Search results

1

Bułgarska obrzędowość karnawałowa na przykładzie kukeri

100%

Zytka M., Uniwersytet Łódzki I. E. i. A. K.

Zeszyty Wiejskie

|

2016

|

vol. 22

EN

The author deals with the Bulgarian carnival procession called kukeri. The procession is interpreted as an imitation of universal symbols of nature, fertility, success and wealthy of a human being. Special attention has been paid to the anthropological approach to the ritual as well as the modern function of the procession in the life of Pernik community and the tourist interest.

2

Śmiech – dialog – wywrotowość. Bachtin w recepcji antropologicznej

86%

Majbroda K.

Lud

|

2020

|

vol. 104

PL

Michaił Bachtin jest jednym z najbardziej wpływowych teoretyków filozofii i literatury. Jego refleksje i praca nad dialogiem oraz karnawałem zmieniły sposób czytania tekstów – zarówno literackich, jak i kulturowych. Celem artykułu jest umieszczenie recenzowanej książki w kontekście recepcji Bachtina w naukach społecznych i humanistycznych. Tytułowe triada: śmiech, dialog i wywrotowość to tropy w poruszaniu wielowątkowej myśli badacza literatury. Książka, która jest głównym punktem odniesienia dla tych rozważań, pokazuje, że różne elementy koncepcji karnawału Bachtina i jego teorii śmiechu mogą być bardzo dobrym punktem wyjścia do stworzenia nowoczesnych i skutecznych ram teoretycznych dla dyskursu i praktyki antropologicznej.

3

Płynna nowoczesność: czas zabawy i karnawału

72%

Fudala R.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2014

|

issue 4

121-127

PL

Rzeczywistość w której żyjemy, określana jest przez Zygmunta Baumana płynną nowoczesnością. Jednym z wielu jej symptomów jest niestałość wszelkich struktur kulturowych, powstałych w dobie modernizmu jako fundamenty społeczeństwa. Ludzie żyjący w płynnej nowoczesności nieskorzy są do podejmowania wysiłku – poszukują rozwiązań wymagających minimalnej inwestycji własnych sił. Jeszcze lepiej, gdyby każde zadanie mogło być zabawą, aktywnością niezwykle ważną dla dziecka, ale niekoniecznie najistotniejszą dla osoby dorosłej. Celem artykułu jest ukazanie, że żyjemy w czasie permanentnego karnawału, okresu zabawy i swawoli, w którym zawieszone zostały niektóre społeczne normy i zasady. Okres ten miał trwać jedynie chwilę, być ucieczką, odpoczynkiem od codziennego trudu. Przedłużył się jednak znacząco, i nikt nie chce już wracać do wcześniejszej, w porównaniu z nim ascetycznej rzeczywistości.

EN

The reality in which we live is determined by Zygmunt Bauman as liquid modernity. One of many liquid modernity symptoms is instability of all cultural structures, which were the foundation of modern societies. People living in liquid modernity are trying to avoid any effort. They look for easy, undemanding solutions. Even better, if any task could be fun – a very important activity for the child, but not necessarily the most important for an adult. The main purpose of the paper is to reveal that we live in times of perpetual carnival, the period of fun and frolic, in which some social norms and rules are suspended. This period was to last only a moment, to be a refuge, rest from daily toil. However, significantly extended, and no one wants to go back to an earlier, compared with the ascetic reality.

4

Przemiana w dniu św. Marcina. Wacław Potocki o kobietach i wilczycach

72%

Kroczak J.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2013

|

issue 3(6) cz.2

297-307

EN

The paper touches upon the transformation described in Nowy cud w podgórskich krajach (A new wonder in the piedmont regions), a poem by Wacław Potocki, a 17th century poet: a roe deer turns into a wolf during the hunt on St. Martin’s Day (November 11). In traditional agrarian culture, it was the time of abundance, gluttony and fun − the autumn carnival, when such a transformation can be explained by the laws of the world upside down. In the poem, this has been juxtaposed with the metamorphosis of women into she-wolves. The Latin word lupa (‘a she-wolf’), meaning ‘a prostitute’, refers to the nature of women and their power to transform town houses into lupanars; this metamorphosis is so curious, as it happens permanently, outside the period of carnival licentiousness. It is related to the concept, embraced by Potocki, of the degeneration of the world, in which women’s extraordinary sexual appetites lead to a humiliating metamorphosis of men into deer.

