Search results

1

Uwagi w sprawie uzyskiwania opinii o stanie zdrowia psychicznego sprawców przestępstw w toku postępowania karnego

100%

Pachnik K., Ring A.

Nowa kodyfikacja prawa karnego

|

2013

|

vol. 30

117 - 132

EN

Current Polish legislation demands to appoint at least two court experts — psychiatrists which are appointed to evaluate the state of mental health of the accused and in specific cases to include a sexologist in the team of experts. The present knowledge allows to draw a conclusion that very often it is necessary to include in the team of court experts specialists from other fields, for example a psychologist or a sociologist. The authors of this article consider the possibility of including in the team of court experts also persons who evaluate the state of mental health in different areas.

2

Criminal responsibility of the perpetrator with alternating split personality

100%

Golonka A.

|

2023

|

vol. 17

|

issue 2 ENG

1-19

PL

The study is devoted to the issue of criminal liability of a perpetrator suffering from conversion identity disorders. Therefore, its aim is to highlight the dilemmas arising from a split personality disorder in the context of the insanity of the perpetrator of a prohibited act. Based on the example of Kenneth Bianchi (case study), the difficulties related to the diagnosis of this disorder and its consequences in relation to criminal liability are shown. In turn, the analytical-dogmatic method is used to consider the issue related to the recognition of these disorders as a specific category of causes of the condition referred to in Article 31 § 1 of the Polish Criminal Code. Regardless of this, the study also presents an approach to this issue that differs from that previously presented in the literature. The conclusions drawn on this basis also allow for filling a certain gap in the Polish literature on criminal law, which is a lack of studies on the subject matter.

3

Odpowiedzialność karna za popełnienie czynu zabronionego w stanie tak zwanej zawinionej niepoczytalności

88%

Liszewska A.

Nowa kodyfikacja prawa karnego

|

2017

|

vol. 43

391-400

EN

The aim of this article is to analyse the problem of the criminal liability of a perpetrator who, while committing an offence, was in the state of inebriation or intoxication as a cause of insanity. Although the regulation of this matter was introduced in Art. 31 § 3 of the Criminal Code, it should be re-examined in the light of the separation of intentionality or negligence and culpability in the Criminal Code of 1997. Traditionally, insanity was treated as an exonerating circumstance, although the legislator mentions the elements that characterise intentionality and negligence. That is why, firstly the relation between Art. 31 § 1 and Art. 9 of the Criminal Code should be examined. Taking under consideration the result of this analysis, the article presents evidence that in the light of Art. 31 § 3 of the Criminal Code, the perpetrator can be sentenced only for a negligent offence.

4

Zachowania niezgodne z prawem osób ze stwierdzoną niepoczytalnością

87%

Włodarczyk-Madejska J.

Biuletyn Kryminologiczny

|

2015

|

issue 22

7-26

PL

Artykuł analizuje zagadnienie czynów zabronionych dokonywanych przez sprawców niepoczytalnych. Podzielony on został na dwie części. W pierwszej autorka podejmuje zagadnienia teoretyczne: opis przesłanek niepoczytalności, badanie sądowo-psychiatryczne i wydane w sprawie opinie oraz rozstrzygnięcia sądu wobec sprawców czynów z art. 31 § 1 k.k. Część druga stanowi opis badań przeprowadzonych przez autorkę w zakresie czynów zabronionych sprawców niepoczytalnych.

5

Ustalenie strony podmiotowej czynu zabronionego w przypadku sprawcy niepoczytalnego

75%

Galiński M.

