Search results

1

Ochrona przyrody ojczystej w Drugiej Rzeczypospolitej – edukacyjne implikacje miesięcznika „Przyroda i Technika”

100%

Wolter E.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

167-180

PL

Celem artykułu jest wyjaśnienie dziedzictwa kultury na przykładzie wychowania do ochrony przyrody w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939). Podstawę źródłową stanowi czasopismo „Przyroda i Technika”, wydawane przez Polskie Towarzystwo Przyrodników im. M. Kopernika w latach 1922–1939. W artykule uzasadniono znaczenie procesu wychowania do ochrony przyrody społeczeństwa polskiego na przykładzie wybranych artykułów i konkursów edukacyjnych, wystaw poświęconych problematyce opieki nad zwierzętami, a także popularyzacji książek oraz czasopism poświęconych ochronie przyrody.

2

Doświadczenia Księstwa Warszawskiego w zakresie edukacji prawniczej

75%

Oniszczuk A.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2016

|

vol. 8

|

issue 3

67-90

EN

The article deals with legal education in the Duchy of Warsaw (1807–1815), which was a transitory period between a feudal and modern state. The urgent need for institutional education of a state personnel resulted from existence of legal provisions stemming from several legal orders, divergence in qualifications of personnel in administration and judiciary, as well as a necessity for efficient implementation f Napoleonic law. Those circumstances were precisely diagnosed by the minister of justice. He initiated courses of law followed by the School of Law and School of Administration. As the Duchy’s territory was enlarged, legal teaching had place also at the university in Cracow. It seems that although the state existed for only a short period, a more or less cohesive governmental concept of legal education’s role existed. It was to serve mainly the development of the state and this utilitarian goal dominated. It is worth reminding that those first Polish endeavours in the field of modern legal education took place at the time of a public finance crisis. Although majority of income was devoted to military needs and many projects were put off until later, authorities noticed that for an efficient governing of a state a well-educated personnel is needed. At that time this belief was not common.

PL

W artykule omówiono przedsięwzięcia w zakresie edukacji prawniczej w Księstwie Warszawskim (1807–1815), a więc w fazie przejściowej między państwem feudalnym i nowoczesnym. Wobec współistnienia przepisów z kilku porządków prawnych, różnego stopnia przygotowania pracowników administracji i wymiaru sprawiedliwości oraz konieczności sprawnej implementacji napoleońskiego prawa, instytucjonalne kształcenie kadr okazało się niezbędne. Trafnie ocenił tę sytuację minister sprawiedliwości, współorganizując kursy prawa, a następnie Szkołę Prawa i Nauk Administracyjnych. W zakresie prawa kształcono też na uniwersytecie w Krakowie, znajdującym się w obrębie Księstwa od 1809 r. Wydaje się, że mimo krótkiego okresu istnienia państwa wykształciła się w miarę spójna koncepcja w zakresie roli edukacji prawniczej – służyć miała głównie wzmocnieniu budowy struktur Księstwa i ten utylitarny cel dominował. Co warto podkreślić, te pierwsze nowoczesne przedsięwzięcia edukacyjne w zakresie prawa przypadły na okres kryzysu finansów państwowych – mimo przeznaczania większości dochodów na cele wojskowe i odkładania wielu projektów na przyszłość, dostrzeżono, że dla sprawnego zarządzania państwem niezbędne są odpowiednio wykształcone kadry. Pogląd ten nie był wówczas jeszcze powszechny.

3

Regulaminy i instrukcje Polskiej Szkoły Orientalnej w Stambule z lat 1766, 1772 i 1778

75%

Bajer J.

Rozprawy z Dziejów Oświaty

|

2021

|

vol. 58

209-228

EN

The article aims to present the content of three rulebooks drawn up in French for students and teachers of the Polish Oriental School in Istanbul in 1766, 1772 and 1778. These materials come from the Princes Czartoryski Library in Kraków and the Popiel Collection in the Central Archives of Historical Records in Warsaw. The first instruction was drawn up in the year of the establishment of the Polish Oriental School [Jeunes de langues] on the Bosphorus, namely in 1766. It was written by Tomasz Aleksandrowicz and Karol Boscamp-Lasopolski in accordance with the recommendations received earlier by these two diplomats from King Stanisław II August. Another regulation was created in His Majesty’s Cabinet six years later, in 1772. Its author was Jacek Bartłomiej Ogrodzki, a close associate of the monarch. The last regulation known from literature was created on the occasion of Karol Boscamp-Lasopolski’s legation to Turkey in 1778. The changes in the recommendations for students and teachers over the course of 12 years show the obstacles and difficulties faced by the creators of the first Polish school for dragomans.

