Search results - CEJSH

1

Leśmian (rosyjski i angielski) w żywiole intertekstualności

100%

Lukas K.

Przestrzenie Teorii

|

2014

|

issue 22

268-275

EN

Marta Kaźmierczak’s book which is titled Przekład w kręgu intertekstualności. Na materiale tłumaczeń poezji Bolesława Leśmiana [“Translation and intertextuality: a study based on the translations of Bolesław Leśmian’s poetry”] is the first comprehensive monograph on Bolesław Leśmian’s poems that have been translated into English and Russian. The aim of the study is to examine how the “intertextual signals” from the source texts were translated into languages that are cognate with and distantly related to Polish. The author understands intertextuality as a significant relationship between a particular literary text and another text, a group of texts (e.g. philosophical), or cultural texts (e.g. a macrotext concerning Slavonic beliefs) that come before a given text in time. The intertextual elements in Leśmian’s poems are classified thematically, i.e. according to the domain to which they refer and based on the extent to which they are recognizable to those who have read the texts that are referred to.

2

Rafał Wojaczek: "To się Norwid kłania, widać dobrze przeczytałem jaki jego wiersz"

100%

Jarzyna A.

Colloquia Litteraria

|

2008

|

vol. 3

|

issue 1/2

45-75

3

Norwid w poezji współczesnej. Formy obecności

89%

Kudyba W.

Studia Norwidiana

|

2021

|

vol. 39

189-215

EN

The article attempts to establish the character of references to Norwid in texts by poets representative of Polish modernity, accounting for functions of intertextual allusions, initially in the area of collective consciousness. As it turns out, during the interwar period and the Second World War works by the Romantic master were referenced at all stages of developing a distinct literary identity. Poets would not just read Norwid’s texts, but in fact regard themselves in the mirror of his works. However, after 1956 Norwid’s presence in literary life was rooted in the needs of literary scholars rather than in actual intertextual references. This tendency also manifests in studies of works by individual authors. It does happen – especially when we speak of implicit traces of Norwid in contemporary poetry – that the plane of relations between authors is not addressed by interpreters. Sometimes, dialogue as a research category disappears from their view, while the body of Norwid’s works is treated merely as a context, becoming a kind of mirror meant to display more fully a certain theme or characteristic of somebody’s writing. However, the most important forms of Norwid’s functioning in contemporary times are ones that facilitate meetings(successfulor not), as demonstrated by the fascination with Norwid’s poetry recognizable in texts by authors such as Mieczysław Jastrun, Julian Przyboś and Tadeusz Różewicz.

PL

Artykuł odpowiada na pytanie o to, jaki kształt mają odniesienia do Norwida w tekstach poetów reprezentatywnych dla naszej współczesności. Przedmiotem opisu sąfunkcje takich intertekstualnych nawiązań – najpierw na terenie świadomości zbiorowej. Okazuje się, że w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie wojny sięgano do dzieł romantycznego mistrza na wszystkich etapach budowania własnej literackiej tożsamości. Czytano nie tyle teksty Norwida, ile raczej samych siebie w obliczu jego dzieł. Natomiast po 1956 roku obecność Norwida we wspólnotach pisarzy wyrasta raczej z potrzeb historyków literatury niż z rzeczywistych odniesień międzytekstowych. Ta tendencja obecna jest także na terenie badań twórczości pojedynczych autorów. Zdarza się – zwłaszcza wtedy, gdy mówimy o implicytnych śladach obecności Norwida w poezji współczesnej – że płaszczyzna relacji pomiędzy autorami nie jest przez interpretatorów przywoływana. Bywa, że dialog jako kategoria badawcza znika z pola ich obserwacji, a korpus dzieł Norwida jest traktowany jedynie kontekstowo – staje się pewnego rodzaju lustrem, które służy pełniejszej prezentacji jakieś właściwości twórczości wybranego autora lub motywu, który w niej występuje. Najważniejszych formy funkcjonowania autora Quidama w naszej współczesności to te, które osiągają wymiar spotkania (udanego lub nieudanego). Tak dzieje się w przypadku fascynacji poezją Norwida obecnej m.in. w tekstach Mieczysława Jastruna, Juliana Przybosia, czy też Tadeusza Różewicza.