5

Na początku był karnawał. O Karnawale, czyli pierwszej żonie Adama Sławomira Mrożka

72%

Walczak D.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 1: Literatura Polska

085-095

PL

Artykuł jest próbą interpretacji ostatniej sztuki Sławomira Mrożka, zatytułowanej Karnawał, czyli pierwsza żona Adama. Autorka podkreśla, że utwór powstał na emigracji, w Nicei, choć pomysł na jego napisanie zrodził się dużo wcześniej – jeszcze w latach 90., podczas pobytu pisarza w Meksyku. Karnawał jest dla niej kolejnym, może nawet najwyraźniejszym, dowodem na wyzwolenie się Mrożka z rodzimych obsesji i przekierowanie uwagi na sprawy bardziej uniwersalne. Swoją interpretację koncentruje wokół teorii karnawału i karnawalizacji świata Michaiła Bachtina. Wykazuje, że obraz świata przedstawionego w dramacie Mrożka świadczy o wypaczeniu pierwotnej natury karnawału i stawia pytanie o celowość takiego zabiegu.

EN

The article is an attempt at an interpretation of Sławomir Mrożek’s last play entitled Karnawał, czyli pierwsza żona Adama. The author emphasizes that the play was written in exile, in Nice, although the idea of writing it was conceived much earlier – in the 1990’s, when the writer stayed in Mexico. Karnawał for her is another, perhaps the most obvious proof that Mrożek was liberated from his Polish obsessions and directed his attention to more universal issues. She focuses her interpretation on Mikhail Bakhtin’s theory of the carnival and carnivalization of the world. She shows that the picture of the world presented in Mrożek’s drama proves that the original nature of the carnival is distorted and she asks the question about the advisability of using such a device.

6

Measuring Mas: A Metaphysical-Bakhtinian Perspective on the Trinidadian Carnivalesque

72%

Sinanan C. D.

Stan Rzeczy

|

2022

|

issue 1(22) Powrót metafizyki

445-462

EN

Carnival is a space of play where you are at once earthly and divine. We are born to this culture, writing our narratives in song, dress, tradition and spirit. As Trinidadians, we embed our lives, our creativity, and our souls into this sacrament. And every year it blesses our people with inspiration, solace and liberation. The theoretical premise of this paper combines social constructivism and Mikhail Bakhtin’s dialogism, heteroglossia, and chronotope to investigate aesthetic architecture within the Trinidadian carnivalesque (mas). A series of narrative interviews were conducted with Carnival band leader Valmiki Maharaj and visual artist Jackie Hinkson, gathering core meanings, intentions, and processes of creation attached to the Trinidadian brand of Carnival. This work highlights the aesthetic manifestations of reflection, creation, and connection as represented in murals, costuming, and carnival accoutrements, whilst acknowledging the cultural and historical frameworks that support these structures.

PL

Karnawał to przestrzeń zabawy znaczeniami, w której jest się jednocześnie ziemskim i boskim. My, Trynidadczycy, urodziliśmy się w tej kulturze, a następnie pisaliśmy nasze opowieści pieśnią, strojem, tradycją i duchem. To w sakramencie karnawału osadzamy nasze życia, naszą kreatywność i nasze dusze. I każdego roku błogosławi nas on inspiracją, koi i wyzwala. Teoretyczne założenia artykułu łączą społeczny konstruktywizm z opisanymi przez Michaiła Bachtina dialogicznością, heteroglosją i chronotopem w celu zbadania architektury estetycznej trynidadzkiej karnawalizacji (mas). W tekście przedstawiono rezultaty serii wywiadów narracyjnych z liderem zespołu karnawałowego Valmikiem Maharajem i artystą wizualnym Jackiem Hinksonem na temat podstawowych znaczeń, intencji i procesu tworzenia związanych z trynidadzkim gatunkiem karnawału. Opracowanie podkreśla estetyczne przejawy refleksji, kreacji i połączeń na podstawie murali, kostiumów i scenografii karnawału, równocześnie uznając kulturowe i historyczne ramy, które podtrzymują te struktury.