4

Tradycje powstania styczniowego i ich rola w wychowaniu patriotycznym młodego pokolenia (w świetle wspomnień z zaboru rosyjskiego) – w 150. rocznicę zrywu niepodległościowego z 1863 roku

75%

Nawrot-Borowska M.

Przegląd Pedagogiczny

|

2013

|

issue 1

61-76

PL

Rok 2013 jest rokiem 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Wspomnienia Polaków żyjących w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku często przesycone są fragmentami dotyczącymi tego wydarzenia – niemal w każdym z pamiętników tego okresu znajdujemy bardziej lub mniej obszerne informacje poświęcone zrywowi niepodległościowemu Polaków z 1863 roku. Przedstawione w poniższym tekście fragmenty wspomnień i pamiętników pozwalają prześledzić, w jaki sposób w rodzinach polskich kultywowano tradycje powstania styczniowego, w którym udział brali często członkowie rodzin, a także wskazać, jak patriotyczna atmosfera domów kształtowała osobowość młodego pokolenia, zwracając uwagę na sprawy narodowe i budząc wrogi stosunek do carskiej Rosji. Tradycja powstania styczniowego, jak wynika z dokonanych ustaleń, stanowiła istotny czynnik w wychowaniu patriotycznym młodego pokolenia. Rodziła szacunek dla członków rodzin – powstańców, uczyła historii narodu i rodziny, powodowała narastające często uczucia nienawiści do zaborcy. Przejawami kultywowania tejże tradycji były żywe wciąż w polskich rodzinach historie losów powstańców – uczestników walk, tajne obchody rocznic powstania, śpiewanie pieśni powstańczych, czytywanie zakazanej literatury, składanie wieńców na grobach powstańców.

5

Słowacki na uniwersytecie

75%

Jędrychowski Z.

Pamiętnik Teatralny

|

2016

|

vol. 65

|

issue 1/2

114-138

EN

This article presents the time spanning 1825–1828, when Juliusz Słowacki studied at Vilnius University; it specifies and describes the places where he lived for longer periods of time. The article also describes the location of Belweder, the summer residence and garden of August Bécu, to which Słowacki often went for a stroll. The article fills some gaps concerning the poet’s student life. Thanks to discovering a copy of the diploma, the mark transcript and some information concerning the completion of studies, the author has been able to determine which students of the Faculty of Moral and Political Sciences received a monetary prize, who was awarded an honorable mention, what the subject of Słowacki’s final paper was and when Słowacki left Vilnius for good.

PL

Artykuł przedstawia okres 1825-1828, kiedy Juliusz Słowacki studiował na Uniwersytecie Wileńskim. Autor wyszczególnia i charakteryzuje miejsca, w których poeta mieszkał przez dłuższy czas. Opisuje także położenie Belwederu, letniej rezydencji i ogrodu Augusta Bécu, do którego Słowacki często chodził na spacery. Artykuł uzupełnia pewne luki w wiedzy na temat życia studenckiego poety. Dzięki odnalezieniu kopii dyplomu, wykazu ocen i informacji o ukończeniu studiów udało się ustalić, którzy studenci Oddziału Nauk Moralnych i Politycznych otrzymali nagrodę pieniężną, kto otrzymał wyróżnienie, jaki był temat pracy końcowej Słowackiego i kiedy Słowacki opuścił Wilno na stałe.