4

Muzyczny styl odbioru – muzyczny interpretant – literacka forma muzyczna

88%

Reimann A.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 17

139-161

EN

The paper is concerned with reception strategies where interdisciplinary competencies are connected to musical expectations towards a text, which – i.a. because of metatextual suggestions – needs a musical explanation – “musical supplement”. The objective of the article is the musical and literary dialog, which belongs to intermediality (definition by W. Wolf), and intertextuality in the large sense as well. Although the penetration of musical and literary correspondence does not threaten “scientist hysteria”, it also does not promise fruitful strategies and satisfactory conclusions. The paper includes terminological proposals which are an attempt at universal, semiotic transposition into musical and literary borderland, which in the practice of interpretation has too eclectic, and mostly one-time solutions.

5

Homer i sztuka aluzji

87%

Currie B.

Forum Poetyki

|

2019

|

issue 17

55-71

EN

Under the „All rights reserved” license we publish Polish translation of the fragment of Bruno Currie Homer’s Allusive Art, Oxford University Press, Oxford 2016, pp. 1-9, 12-18. W swojej książce Homer’s Allusive Art. Bruno Currie broni tezy, w ramach której uznaje, że w najstarszych zachowanych przykładach greckiej poezji heksametrycznej można wykryć na-wiązania do wcześniejszej greckiej poezji epickiej. Punktem wyjścia dla argumentacji zapre-zentowanej w jego książce jest krytyczne omówienie i połączenie dwóch wpływowych, lecz odmiennych podejść badawczych wprowadzonych do studiów nad Homerem przez Foleya (tradycyjna referencjalność) oraz Pasquali’ego (sztuka aluzji). Swojego własnego stanowiska wobec obecności refleksów wcześniejszej poezji w między innymi Iliadzie broni autor poprzez stworzenie rygorystycznych ram teoretycznych, zastosowanie bogatej ilustracji w postaci przykładów (czerpanych nie tylko z greckiej tradycji epickiej) oraz poprzez skuteczną polemi-kę z poglądami innych badaczy

PL

Artykuł jest fragmentem książki Bruno Curriego Homer’s Allusive Art, Oxford University Press, Oxford 2016, s 1-9, 12-18. W swojej książce Homer’s Allusive Art. Bruno Currie broni tezy, w ramach której uznaje, że w najstarszych zachowanych przykładach greckiej poezji heksametrycznej można wykryć na-wiązania do wcześniejszej greckiej poezji epickiej. Punktem wyjścia dla argumentacji zapre-zentowanej w jego książce jest krytyczne omówienie i połączenie dwóch wpływowych, lecz odmiennych podejść badawczych wprowadzonych do studiów nad Homerem przez Foleya (tradycyjna referencjalność) oraz Pasquali’ego (sztuka aluzji). Swojego własnego stanowiska wobec obecności refleksów wcześniejszej poezji w między innymi Iliadzie broni autor poprzez stworzenie rygorystycznych ram teoretycznych, zastosowanie bogatej ilustracji w postaci przykładów (czerpanych nie tylko z greckiej tradycji epickiej) oraz poprzez skuteczną polemi-kę z poglądami innych badaczy

6

Związki literatury sowizdrzalskiej z subkulturą hip-hopu. Intertekstualny dialog

75%

Maciejczyk B.

Tematy i Konteksty

|

2016

|

issue 6(11)

475-482

EN

The article attempts to juxtapose the Polish picaresque literature of the sixteenth and seventeenth centuries and contemporary Polish hip-hop lyrics. It focuses on a dialogue between products of cultures that are distant from one another temporally. Intertextuality, as a research tool, creates an interesting way of looking at such seemingly dissimilar cultural phenomena, and the result of these investigations shows a clear dialogism of these texts.

7

Translatoryczna myśl postmodernistyczna: intertekstualny model przekładu

75%

Urbanek D.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2010

|

issue 2

195-201

EN

In this article the influence of the Postmodermism's philosophic ideas on the theory of translation is discussed. The Author used these ideas to show that the process of translation has an intertextual character and the traditional translational chain could be treated as a particular example of intertexts chain. The philosophical frame also helps to understand the translation as a dialectical game between the ontological secondariness and originality.

