Search results

1

Oddziaływanie spółgłosek płynnych na poprzedzaj ące je samogłoski wąskie nietylne (na materiale listów polskich z I połowy XVI wieku)

100%

Osiewicz M.

Slavia Occidentalis

|

2012

|

issue 69

185-198

PL

This article attempts to prove the hypothesis on the “processual homogeneity” of the changes iR (*ŕ̥ *ir *yr) ≥ eR i iL ≥ eL. The source material for the following analysis has been excerpted from letters written in Polish between 1525–1550. Within the specified time brackets, the most dynamic is the process of the extension of the groups iR ≤ *ŕ̥ , whereas the extended combinations eR ≤ *ir *yr are characterized by far lower intensity. The extensions within the groups of the type eL are not numerous and rare. Textual extensions of the combinations eR and eL show a significant convergence: forms with eL are to be found mostly in those letters that consistently demonstrate and provide evidence of the occurrence of the group eR; while they are virtually non-existent in the texts that document exclusively the combination iR. This fact confirms the hypothesis that combines both types of change into one process. The author does not associate the dependencies in the different pace of both phenomena and their different outcome with phonetic factors, but with the sensitivity to phonotactic and phonostatistical provisions and patterns, as well as with the morphological placement of the dyads under scrutiny. This interpretation, in turn, provides a new insight into the nature of the process of shaping linguistic norms: all the contributing processes have random (non-purposeful) origins, and their constraints involve a necessity to retain the necessary minimum of the internal balance.

2

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

88%

Osiewicz M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2014

|

vol. 21

|

issue 1

75-94

PL

The article is a continuation of studies concerning textual differences in distribution of variant phonetic forms. The analysis covers the forms being a part of four variances: jestli // jesli, -mdl- // -mgl-, miedzy // między and -mieszk- // -mięszk-. Different textual distribution of the studied forms proved to be significant – not only revealed the segmentation of text known from previous analysis (graphical and phonetic), but also 3 new, previously unknown text boundaries extending between the columns 510/511, 591/592 and 612/613. The strongest relationship with the job of a compositor is indicated by textual repartition of forms belonging to two variances: miedzy // między i jestli // jesli. With regard to the analysed forms the central part Cresc is most standardized, contained in the columns 138-384, whereas the most progressive (containing the greatest number of progressive variants) – is the section of text including the columns 381a–R10v. The completed study has also demonstrated that the boundary between the cluster Q and R established by Kazimierz Piekarski on the basis of a typographical analysis is also the boundary of occurrence of certain phonetic phenomena.

3

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie z 1549 roku (oboczność biał- || białł- oraz wariantywność w zakresie kontynuantów grup sŕ, zŕ, žŕ, (s)tьc i *(z)dьc)

88%

Osiewicz M.

Slavia Occidentalis

|

2014

|

issue 71/1

55-78

PL

A material basis for the study is the first Polish language edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn from 1549 (Cracow, Helena Unglerowa). The study led to the formulation of the following conclusions: 1) the variancy biał- // białł- is most likely of Great Polish origin; 2) the variancy miestce // miesce confirmed in the prints from the 16th century has a graphical character motivated by technical factors (typesetting); 3) the distribution of the analysed phonetic variants in Księgi… is not equal; 4) the supreme degree of normalization of the studied variancies has been confirmed in the combinations R–Cc; 5) variant conditions, non-normalized, appeared in the parts: Cresc293–384 and CrescDd–[0]C; 6) a greater part of the textual space of the historical text–from the combination A to the combination Cc– reveals Great Polish features; the remaining part–the combination Dd–Ii and the initial chapters–reveal evident Little Polish features.

4

Oboczność mię cię się // mie cie sie w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

88%

Osiewicz M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2013

|

vol. 20

|

issue 1

127-148

PL

The goal of this article is to provide a detailed description of the mię cię się // mie cie sie alternation as presented in Księgi o gospodarstwie from 1549. In the analysis, four aspects have been taken into consideration: 1) the alternation’s position range, 2) the textual lack of continuity of the alternation’s state, 3) identification of the extent to which a compositor affected a text, 4) the extent of normalization of the mię cię się // mie cie sie opposition in all identified parts of the text against the background of other texts from the time under scrutiny. In the text, the variants were reflected only in the forms of the się reflexive pronoun. A majority of the text is evidence of a status typical of Krakow prints from the first half of the 16th century referred to as the Lesser Poland standard: a verb + sie, a preposition + się. A different status is confirmed in the initial columns of the book: adjacent to a verb – columns 113–248, following the w, przed, na and nad prepositions – columns 48–78, following the za preposition – columns 1–112. This alternation is most diversified with respect to the text when it accompanies a verb. The distribution of modes of marking the forms of the reflexive pronoun provides evidence that this phenomenon could be affected by the compositor.