Acta Iuris Stetinensis

|

2018

|

issue 21

321-335

PL

Ustalenie strony podmiotowej danego przestępstwa, czyli stosunku wolicjonalno-intelektualnego sprawcy do zarzucanego mu czynu, jest nad wyraz istotne dla rozstrzygnięcia sprawy choćby dlatego, że wpływa na wymiar kary. O ile w przypadku osoby poczytalnej co do zasady ustalenie strony podmiotowej nie stanowi trudności, o tyle w przypadku sprawcy niepoczytalnego jego zaburzenia psychiczne utrudniają wspomniane ustalenie. Zaburzenia te powodują, że cierpiące na nie osoby niekiedy w inny sposób odczuwają wolę popełnienia czynu bądź jej brak, a także w inny sposób aniżeli osoby poczytalne przewidują lub nie przewidują możliwości popełnienia czynu zabronionego. W związku z tym kwestia ustalenia strony podmiotowej czynu zabronionego w przypadku popełnienia tego czynu przez sprawcę niepoczytalnego jest przedmiotem sporu w doktrynie. Autor swoje rozważania zacznie od omówienia, czym jest strona podmiotowa, a także czym jest niepoczytalność w rozumieniu kodeksu karnego z 1997 roku. Przedstawi także przykładowe poglądy doktryny co do omawianego problemu, niekiedy będące sobie przeciwstawne. Przytoczy również wybrane orzeczenia związane z omawianą materią. Następnie przedstawi własne stanowisko, odnosząc się przy tym do poglądów przedstawicieli doktryny.

EN

Attributing the subjective features of the crime, in other words volitional and intellectual attuite at criminal act committed by perpetrator, is extremally important for settle the matter, if only because it have an influence at the punishment. In case of sane person in principle attributing subjective features is not difficult. But in case of insane perpetrator, perpetrator’s mental disorder impedes this attributing. This disorder cause that insane person sometimes in another way feels the desire to committing of criminal act or not. Insane persons also in another way than sane persons predicts or not possibility of committing the criminal act. Therefore issue of attributing subjective features of the criminal law in case of committing criminal act by insane perpetrator is issue in a dispute in Polish doctrine of criminal law. The author will start his consideration at elaborate what is subjective feature and insanity in sense of Criminal Code from 1997. Author will presents also examples of the Polish doctrine of criminal law views as to this problem, which are sometimes extremely different. The author also will quote some judgments as to this problem. At next the author will elaborate his opinion in the issue of attributing subjective features.

6

Orzekanie o umorzeniu postępowania karnego i zastosowaniu środka zabezpieczającego w postaci internacji psychiatrycznej. Analiza w kontekście konstytucyjnej zasady równości oraz wymogów poprawnej legislacji

75%

Karaźniewicz J.

Zeszyty Prawnicze BAS

|

2022

|

issue 3(75)

9-26

EN

The article concerns the principles of adjudicating on discontinuation of criminal proceedings due to the perpetrator’s insanity and ordering a stay in a psychiatric institution as a precautionary measure. The author indicates the dualism of the procedures in force and its effects, related in particular to various forms of court adjudication. The different forms of adjudication and the related differences in appealing against the decision result in different procedural situations of the suspects. The author assesses them in the context of the principle of equality before the law. She also analyzes the current regulations from the perspective of the principle of proper legislation.

7

Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda

63%

Golonka A.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2021

|

vol. 13

|

issue 4

170-188

EN

The subject of this paper focuses on issues concerning criminal liability for a crime committed while inebriated or intoxicated. These issues, whose social significance is indisputable, continue to be controversial from the perspective of criminal law. One reason for this is the shortcomings of Article 31 § 3 of the Criminal Code, which serves as the basis to hold an offender who was in said state tempore criminis criminally liable. The purpose of this paper, however, is not so much to criticise the current legal solution as to offer a proposition de lege ferenda concerning a change in the wording of the said provision on the grounds of the reservations raised. The conclusions that lead to it are derived both from the dogmatic-legal analysis of the cited provision and from the empirical approach motivated by the psychopathological view of the state of intoxication, or the problem of (in)sanity of the perpetrator of a prohibited act. These issues are ingrained in the regulation contained in § 3 of Article 31 of the Criminal Code. It is the will of the criminal legislator for the scope of Article 31 of the Criminal Code to encompass a variety of states which may seem similar from a psychopathological point of view they, but actually require a different legal approach with regard to criminal-legal aspects and criminal policy, which this study aims to present.

