Search results

1

Humanistyka przełomu wieków, pod red. Józefa Kozieleckiego, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999, ss. 417

100%

Kuczyńska E.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2000

|

issue 11/12

98-99

PL

Humanistyka przełomu wieków, pod red. Józefa Kozieleckiego, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999, ss. 417

2

O Interdyscyplinarnym Centrum Badań Humanistycznych

63%

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

vol. 03

EN

The text presents the Interdisciplinary Centre for Research in the Humanities of the University of Łódź formed in April 2014, its structure and scope of activity. The Centre has been established in order to initiate and coordinate the work of researchers representing different disciplines of the humanities and social science, such as philology, philosophy, anthropology, cultural studies, psychology, sociology, history and pedagogy. It has set itself two objectives: multidisciplinary research and projects on the humanities, and promoting humanistic attitudes in the modern world.

3

Odnawianie znaczeń. Strategie czytania literatury polskiego renesansu i baroku

51%

Szczukowski I., Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy I. F. P. i. K. t., Ireneusz Szczukowski – dr a. w. I. F. P. i. K. t. U. K. W. w. B. I. r. s. p. w. l. b. w. k. i., iszczukowski@wp.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Niniejszy artykuł dotyczy metodologii czytania literatury polskiego renesansu i baroku. W szkicu tym interesują mnie przede wszystkim te strategie badawcze, które w pełni są uświadamiane i artykułowane w literaturze przedmiotowej od lat 90-tych ubiegłego stulecia i które są zarazem próbą przewartościowania istniejących już narzędzi czytania literatury staropolskiej. Pomimo istnienia ważnych prac, które coraz mocniej problematyzują sam namysł nad metodami interpretacji literatury XVI i XVII, to jednak wydaje się, że dialog z nowoczesnymi paradygmatami postrzegania tekstów literackich nie stanowi zasadniczego nurtu w podejmowanych interpretacyjnych zabiegach. Dzięki przemianom dyskursu humanistycznego (np. poststrukturalizm, feminizm, gender studies, postkolonializm, antropologia literatury) wciąż można i należy ponawiać pytanie o literaturę staropolską, jej miejsce w horyzoncie zagadnień i problemów, jakie formułuje współczesna teoria.

EN

This article is devoted to the methodology of reading Polish Renaissance and Ba- roque literature. In my essay, I am interested mainly in the research strategies that are fully conscious and articulated in the literature since the 1990s, and which are also an attempt to re-evaluate the existing tools for reading old Polish literature. Although there are important works that place more emphasis on the very act of reflection on the methods of interpretation of the sixteenth and seventeenth century literature, it seems that a dialogue with contemporary paradigms of the perception of literary texts is not a fundamental practice in interpretation projects. With the transitions in the humanist discourse (such as post-structuralism, femi- nism, gender studies, post-colonialism, anthropology of literature), we still can and should repeat the question of the Old Polish literature and its place in the horizon of the issues and problems formulated by the contemporary theory.

4

Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy

45%

Woźniak-Wrzesińska E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2020

|

vol. 54

71-89

EN

The aim of the article is to present Polish terminological dictionaries in the field of humanities. After presenting the state of research, the method of data collection and methods of its description I come to the descriptive part, where I characterize several parameters of collected specialized dictionaries.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie polskich słowników terminologicznych z zakresu nauk humanistycznych. Po scharakteryzowaniu stanu badań, sposobu gromadzenia danych oraz metod jego opisu przechodzę do części deskryptywnej, w której opisuję kilka parametrów zebranych słowników specjalistycznych.

5

Umiędzynarodowienie polskich czasopism w naukach społecznych i humanistycznych – transformacyjna rola systemu ewaluacji nauki

45%

Kulczycki E., Rozkosz E. A., Drabek A.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2019

|

issue 1-2(53-54)

EN

This article discusses the transformations of Polish journals caused by the Polish journal ranking evaluation system. We focused on the internationalization of journals in the social sciences and humanities (N = 801), with the goal of investigating how science policy has transformed editorial practices at Polish journals. We used a mixed-method approach involving both one-way analysis of variance, two-way mixed design analysis of variance, and semi-structured interviews. Our findings showed that science policy has transformed editorial practices, but that there is no actual internationalization in Polish social sciences and humanities journals. Rather, there is only the ostensible internationalization that manifests in “gaming” the journal evaluation system. We found that the editors of Polish journals do not discuss the challenges of internationalization, and implement only those internationalization practices that are explicitly required in the system regulations. We conclude with recommendations for how to motivate the internationalization of journals and stem the corruption of parameters measuring internationalization.

