Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  językoznawstwo porównawcze
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
On the basis of a comparison of Polish analytic nouns (e.g. sala gier) and their Czech equivalents (herna) characterised by suffixal word formation, it is possible to conclude that Czech shows a greater degree of inflectionality. This is confirmed by other language features described by Czech Slavicists who investigate the degree of inflectionality of Czech and Polish (and other Slavonic tongues) from the typological point of view.
EN
This paper deals with Polish-Russian interlingual homonymy. Interlingual homonyms are understood as words which have similar pronunciation but do not share the same meaning in different languages. The investigated homonyms come from two dictionaries, Rosyjsko-polski słownik paraleli leksykalnych by Wladimir Dubiczynski, Marcelina Grabska and Ewa Komorowska (in preparation) and Rosyjsko-polski słownik homonimów międzyjęzykowych by Krzysztof Kusal. Taking the formal criterion into consideration, the analysis reveals the existence of complete homonyms (e.g. Russian УРÓК ‘lesson’ and Polish UROK ‘charm’) and partial homonyms (e.g. Russian ДИВÁН ‘sofa’ and Polish DYWAN ‘carpet’). Semantically speaking, it is possible to distinguish homonyms with opposite meanings (e.g. Russian ЗАПОМИНAНИЕ ‘remembering’ and Polish ZAPOMINANIE ‘forgetting’), homonyms with different scopes of meaning (e.g. Russian НЕДÉЛЯ ‘week’ and Polish NIEDZIELA ‘Monday’) and homonyms sharing the same root (e.g. Russian ЛЕНЬ ‘laziness’ and Polish LEŃ ‘lazy person’).
EN
As we know, translation of legal texts requires maximum fidelity and does not allow arbitrary interpretation. This kind of translation is relatively easy as long as the systems of both languages did not show major differences in the gramaticalization of individual contents. In the case of the Bulgarian-Polish translations the biggest problems relate to the differences between the temporal systems of those languages, and differences in the expression of imperceptive modality. The article is devoted to this particular issues.
PL
Jak wiadomo, przekład tekstów sądowych wymaga maksymalnej wierności i nie dopuszcza dowolności interpretacyjnej. Tłumaczenie takie jest stosunkowo łatwe, dopóki systemy obu języków nie wykazują większych różnic w zakresie gramatykalizacji poszczególnych treści. W przypadku bułgarsko-polskich tłumaczeń tekstów sądowych największe problemy dotyczą różnic między systemami temporalnymi tych języków oraz różnic w zakresie wyrażania modalności imperceptywnej. Tym właśnie zagadnieniom poświęcony jest niniejszy artykuł.
EN
The article is devoted to the analysis of texts for the purpose of legal translation. The author compares Polish and foreign research theories with a pragmatic and analyses parallel corpora of contracts. The analysis encompasses the network of reltions between different component parts of the text and its discourse. The Article is of interdisciplinary character as itembraces text-related theories, translation theories, linguistics theories and the theory of law.
PL
Artykuł omawia kwestie związane z analizą tekstu na potrzeby tłumaczenia, ze szczególnym uwzględnieniem tekstu prawnego. Autorka zestawia teorie badaczy polskich i zagranicznych z pragmatyczną analizą polskich i węgierskich paralelnych tekstów umownych, wymieniając i badając sieć relacji, zachodzących pomiędzy różnymi komponentami tekstu oraz jego dyskursu. Artykuł ma charakter interdyscyplinarny, gdyż omawia i łączy ze sobą teorie tekstologiczne, translatoryczne, językoznawcze oraz zagadnienia związane z doktryną prawa.
EN
This article analyzes the common Slavic linguistic atlas maps (OLA). Assessing the preliminary results of the OLA project, the author focused her attention on the new linguistic geography data given in the Atlas, and the evolution of some units and Proto-Slavic dialect differentiation of Slavia.
6
67%
PL
Bibliografia stanowi wykaz dorobku naukowego z zakresu językoznawstwa porównawczego oraz rosyjskiego, fonetyki i grafii Janiny Bartoszewskiej. Zebrano 50 pozycji w układzie rzeczowym.
Językoznawstwo
|
2023
|
vol. 18
|
issue 1
117-130
PL
Artykuł omawia problematykę przymiotników potencjalnych, czyli takich, które zawierają w swym znaczeniu składnik ‘(nie)może/(nie)można’. W opisywanych językach istnieją formanty główne, wykorzystywane w derywacji przymiotników o znaczeniu potencjalnym. Formantami głównymi są następujące sufiksy: w języku słowackim -teľný, np. nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný, oraz w języku polskim -alny, np. dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. Jak wynika z przeprowadzonych wcześniej analiz, słowackie derywaty z formantem -teľný są liczniejsze niż formacje z -alny w języku polskim. Dlatego też w języku polskim derywaty te mają różne odpowiedniki. W artykule przedstawiono analizę konfrontatywną omawianych przymiotników w słowacko-polskim korpusie paralelnym par-skpl-1.0 oraz w słowniku dwujęzycznym, żeby pokazać innowacyjne możliwości albo też ograniczenia korpusów paralelnych.
EN
The article focuses on a specific category of deverbal adjectives, which convey the notion of possibility/potentiality. These adjectives are characterized by high productivity and semantic compositionality, especially in the Slovak language. Their regular meaning is clearly expressed by specialized suffixes – the Slovak suffix -teľný: nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný and the Polish suffix -alny: dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. The analysis shows that the number of Polish -alny adjectives recorded in dictionaries is smaller than Slovak -teľný adjectives. That is why in the Polish language these words have different equivalents. The selected adjectives are analysed on the basis of Slovak-Polish parallel corpus par-skpl-1.0 and a Slovak and Polish bilingual dictionary to show the innovative possibilities or limits of the parallel corpus.
SK
V príspevku sa venujeme deverbatívnym adjektívam, ktoré obsahujú význam možnosti a nemožnosti. V slovenčine sa tvoria sufixom -teľný, napríklad nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný a v poľštine dominuje sufix -alny, napríklad dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. Ako vyplýva z predchádzajúcich analýz, slovenské deriváty s formantom -teľný sú početnejšie ako poľské deriváty s formantami -alny. Preto majú tieto deriváty rôzne ekvivalenty v poľštine. V príspevku bude prezentovaná analýza záporných adjektív na -teľný  a ich poľských ekvivalentov v slovensko-poľskom paralelnom korpuse par-skpl-1.0 a v dvojjazyčnom slovensko-poľskom slovníku, aby sa ukázali inovatívne možnosti alebo tiež medze paralelných korpusov.
8
43%
PL
Bibliografia stanowi wykaz dorobku naukowego z zakresu językoznawstwa stosowanego i porównawczego Marceliny Grabskiej. Zebrano 61 pozycji w układzie rzeczowym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.