Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  inspiracje
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
This article discusses noticeable links between January Poźniak and Wincenty Pol as revealed in the poetry of the former. Poźniak’s poetic oeuvre – a Lviv lawyer and social activist, who always dreamt of becoming a poet – is an evident testimony of his lifelong friendship with Pol and his wife Kornelia. Poźniak touches upon such issues like Pol’s departure to Vilnius or his romantic affair with Kornelia – embedded in a folk symbolic framework. Poźniak’s works also reveal that both authors shared their sentiment for the fate of the nation. They also unveil Poźniak’s strong belief in Pole’s everlasting fame. Poźniak’s fascination with Pol – a poet and a national prophet – presents itself through his choice of vocabulary and his references to Pol’s poetic conventions, accompanied with a tendency to depreciate Poźniak’s own literary achievements (cf. motives of oblivion and the “rusty gusle”).
PL
Artykuł poświęcony jest omówieniu widocznych w poezji Januarego Poźniaka, związków z Wincentym Polem. Wiersze Poźniaka, lwowskiego prawnika i społecznika od wczesnej młodości marzącego o byciu poetą, są świadectwem wieloletniej przyjaźni z Polem i jego żoną, Kornelią. Poźniak pisze m.in. o wyjeździe Pola do Wilna czy wykorzystując symbolikę ludową, opisuje romans poety z Kornelią. Twórczość Poźniaka ujawnia także wspólną obu poetom troskę o losy narodu, a także wiarę w nieprzemijalność sławy Pola. Fascynacja Polem – poetą i wieszczem – przejawia się nie tylko poprzez stosowaną przez Poźniaka leksykę, ale również poprzez nawiązania do jego poetyki przy jednoczesnym deprecjonowaniu własnych dokonań literackich (motyw zapomnienia i „rdzewiejącej gęśli”).
PL
Artykuł ukazuje sposoby przedstawiania tematyki dotyczącej sfery seksualnej w wierszach erotycznych Adama Naruszewicza, jednego z głównych poetów polskiego Oświecenia. Utwory te potraktowano jako ciekawe świadectwo stosunku autora do tabu obyczajowego oraz językowego. Zostały one omówione w trzech wyodrębnionych przez autorkę grupach tekstów: I. Autentyczne literackie obscena erotyczne; II. Obrazki obyczajowe o zdarzeniach erotycznych, fraszki, anegdoty; III. Metaforyczne ujęcia seksualności.
EN
The paper investigates the ways in which the sexual sphere is presented in erotic poems by Adam Naruszewicz, a major poet of the Polish Enlightenment. The works are treated as an interesting testimony to the writer’s attitude to social and linguistic taboos. The author of the paper distinguishes and discusses three groups of texts: I. Authentic literary obscene erotica; II. Sketches of manners with erotic subjects, epigrams, anecdotes; III. Metaphorical depictions of sexuality.
PL
Efektywność rozwiązań proekologicznych w budynkach zależy od tego, jak wcześnie w procesie projektowania zostanie zdefiniowany cel środowiskowy i na ile uda się powiązać go z fazą koncepcyjną projektu. Artykuł odnosi się do wstępnego etapu tworzenia koncepcji architektonicznej budynku, jakim jest poszukiwanie inspiracji i wiązanie ich z wiedzą dotyczącą rozwiązań proekologicznych. Podjęto tu rozważania na temat możliwości prośrodowiskowego kierunkowania inspiracji w projektowaniu architektonicznym i narzędzi, które mogłyby temu służyć. Zdaniem autorów ich brak jest zauważalny i ogranicza możliwości rozpowszechniania projektowania odpowiedzialnego środowiskowo. Zamierzeniem artykułu jest określenie ogólnej charakterystyki narzędzia, które mogłoby wypełnić ten brak. W tym celu dokonano analizy dwóch platform internetowych: popularnej platformy Pinterest, która choć nie jest przeznaczona bezpośrednio do projektowania architektonicznego, stanowi powszechne źródło inspiracji dla architektów i inwestorów, oraz specjalistycznej platformy Palette 2030 stworzonej jako baza danych ułatwiająca dotarcie do wiedzy na temat rozwiązań proekologicznych na wczesnym etapie projektowania. Wnioski dotyczą możliwości łączenia cech obu platform w celu usprawnienia wymiany informacji, doświadczeń i efektów, a także tworzenia podłoża dla wartościowych, pogłębionych ideowo, a nie jedynie wizualnych inspiracji.