5

Zróżnicowanie tekstowe, zakres i stopień normalizacji wariantywności fonetycznej w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowa)

88%

Osiewicz M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2016

|

vol. 23

|

issue 2

135-158

PL

The article summarize a number of analysis of the phonetic variance acknowledged in the first Polish edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn (Kraków 1549, H. Unglerowa). Investigated issues included: textual differentiation, scope and degree of normalization of the particular alternations. In a sample of 11 analyzed phonetic oppositions the biggest textual differentiation demonstrate: mdl- || -mgl-, jestli || jesli, biał- || białł- oraz miedzy || między. The most clearly seen border of textual forms differentiation runs between column 384 and 381a and is already known from the graphic and typographic analyses. The degree of normalization of the particular variants, diversified in terms of textual localization, allows to divide the examined antique print on 9 textual areas. Among these, two areas distinguish: Cresc61–137, with the lowest degree of normalization and the highest level of the regressive form usage, and Cresc573–605, characterized by high rates of the norm-setting variants occurrence and the progressive forms preference. Quite numerous dialect words from Wielkopolska, the most likely adopted from handwritten basis for print, appeared in the text. The results of analysis substantiate the hypothesis which attributes the translation authorship to Andrzej Glaber from Kobylin.

6

Oboczność ir || er (≤*ir, yr) w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowi)

88%

Osiewicz M.

Slavia Occidentalis

|

2015

|

issue 72/1

159-176

PL

This article presents a subsequent stage of research into the textual variability of alterations of the phonetic forms in the first Polish edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn (Krakow 1549). The ir || er group has been analysed as continuants of the Proto-Slavic conjunctions *ir, yr. The status of the discussed phonetic alternation depends on the core location and the textual distribution. It has been established that within the specific cores, the status of the alternation attested in Cresc is related to the status identified in other printed texts of that time and is considerably progressive. The second part of the text (CrescII) tends to be much more normalized where the innovative forms are preferred. However, this part of the text also tends to be most diversified with respect to the analysed phonetic alternation. A differentiation of the textual distribution of the opposite forms has also revealed two new text boundaries stretching between columns 409/410 and 524/525.

7

Wtórna nosowość antycypacyjna w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

75%

Osiewicz M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2014

|

vol. 21

|

issue 2

71-92

PL

The article is a continuation of research concerning textual differences of the distribution of variant graphic and phonetic forms in the first Polish-language edition of Księgi o gospodarstwie by Piotr Krescentyn (Helena Unglerowa, 1549). The analysis comprised the markings of the secondary anticipatory nasality. The article proposes a graphic interpretation of this phenomenon. Such interpretation results from the recognition as common a phenomenon of nasalization of labial vowels before nasal consonants. Different distribution of the studied forms in the text proved significant – it revealed not only the segmentation of text already known from previous analyses (graphic and phonetic – boundaries 429/430 and 485/486), but also three new, previously unknown text boundaries running between columns 477/478, 501/502 and 531/532. The convergence of the separated boundaries with a division of text into typesets was confirmed three times. This attests to a strong dependence of the discussed phenomenon on the type-setting factor. A comparative analysis demonstrated that as far as marking the secondary nasality is concerned, Księgi bear witness of the condition unknown in other prints from this period, which is closer to some 16th-century manuscripts, especially the letters of Stanisław Koszucki.

8

Oznaczanie fonemów v i v́ w Szczycie dusznym z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528)

63%

Osiewicz M.

Język Polski

|

2023

|

vol. 103

|

issue 2

26-39

PL

Artykuł przedstawia wyniki analizy sposobów oznaczania spółgłosek v i v́ w Szczycie dusznym (zbiór modlitw z modlitewnika Olbrachta Gasztołda z 1528 roku). Badaniu zostały poddane parametry ilościowe oznaczeń, a także ich uwarunkowania pozycyjne (wyrazowe, fonetyczne i leksykalne). Wyniki analizy pozwoliły sformułować hipotezę o istnieniu w małopolskiej odmianie języka polskiego pierwszej połowy XVI wieku dwuwargowej artykulacji spółgłosek v i v́ jako reliktu wymowy dawnej, zachowanej w pozycji interwokalicznej i w pozycji nagłosowej pospółgłoskowej.

EN

The article presents the results of an analysis of the methods of marking consonants v and v́ in Szczyt duszny (‘Spiritual shield’), a collection of prayers from the prayer book of Olbracht Gasztołd from 1528. The analysis covered the quantitative parameters of the markings and their positional determinants (word, phonetic and lexical). The results of the analysis made it possible to formulate a hypothesis about presence of the doublelip articulation of the consonants v and v́ in the Małopolska variant of the Polish language in the first half of the 16th century, this being a relic of the old pronunciation, preserved in the intervocal position and in the post-vocal position in the forehead of the word.