6

Ks. Wacław Sierakowski – propagator wiedzy o muzyce i organizator szkolnictwa muzycznego w okresie działalności Komisji Edukacji Narodowej

63%

Piekarski M.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2016

|

issue 34

85-99

EN

In the second half of the 18th century, musical education in Poland was poor. The Commission of National Education (1773–1793) did not take music into account in its projects. The individual willing to change the situation was Father Wacław Sierakowski (1741–1806), provost of the Wawel Cathedral in Krakow. He played a significant role in the musical life of the city as an organiser of public concerts and founder of a private music school. In 1795–1796, he published a three-volume musical textbook, The Art of Music for Young Polish People (Sztuka muzyki dla młodzieży krajowej), one of the first musical textbooks in the Polish language. In Sierakowski’s publication the stress was put on the social and national value of music. The first volume also featured Sierakowski’s petition from 1792, intended for submission before the Sejm (Polish Parliament), in which the author propounded the idea of the state taking over musical education and establishing a major statesponsored music school in Krakow (Alumnatus Vocalistarum). These plans were never carried out as the third partition of Poland ensued in 1795.

7

Początki szkolnego czytania Norwida do roku 1918

63%

Żórawska W.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2014

|

vol. 6

s. 223-235

PL

Obecność Norwida w podręcznikach szkolnych nie byłaby możliwa bez uprzedniego włączenia jego tekstów w szerszy obieg życia literackiego. W obszarze swoistej prehistorii szkolnej recepcji dzieł pisarza mieszczą się edytorskie i popularyzatorskie działania Zenona Przesmyckiego, Tadeusza Piniego oraz prace pierwszych norwidologów. Do czasu odzyskania niepodległości autor Promethidiona w niewielkim stopniu był obecny w środowisku szkolnym. Podczas gdy szczególnie nauczyciele galicyjscy ugruntowali w społeczeństwie rolę „trzech wieszczów” i tam świadomość narodową młodzieży kształtowały dzieła Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego. Artykuł ukazuje początki stawania się autora Czarnych kwiatów szkolnym pisarzem na szerszym tle uwarunkowań historycznych. Pierwsze ślady obecności autora Fortepianu Szopena w podręcznikach liczą od kilku wersów do kilku stron. Ważnym źródłem informacji o początkach stawania się Norwida szkolnym autorem są Sprawozdania gimnazjów galicyjskich, które pełniły rolę programów szkolnych i były wydawane przez wszystkie szkoły średnie na terenie całej monarchii austro-węgierskiej. Opublikowano w nich zaledwie dwie rozprawy dotyczące Cypriana Norwida. Okazuje się, że tak naprawdę trudno mówić o szkolnej recepcji dzieł autora Fortepianu Szopena przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości.

EN

The article presents the process of Norwid becoming a school author. The text informs about the facts foretelling the introduction the author’s works into curriculum as obligatory readings and underline the scarce presence of the forth romanticist before.

8

Wychowanie ekologiczne dzieci na łamach „Młodego Przyjaciela Zwierząt i Kółka Przyrodniczego” w Drugiej Rzeczypospolitej

63%

Wolter E.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

vol. 35

|

issue 2

125-135

EN

The article is structured according to the following issues (it applies a problem criterion): articles and tales for children, protection of species and animal welfare, nature in poetry, competitions for children, correspondence with children, popularization of artworks representing nature conservancy, entertainment column. The field of the research covers the period between 1937 and 1939. The scientific research is based on printed sources: Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego [Official Journal of the Ministry for Religious Faith and Public Enlightenment] (for the years 1937-1939) and a periodical “Młody Przyjaciel Zwierząt i Kółko Przyrodnicze”, which was published in the Second Polish Republic in the period of 1937-1939.

9

Herbert Read (1893-1968)

63%

Thistlewood D., Roś J.

Amor Fati

|

2017

|

issue 1(7)

188-215

10

Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego w Iranie w latach 1943–1945

63%

Śliwak K.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2017

|

vol. 18

119-126

11

Kształtowanie się współczesnej koncepcji polskiego systemu szkolnictwa muzycznego w latach 1945–1959 w kontekście dyskusji środowiskowych

63%

Domagała J.