7

Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

72%

Kalista K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2024

|

vol. 15

|

issue 1

33-49

PL

Komedie Woody’ego Allena są jak nieustający karnawał, pełen zabaw, wesołości i śmiechu - jest to czas, kiedy wszystkie zmysły są pobudzone, a uczestnicy cieszą się wolnością i równością. Jego dramaty są nacechowane profanacją zasad, które powszechnie uznawane są za święte, a przynajmniej są ogólnie respektowane. Większość filmów Allena jest antyelitarna; pokazuje niejednokrotnie dysfunkcjonalność hierarchicznych relacji oraz ukazuje postaci, które często zachowują się w niestosowny, prowokujący, a nawet odpychający sposób. Autorka niniejszego artykułu analizuje wybrane filmy Woody’ego Allena, nawiązując do teorii Michaiła Bachtina na temat polifonii oraz jego konceptu karnawalizacji. Filmy te są odwróconymi światami takich klasyków jak Portret Doriana Graya, Pigmalion, Zbrodnia i kara oraz Otello. Reżyser stale prowadzi dialog z innymi artystami, pisarzami, filozofami, a nawet z Bogiem. Zgadza się lub polemizuje z nimi na tematy dotyczące różnego rodzaju emocji i zmysłów w humorystyczny lub ironiczny sposób.

EN

Woody Allen’s comedies are like a perpetual carnival, filled with festivity and laughter-a time when most senses are awoken, and participants celebrate freedom and equality. His dramas are marked by a profanation of rules which are generally sacred or at least widely respected. The author of the article analyzes several of Woody Allen’s films, referring to Mikhail Bakhtin’s theory on polyphony and his concept of the carnivalesque. Allen’s films are upside down worlds of such classics as The Picture of Dorian Gray, Pygmalion, Crime and Punishment, Othello and A Midsummer Night’s Dream. The director conducts a constant dialog with other artists, writers, philosophers and even God. He agrees or polemizes with them on subjects concerning a whole range of emotions and senses mostly in a humorous or ironic way, copying different styles to create a pastiche, a parody, or his own version of drama.

8

Über das verbotene Lachen

61%

Stillmark H.-C.

Transfer. Reception studies

|

2020

|

vol. 5

27-38

PL

Tematem eseju jest specyficzna sytuacja komunikacyjna powstała w wyniku wybuchu niedającego się stłumić śmiechu w zakazanych kontekstach. Doświadczenie z dzieciń-stwa stało się okazją do refleksji nad uwikłaniem komunikacyjnym zakazanego śmiechu. Jednocześnie podjęta została próba charakterystyki śmiechu jako specyficznego systemu znaków służących komunikacji oraz jako aktu czysto cielesnego.

EN

The essay explores the question of what happens in forbidden contexts when laughter cannot be suppressed. A childhood experience is the occasion to reflect on the communicative relations of forbidden laughter. Laughter is pointed out as a special communica-tive sign system and physical act.

DE

Der Essay geht der Frage nach, was passiert, wenn das Lachen in verbotenen Kon-texten sich nicht unterdrücken lässt. Ein Kindheitserleben ist der Anlass über die kommunikativen Verhältnisse des verbotenen Lachens nachzudenken. Es wird dabei auf das Lachen als ein besonderes kommunikatives Zeichensystem und körperliches Ereignis hingewiesen.

9

Rytmy życia: codzienność i święto w gazetach rękopiśmiennych czasów saskich

58%

Bożena P.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2013

|

vol. 16

|

issue 2(32)

5-18

PL

Codzienność i święto to dwie odrębne kategorie rzeczywistości, które różnią się przede wszystkim odmiennym rodzajem ludzkich doświadczeń i w taki sposób były postrzegane przez redaktorów rękopiśmiennych awizów. Rękopiśmienne gazetki są więc przede wszystkim zapisem rzeczy nadzwyczajnych – spektakularnych widowisk, odświętnych ceremonii, rzadkich lub wstrząsających wydarzeń politycznych, które wpisywały się w społeczny odbiór. „Inność”, „odmienność” i „niecodzienność”, a więc to co zmienia i zaburza porządek codzienności, stanowiły ich podstawowy kanon informacyjny

