The subject of the wandering beggars’ songs and their functioning in culture has been discussed many times in the Polish folklore studies and ethnomusicology. In the practical sense, it could seem that the beggars’ song is a historical subject, closed a long time ago, similarly as hurdy-gurdy playing – one of its most interesting manifestations. Nevertheless, songs of hurdy-gurdy players have returned triumphantly these days, performed by amateur and professional musicians. Furthermore, we can observe the phenomenon of consolidation of musicians, not only into bands, but also in wider projects (festivals, academies, meetings of hurdy-gurdy players). The author presents a concise description of hurdy-gurdy playing traditions, the instrument itself, its song repertoire and the contemporary reconstruction of these traditions that is attempted by some environments.
PL
Temat pieśni dziadowskich i ich funkcjonowania w kulturze był już wielokrotnie podejmowany w polskiej folklorystyce i w etnomuzykologii. W sensie praktycznym wydawałoby się, że pieśń dziadowska to temat historyczny – dawno zamknięty, podobnie jak lirnictwo – jeden z jej najciekawszych przejawów. A jednak pieśni lirników powracają dzisiaj z wielką siłą w wykonaniu amatorskich i profesjonalnych muzyków. Obserwujemy też zjawisko konsolidacji muzyków, nie tylko w określone zespoły, ale i szersze projekty (festiwale, akademie, spotkania, zloty lirników). Autor przedstawia syntetyczny opis tradycji lirnickich, instrumentu (litr korbowej), repertuaru pieśniowego oraz współczesnych rekonstrukcji tych tradycji, podejmowanych przez wybrane środowiska.
This article explores the issue of the contemporary manufacture of the hurdy gurdy. The author focuses on instruments built by Stanisław Nogaj from Stara Wieś, a pupil of Stanisław Wyżykowski from Haczów. For a detailed description and analysis, a specimen built in 2004 was chosen – a model of a lyre guitar which is itself a copy of a traditional (beggars’) hurdy-gurdy in the collection of the Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków. The material basis for this research was mainly field interviews conducted by the author in Stanisław Nogaj’s workshop in 2021, and photographic documentation. The construction, the innovations applied, and the general idea of creating the instrument are described in detail.
PL
W artykule poruszona została problematyka współczesnego wytwórstwa liry korbowej. W polu zainteresowań autora znalazły się instrumenty budowane przez Stanisława Nogaja ze Starej Wsi – ucznia Stanisława Wyżykowskiego z Haczowa. Do szczegółowego opisu i analizy wybrano egzemplarz zbudowany w 2004 r. – model liry gitarowej. Był on kopią liry dziadowskiej, pozostającej w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Podstawą materiałową dla niniejszych badań były głównie źródła wywołane – wywiady terenowe przeprowadzone przez autora osobiście w pracowni S. Nogaja w 2021 r. oraz zebrana dokumentacja fotograficzna. Szczegółowo opisano budowę, zastosowane innowacje i ogólną ideę powstania analizowanego instrumentu.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.