EN
Efficiency of ecological measures for sustainable architecture depends greatly upon the moment in which it is defined as essential, and how early it can be applied during the design concept stage. The following article refers to inspiration, the initial stage of the design and means to combine it with substantial knowledge regarding ecological architecture. Means, such as computer programs were taken into consideration. Authors conclude that a visible void of viable tools in such regard is observable, which might lead to limited popularity of sustainable architecture in general. The article is mainly intended to evaluate the characteristic for a tool that could match the profile of ecological inspiration enhancer, and would be able to function in the reality of a complex architecture market. An assessment of two internet platforms was conducted for this purpose, namely Pinterest and Palette 2030. Pinterest, although not dedicated only to architects, found its way to the architects tool box thanks to its popularity among clients. Palette 2030, on the other hand, is a professional internet database that allows architects to access ecological knowledge at the early stage of the design process. Conclusions combine specific characteristics of both platforms in a way that would allow to estimate, if any potential solution for a tool with which to encourage smart, ecological solutions is possible.
PL
Artykuł dyskutuje o twórczości Hovarda P. Lovecrafta ujmowanej z punktu widzenia psychologii transpersonalnej Stanislava Grofa. Umiejscowienie dzieł literackich w tej perspektywie pozwala wskazać inspiracje leżące we wspomnieniach okołoporodowych i transpersonalnych sferach psychiki. Lovecraft, tworzący literaturę weird fiction, dawał w niej wyraz podświadomym doświadczeniom związanym z przeżyciami perinatalnymi, stanowiącymi źródło jego mrocznych fascynacji i inspiracji. Teoria Grofa rzuca światło na specyficzne elementy pisarstwa mistrza grozy, pozwalając rozpoznać w nich reminiscencje życia płodowego. Zjawiska towarzyszące poszczególnym etapom procesu narodzin wpłynęły na osobowość pisarza, nadając charakterystyczny rys prozie i poezji jego autorstwa.
EN
Article discusses the work of Hovard P. Lovecraft grasped from the point of view of Stanislav Grof ’s transpersonal psychology. The location of the literary works in this perspective lets us specify the inspiration lying in the perinatal memories and transpersonal realms of the psyche. Lovecraft, creating weird fiction literature, encapsulated in it an expression of subconscious experiences related to the perinatal experiences, constituting the source of his dark fascination and inspiration. Grof ’s theory sheds light on the specific elements of writing of a master of horror, allowing to recognize in it the reminiscences of fetal life. Phenomena accompanying the different stages of the birth process influenced the personality of the writer, giving a distinctive feature of his prose and poetry.
EN
Article is aimed at showing the meaning of inspirations seen in the inner and outer dimensions for composer’s sacred piece of music. Taking into consideration such qualities of inspiration as evocation, transcendence, and motifs of creator’s attitude fosters deeper understanding the creative process in relation with states of his/her individual creative path, what can be observed in analysis of Wojciech Kilar’s creative experience. It is worth noticing that inspirations appearing spontaneously demands realizing in the concrete piece of work, also in sacral piece of music, as well. The process of its creation is specific for composer who characterizes with an appropriate maturity on concrete stage of life.
PL
Celem artykułu jest ukazanie znaczenia inspiracji w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym dla kompozycji sakralnego dzieła muzycznego. Wzięcie pod uwagę takich cech inspiracji, jak ewokacja, transcendencja oraz motywacja postawy kompozytora, sprzyja głębszemu rozumieniu procesu twórczego w powiązaniu z etapami jego indywidualnej, artystycznej drogi, co wyraźnie można dostrzec w analizie twórczego doświadczenia Wojciecha Kilara. Warto zauważyć, iż inspiracje pojawiające się spontanicznie domagają się realizacji w postaci konkretnego wytworu, a zatem i sakralnego dzieła muzycznego. Proces jego tworzenia jest specyficzny dla kompozytora, który cechuje się określoną dojrzałością na danym etapie życia.
