii histerii Jean-Martina Charcota

59%

Rowińska A.

Amor Fati

|

2016

|

issue 1(5)

187-217

EN

Hysteria, although diagnosed since antiquity, was a disease characteristic for the fin de siècle, and was a phenomenon situated between art and psychiatry. It has been described and documented, among others, by the French neurologist Jean-Martin Charcot (1825–1893). Charcot's research resulted in a number of medical publications, as well as a fascinating photo archive, which shows the different stages and views of a hysterical attack. In his book “Invention de l'Hysterie: Charcot et l'iconographie photographique de la Salpêtrière” Georges Didi-Huberman wrote that he is almost forced to consider hysteria, to the extent in which it occurred in Salpêtrière in the last third of the nineteenth century, as a chapter in the history of art. I argue that the pictures of hysteria commissioned by Charcot in the Salpêtrière hospital are also a chapter in the history of photography, narrativity, and most importantly – art, and they are not only medical archives with no artistic features. The advent of photography was crucial for the existence of a particular understanding of diseases. In the text I deal with such issues and I answer the question whether the analysis process of the images commissioned by Charcot is an attempt to transform them into the work of art or they were works of art from the outset. I also analyse whether this is only a photographic documentation of piece of art, which was the hysteria. Using the terminology of François Soulages, we should consider what do Charcot's photos actually "want" to be, what constitutes them as works of art or as part of art history. What assumptions lie at the origins of their occurrence and what are the consequences resulting from the clash of these assumptions with the topic of the medium, media, cultural-historical context and audience.

Refine search results

1 Amor Fati

1 Pamiętnik Literacki

1 Przegląd Humanistyczny

1 Sztuka i Dokumentacja

1 Alksnin A.

1 Rowińska A.

1 Rudaś-Grodzka M.

1 Wroniszewski M.

1 2023

1 2020

1 2016

1 2015

Pamiętnik szaleństwa i nastrojów – doświadczenie choroby psychicznej, autobiografia, literatura

Leszek Przyjemski: Szaleństwo jako Praktyka Krytyczna. Neoawangarda i Polityka

Misterium histeryczne. „Wanda” Cypriana Norwida

Wątki artystyczne w fotografii histerii Jean-Martina Charcota