Ars inter Culturas

|

2020

|

issue 9

141-166

EN

In the period after World War II, a new three-tier organization of music education was intro-duced in Poland. In 1945, schools were divided into music schoolsoflowerdegree, middle degree schools and music colleges and academies as higher music education. There were also music appreciation schools The solutions adopted were largely based on the patterns that exi-sted in the Union of Soviet Socialist Republics. The three-tier structure enabled – according to the designers of this model – to adapt teaching to new needs and specialize depending on the student’s level of talent. However, the introduction of new organizational solutions faced dif-ficulties, some of the music community questioned the scope, pace and nature of the changes. A separate position was presented by many recognized Polish musicians and teachers. Music schools introduced the new teaching structure in a slow and often reluctant manner. As a result of the pedagogical discussion in the late 1940s and early 1950s, the Ministry of Culture and National Heritage introduced quite significant changes. Although the three-tier structure was retained, music appreciation schools were closed.In the 1950s, intensive efforts were undertaken at the Ministry of Culture and Science to analyze the problems of the Polish model of music education and prepare new structural solutions. Outstanding representatives of Polish musical life took part in these. A number of systemic difficulties were noticed, including students overburdened with studies, high drop-out rates, and artificial separation of the stages of education. New concepts for the organization of education were presented, frequently with references to the old, pre-war solutions, which were appreciated as already tested and more effective. Some outstanding musicians and teachers presented their critical standpoints in the music press. Despite the unequivocal position of many representatives of the pedagogical and music community, the authorities of the Ministry of Culture and National Heritage lacked the determination and sufficient courage to carry out a fundamental reform of the Polish model of music education. Legal acts were prepared and published in which the then current model of education was maintained. Primary music schools of the first degree were provided functions of music appreciation education, and second-degree schools were assigned professional functions.This article is the first attempt to show the circumstances of implementing a new model of music education in Poland. It shows the reaction of the pedagogical and musical community as well as the continuous structural problems. The article was prepared with the use of extensive archival sources, press articles and legal documents.

12

«Wiersz o sztuce aktorskiej» Ludwika Osińskiego w świetle teorii pedagogicznych

63%

Buczek K.

Pamiętnik Teatralny

|

2016

|

vol. 65

|

issue 1/2

97-113

EN

In the spring of 1803, the periodical Nowy Pamiętnik Warszawski published “Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej” (‘A Poem on the Art of Acting Offered to A Debuting Actress’) composed by Ludwik Osiński. It was dedicated to Rozalia Bogusławska, a daughter of the managing director of the National Theatre, Wojciech Bogusławski. Rozalia debuted on stage a year earlier, and later on, married the author of the poem. The poem is not, as the title might suggest, addressed just to beginners. It shows thorough knowledge of general pedagogy, education and didactics, which Ludwik Osiński possessed by virtue of his education and profession. He had been educated at a Piarist divinity school, worked as a tutor and teacher; he also ran, in co-operation with Konstanty Wolski, a boarding school for boys, so he was well-versed in the pedagogical theories by John Amos Comenius, François Fénelon, John Locke and Jean-Jacques Rousseau. He deployed them in the poem he composed, which referred to matters broader than just pedagogy of the acting profession.

PL

Wiosną 1803 roku periodyk Nowy Pamiętnik Warszawski opublikował "Wiersz o sztuce aktorskiej ofiarowany aktorce zaczynającej" napisany przez Ludwika Osińskiego. Poemat ten był dedykowany Rozalii Bogusławskiej, córce dyrektora Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego. Rozalia zadebiutowała na scenie rok wcześniej, a później wyszła za mąż za autora wiersza. Omawiany utwór nie jest, jak sugeruje tytuł, adresowany tylko do początkujących aktorów. Widać w nim gruntowną wiedzę z zakresu pedagogiki ogólnej, edukacji i dydaktyki, którą Ludwik Osiński dysponował dzięki swojemu wykształceniu i zawodowi. Uczył się w kolegium pijarskim, pracował jako guwerner i nauczyciel; wraz z Konstantym Wolskim prowadził też szkołę z internatem dla chłopców, znał więc dobrze teorie pedagogiczne Jana Amosa Komeńskiego, François Fénelona, Johna Locke'a i Jean-Jacques'a Rousseau. Znalazły one odbicie w omawianym wierszu, który odnosi się do kwestii szerszych niż tylko pedagogika zawodu aktora.