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania są zagadnienia dotyczące odpowiedzialności karnej za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości lub odurzenia. Kwestie te, bezdyskusyjnie doniosłe społecznie, budzą nadal wiele kontrowersji z prawnokarnego punktu widzenia. Jednym z powodów tego są braki, jakimi obarczony jest art. 31 § 3 k.k., statuujący podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy, który tempore criminis znajdował się w takim stanie. Celem tego opracowanie jest jednak nie tyle sama krytyka bieżącego rozwiązania prawnego, ile wysunięcie, w oparciu o podniesione zastrzeżenia, postulatu de lege ferenda dotyczącego zmiany brzmienia tego przepisu. Wnioski zostają wyprowadzone zarówno z dogmatycznoprawnej analizy powołanego przepisu, jak i podejścia empirycznego, podyktowanego psychopatologicznym spojrzeniem na stan odurzenia i problem związany z (nie)poczytalnością sprawcy czynu zabronionego. Kwestie te są immanentnie związane z regulacją zawartą w § 3 art. 31 k.k. Wolą ustawodawcy karnego zakresem art. 31 k.k. objęto bowiem zróżnicowane stany, które – chociaż z psychopato logicznego punktu widzenia mogą wykazywać podobieństwa, to jednak – mając na uwadze prawnokarne aspekty i politykę kryminalną – wymagają odmiennego podejścia prawnego, czego zaprezentowaniu służy to opracowanie.

8

Między świętością a szaleństwem. O podróży Antonina Artauda do Sierra Tarahumara, czyli do ziemi „zmartwychwstania” teatru

63%

Świątek A.

Laboratorium Kultury

|

2012

|

vol. 1

82-90

PL

Co to znaczy podróżować? Czym jest wyprawa, bycie w drodze? Skąd nieokiełznana potrzeba opuszczenia własnego lądu? Artykuł zajmuje się dwoma podróżami rozumianymi jako wehikuł w Inny, a tym samym pożądany obszar kulturowy. Lévi-Strauss obiera kurs Brazylia, Antonin Artaud Meksyk. Obaj Francuzi opuszczają swą macierzystą ziemię – Europę, by podjąć wyzwanie osadzenia własnego „ja” w nowej konfiguracji świata. Konsekwencją tej decyzji będą zwielokrotnione znaki zapytania inicjujące kolejną podróż, która raz rozpoczęta nigdy się nie kończy. Tekst Między świętością a szaleństwem rekonstruuje drogę Artauda do rdzenia własnego bytu i próbuje dowieść, że siła oddziaływania wizji autora Sobowtóra i jego teatru tkwi w jego przesłaniu, które zaprasza do samotnej wędrówki w głąb siebie. Jego idea przestanie być utopią, gdy człowiek poszukujący własnej istoty, nie bierny bezosobowy widz, zderzy swój impuls wewnętrzny z ofiarowanym impulsem zewnętrznym. Lévi-Strauss odkrywa za to swoje „fizycznie i moralnie udręczone przez zmęczenie, głód, niewygody” „ja”, by powrócić do swego matecznika i powiedzieć nam u kresu swej drogi, że „człowiek nie jest bardziej sam we wszechświecie, niż jednostka jest sama w grupie, a społeczeństwo – samo wśród innych społeczeństw”.

EN

What does it mean to ravel? What is an expedition, being on your way? Where does the wild need to leave one’s land come from? The article deals with two travels understood as a vehicle that may take you to the Other, and at the same time desired cultural field. Lévi-Strauss goes to Brazil and Antonin Artaud to Mexico. Both Frenchmen leave their homeland – Europe in order to take a challenge of finding their new “I” in a new configuration of the world. Multiplied question marks triggering new travels, that when once started – never end, are the consequence of that decision. Between sanctity and madness reconstruct Artaud’s way to the core of his own existence and tries to prove that the power of influence of the Theatre and Its Double author’s vision lays in its message that invites for the lonely travel inside oneself. Its concept will stop resembling a utopia when a man looking for its being, not a passive and impersonal observer, collides their inner impulse with an offered outer impulse. Lévi-Strauss discovers his “physically and morally buffeted by exhaustion, hunger and a sense of discomfort” “I”. He comes back to his lair and tells us that “a man is not more alone in the universe than an individual in a group or a society between other societies”.