PL
Architektura jest uporządkowaniem wchodzących w jej skład zespołu elementów. Była zawsze postrzegana jako emanacja ładu i piękna. Zwykle pojęcie chaosu jest odbierane jako stan całkowitego bezładu, zamieszania, rozprzężenia i zamętu. Natomiast chaos deterministyczny, który jest przedmiotem rozważań tego artykułu, to przypadkowe zachowanie całkowicie rządzone przez prawo. Chaos ma własną niesamowitą geometrię. Jest ona ściśle powiązana z osobliwymi kształtami fraktalnymi, nazywanymi „dziwnymi atraktorami”. Kształtowanie przestrzeni architektonicznej odbywało się dotychczas w oparciu o geometryczne środki wyrazu, pochodzące z geometrii Euklidesa i twierdzenia Pappusa o ruchomym punkcie, linii, płaszczyźnie i bryle. Abstrakcyjne elementy tej geometrii nie mają odpowiednika w naturze. Dlatego porządek architektury jest oparty na idei „jedności w różnorodności”. Dotychczasowe podporządkowywanie natury przez człowieka, wywodzące się z przesłanek m.in. teologicznych, uległo stopniowym zmianom na rzecz pewnej symbiozy człowieka i natury. Uzyskana wiedza stała się podstawą rewolucji informatycznej, która doprowadziła do wynalezienia narzędzi cyfrowych, komputerów zdolnych do wygenerowania dowolnych powierzchni i objętości, dotychczas obserwowanych jedynie w naturze. W nauce i architekturze znalazło to swój wyraz m.in. w nawiązywaniu do chaotycznych form przyrody, jak też w rozwiązaniach technicznych, które zmierzały do wykorzystania osiągnięć nauki w możliwie szerokim zakresie. Nowa, generowana komputerowo architektura jest określana jako cyfrowa, parametryczna, algorytmiczna itp. Komputery stały się podstawowym narzędziem architektonicznych biur projektowych. Powstały możliwości kreacji dowolnych przestrzeni i ich wizualizacja, która przy zasobach ambitnych i bogatych inwestorów pozwoliła na realizacje wyobraźni architektów. Geometryczne cechy kształtów natury, a także sztucznych obiektów, były początkowo trudne do zdefiniowania matematycznego. Umożliwiła to w końcu nowa matematyka i grafika komputerowa na podstawie geometrii fraktalnej. Należy zauważyć, że geometria fraktalna posiada czytelny porządek strukturalny, co zbliża ją ku porządkowi tradycyjnej architektury. Wyobraźnia uzyskiwana dzięki komputerom jest w ścisłej relacji ze światem, w którym informacja i złożoność są spotykane na każdym kroku. Działania iteracyjne mogą wykraczać poza tzw. dziwny atraktor. Powstaje zjawisko bifurkacji. Teoria bifurkacji, czyli rozwidlenie, ma sens zarówno w języku potocznym, jak i w matematyce. Pojawia się ciekawa struktura drzewiasta, wykorzystywana w kształtowaniu architektury. Odmianą chaosu jest zjawisko turbulencji. Należy odnotować próby klasyfikacji jako poszukiwania porządku nowej architektury. Jest ona oparta na uzasadnionej obserwacji, że fraktale i chaos są „wzorcami natury”. Nowe pojęcie chaosu pozwoliło na kształtowanie oryginalnych form architektonicznych, których porządek gwarantuje współczesna matematyka i fizyka. Strona wizualna takiej architektury często nie pokrywa się z estetycznymi i emocjonalnymi potrzebami człowieka. Nowy porządek jest nieraz pozbawiony odniesień do skali, harmonii i piękna tradycyjnej architektury.
EN
Fractal geometry and the mathematics of chaos, relatively recently recognized and applied, made it possible to thoroughly recreate the visual side of nature in architecture as well as in other visual arts. They had a revolutionary influence on shaping any given form, which had been unattainable when applying traditional geometries. Architecture is the art of analogy subjectively processing different sensation observed in nature. It has been proved that new architectural inspirations might derive ideas from two aspects: one- there have emerged possibilities to generate all kinds of space, surfaces and solids; the other – new inspirations have been about transforming in architecture of new discoveries, ideas and imaginations of mathematicians, physicists, geneticists, cosmologists etc. As a result, difficulties have arisen, which have not been satisfactorily overcome, even with modern advancements in digital architecture. One of the main limitations are human habits and psychological conditioning. A human being is not willing to adjust to new shapes, which they consider incomprehensible, unfriendly or simply unacceptable. Nevertheless, digital architecture brings new values, consciously not taken in consideration by traditional architecture. They are universally called” patterns of nature”, which may constitute a positive aspect of digitalization.