EN

Everyday life and festival time, when the humdrum routine is suspended, are two categories of reality which correlate with different types of response. The value of the latter category was by no means missed by the 18th-century Polish editors when they compiled the contents of their avvisi. These handwritten newssheets bear witness to both their editors’ and readers’ preference for all things extraordinary, such as spectacles, pageants, ceremonies, uncommon or shocking political events. Or, in other words, ‘otherness’, ‘strangeness’ and anything that changed or challenged the familiar patterns of everyday life defi ned their information canon

10

Carnival Revisited: The Return of the Clown in Thomas Ligotti’s “The Last Feast of Harlequin”

58%

Antoszek P.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 5: Neofilologia

135-144

EN

Although carnival as a social phenomenon has been virtually eliminated from cultural life, carnivalesque imagery seems to pervade a lot of contemporary writing. In Thomas Ligotti’s “The Last Feast of Harlequin” a modern winter festival turns out to be only a mask for a sinister underground anti-fertility rite. The article explores the ways in which horror literature uses carnival’s transgressive potential and leading images to create an ambivalent space of chaos, evil, and perversity. In a truly grotesque reversal of carnival spirit, the Bakhtinian rejuvenating laughter is replaced by a mourning chant and celebration of “many shapes of death.” What is more, the dark ceremony in the story may be seen as an enactment of the narrator’s own pathological obsessions and private terrors. By revealing a contemporary festival’s hidden meaning and function, the story seems to comment upon the very process of the cultural suppression of carnival and gothic fiction’s subsequent appropriation of various cultural abjections framed in carnival’s ambivalent aesthetics.

PL

Mimo że karnawał jako zjawisko społeczne został niemal zupełnie wyeliminowany z życia kulturalnego, elementy karnawałowej estetyki odnaleźć można w wielu współczesnych tekstach literackich. W opowiadaniu Thomasa Ligottiego „The Last Feast of Harlequin” karnawałowe święto okazuje się jedynie maską dla ponurego, podziemnego rytuału. Celem niniejszego artykuł jest przedstawienie jednego ze sposobów, w jaki literatura horroru wykorzystuje transgresję i karnawałową poetykę do tworzenia własnej ambiwalentnej przestrzeni. Przerażający podziemny rytuał wopowiadaniu jest nie tylko groteskowym odwróceniem bachtinowskiego „święta głupców”, ale także odzwierciedleniem osobistych lęków i obsesji narratora. Odsłaniając ciemne aspekty współczesnego świętowania, opowiadanie Ligottiego staje się komentarzem na temat samego procesu marginalizacji praktyk karnawałowych i jednoczesnego pojawienia się poetyki karnawałowej wliteraturze gotyckiej.

11

(Re)tradycjonalizm kaszubski: w stronę nowej ludowości

58%

Kożyczkowska A.

Edukacja Międzykulturowa

|

2019

|

vol. 10

|

issue 1

173-195

EN

The paper is an attempt to recognise a Kashubian-related practice of (re)traditionalism recognised as “new folksiness”. The most visible exemplifications are a parade, a folk costume and Kashubian embroidery, which aesthetise the public space of mass events such as the Kashubian Convention or General Meetings of the Kashubian and Pomeranian Association. The subject of empirical exploration are textbooks for Kashubian education. On their basis the author has reconstructed the models of folkiness and has assumed as its indicator “the Kashubian parade folk costume”. The context for interpretation is the concept of carnival by Michaił Bachtin.

PL

W artykule podejmuję próbę rozpoznania nowej dla kaszubszczyzny praktyki (re)tradycjonalizmu, która rozpoznawana jest jako „nowa ludowość”. Najbardziej widoczną egzemplifikacją jest paradny strój ludowy i haft kaszubski, które estetyzują przestrzeń publiczną takich masowych imprez, jak Zjazdy Kaszubów czy Walne Zjazdy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Przedmiotem eksploracji empirycznej są podręczniki do edukacji kaszubskiej. Na ich podstawie zrekonstruowałam wzory ludowości, za jej wyznacznik przyjmując „kaszubski paradny strój ludowy”. Kontekstem interpretacyjnym jest koncepcja karnawału Michaiła Bachtina.