9

Odpowiedzialność karna sprawcy z naprzemiennym rozszczepieniem osobowości

63%

Golonka A.

|

2023

|

vol. 17

|

issue 2

1-19

EN

The study is devoted to the issue of criminal liability of a perpetrator suffering from conversion identity disorders. Therefore, its aim is to highlight the dilemmas arising from a split personality disorder in the context of the insanity of the perpetrator of a prohibited act. Based on the example of Kenneth Bianchi (case study), the difficulties related to the diagnosis of this disorder and its consequences in relation to criminal liability are shown. In turn, the analytical-dogmatic method is used to consider the issue related to the recognition of these disorders as a specific category of causes of the condition referred to in Article 31 § 1 of the Polish Criminal Code. Regardless of this, the study also presents an approach to this issue that differs from that previously presented in the literature. The conclusions drawn on this basis also allow for filling a certain gap in the Polish literature on criminal law, which is a lack of studies on the subject matter.

PL

Opracowanie zostało poświęcone problematyce odpowiedzialności karnej sprawcy z konwersyjnymi zaburzeniami tożsamości. Jego celem jest więc ukazanie dylematów, jakie rodzi rozdwojenie jaźni w kontekście niepoczytalności sprawcy czynu zabronionego. Bazując na przykładzie Kennetha Bianchiego (analiza przypadku), ukazano trudności związane ze zdiagnozowaniem tego zaburzenia i konsekwencje tego w odniesieniu do odpowiedzialności karnej. Z kolei metodę analityczno-dogmatyczną wykorzystano przy podjęciu rozważań nad kwestią związaną z uznaniem tych zaburzeń za określoną kategorię przyczyn stanu, o którym mowa w art. 31 § 1 k.k. Niezależnie od tego, w opracowaniu zaprezentowano jednak również takie podejście do tego zagadnienia, które odbiega od dotychczas prezentowanego w literaturze przedmiotu. Wyciągnięte na tej podstawie wnioski pozwalają zarazem na wypełnienie pewnej luki, jaką w polskim piśmiennictwie prawnokarnym stanowi brak opracowań dotyczących tytułowej problematyki.

10

Upicie (upojenie) alkoholowe a problematyka poczytalności sprawcy przestępstwa

63%

Golonka A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2020

|

issue 2(27)

23-43

PL

Opracowanie porusza problematykę alkoholu i wpływu, jaki może mieć fakt jego użycia przez sprawcę przestępstwa na zdolność rozpoznania przez niego znaczenia podjętego czynu lub pokierowania swoim postępowaniem. Ustawodawca karny, zamieszczając przepis usprawiedliwiający pełną odpowiedzialność sprawcy znajdującego się w stanie nietrzeźwości w tej samej jednostce redakcji tekstu prawnego, co niepoczytalność i poczytalność w znacznym stopniu ograniczoną (art. 31 § 1-3 k.k.), wskazuje tym samym na pewne powiązanie tych stanów. Art. 31 § 3 k.k. w swoim obecnym kształcie może jednak budzić wątpliwości, które uzasadniają wysunięcie postulatów de lege ferenda dotyczących jego zmiany. Na uwagę zasługuje także kwestia wymiaru kary za przestępstwo popełnione przez sprawcę znajdującego się tempore criminis w stanie nietrzeźwości, zwłaszcza zwłaszcza w kontekście nowelizacji k.k. z dnia 13 czerwca 2019 r. i przewidzianej w niej propozycji dotyczącej wprowadzenia §2a do art. 53 k.k.. Natomiast z psychopatologicznego punktu widzenia stan odurzenia prowadzi niewątpliwie do zakłócenia czynności psychicznych sprawcy czynu zabronionego. Zakłócenia te, występujące u sprawcy poddanego oddziaływaniu alkoholu, nie w każdym przypadku uzasadniają jego odpowiedzialność karną na ogólnych zasadach przewidzianych w k.k. W pewnych przypadkach mogą bowiem prowadzić do zmniejszenia, a nawet zniesienia poczytalności sprawcy czynu zabronionego. Zagadnienia te stanowiły asumpt do podjęcia przez autorkę opracowania pracy badawczej, której wybrane wyniki zostały zaprezentowane w niniejszym artykule naukowym.