13

Reformy edukacyjne i rozwój koncepcji dotyczących edukacji wczesnoszkolnej w Polsce w latach 1990–2017

63%

Kinal M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 24

|

issue 3

65-82

EN

The initial stage of institutional learning is important for a child's development due to the fact that it is a time of intensive development, the acquisition of social models, shaping the attitude to learning and expectations towards educational institutions. For many children, kindergarten and school are places that give them the opportunity to equalize educational opportunities and social inequalities. Initial education is a kind of scaffolding on which pupils build their understanding of concepts in their later years of learning, it is also the first place where a pupil should acquire a range of cognitive skills, not to overlook the patterns of rest and play. The future and quality of society's life depend on the quality of education, teachers' working methods, the development of integrated teaching methodology and the popularization of research results. The analysis of reforms and ideas and comparing them with school practice allows for evaluation and the drawing of conclusions in which direction the planned changes should proceed. The purpose of the article is to analyse, absent from the literature, the changes taking place in early childhood education related to educational reforms and the development of pedagogical thought. The article presents the evolution of views on the role of education. The most important reforms and changes in early childhood education are presented, and the concepts of integrated education discussed – from the ground-breaking 20th century concepts of comprehensive understanding of education, noticing the subjectivity of the child in the process of education in progressive, to the concept of integrated education and the way it is understood by Polish educators. The article also analyses the correlations between the assumptions of integrated education and educational practice.

PL

Początkowy etap nauki instytucjonalnej jest ważny dla rozwoju dziecka ze względu na to, że jest to czas intensywnego rozwoju, nabywania wzorców społecznych, kształtowania nastawienia do nauki oraz oczekiwań względem instytucji oświatowych. Dla wielu dzieci przedszkole i szkoła są miejscami wyrównywania szans edukacyjnych i nierówności społecznych. Edukacja początkowa jest pewnego rodzaju rusztowaniem, na którym uczniowie budują swoje rozumienie pojęć w późniejszych latach nauki, jest także pierwszym etapem, na którym uczeń powinien zdobywać szereg umiejętności poznawczych, nie pomijając wzorców odpoczynku i zabawy. Od jakości edukacji, metod pracy nauczycieli, rozwoju metodyki nauczania zintegrowanego i popularyzacji wyników badań zależy przyszłość i jakość życia społeczeństwa. Analiza reform i idei oraz zestawienie ich z praktyką szkolną umożliwia przeprowadzenie ewaluacji i wyciągnięcie wniosków, w jakim kierunku powinny zmierzać planowane zmiany. Celem artykułu jest nieobecna w literaturze przedmiotu analiza zmian w edukacji wczesnoszkolnej związanych z reformami oświaty oraz z rozwojem myśli pedagogicznej. W artykule przedstawiono ewolucję poglądów na rolę edukacji. Zaprezentowano najważniejsze reformy i zmiany w edukacji wczesnoszkolnej oraz omówiono koncepcje edukacji zintegrowanej od przełomowych XX-wiecznych koncepcji dotyczących całościowego pojmowania edukacji, dostrzeżenia podmiotowości dziecka w procesie kształcenia w ideach progresywistycznych, aż do koncepcji edukacji zintegrowanej i sposobu jej rozumienia przez polskich pedagogów. W artykule p rzeanalizowano także korelacje założeń edukacji zintegrowanej z praktyką edukacyjną.

14

Radykalna krytyka szkoły i nowe strategie edukacyjne w II połowie XX wieku

51%

Wolter E.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2015

|

vol. 36

|

issue 2

105-114

EN

The aim of this article is to justify/prove the following thesis by way of logical deduction: a human, as a potential being can develop (throughout the entire life) to become a rational and responsible being within the social and natural environment, provided that the “technical civilization” complies with the humanistic view of spiritual development of a person which constitutes an implication of international strategies in the second half of the 21st century.

15

Promoting Habsburg Cultural Identity to Secondary School Pupils in Late Austrian-Ruled Bukovina: A Case Study of the First Imperial and Royal Gymnasium in Czernowitz

51%

Hoyte-West A.