8

DER ‘ANDERE’ IN MEINEM KOPF: ZU DEN STRUKTURMERKMALEN IM ERZÄHLEN HUGO LOETSCHERS AM BEISPIEL SEINER POLYPHONEN IMMUNEN-ROMANE

75%

Sośnicka D.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2009

|

issue 17

93-112

PL

Hugo Loetscher, jeden z najbardziej znanych i uznanych pisarzy szwajcarskich, był równocześnie autorem niezwykle wszechstronnym. Oprócz powieści, opowiadań, słuchowisk, sztuk teatralnych, esejów o sztuce, literaturze i kulturze zasłynął również jako nadzwyczaj płodny publicysta i autor reportaży z najodleglejszych części świata. Charakterystyczną właściwością jego pisarstwa, nacechowanego zarazem bardzo krytycznym stosunkiem do Szwajcarii, jest próba zrozumienia innych kultur i narodów i spojrzenia na problemy własnego kraju z odległej, ‘obcej’ perspektywy. Takie ‘inne’ spojrzenie na siebie samego i swój kraj cechuje również jego powieści. W artykule opisano charakterystyczne elementy strukturalne narracji szwajcarskiego pisarza, do których zaliczyć należy przede wszystkim niezwykle ważną rolę ściśle określonych pojęć przy jednoczesnym nadawaniu im funkcji wieloznacznych metafor oraz ironię, która wraz ze znaczeniami metaforycznymi zapobiega powstawaniu uproszczonego obrazu świata, dopuszczając różne interpretacje. Jako dzieła otwarte potraktować należy przede wszystkim dwie powieści pisarza o ‘Nietykalnym’: Der Immune (1975) i Die Papiere des Immunen (1986). Są to powieś ci składające się z wielu różnorodnych tematycznie i stylistycznie tekstów, czerpią ce równocześnie – jak zresztą większość utworów Loetschera – z bogactwa znaczeń intertekstualnych i opisujące różne możliwości bycia człowiekiem. Artykuł skupia się na analizie strukturalnej tych właśnie powieści, należących niewątpliwie do najważniejszych utworów współczesnej prozy niemieckojęzycznej.

9

От поэтики А. Потебни к теории интертекстуальности

75%

Дзык Р.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

266-275

EN

The article analyses the relation of O. Potebnya’s concepts to the theory of intertextuality. The attention to the peculiar interpretation of the notion of “poetic language” by the Russian formalists and their successors, as well as to the development of the dialogical nature of the word and the text, according to M. Bakhtin, reconstructs the genetic connection between the above theoretical systems. The consonance of Potebnya’s ideas with the modern theory is explained by typological convergence. At the same time, the article discusses the productive perspective of the appeal of Potebnya’s ideas in the light of the new literary methodology

PL

W przedstawionym artykule analizowany jest związek koncepcji Andrija Potiebni z teorią intertekstualności. Uwaga, jaką rosyjscy formaliści i ich następcy poświęcili pojęciu „język poetycki” oraz rozwojowi dialogicznej koncepcji słowa i tekstu (M. Bachtin) wskazuje na genetyczny związek między wspomnianymi systemami teoretycznymi. Zgodność idei Potiebni ze współczesną teorią literatury jest tu opisana jako zbieżność typologiczna.

10

William Randolph Bynum, The Fourth Gospel and the Scriptures. Illuminating the Form and Meaning of Scriptural Citation in John 19:37 (Supplements to Novum Testamentum 144; Leiden – Boston, MA: Brill 2012)

75%

Kubiś A.

The Biblical Annals

|

2017

|

vol. 7

|

issue 3

381-387

EN

Book review: William Randolph Bynum, The Fourth Gospel and the Scriptures. Illuminating the Form and Meaning of Scriptural Citation in John 19:37 (Supplements to Novum Testamentum 144; Leiden – Boston, MA: Brill 2012). Pp. 213. EUR 116. ISBN 978-90-04-22843-6 (hardback). ISBN 978-90-04-22914 (e-book)

11

Intertekstualność jako forma dialogu międzykulturowego

75%

Muszyńska A.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2011

|

vol. 2

|

issue 1

295-305

SL

Literarna besedila, ki se (zaradi svoje intertekstualnosti) navezujejo na druga besedila, značilna samo za literarno tradicijo in kulturo originala, veljajo za prevajalca kot posebna vrsta translatorske problematike in resni praktični problem. Članek obravnava to tematiko na primeru pesmi "Urszula Kochanowska" (poljskega avtorja Bolesława Leśmiana) v prevodu Toneta Pretnarja. Intertekstualni elementi, ki so prisotni v originalu, ustvarjajo dialog z literarno tradicijo in sprejemno kulturo, ker v tujem/drugem kontekstu pridobivajo drugačno, novo interpretacijsko vlogo, funkcinirajo drugače in imajo drugačno vrednost.