PL

W tym artykule omawiamy przemiany polskich czasopism, które spowodowane były wprowadzeniem systemu ewaluacji nauki wykorzystującego wykaz czasopism punktowanych. Skupiliśmy się na umiędzynarodowieniu czasopism z nauk społecznych i humanistycznych (N = 801), aby zbadać, w jaki sposób polityka naukowa przekształciła praktyki redakcyjne w polskich czasopismach. Zastosowaliśmy metody mieszane obejmujące zarówno jednoczynnikową analizę wariancji i dwuczynnikową analizę wariancji w schemacie mieszanym, jak i częściowo ustrukturyzowane wywiady. Wyniki badania wykazały, że polityka naukowa zmieniła praktyki redakcyjne, ale nie nastąpiło rzeczywiste umiędzynarodowienie polskich czasopism z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. Przeciwnie, nastąpiło jedynie pozorne umiędzynarodowienie, które manifestuje się w „ogrywaniu” systemu oceny czasopism naukowych. Badanie wykazało, że redaktorzy polskich czasopism nie podejmują dyskusji nad wyzwaniami, jakie niesie ze sobą umiędzynarodowienie, ale stosują wyłącznie te praktyki związane z umiędzynarodowieniem, których wprowadzenie narzucają regulacje systemowe. Artykuł kończy się rekomendacjami, jak motywować redakcje do umiędzynarodowienia czasopism, a także jak powstrzymać korumpowanie parametrów mierzących umiędzynarodowienie.

6

Wokół katedry – wychowanie w świecie ufundowanym przez wartości, kulturę i humanistykę

45%

Manado M.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2023

|

vol. 26

|

issue 3

209-213

7

Czym jest rozumienie w humanistyce? Próba odpowiedzi Hansa-Georga Gadamera

38%

Luc J.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2013

|

vol. 25

125 - 140

EN

The aim of this article is to extract from Gadamer’s writings his view about understanding in the humanities and to confront the results of this research with analyses of other interpreters. The key to the epistemology of the humanities is the ontology of its subject and, above all, its object. The former has been characterized by its ﬁniteness, historicity and irremovable assumptionism of cognition. To the latter two basic features have been ascribed: dynamism (it exists only as the motion of thinking) and indeﬁniteness in such, which is connected with the fact that it is not given, but created by the subject. In the humanities understood in such a way we can only have the existential, and not classic, concept of truth. The very humanistic activity is more about creation than cognition.

8

Mieczysława A. Krąpca koncepcja uniwersytetu

38%

Mazur P. S.

Logos i Ethos

|

2014

|

issue 2(37)

203–216

PL

Wolność oznacza niezdeterminowane działanie człowieka, niezależność od czynników zewnętrznych, od skrępowania i przymusu fizycznego, psychicznego, moralnego, prawnego itp. Nieraz człowiek przypisuje sobie wolność absolutną, bezwzględną, która nie zna jakichkolwiek ograniczeń. Niewątpliwie wolność należy do konstytutywnych elementów każdego człowieka, jest niezbywalną jego własnością. Dzięki aktom wyboru kształtuje on swoją niepowtarzalną osobowość. Wolność jest uprawnieniem i zarazem obowiązkiem dokonywania wyborów, co implikuje odpowiedzialność za podjęte działania i wynikające z nich skutki. Nie każde działanie przynosi pożądane rezultaty, zarówno dla samego podmiotu działania, jak i jego otoczenia. Dlatego w kształtowaniu i korzystaniu z wolności niezbędne są kryteria i wyznaczniki. Wolność, a w ślad za nią podmiot wolności, podlega nieustannemu rozwojowi, wymagają więc odpowiedniej pielęgnacji i troski. Spośród wielu czynników kształtujących wolność osoby ludzkiej wybrano prawo i etykę.