Colloquia Humanistica

|

2023

|

issue 12

1-18

PL

W artykule zbadano, w jaki sposób w latach 1900–1913 w głównym gimnazjum (kaiserlich-königliches I. Staatsgymnasium) w Czerniowcach, stolicy wielojęzycznego i wieloetnicznego regionu Bukowiny, promowano pojęcie habsburskiej tożsamości kulturowej. Po przedstawieniu odpowiedniego kontekstu historycznego i językowego przeanalizowano roczniki szkolne z epoki w celu uzyskania informacji na temat obchodów świąt i wydarzeń historycznych, przedstawień muzycznych i literackich, a także upamiętnienia ważnych luminarzy kultury. Dzięki tej analizie uzyskano wgląd w środki wykorzystywane do promowania szerszej tożsamości habsburskiej, dostarczając użytecznych danych jakościowych, które stanowią istotny wkład w szerszą dyskusję na temat polityki edukacyjnej w późnohabsburskiej Bukowinie.

EN

This contribution explores how notions of Habsburg cultural identity were promoted at the main grammar school (kaiserlich-königliches I. Staatsgymnasium) in Czernowitz, capital of the multilingual and multiethnic crownland of Bukovina, between 1900 and 1913. After presenting the relevant historical and linguistic context, the school’s yearbooks from that era are examined to obtain information regarding the celebration of relevant holidays and events, musical and literary performances, as well as the commemoration of important cultural luminaries. Through this analysis, insights into the contemporary means utilised to promote a wider Habsburg identity will be gained, providing useful qualitative data and thus adding to the broader discussion on educational policies in late Habsburg Bukovina.

16

Digital Approaches to Studying Mathematical Terms in Bulgarian School Books from the Beginning of the 19th Century

51%

Stoykova V.

Slavia Meridionalis

|

2023

|

vol. 23

PL

W artykule przedstawiono analizę treści zdigitalizowanych kopii trzech podręczników z matematyki, opublikowanych w języku bułgarskim w pierwszej połowie XIX wieku. Badanie stanowi pierwszy w swoim rodzaju przegląd podejść pedagogicznych stosowanych w nauczaniu matematyki z punktu widzenia tworzenia terminów matematycznych. Analiza zawiera porównawczy opis podręczników pod względem podejścia i treści, jak również związanych z nimi tematów i ćwiczeń. Na koniec przedstawiono wniosek dotyczący struktury i pochodzenia terminów używanych do nauczania pojęć matematycznych w języku bułgarskim w badanym okresie.

EN

The paper presents an analysis and survey of the content of digitized copies of three school mathematics books published in the Bulgarian language during the first half of the 19th century. The study offers the first overview and outline of the pedagogical approaches used to teach mathematics through mathematical term formation in that period based on the text of school mathematics books. The analysis includes a comparative description of the approach and study content as well as related topics and exercises connected to them. Finally, a conclusion regarding the structure and origin of the terms used to teach mathematical concepts in the Bulgarian language at the time is outlined.

17

Jezuickie instytucje edukacyjne w Orszy 1773–1820

45%

Bieś A. P.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3

15-34

PL

Celem artykułu opisującego funkcjonowanie jezuickich placówek edukacyjnych, istniejących w latach 1773–1820 w położonym nad Dnieprem mieście powiatowym Orsza, jest przybliżenie fenomenu przetrwania i kontynuowania prac wychowawczo-oświatowych w warunkach poważnego kryzysu instytucjonalnego. Dla wspomnianych placówek kryzys ten był związany z jednej stron z upadkiem polskiej państwowości i włączeniem w struktury obcego państwa, a z drugiej z perturbacjami wywołanymi nieskuteczną próbą całkowitej likwidacji organizacji odpowiadającej za ich dotychczasowe prowadzenie. Korzystając z zachowanych materiałów archiwalnych oraz skąpej literatury przedmiotu, autor odtwarza przebieg działalności poszczególnych jednostek – jezuickiej szkoły publicznej, bursy muzycznej, konwiktu szlacheckiego, studium nauczycielskiego dla kleryków jezuickich oraz rocznego kursu formacji zakonnej tzw. trzeciej probacji. Ze względu na rodzaj dostępnych materiałów źródłowych tekst skupia się głównie na prowadzonej przez jezuitów od 1618 roku szkole, zwracając uwagę m.in. na jej bazę materialną, liczebność uczniów, kadry nauczycielskie, na zmiany zachodzące w programach nauczania oraz powody ich wprowadzania, a także uzyskane efekty kształcenia. W dalszej części zostały przedstawione cele stawiane pozostałym placówkom, metody ich realizacji i zakres oddziaływania, oraz osoby odpowiedzialne za wypełnianie zadań w poszczególnych jednostkach. I chociaż edukacyjna działalność jezuitów w Orszy została ostatecznie i bezpowrotnie przerwana ich wypędzeniem w 1820 roku, a same instytucje nie przetrwały nawet dekady w rękach nowych administratorów, to pamięć o dawnych zakładach poświęconych nauczaniu i wychowaniu w sposób nieoczekiwany powróciła po wiekach do przestrzeni publicznej w postaci śladu zrekonstruowanego – wzniesionych z ruin i zaadaptowanych budynków.