EN

The artistic texts which as a part of the intertextuality phenomena refer to other texts, known only in the native literary tradition and culture of the original text, present an enormous challenge for the translator ( in this article the deliberations on this subject are illustrated by the work of Bolesław Leśmian titled "Urszula Kochanowska" in a Slovenian translation of Tone Pretnar). The intertexual elements go into a dialogue with a literary translation and a target culture because in a foreign context they function differently. However, they always have enriching value (at least from the cognitive perspective).

12

75%

Michałowski P.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

11-24

PL

Artykuł jest próbą analizy przyczyn i celów pisania pastiszu. Autor zestawia teorię gatunku z własną praktyką pastiszowania. Porównanie definicji ze słowników terminów literackich angielskich, francuskich, rosyjskich i polskich oraz opracowań teoretycznoliterackich pozwala dostrzec zarówno podobieństwa, jak różnice ujęć — także związków gatunku z parodią. Wyprowadzone z tych źródeł uogólnienie pozwala sformułować własną definicję: pastisz jest interpretacją cudzego tekstu, dokonaną bez użycia metajęzyka. Jego cele mogą być różne, zarówno poważne, jak i ludyczne: 1) sposób interpretacji dzieła oryginalnego, 2) demonstracja mistrzowskiego opanowania cudzego stylu, 3) wykorzystanie wygasłej poetyki, 4) sposób przezwyciężenia wpływu innych dzieł na własne, 5) rekonstrukcja cudzego dzieła nie ukończonego lub uszkodzonego, 6) wykorzystanie cudzego stylu do wypracowania własnej poetyki autorskiej. Prócz tego istnieje kilka strategii ujawniania mistyfikacji lub jej utajania, które zostają nazwane strategiami: apokryfu, kontynuacji, hipotezy i rekonstrukcji. Na koniec pastisz zostaje uznany za sprawdzian literackości literatury.

EN

Author tries to explain what are reasons and goals of writing pastiches. He compares theory with his own practice of this form, because moreover writes pastiches himself. First he compares some definitions from English, French, Russian and Polish dictionaries of literary terms and from theoretical treatises (with the theory of parody too). Analysing their similarities and diferences he offers his own definition: pastiche is an interpretation of someone else’s creation, which is made without using metalanguage. Its goals may be serious or amusing: 1) manner of research and interpret of genuine work, 2) manner of proof of mastery of sameone else’s style, 3) to take an advantage of past poetics, 4) to overcome influence of another writer, 5) to reconstruct the genuine work which is not finished by his author or is not complete, 6) to use sameone else’s style for own goal, sometimes contradictory to original work. Except them in this article are presented some strategies to show or conceal the falsification in pastiche. There are strategies of apocryph, of continuation, of hipothesis and of reconstruction. Moreover pastiche can be used as a test of essence of literature.

18

Przejawy intertekstualności w rozprawie sądowej

75%

Gmerek K.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2017

|

vol. 1(14)

34-51

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska intertekstualności jako stałego elementu rozprawy sądowej. Intertekstualność zostanie ukazana jako zjawisko współtworzące zarówno wzorzec normatywny, jak i uzualny rozprawy sądowej postrzeganej jako złożone zdarzenie komunikacyjne. Analiza intertekstualności zostanie dokonana na podstawie normatywnych źródeł wzorca gatunkowego rozprawy sądowej, jak również materiału badawczego pozyskanego w drodze obserwacji uczestniczącej. Przywołane w artykule przykłady będą odgrywały rolę ilustrującą te działania i zdarzenia komunikacyjne związane z intertekstualnością, które stanowią przejaw: (1) realizacji wzorca normatywnego rozprawy sądowej; (2) działań kształtowanych w drodze praktyki postępowania; (2) przekroczenia wzorca normatywnego. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na aspekt strukturalny i funkcjonalny tych przejawów intertekstualności, które kształtowane są w drodze praktyki postępowania.

EN

The aim of this article is to present a permanent part a of trial which is a phenomenon of intertextuality. The phenomenon co-creates the model of trial (seen as a complex communication event). The analysis of intertextuality is conducted on the basis of normative sources of the model of trial and the material recorded during field research in the courtroom. The examples of communication acts and events used in the article are: (1) components of the normative model of trial; (2) created due to communication practice; (3) examples of the normative model of trial contravening. The specific aim of this article is to describe structural and functional aspects of these communication acts and events, which are created due to communication practice.