9

Nauczyciele akademiccy w świecie myślenia jako nieproduktywnej pracy

38%

Śliwerski B.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 2/1

157-173

PL

Autor podejmuje problem kształcenia młodych kadr akademickich w związku z wdrażaną w Polsce reformą szkolnictwa wyższego. Uniwersytety mają do spełnienia szczególną rolę w rozwijaniu kultury i społeczeństw jako nośnik ponadczasowych wartości humanistycznych, toteż muszą rozwiązywać problemy przejścia od tradycyjnego, humboldtowskiego modelu do zdecentrowanego i zdecentralizowanego, ale zrównoważonego rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki. Opisuję, w jakim zakresie konieczne jest zatem reformowanie uniwersytetów w wymiarze organizacyjnym i w zakresie kształcenia młodych kadr naukowych tak, aby nie niszczyć potencjału rozwojowego polskich badaczy oraz możliwych do tworzenia przez nich inter- i transdyscyplinarnych zespołów naukowych, których efekty pracy mogą i powinny zmieniać oblicze także polskiej nauki.

10

Zwierzoczłekoupiór? Posthumanistyczna refleksja nad zwierzętami

38%

Schollenberger J.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 1(442)

15-26

EN

The article reviews the posthumanistic concepts of moving beyond anthropocentrism. They are presented in the context of deliberations on non-human animals and human-animal relationship. Posthumanism criticizes primarily the humanistic category of a “human”. As Rosi Braidotti notices, it does not perform the descriptive function, but mostly serves to stigmatize the different, non-human. The consequence of such assumption is the postulate to extend the field of humanistic thoughts. The point is not to abandon a topic of a human, but to attempt to develop tools to describe non-human “otherness”.

11

Językoznawstwo – dyscyplina humanistyczna

38%

Walczak B.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2016

|

issue 11

12-17

EN

The author of the article proves the existence of a strict connection between the broadly understood humanities and the areas of linguistic research that refer back to the cultural, communication, and in part also the structuralist paradigms. In order to substantiate his thesis, the author provides examples of such connections, with particular emphasis on the character and outcomes of research conducted by Krakow-based linguists.

12

"Logos", "pathos", "ethos". Akt poznania teologicznego w perspektywie antropologicznej

32%

Wiończyk G.

Teologia w Polsce

|

2014

|

vol. 8

|

issue 1

179-194

EN

The theological cognition act, which has constituted a subject of investigation for ages, is today related to new questions posed by the contemporary context. The notion of the social humanity legitimization is what influences its understanding. The question concerning the theological cognition act has a deep anthropological dimension in a double sense: from the side of the method – it is a human act, therefore its analysis may be based on elements of anthropological structure: logos, ethos and pathos; from the side of the performer: it is an act of the particular person living in the particular time. This means that the theological cognition act cannot be limited only to sentence assertion or system construction, but it must consider the dynamics of a human being in its relative character, as well as the total dedication to God.

PL

Akt poznania teologicznego, który przez wieki wielokrotnie stanowił przedmiot dociekań, dzisiaj związany jest z nowymi pytaniami stawianymi przez współczesny kontekst. Na jego rozumienie wpływa współczesne zagadnienie społecznej legitymizacji humanistyki. Pytanie o akt poznania teologicznego posiada głęboki wymiar antropologiczny w podwójnym sensie: od strony metody jest aktem człowieka, a więc jego analiza może opierać się na elementach struktury antropologicznej (logos, ethos i pathos); od strony jego wykonawcy jest aktem konkretnej osoby żyjącej w konkretnym czasie. Oznacza to, że aktu poznania teologicznego nie można ograniczyć jedynie do asercji zdań lub systemu, ale trzeba w nim uwzględnić dynamikę ludzkiej osoby w jej relacyjnym charakterze oraz całoosobowe przylgnięcie do Boga.

13

Multimedia Theme System (MTS), or about Reading Aloud as Axiological Education in Polish Lessons in High School

32%

Kotarba E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

The task of humanistics, including didactics of the Polish language, is a meeting with literary work. This is a difficult task, especially nowadays when electronic media has become the main carriers of values and pseudo-values. The author presents the results of the research based on the value of reading after the lessons about Sophocles' King Oedipus as part of the curriculum of multimedia thematic modules. Reading has turned out to be an irreplaceable benefit in the face of the growing reluctance of young people to discuss difficult and demanding reading material in Polish language lessons.