PL
Artykuł dotyczy opowiadania Tadeusza Różewicza Wycieczka do muzeum. Rozpatrywane jest ono w kontekście literatury Zagłady, literatury lagrowej oraz utworów aktualizujących temat odwiedzin muzeum byłego obozu koncentracyjnego, w tym tekstów samego Różewicza. Okazuje się, że istotną, dotąd niedostrzeżoną (kamuflowaną przez pisarza) inspiracją, podejmujących motyw wycieczki do muzeum, wierszy Rzeź chłopców i Warkoczyk, a także opowiadania W najpiękniejszym mieście świata oraz dramatu Pułapka, jest relacja Rudolfa Redera z obozu zagłady w Bełżcu. Można przypuszczać, że zarówno ten tekst, jak i inne utwory o charakterze wspomnieniowym, paraliterackim i literackim, traktujące o okrucieństwach drugiej wojny światowej w jakimś stopniu ukształtowały Różewiczowską poetykę „ściśniętego gardła”, przyczyniły się do „prozaizacji żywiołu lirycznego”, ale też uformowały światoobraz pisarza. Medaliony Nałkowskiej oraz proza obozowa Borowskiego stanowią istotny kontekst interpretacyjny Wycieczki do muzeum. Dostrzeżone w twórczości Różewicza ślady wymienionych tekstów (Redera, Nałkowskiej, Borowskiego), a więc także ich lektur, przekonują, że Różewicz wcale nie rozpoczynał, jak się mniema, jako pisarz odwracający się od tego, co tekstualne.
8
80%
PL
Wystawa „Inspiracje” prezentująca prace z zakresu introligatorstwa studentów Zakładu Konserwacji Papieru i Skóry UMK w Toruniu i Katedry Konserwacji i Restauracji Starych Druków i Grafiki ASP w Warszawiepo raz pierwszyzostała zaprezentowana w Toruniu 23 – 24 października2014 r., jako impreza towarzysząca targom konserwatorskim „Konserwacje” i konferencji naukowej „Wczoraj i dziś konserwacji – restauracji zabytkowych kodeksów”. Na wystawie pokazywane są historyzujące oprawy książek wykonane przez studentów warszawskiej ASP oraz oprawy artystyczne wykonane przez studentów uczelni toruńskiej. Prezentowane artefakty to efekt działań studentów w obu pracowniach, których celem zasadniczym jest wprowadzenie przyszłych konserwatorów-restauratorów w świat dawnej książki i jej oprawy poprzez praktyczne realizacje wykonane zgodnie z historycznymi technikami introligatorskimi. Ponadto, co owe artefakty dobitnie pokazują, pracownie dają możliwość zrealizowania talentu artystycznego tkwiącego w młodych adeptach zawodu konserwatora-restauratora dziedzictwa kultury.
EN
Exhibition “Inspirations”, presenting bookbinding works made by the students of the Department of Paper and Leather Conservation of Nicolaus Copernicus University in Toruń and the Department of Conservation and Restoration of Old Prints and Graphics of the Academy of Fine Arts in Warsaw, was first introduced in Toruń on 23 – 24 October 2014, as an attraction accompanying the “Conservations” fairs and the scientific conference “Then and now in conservation-restoration of historic codices”. The exhibition shows historicized book bindings made by the students of Warsaw’s Academy of Fine Arts and artistic bindings made by the students of the university in Toruń. Presented objects are the effect of the work of students from both ateliers, the purpose of which is to introduce the future conservators-restorers to the world of the old book and its binding through practical realisations, carried out in accordance with the historic bookbinding techniques. Moreover, what is clearly shown by the mentioned objects, the ateliers allow to realise the artistic talents of young apprentices to the cultural heritage conservator-restorer profession.
EN
In Bloch’s works, the world of different meanings, ideas, and nonmusical contexts is of paramount importance. The composer often uses words as a medium intimately entwined with music. The reason for such an artistic declaration is the array of different events in Bloch’s life: his interest in the organ influenced by his father, his adventures with illustrative music, and the relationship with his wife – the excellent Polish singer – Halina Łukołomska. All these elements are the reason why Bloch’s works are inspired by poetical text, images, associations, and aesthetic sensations. Multicultural aspects in Bloch’s works stem from his contacts with German artists and patrons. These collaborations resulted in many outstanding works written for German artists. Some of his works were inspired by Bloch’s friendship with German painter Ingeborg zu Schleswig-Holstein (Denn Dein Licht Kommt/ Albowiem nadejdzie światłość Twoja; Du sollst nicht töten/ Nie zabijaj!; Empor/ Wzwyż). Three of Bloch’s works: Wordsworth Songs, Die Verscheuchte, Anenaiki were primarily inspired by formal and verbal construction and not as much by foreign cultures.