EN

This study presents the issues of alcohol and the impact that its use by the offender may have on the ability of recognition of the meaning of his act or directing his proceedings. The legislator by posting a provision that allows to justify the full responsibility of the offender being in a state of inebriation in the same unit of a legal text like insanity and significantly diminished sanity (Article 31 of Polish Penal Code), indicates the some kind of linking between these states. Article 31 § 3 P.P.C., however, in its current form may raise some doubts. They justify the de lege ferenda postulates regarding its change. Also noteworthy is the issue of punishment for a crime committed by the perpetrator in a state of intoxication, especially in the light of the amendment to the Criminal Code of June 13, 2019 regarding the rules of punishment. Moreover, from a psychopathological point of view, the state of intoxication leads undoubtedly to the disruption of the mental activities of the perpetrator of a prohibited act. These distortions not in every case justify criminal liability accordingly the general principles provided for in the Penal Code. In some cases, they may lead to insanity or diminished responsibility of the perpetrator. These issues were an incentive to undertake research work, the selected results of which were also presented in this scientific article.

11

Persuading to Commit or Assisting in the Testator/Decedent’s Suicide in the Context of the Grounds for Unworthiness of Inheritance

63%

Budyn-Kulik M., Witczak H.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 1

79-97

PL

Artykuł zawiera rozważania o charakterze prawnokarnym i cywilnoprawnym na tle wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 maja 2014 r. (I ACa 357/14, Legalis nr 1171941). Dla rozstrzygnięcia sprawy o niegodność dziedziczenia istotne były ustalenia poczynione w sprawie karnej o popełnienie czynu z art. 151 Kodeksu karnego dotyczące tego, czy można uznać zachowanie mężczyzny, który następnie popełnił samobójstwo, za udzielenie pomocy do samobójstwa matce. Kluczowa była tu analiza stanu psychicznego „sprawcy” oraz jego motywacji w kontekście realizacji przesłanek niepoczytalności lub poczytalności ograniczonej w znacznym stopniu (art. 31 § 1 i 2 Kodeksu karnego). Wyrok uwzględniający powództwo o niegodność dziedziczenia mężczyzny, przy założeniu, że pozwany w tym postępowaniu udzielił swojej matce pomocy do samobójstwa, mógłby zapaść tylko wówczas, gdyby można było mu przypisać winę. W przeciwnym razie, tj. stwierdzenia jego niepoczytalności w chwili czynu, bezprzedmiotowe byłoby dokonywanie przez sąd cywilny oceny przestępstwa udzielenia pomocy do samobójstwa (art. 151 Kodeksu karnego) z punktu widzenia jego ciężkości w rozumieniu art. 928 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego.

EN

The article contains a discussion of a criminal-law and civil-law nature in the context of the judgment of the Court of Appeal in Krakow of 20 May 2014 (I ACa 357/14, Legalis no. 1171941). Essential to settle a case of unworthiness of inheritance were the findings made in the criminal case for committing an act under Article 151 of the Polish Penal Code (PC) regarding whether the behaviour of a man who subsequently committed suicide can be considered as assisting his mother in committing suicide. The crucial issue here was the analysis of the mental state of the “perpetrator” and his motivation in the context of the implementation of the conditions of insanity or sanity limited to a significant extent (Article 31 §§ 1 and 2 PC). A judgment upholding an action for the man’s unworthiness of inheritance, assuming that the defendant in these proceedings assisted his mother to commit suicide, could be made only if he were able to be pleaded guilty. Otherwise, namely in the case of declaration of his insanity at the time of committing the act, it would be pointless for the civil court to assess the crime of assisting suicide (Article 151 PC) from the point of view of its severity within the meaning of Article 928 § 1 (1) of the Polish Civil Code.