PL

Zadaniem humanistyki, w tym dydaktyki języka polskiego, jest spotkanie z dziełem literackim. To trudne zadanie, szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy media elektroniczne stały się głównymi nośnikami wartości i pseudowartości. Autorka przedstawia wyniki badań na temat wartości czytania po przeprowadzeniu lekcji o Królu Edypie Sofoklesa w ramach programu nauczania multimedialnymi modułami tematycznymi. Czytanie okazuje się niezastąpioną wartością w obliczu narastającej niechęci młodych ludzi do omawiania trudnych i wymagających lektur na lekcjach języka polskiego.

14

Od emocjonalnej do relacyjnej historii wiedzy: pojęcia, zwroty, kierunki

32%

Sobolewska A.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2022

|

vol. 18

19-29

EN

The article is an introduction to the emotional history of knowledge that in recent years has been developed within French anthropology, sociology, and the history of science. The author reflects on Françoise Waquet’s work entitled Une histoire émotionnelle du savoir. XVIIe-XXIe siècle (The emotional history of knowledge. XVII–XXI century) published in 2019, and analyzes it in a broad context of the interdisciplinary reflection on the history of knowledge and science. The aim of this article is to reflect on Waquet’s most important arguments and to contrast them with other propositions emerging in the field of the history of science.

PL

Artykuł stanowi wprowadzenie do emocjonalnej historii wiedzy, która w ostatnich latach rozwinęła się we Francji w antropologii, socjologii i historii nauki. Autorka podejmuje refleksję nad opublikowaną w 2019 roku pracą Françoise Waquet Une histoire émotionnelle du savoir. XVIIe-XXIe siècle (Emocjonalna historia wiedzy. XVII–XXI wiek) i analizuje ją w szerokim kontekście interdyscyplinarnej refleksji nad historią wiedzy oraz nauki. Celem artykułu jest wskazanie na najważniejsze rozpoznania Waquet i zestawienie ich z innymi propozycjami pojawiającymi się w obszarze historii nauki.

15

Co nam szepcze Syrena Czechowa? O nieuchronności „niemożliwego” tworzenia humanistyki

32%

Neuger L.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2011

|

vol. 12

197-203

EN

.

16

Jakiej refleksji potrzebujemy w epoce antropocenu? „Gramatyka” wystudzania wzrostu ekonomii ekologicznej

32%

Bińczyk E.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2023

|

issue 47

85-108

EN

The article begins with an analysis of the inconvenient starting points for reflection on the Anthropocene, inspired by the position of Anna L. Tsing. Next, the interdisciplinary, normative and pluralistic field of ecological economics will be presented, with a particular focus on the concept of degrowth. The text will trace the “grammar” of this discipline, revealing its selected philosophical assumptions, methodological postulates and concepts. It will also look closely at Peter A. Victor’s concept of “management without growth.” It will seek answers to what degrowth is and why the cooling of growth is inevitable.

PL

Artykuł rozpoczyna analiza niedogodnych punktów wyjścia refleksji w epoce antropocenu, inspirowana stanowiskiem Anny L. Tsing. Następnie przedstawiona zostanie interdyscyplinarna, normatywna i pluralistyczna dziedzina ekonomii ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji dewzrostu. Prześledzimy „gramatykę” tej dyscypliny, odsłaniając jej wybrane założenia filozoficzne, postulaty metodologiczne i pojęcia. Przyjrzymy się również bliżej koncepcji „zarządzania bez wzrostu” Petera A. Victora. Będziemy szukać odpowiedzi na pytania, czym jest dewzrost i dlaczego wystudzenie wzrostu jest nieuniknione.

17

Podwójne dno struktur wiedzy

32%

Abriszewski K.