EN

The aim of the article, describing the functioning of Jesuit educational institutions, in the years 1773–1820, in Orsha, the poviat town located by the Dnieper, is to present the phenomenon of the survival and continuation of educational and pedagogical activities at the time of a serious institutional crisis. On the one hand, for the above-mentioned institutions, the crisis was connected with the collapse of the Polish statehood and its incorporation into the structure of a foreign state. On the other hand, it was related to the perturbations caused by a futile attempt to completely abolish the organisation responsible for its functioning until then. Taking advantage of preserved archival materials as well as of the scarce literature on the subject matter, the author reconstructs the subsequent forms of functioning of particular institutions – the Jesuit public school, music dormitory, landed gentry boarding school, teacher training college for Jesuit clerics and a year course for nunnery formation, the so-called third probationary period. Owing to the type of the available source material, the article concentrates mainly on the school ran by Jesuits since 1618, focusing among other things on its material basis, the number of students, the teaching staff, on the changes in the curricula as well as the reasons for these changes, and also on accomplished educational results. The further part of the article presents the objectives set for the remaining institutions, methods of their implementation and the scope of their functioning, as well as the people responsible for task fulfillment in particular institutions. The educational activity of Jesuits in Orsha was irreversibly terminated as a result of their expulsion in 1820 and the institutions themselves did not survive even a decade once their new administrators were in charge. However, after centuries, the memory of former institutions dedicated to education and upbringing unexpectedly returned to the public space in the form of the reconstructed trace – the adapted buildings which were erected from ruin.

Refine search results

Ochrona przyrody ojczystej w Drugiej Rzeczypospolitej – edukacyjne implikacje miesięcznika „Przyroda i Technika”

Doświadczenia Księstwa Warszawskiego w zakresie edukacji prawniczej

Regulaminy i instrukcje Polskiej Szkoły Orientalnej w Stambule z lat 1766, 1772 i 1778

Tradycje powstania styczniowego i ich rola w wychowaniu patriotycznym młodego pokolenia (w świetle wspomnień z zaboru rosyjskiego) – w 150. rocznicę zrywu niepodległościowego z 1863 roku

Słowacki na uniwersytecie

Ks. Wacław Sierakowski – propagator wiedzy o muzyce i organizator szkolnictwa muzycznego w okresie działalności Komisji Edukacji Narodowej

Początki szkolnego czytania Norwida do roku 1918

Wychowanie ekologiczne dzieci na łamach „Młodego Przyjaciela Zwierząt i Kółka Przyrodniczego” w Drugiej Rzeczypospolitej

Herbert Read (1893-1968)

Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego w Iranie w latach 1943–1945

Kształtowanie się współczesnej koncepcji polskiego systemu szkolnictwa muzycznego w latach 1945–1959 w kontekście dyskusji środowiskowych

«Wiersz o sztuce aktorskiej» Ludwika Osińskiego w świetle teorii pedagogicznych

Reformy edukacyjne i rozwój koncepcji dotyczących edukacji wczesnoszkolnej w Polsce w latach 1990–2017

Radykalna krytyka szkoły i nowe strategie edukacyjne w II połowie XX wieku

Promoting Habsburg Cultural Identity to Secondary School Pupils in Late Austrian-Ruled Bukovina: A Case Study of the First Imperial and Royal Gymnasium in Czernowitz

Digital Approaches to Studying Mathematical Terms in Bulgarian School Books from the Beginning of the 19th Century

Jezuickie instytucje edukacyjne w Orszy 1773–1820