19

„Jam pieśnią krzyczał swą, czyjeście wnuki...” Profetyzm w liryce Feliksa Batoryna

75%

Kliabanau D.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35(2)

155-181

PL

Belarusian poet Feliks Batorin is the author of many poems on philosophical and civic topics. A characteristic feature of these poems is that they draw inspiration from religious thought founded on the Judeo-Christian tradition. They contain numerous Old Testament allusions and evangelical reminiscences. Batorin’s poems are also characterized by their allegoric quality, and their parabolic, metaphorical, and creative synthesis of biblical themes and folkloristic motifs. Biblical motifs began to appear in Felix Batorin’s poetry in the 1980s, during a period of social and political transformation in Belarus. Reflecting on the reality, the poet often turns to the motif of prophetism and the figure of the prophet, which might prove conducive to trying to find answers to important questions - both universal and resulting from Belarusian historical and cultural specificity. The drama of being a prophet results from the overwhelming feeling of loneliness arising from opposing the society in order to fulfil the mission which has been entrusted to a prophet. The tragedy of the poet-prophet lies in the fact that he is aware of his weakness and helplessness in the struggle against the individual for the individual, in his attempts to reach the morose society. The destructive activities of the oppressive communist system against the culture, language and identity of Belarusians turned out to have serious consequences for the society of the post-Soviet Belarus. That is why it cannot be surprising that pessimism resounds in prophetic works of Felix Batorin. However, despite pessimism, there is still hope in his poetry – the hope to reverse the fate of the nation and homeland.

20

Paradygmat intertekstualny i jego translatologiczne pożytki – perspektywa wschodnioeuropejska

71%

KAŹMIERCZAK M.

Transfer. Reception studies

|

2017

|

vol. 2

41-59

EN

The aim of the paper is to survey theorizations of intertextuality as an ontological feature of translation, a line of thinking well represented in the East European translation studies as well as to show the purposes this paradigm has served in translational reflection.I investigate the concept(s) and applications thereof, and trace the interrelations between the ideas of various scholars. Intertextuality is shown to have served the following ends: locating translation among other forms of communication, explaining the mode of existence of translation, reclaiming for it the status of a rightful literary activity and defending it from charges of parasitism, probing translations' interactions with other texts, constructing interdisciplinary approaches. Last but not least, intertextuality has recently been integrated into the very model of the translation process.

DE

Der vorliegende Aufsatz bietet einen Überblick über die theoretischen Ansätze der Intertextualität als eines ontologischen Merkmals des Übersetzung und stellt eine Systematik der Gründe dar, aus denen Forscher auf dieses Paradigma zurückgreifen, was in der osteuropäischen Übersetzungswissenschaft recht verbreitet ist. Die Verfasserin bespricht unterschiedliche Betrachtungsweisen des Themas und deren Präsenz im Diskurs, gleichzeitig verweist sie auf Affinitäten in der Argumentation einzelner Forscher. Es wird nachgewiesen, dass die Kategorie der Intertextualität in der Übersetzungswissenschaft zahlreiche Einsatzmöglichkeiten bietet. Dazu gehören: die Verortung des Übersetzens im Vergleich zu anderen Kommunikationsarten, das Definieren der Existenzformen der Übersetzung, die Apologie des Übersetzens als gleichberechtigte literarische Tätigkeit und Widerlegung der Einwände des Epigonalen, das Ausloten der Beziehungen der Übersetzung zu anderen Texten sowie die Konstruktion von interdisziplinären Ansätzen. In den letzten Jahren wurde die Inter-textualität auch zunehmend im Beschreibungsmodell des Translationsprozesses berücksichtigt.

PL

W artykule dokonany został przegląd teoretycznych ujęć intertekstualności jako ontologicznej cechy tłumaczenia oraz przeprowadzona systematyzacja celów, dla jakich badacze odwołują się do tego paradygmatu, a jest to podejście szeroko reprezentowane w przekładoznawstwie wschodnioeuropejskim. Omówione zostały różne ujęcia tego zagadnienia i ich użycie w dyskursie, oraz wskazane powinowactwa myśli poszczególnych badaczy. Kategoria intertekstualności ma w translatologii liczne zastosowania: służy określeniu miejsca przekładu wśród innych typów komunikacji, definiowaniu sposobu istnienia przekładu, apologii tłumaczenia jako pełnoprawnej działalności literackiej i obronie przed zarzutami wtórności, eksplorowaniu związków tłumaczenia z innymi tekstami, konstruowaniu podejść interdyscyplinarnych. W ostatnich latach intertekstualność została także uwzględniona w modelu opisującym proces przekładu.

Refine search results