12

Domniemanie poczytalności – krytyka reguły stosowanej w polskiej procedurze karnej

51%

Lisowska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

vol. 79

39-52

EN

There are no doubts about the view that the applicable law should guarantee safety and a sense of justice in the society. Providing these values requires from prearranged normative regulations to take into account all factors, including those from the other fields that are associated with them. Sanity as well as its presumption undoubtedly count among the issues that go directly beyond the plane of law. To consider whether use of the presumption of sanity in a perpetrator of a criminal act is proper in the Polish criminal procedure there is a need for an in-depth analysis of sanity, insanity construction, as well as of factors affecting deprivation of the perpetrator of an abi-lity to recognise importance of the act or to direct their conduct. Giving consideration to this field will make it possible to obtain arguments justifying the adoption of a critical attitude towards the presumption of sanity of the perpetrator.

PL

Nie wzbudza wątpliwości stanowisko, iż obowiązujące przepisy prawa powinny gwarantować bezpieczeństwo i poczucie sprawiedliwości w społeczeństwie. Zapewnienie wspomnianych wartości wymaga od ustanawianych regulacji normatywnych uwzględnienia wszelkich czynników, również tych z innych dziedzin nauki, które są z nimi związane. Poczytalność, a także jej domniemanie bez wątpienia należą do zagadnień wykraczających bezpośrednio poza ramy płaszczyzny prawa. Rozważenie słuszności stosowania obowiązującego w polskiej procedurze karnej domniemania poczytalności sprawcy czynu zabronionego wymaga dokonania dogłębnej analizy niepoczytalności, jej konstrukcji oraz czynników mających wpływ na pozbawienie sprawcy czynu zabronionego zdolności rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swoim postępowaniem. Poczynienie rozważań w omawianym zakresie pozwoli na uzyskanie argumentów uzasadniających przyjęcie krytycznej postawy wobec przyjmowania domniemania poczytalności sprawcy czynu zabronionego.

13

Zobaczyć niewidoczne – (nie)jawne zło narracji. Obłęd w świecie, czy świat w obłędzie?

51%

Brożyna M.

Amor Fati

|

2015

|

issue 4

77-92

EN

The aim of this article is to confront the category of the naked evil, based on the literary example of the Ukrainian trilogy (Wyspa ocalenia, Zasypie wszystko zawieje…, Zmierzch świata) by the polish author Włodzimierz Odojewski, with the category of the invisible evil. The latter is taken as the mediation of today`s world, mainly perceived in the optics of the media, manipulating the information and distorting the objectivity, causing it to form a distorted image, which is hard to evaluate. This takes away the possibility to emerge one, true picture of the world. Evil in this meaning leads us to question the human and his perception, which in both cases is exposed to destruction, bordering with the insanity. Literary view of the world and human in the works of Odojewski is like a dark, rapid river, which is impossible to control. It depicts the trembling, individual psychology, which is lost in the wartime cataclysm. The omnipresent evil is portrayed by Odojewski by the stream of consciousness. Juxtaposition of the visible and unseen evil is the tool of reflection on the world. It gives the pretext to analyze today`s perception of the reality. The characters in the prose reacts with the insanity to the wartime realm. Their sensual reception is adapted to their life – the warzone. This situation creates the space of afterthought on the way in which we organize our world nowadays. We perceive more and more information about another bloody conflicts. However, the medium has changed. Our senses are also mediated – but now, by the mass media and other devices. How does today`s man copy with this double mediation? Does it bring us closer to the insanity, as seen in the Ukrainian trilogy?

14

Этническая травестия в романе Давида Маркиша Белый круг

51%

Shafranskaya E.

Iudaica Russica

|

2020

|

issue 2(5)

28-44

EN

The author tries to explain the riddle presented in the novel by the modern writer David Markish, The White Circle, about the ethnic identity of the character Matvey Katz, whose prototype is the avantgarde artist Sergey Kalmykov (1891–1967). The name and lifestyle of this artist became the reason for the birth of a personal myth, which formed the basis of the novel semi-detective plot. If in the discourse of the second half of the XX century and in the XXI century (mythology, cinema, a number of literary texts), Sergey Kalmykov, a Russian by origin, appears as a half-mysterious, half-mad person, an Alma-Ata freak, but under his real name, then, in Markish’s novel, he is a Russian artist of “Jewish origin”, living in the fictitious Central Asian topos named Kzylgrad. To explain the ethnic travesty that runs counter to historical reality, to “decipher” the location of the novel associated with the last years of the artist’s life are the tasks solved by the author of the article.