12

Parangolés: Taniec i uruchomienie ciała widza w sztuce brazylijskiej lat sześćdziesiątych

58%

Sosnowska A.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

vol. 73

|

issue 1

83-96

EN

In the text, the author refers to the work of the artist Hélio Oiticica and Brazilian Neo-Concretism in order to show, through an analysis of a series of works Parangolés, the revolutionary change that has occurred in the approach to the artwork since the 1960s. It is a journey from the artwork as an object to an ephemeral event with its implications, such as the noticing the artwork in experience, redefinition of the role of the viewer, the opening to everyday life and social (as well as political) reality. In her analysis, the author focuses on the series Parangolés, created between 1964-68, to show how dance became for Oiticica a medium of transformation of art as well as of the social life. Parangolés look like colourful sheets or long scarves. They are made without considering the size of a particular body. By wrapping oneself in them, one has to adapt them to one's figure and, by mastering the matter, create a composition in space. They are thus experienced as a kind of mobile sculpture that moves with or directly on the user.

PL

Autorka analizuje twórczość artysty Hélio Oiticiki i neokonkretyzm brazylijski, aby na tym przykładzie zobrazować zmianę paradygmatu dzieła sztuki zachodzącą od lat sześćdziesiątych, interpretowaną jako droga od dzieła sztuki pojmowanego jako obiekt do efemerycznego wydarzenia. Zmiana ta implikuje osadzenie percepcji dzieła sztuki w doświadczeniu, redefinicję roli odbiorcy, otwarcie na życie codzienne i rzeczywistość społeczną i polityczną. Artykuł koncentruje się na powstałym w latach 1964–1968 cyklu Parangolés, aby ukazać, jak taniec stał się dla Oiticiki medium transformacji sztuki, a także życia społecznego. Parangolés wyglądają jak kolorowe płachty czy długie szarfy. Szyje się je bez uwzględnienia rozmiarów konkretnego ciała. Oplatając się nimi, trzeba dostosować je do swojej sylwetki i poprzez opanowanie materii stworzyć kompozycję w przestrzeni. Doświadcza się ich więc jako mobilnych rzeźb, które poruszają się razem z użytkownikiem czy bezpośrednio na nim.

13

Passion for Putin’s Palace: Political Protests in Modern Russia

51%

Skiperskikh A.

Przegląd Strategiczny

|

2021

|

issue 14

235-248

PL

W artykule tym autor poddaje analizie ruchy protestu, które wystąpiły w Rosji pomiędzy styczniem a lutym 2021 r. Bezpośrednią przyczyną protestów było śledztwo przeprowadzone przez A. Navalnego dotyczące rezydencji prezydenta Federacji Rosyjskiej W. Putina w Gelendzhik. Podobnie jak na Białorusi w sierpniu 2021 r., tak i w Rosji, protesty zostały stłumione przez policję. Te ostatnie cechowały się masowym udziałem Rosjan, a do protestów doszło w wielu miastach na terenie całego kraju. W swym badaniu autor posłużył się danymi wtórnymi. Protesty, do których doszło w wielu rosyjskich regionach pomiędzy styczniem a lutym 2021 r. nie miały znamion przypadkowości. Protestującym nie podoba się polityka władz zarówno na poziomie centralnym, jak i na poziomie lokalnym. Władze w znacznym stopniu straciły legi tymację do sprawowania swych rządów. Proces ten znajduje odzwierciedlenie w nominacjach gubernatorskich, które są funkcją decyzji politycznych Kremla, często nieuwzględniających lokalnej specyfiki poszczególnych regionów kraju. Analiza wspomnianych protestów ukazuje wystąpienie nowych trendów. Protesty te coraz częściej przybierały formę heppeningu, gdzie uczestnicy wyśmiewali absurdy władzy przy pomocy humoru, kalamburów oraz innych zabaw językowych. Zdaniem autora, protesty w Rosji będą przybierać na sile na jesieni 2021 r. Ma to związek z wrześniowymi wyborami parlamentarnymi, które doprowadzą do wzrostu niezadowolenia z polityki władz rosyjskich.