9

Interpretacja historycznojęzykowa rozwoju mowy polskich dzieci

63%

Osowicka-Kondratowicz M., Matusiak-Kempa I.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 5

457-465

PL

W artykule wskazano na celowość ścisłego powiązania wiedzy z gramatyki opisowej z wiedzą o procesach historycznojęzykowych w nauczaniu językowym na studiach logopedycznych. Analiza językoznawcza, w tym historycznojęzykowa, wyjaśnia bowiem szereg zjawisk obserwowanych w rozwoju językowym dziecka oraz w zaburzeniach rozwoju mowy i zaburzeniach mowy.

EN

The authors of the article indicate the appropriateness of binding the knowledge of descriptive grammar with the knowledge of diachronic processes in the linguistic course in logopaedic studies. The linguistic analysis, including the diachronic analysis, explains a series of phenomena that may be observed both in the development of speech ability among children and in disorders of speech development that some of them experience.

10

Próba klasyfikacji zmian paragogicznych w językach romańskich

45%

Sorbet P., Curie-Skłodowskiej U. M., Piotr Sorbet. Pracuje przy Zakładzie Studiów Hispanistycznych UMCS. W roku 2014 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo s. j. r. n. p. p. p. L. g. e. e. e. d. A. G. w. a. o. j. h. Z. n. j. d. i. k., lepierre@o2.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series

|

2015

|

vol. 4

EN

The aim of this article is to present the processes which led to the fact that many words in Romance languages, when compared to their etymons, have suffered changes over time which on one hand consist, in the disappearance of some sounds, and on the other hand, in the appearance of new sounds. Then the phenomenon of paragoge is illustrated with different neo-Latin languages. The analyzed forms come from several languages such as: Asturian, Catalan, French, Galician, Italian, Occitan, Portuguese, Romanian, Sardinian and Spanish. At the end we tried to propose a classification of paragogical changes based on the previously exposed examples.

FR

Dans cette brève étude nous nous proposons d’exposer les processus qui ont comme conséquences que divers mots dans les langues romanes, en les comparant avec leurs étymons, ont souffert au fil du temps de transformations qui consistent, d’un côté, dans la disparition de sons, et de l’autre côté, dans l’apparition de sons. Ensuite nous nous penchons sur le phénomène de la paragoge en l’illustrant avec divers idiomes néo-latins. Les formes des mots soumises aux observations sont comparées dans plusieurs langues telles que l’asturien, le catalan, l’espagnol, le français, le galicien, l’italien, l’occitan, le portugais, le roumain et le sarde. À la fin nous essayons d’offrir une classification de la paragoge en puisant dans les exemples antérieurement exposés.

Refine search results

4 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

3 Slavia Occidentalis

2 Język Polski

1 Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series

8 Osiewicz M.

1 Curie-Skłodowskiej U. M.

1 Matusiak-Kempa I.

1 Osowicka-Kondratowicz M.

1 Piotr Sorbet. Pracuje przy Zakładzie Studiów Hispanistycznych UMCS. W roku 2014 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo s. j. r. n. p. p. p. L. g. e. e. e. d. A. G. w. a. o. j. h. Z. n. j. d. i. k.

1 Sorbet P.

1 lepierre@o2.pl

1 2023

1 2016

3 2015

3 2014

1 2013

1 2012

Oddziaływanie spółgłosek płynnych na poprzedzaj ące je samogłoski wąskie nietylne (na materiale listów polskich z I połowy XVI wieku)

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie z 1549 roku (oboczność biał- || białł- oraz wariantywność w zakresie kontynuantów grup sŕ, zŕ, žŕ, (s)tьc i *(z)dьc)

Oboczność mię cię się // mie cie sie w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Zróżnicowanie tekstowe, zakres i stopień normalizacji wariantywności fonetycznej w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowa)

Oboczność ir || er (≤*ir, yr) w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowi)

Wtórna nosowość antycypacyjna w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Oznaczanie fonemów v i v́ w Szczycie dusznym z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528)

Interpretacja historycznojęzykowa rozwoju mowy polskich dzieci

Próba klasyfikacji zmian paragogicznych w językach romańskich

Refine search results

Search results

Oddziaływanie spółgłosek płynnych na poprzedzaj ące je samogłoski wąskie nietylne (na materiale listów polskich z I połowy XVI wieku)

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie z 1549 roku (oboczność biał- || białł- oraz wariantywność w zakresie kontynuantów grup *sŕ, *zŕ, *žŕ, *(s)tьc i *(z)dьc)

Oboczność mię cię się // mie cie sie w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Zróżnicowanie tekstowe, zakres i stopień normalizacji wariantywności fonetycznej w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowa)

Oboczność ir || er (≤*ir, yr) w Księgach o gospodarstwie (Kraków 1549, Helena Unglerowi)

Wtórna nosowość antycypacyjna w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

Oznaczanie fonemów v i v́ w Szczycie dusznym z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528)

Interpretacja historycznojęzykowa rozwoju mowy polskich dzieci

Próba klasyfikacji zmian paragogicznych w językach romańskich

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie z 1549 roku (oboczność biał- || białł- oraz wariantywność w zakresie kontynuantów grup sŕ, zŕ, žŕ, (s)tьc i *(z)dьc)