PL

Autorka artykułu próbuje wyjaśnić zagadkę zawartą w powieści współczesnego pisarza Dawida Markisza Biały krąg, traktującej o tożsamości etnicznej Matwieja Katza, postaci wzorowanej na awangardowym artyście Siergieju Kałmykowie (1891–1967). Nazwisko i styl życia Kałmykowa spowodowały powstanie szczególnego rodzaju mitologii, na której opiera się na poły detektywistyczna fabuła powieści. O ile w dyskursie drugiej połowy XX wieku i w wieku obecnym (mitologia, kino, literatura) Kałmykow, Rosjanin z pochodzenia, jawi się jako osoba na wpół enigmatyczna, na wpół szalona, dziwak z Ałma-Aty, który występuje pod swoim prawdziwym nazwiskiem, to w powieści Markisza zamienia się on w rosyjskiego artystę „żydowskiego pochodzenia”, żyjącego w umownym toposie środkowoazjatyckiego Kyzyłgradu. Artykuł ma na celu wyjaśnienie trawestacji etnicznej, sprzecznej z realiami historycznymi, jak również „rozszyfrowanie” miejsca akcji, związanego z ostatnimi latami życia artysty.

15

Le jeu du même et de l’autre : Le Horla de Guy de Maupassant, un récit « dédoublé » en deux versions

45%

Kaczmarek A.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 5: Neofilologia

129-142

FR

Deux versions du Horla de Guy de Maupassant, considéré comme le chef-d’œuvre du genre, ne cessent d’éveiller des controverses parmi les critiques ; les uns les traitent comme deux versions du même récit dont la seconde est censée « corriger » et compléter la première, tandis que les autres y voient deux histoires indépendantes. L’article soutient la thèse que les deux versions constituent comme deux volets complémentaires du même récit dont le premier est raconté par un homme lucide, quoiqu’enfermé, de son propre gré, dans un asile de fous ; le second volet est l’histoire dramatique et émotionnelle d’une personne en proie à des troubles mentaux de plus en plus forts, provoqués par la peur de l’invisible, l’innommable, l’inconnu. Considéré dans une telle perspective, le texte de Maupassant serait un récit autoscopique, constituant son propre reflet ; les lignes narratives divergentes et une fin différente correspondraient aux deux côtés de la personnalité du narrateur : le rationnel et l’irrationnel. Les sources de ce dualisme sont autant la biographie de l’écrivain (qui sombre peu à peu dans la folie) que la fascination particulière de l’époque pour les maladies et les troubles mentaux.

EN

The Horla, written twice, is considered as a masterpiece of a short horror story. Its two versions are still objects of critics’ arguments : some of them see in the second text an amplified and revised version of the first one, whereas others consider the two texts as two separate stories. The paper tries to consider the two Horlas as two complementary parts of the same story ; the first is told by a completely ‘normal’ person who has asked to live in a lunatic asylum, and the second, full of striking, strong emotions, is given by someone who gives up more and more to mental troubles caused by his fear of the unknown, the unnamed, the invisible. Considered in this way, the texts of the two versions of The Horla become one “autoscopic” story, which means that it is its own reflect; two narrative lines and two different endings deal with two sides, one rational ant the other irrational, of the narrator’s personality. This dualism comes as well from the writer’s biography (his gradual insanity) as from his time’s fascination of mental illnesses and anomalies.