Prace Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1-2

219-229

EN

In the review article of Christoph Bonneuil’s and Jean-Baptiste Fressoz’s The Shock of Anthropocene I focus mainly on first two parts of the book (out of three) stressing their critical operations on existing structures of knowledge. On the first level, the critical work aims at widely spread commonsensical knowledge backed by propaganda, but on the more important, second level, it aims at dominating grand narrative of Anthropocene. The concepts of history / historical narrative and the man (Anthropos) are analyzed more thoroughly as they are fundamental for the Anthropocene grand narrative. The notion of “Capitalocene” as an alternative more politically reflexive and empirically accurate than “Anthropocene” is also shortly discussed at the end of the paper.

18

Czy humanistykę można jeszcze uratować?

32%

Popiel J.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 1

13-20

19

Znaczenie praktyki dla badacza kultury cyfrowej

32%

Paprzycka A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2021

|

vol. 60

|

issue 1

79-91

EN

The article discusses the importance of practice for conducting research on digital culture. It poses questions about whether one should possess technical competences in the field of digital humanities and in what way they can facilitate research attempting to describe the contemporary world. This issue is analysed using the theory of the third culture developed by Charles Percy Snow. The argument also focuses on other researchers representing various strategies for combining practice with theory, such as: Lev Manovich, Alexander R. Galloway, Jan Stasieńko and Mirosław Filiciak. The aim of the article is to describe the emerging, new image of a humanist studying digital culture, whose new competence may be seen as a remedy for the ongoing crisis of the humanities.

PL

Celem artykułu jest określenie kształtującego się nowego wizerunku humanisty badającego kulturę cyfrową. W artykule omówione zostało znaczenie praktyki dla prowadzenia badań nad cyfrową kulturą. Postawiono w nim pytania o to, czy chcąc opisywać współczesny świat należy posiadać techniczne kompetencje w sferze kultury cyfrowej i jakie korzyści mogą one przynieść humanistom. Ta problematyka zestawiona została z teorią trzeciej kultury Charlesa Percy’ego Snowa. Zaprezentowano tu również sylwetki badaczy reprezentujących różne strategie łączenia praktyki z teorią, takich jak: Lev Manovich, Alexander R. Galloway, Jan Stasieńko czy Mirosław Filiciak. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy praktyczne kompetencje w sferze kultury cyfrowej mogą być remedium na postępujący kryzys humanistyki.

20

Czechoznawstwo polskie – charakter i sens jednego kierunku badawczego

32%

Pánek J.

Historia Slavorum Occidentis

|

2017

|

issue 1 (12)

99-113

EN

The article asks what Czech Studies in Poland, what the research direction is, and what its foundations and perspectives are. Whether the aim of such research is merely to coordinate in some way a group of researchers operating on the interface between the interests of Czech and Polish studies, or whether the goal has a greater scientific and social range. Whether its aim is to participate in the resolution of the general problems appearing at the start of the 21st century both in science and the society in which the science develops. The author emphasizes the central task – to gain a deeper and multifaceted understanding of the neighbouring nation, in this case to achieve an understanding of Czechs, the Czech past and the tendencies of current development (whilst overcoming lingering heterostereotypes) from the part of Poles. From this aspect there is an evaluation of the possibilities of historiography and other humanities in the context of the Central European area (asymmetrical nature of mutual relations, differing intensity of interest and research in different countries, choice of fundamental themes, specific status of “cultural ambassadors”, role of the Polish minority in the Czech Republic, etc.). The author comes to the conclusion that the results of an interdisciplinary approach to this theme could help bring the two nations together and lead to an exemplary elimination of some strains and conflicts in (Central) Europe of the 21st century.

Refine search results

Humanistyka przełomu wieków, pod red. Józefa Kozieleckiego, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999, ss. 417

O Interdyscyplinarnym Centrum Badań Humanistycznych

Odnawianie znaczeń. Strategie czytania literatury polskiego renesansu i baroku

Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy

Umiędzynarodowienie polskich czasopism w naukach społecznych i humanistycznych – transformacyjna rola systemu ewaluacji nauki

Wokół katedry – wychowanie w świecie ufundowanym przez wartości, kulturę i humanistykę

Czym jest rozumienie w humanistyce? Próba odpowiedzi Hansa-Georga Gadamera

Mieczysława A. Krąpca koncepcja uniwersytetu

Nauczyciele akademiccy w świecie myślenia jako nieproduktywnej pracy