EN

In this article, the author analyzes the protest activity in Russia in January–February 2021. Protest activity came to Russia after A. Navalny’s investigation of V. Putin’s palace in Gelendzhik. Like the Belarusian protests in August 2021, the Russian protests were suppressed by the police. A feature of the Russian protests was their mass character. A large number of cities in almost all Russian regions were involved in the protest. Based on the data of secondary analysis, the author tries to give his own research of the Russian protest activity in January–February 2021. Protest activity in a number of Russian regions did not look accidental. One could observe protest activity in them before, but with a different agenda. The factor of unpopular government is of great importance in regional protests. The authorities no longer have the proper stock of legitimacy. This fully applies to the governors appointed by V. Putin, and, often, not directly related to the regions that have their own specificity. Case studies of protests in Russian regions show new trends. The protests are increasingly carnival-like. Power is ridiculed and discussed with irony. Familiar dialogue with the authorities is confirmed in various forms and languages of protest. From the author’s point of view, protest activity in Russia will increase by the fall of 2021. In September 2021, elections to the Russian Parliament are to be held. The author assumes that disappointment with the authorities in Russia will grow. The social base of new protests can be broader.

14

Szkołownia jako kulturowa konceptualizacja Letnich Szkół Młodych Pedagogów

44%

Dembiński M.

Studia z Teorii Wychowania

|

2019

|

issue 1 (26)

41-66

PL

Istotą tej wypowiedzi jest próba wykazania, iż Letnie Szkoły Młodych Pedagogów w swojej autorskiej formie, realizowanej przez Marię Dudzikową, były ukształcającym (Bildung) fenomenem pedagogicznym, a przy tym polifonicznym zjawiskiem kulturowym. Jako fenomen pedagogiczny, odegrały unifikującą i holistyczną rolę w kształtowaniu myśli pedagogicznej rozwijanej w Polsce od 1993 roku. Natomiast jako zjawisko kulturowe, stały się wykonawczymi (performatywnymi) spektaklami rzeczywistości pedagogicznej, które sprowadzam do pojęcia Szkołowni – polifonicznej formy performatywnych gatunków kulturowych wykonań, stanowiących konceptualne podłożę dla liminalnych przemian świadomości jednostek, jak i samej pedagogiki.

EN

The essence of this statement is the attempt to demonstrate, that Summer Schools of Young Pedagogues in his own (original) form, implemented by Maria Dudzikowa, were ukształcającym (Bildung) phenomenon pedagogical, and at the same, a polyphonic cultural occurrence. As a pedagogical phenomenon, played a unifying and holistic role in shaping the pedagogical thought developed in Poland since 1993. As a cultural occurrence, they became executive (performative) spectacles of pedagogical reality, which I bring to the notion of Szkołownia - polyphonic form of performative genres of cultural executive, constituting a conceptual foundation for liminal changes of consciousness of individuals, as well as pedagogy itself.

Refine search results

Bułgarska obrzędowość karnawałowa na przykładzie kukeri

Śmiech – dialog – wywrotowość. Bachtin w recepcji antropologicznej

Płynna nowoczesność: czas zabawy i karnawału

Przemiana w dniu św. Marcina. Wacław Potocki o kobietach i wilczycach

Na początku był karnawał. O Karnawale, czyli pierwszej żonie Adama Sławomira Mrożka

Measuring Mas: A Metaphysical-Bakhtinian Perspective on the Trinidadian Carnivalesque

Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

Über das verbotene Lachen

Rytmy życia: codzienność i święto w gazetach rękopiśmiennych czasów saskich

Carnival Revisited: The Return of the Clown in Thomas Ligotti’s “The Last Feast of Harlequin”

(Re)tradycjonalizm kaszubski: w stronę nowej ludowości

Parangolés: Taniec i uruchomienie ciała widza w sztuce brazylijskiej lat sześćdziesiątych

Passion for Putin’s Palace: Political Protests in Modern Russia

Szkołownia jako kulturowa konceptualizacja Letnich Szkół Młodych Pedagogów