PL

Dwie wersje opowiadania Guy de Maupassanta Horla, uważanego za arcydzieło gatunku, nie przestają wzbudzać kontrowersji wśród krytyków, spierających się, czy są to dwie wersje tego samego tekstu, z których druga ma za zadanie „poprawić” i uzupełnić pierwszą, czy też mamy do czynienia z odrębnymi historiami. Artykuł stawia tezę, że obie wersje stanowią uzupełniające się odsłony tego samego opowiadania, z których pierwszą opowiada osoba znajdująca się w pełni władz umysłowych, choć zamknięta – na własne życzenie – w szpitalu psychiatrycznym, natomiast druga stanowi pełną dramatyzmu i silnych emocji opowieść kogoś poddającego się coraz silniejszym zaburzeniom psychicznym, wywołanym przez strach przed nieznanym, nienazwanym, niewidzialnym. Widziany w ten sposób tekst obu opowiadań staje się tekstem autoskopicznym, stanowiącym swoje własne odbicie, a różna linia narracyjna i różne zakończenie odpowiadają dwu stronom – racjonalnej i nieracjonalnej – osobowości narratora. Źródłem tego dualizmu jest zarówno biografia pisarza (stopniowe popadanie w obłęd), jak i szczególna fascynacja epoki chorobami i anomaliami psychicznymi.

16

Neuroprawo a przypisanie winy sprawcy czynu zabronionego

45%

Kil J., Szydło J.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2022

|

vol. 1(XXII)

165-182

EN

The subject of this article is the analysis of the possibilities of using research methods and findings applied in the field of neurolaw in the process of assigning guilt to offenders under criminal law, as well as determining the degree of their guilt. The article presents the achievements of neurolaw – a field that uses research methods used in neurology and related sciences to study law. The study examines the usefulness of research methods used in neurolaw in the process of assigning guilt to the perpetrator of a prohibited act. For this purpose, the theories of guilt and the possibility of using neurolaw research methods in a criminal trial are discussed. The results of studies that show damage to specific areas of the brain have also been cited, and then it has been shown how the damage can affect the ability to recognize the meaning of the act and guide its behavior.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza możliwości wykorzystania metod badawczych i ustaleń, stosowanych na gruncie neuroprawa, w procesie prawnokarnego przypisywania winy sprawcom czynów zabronionych, jak również ustalania stopnia ich zawinienia. W artykule przedstawiono dorobek neuroprawa – dziedziny, która do badania prawa wykorzystuje metody badawcze stosowane w neurologii oraz naukach pokrewnych. W opracowaniu zbadano przydatność metod badawczych wykorzystywanych w neuroprawie, w procesie przypisywania winy sprawcy czynu zabronionego. W tym celu omówiono teorie winy i możliwość wykorzystania metod badawczych neuroprawa w procesie karnym. Przytoczono również wyniki badań, które przedstawiają uszkodzenia konkretnych obszarów mózgu, a następnie wykazano, jak uszkodzenia te mogą wpłynąć na możliwość rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

Refine search results

Uwagi w sprawie uzyskiwania opinii o stanie zdrowia psychicznego sprawców przestępstw w toku postępowania karnego

Criminal responsibility of the perpetrator with alternating split personality

Odpowiedzialność karna za popełnienie czynu zabronionego w stanie tak zwanej zawinionej niepoczytalności

Zachowania niezgodne z prawem osób ze stwierdzoną niepoczytalnością

Ustalenie strony podmiotowej czynu zabronionego w przypadku sprawcy niepoczytalnego

Orzekanie o umorzeniu postępowania karnego i zastosowaniu środka zabezpieczającego w postaci internacji psychiatrycznej. Analiza w kontekście konstytucyjnej zasady równości oraz wymogów poprawnej legislacji

Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda

Między świętością a szaleństwem. O podróży Antonina Artauda do Sierra Tarahumara, czyli do ziemi „zmartwychwstania” teatru

Odpowiedzialność karna sprawcy z naprzemiennym rozszczepieniem osobowości

Upicie (upojenie) alkoholowe a problematyka poczytalności sprawcy przestępstwa

Persuading to Commit or Assisting in the Testator/Decedent’s Suicide in the Context of the Grounds for Unworthiness of Inheritance

Domniemanie poczytalności – krytyka reguły stosowanej w polskiej procedurze karnej

Zobaczyć niewidoczne – (nie)jawne zło narracji. Obłęd w świecie, czy świat w obłędzie?

Этническая травестия в романе Давида Маркиша Белый круг

Le jeu du même et de l’autre : Le Horla de Guy de Maupassant, un récit « dédoublé » en deux versions

Neuroprawo a przypisanie winy sprawcy czynu zabronionego