EN
There has been no greater contrast of personality, biography, worldview, and lifestyle. And yet there is no end to similarities, proximities, even kinship; great was Górecki’s fascination with Szymanowski.First was the score of Beethoven’s Ninth, bought for the money earned by selling a ping-pong racket; but Górecki then spent his first savings on Chopin’s Impromptus and Szymanowski’s Mazurkas. He would recount later: “I still have these scores, and that is how my strange story begins: Beethoven’s Ninth Symphony, Chopin’s Impromptus and Szymanowski’s Mazurkas.”28 Yet apart from Górecki’s fascination with Szymanowski music and oeuvre, there is another link still. Both artists fell in love with Podhale, the Tatra Mountains and the culture of the region; so much that its main spa, Zakopane, became their second home. This went hand in hand with their fascination with the music of Podhale.The focal point for Szymanowski’s impact on Górecki brings together two masterpieces of sacred music: Stabat Mater and Symphony of Sorrowful Songs.Stabat Mater is one of Szymanowski’s few religious works; Górecki’s Sorrowful Songs are one of the many sacred works written both before and after the Symphony. Yet they are both instances of the highest artistry, of the apogee in their author’s creative achievements.Outside explicit examples of correlation between the work of Szymanowski and Górecki, there is an analogy between them of a more general nature. Taking into account the historical situation in which the two composers lived and worked, and the meanders of Polish music of the 20th centuries, the stylistic breakthrough that took place both in Szymanowski – before his Stabat Mater – and in Górecki – before his Third Symphony – was of tantamount import to establish their rank and their position in the history of Polish music.
PL
There has been no greater contrast of personality, biography, worldview, and lifestyle. And yet there is no end to similarities, proximities, even kinship; great was Górecki’s fascination with Szymanowski.First was the score of Beethoven’s Ninth, bought for the money earned by selling a ping-pong racket; but Górecki then spent his first savings on Chopin’s Impromptus and Szymanowski’s Mazurkas. He would recount later: “I still have these scores, and that is how my strange story begins: Beethoven’s Ninth Symphony, Chopin’s Impromptus and Szymanowski’s Mazurkas.”28 Yet apart from Górecki’s fascination with Szymanowski music and oeuvre, there is another link still. Both artists fell in love with Podhale, the Tatra Mountains and the culture of the region; so much that its main spa, Zakopane, became their second home. This went hand in hand with their fascination with the music of Podhale.The focal point for Szymanowski’s impact on Górecki brings together two masterpieces of sacred music: Stabat Mater and Symphony of Sorrowful Songs.Stabat Mater is one of Szymanowski’s few religious works; Górecki’s Sorrowful Songs are one of the many sacred works written both before and after the Symphony. Yet they are both instances of the highest artistry, of the apogee in their author’s creative achievements.Outside explicit examples of correlation between the work of Szymanowski and Górecki, there is an analogy between them of a more general nature. Taking into account the historical situation in which the two composers lived and worked, and the meanders of Polish music of the 20th centuries, the stylistic breakthrough that took place both in Szymanowski – before his Stabat Mater – and in Górecki – before his Third Symphony – was of tantamount import to establish their rank and their position in the history of Polish music.
EN
This article is devoted to my own Lenten choral and organ music. At first, I introduce my motives for undertaking creative activity, which include, among others, the atmosphere of my family house (my father, Wojciech Łukaszewski, was a composer). My inspiration to take up choral music was a ten-year collaboration with the choir of the Academy of Catholic Theology (currently Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) under the management of the Reverend Kazimierz Szymonik. In the latter part of the article, I introduce my choral works, list the titles and then focus strictly on Passion and Paschal music. I present the circumstances in which those pieces were created, the details of their first performances and recordings, the texts they used and, furthermore, analyze them, paying attention to the most distinctive features of my composing technique and style.
PL
Artykuł jest poświęcony własnej muzyce chóralnej i organowej o tematyce wielkopostnej. Na początku przybliżam motywy podjęcia przeze mnie działalności twórczej, na co m.in. miała wpływ atmosfera domu rodzinnego (ojciec, Wojciech Łukaszewski, był kompozytorem). Inspiracją do podjęcia muzyki chóralnej była natomiast dziesięcioletnia współpraca z chórem Akademii Teologii Katolickiej (obecnie UKSW) w Warszawie pod dyrekcją ks. Kazimierza Szymonika. W dalszej części artykułu przybliżam twórczość chóralną, wymieniam tytuły utworów, a następnie koncentruję się na utworach już stricte o tematyce pasyjnej i paschalnej. Przybliżam okoliczności ich powstania, informacje o prawykonaniach, nagraniach, wykorzystanych tekstach, a następnie przeprowadzam krótkie analizy, zwracając uwagę na najbardziej charakterystyczne cechy mojej techniki kompozytorskiej i stylistyki.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.