Search results

1

Uniżenie Syna Bożego a uświęcenie człowieka

100%

Orlicki M. P.

Studia Bobolanum

|

2019

|

vol. 30

|

issue 1

67-86

EN

The source of all holiness and the only true saint is God alone. It is He who chooses the holy people for Himself as His special property, sanctifies them, and does not cease to bring to holiness everyone individually, making this holiness a gift and a task at the same time. In this short dogmatic study, the author answers the following questions: What would human being’s sanctity consist in and how is the “process” of his/her sanctification going? What role does the Christ’s Incarnation play in this process? What role plays His coming into the world and His free self-emptying (kenosis), depriving Himself of God’s glory and experiencing humiliation, which you can see in almost every aspect of His human life and public activity? Referring to the works of modern dogmatics, there is a connection between three concepts: the Incarnation of the Logos – the kenosis of Christ – the sanctification of the human being.

PL

Źródłem wszelkiej świętości i jedynym prawdziwie świętym jest tylko Bóg. To właśnie On wybiera sobie lud święty jako swoją szczególną własność, uświęca go i nie przestaje powoływać do świętości każdego z osobna, czyniąc z owej świętości jednocześnie dar i zadanie. Artykuł stara się odpowiedzieć na następujące pytania: Na czym polega świętość człowieka i jak dokonuje się „proces” jego uświęcenia? Jaką rolę w procesie tym odgrywa Chrystusowe wcielenie, przyjście na świat oraz Jego dobrowolne ogołocenie się (kenoza), wyzucie z Boskiej chwały i uniżenie, które widać w każdym niemal aspekcie Jego ludzkiego życia i publicznej działalności? Sięgając do dzieł współczesnej dogmatyki, ukazany jest związek między trzema pojęciami: wcielenie Logosu – kenoza Chrystusa – uświęcenie człowieka.

2

The Father in the Communion of the Holy Trinity

89%

Jagodziński M.

Teologia w Polsce

|

2019

|

vol. 13

|

issue 1

5-17

PL

Trójca Święta to Komunia Osób. Relacyjne rozumienie Osób w Trójcy Świętej jest ściśle związane z pojęciem perychorezy. Bóg jest przede wszystkim Ojcem. On jest trynitarnym źródłem Bóstwa i istnieje w Komunii z Synem i Duchem Świętym. Tajemnicę miłości w Bogu H.U. von Balthasar wyraża za pomocą pojęcia kenozy, która nie miała miejsca tylko w momencie wcielenia lub śmierci Jezusa na krzyżu, ale w samym Bogu. Wyjaśniając ten obraz, Balthasar nie wykorzystuje pełnego harmonii znaczenia komunii, lecz dramatyczne metafory „zabijania”, „wywłaszczenia”, „oddzielenia”, a nawet „absolutnego rozróżnienia” między Ojcem a Synem. Istnieje jednak pytanie o zasadność porzucenia metafory wspólnoty powszechnie stosowanej w trynitologii.

EN

Holy Trinity is the Communion of Persons. Relational understanding of Persons in the Holy Trinity is closely related to the concept of perichoresis. Most importantly, God is the Father. He is the Trinitarian source of Deity and exists in the Communion with the Son and the Holy Spirit. The mystery of love in God H.U. von Balthasar expresses with the help of the concept of kenosis, which did not take place only at the moment of incarnation or death of Jesus on the cross, but in God himself. In explaining of this image Balthasar does not use the full harmony of the meaning of communion, but dramatic metaphors of “killing”, “expropriation”, “separation” and even “absolute istinction” between the Father and Son. However, there is a question about the legitimacy of abandoning the metaphor of mutual community commonly used in Trinitology.

3

„CIERPIĘ, WIĘC JESTEM”. PROBLEMATYKA TEODYCEALNA W TEKSTACH ABPA JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO

89%

Głąb A.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

vol. 60

|

issue 4

77-99

EN

The article considers the most important theodicean problems in Józef Życiński’s texts. The author of the article examines the issue of the existence of God and evil taking into account the following arguments: (1) the argument from God’s kenotic presence in nature, (2) the argument from an unjustified extrapolation of the feeling of absurdity, (3) argument from the limits of God’s omnipotence, which includes (3a) the argument from the price for the another direction of evolution, and (3b) the argument from transworld depravity, (4) the argument from an analogy between limitation claims in logic and mathematics and ontological determinants of suffering, (5) the argument from moral beauty, persuasion and mystery.

PL

Artykuł przedstawia najważniejsze wątki teodycealne zawarte w tekstach Arcybiskupa Józefa Życińskiego. Spory dotyczące istnienia Boga i zła w świecie zostają omówione z perspektywy argumentów za istnieniem Boga: (1) argumentu z kenozy Boga, (2) argumentu z nieuzasadnionej ekstrapolacji odczucia absurdu, (3) argumentu z ograniczenia wszechmocy Boga, który zawiera dwa argumenty: (3a) z ceny za inny kierunek ewolucji, oraz (3b) z deprawacji ponadświatowej, (4) argumentu z analogii między twierdzeniami limitacyjnymi w logice i matematyce a ontologicznymi uwarunkowaniami cierpienia, (5) argument z moralnego piękna, perswazji i tajemnicy.

4

Hermeneutyka podstawowych pojęć chrystologicznych w teologii Hansa Ursa von Balthasara

89%

Jóźwik M.

Teologia w Polsce

|

2013

|

issue 2

141-155

PL

Chrystologia Hansa Ursa von Balthasara wydaje się niezrozumiała bez wnikliwej analizy kluczowych dla niej pojęć, do których należą: misja, posłuszeństwo, kenosis, universale concretum. Tylko dzięki przyjrzeniu się misji Jezusa Chrystusa oraz Jego bezwzględnemu posłuszeństwu wydaje się możliwe rozpoznanie w Nim prawdziwego Syna Ojca. Porzucenie postaci Bożej (Flp 2,7), wejście w doświadczenie kenozy, pokazuje radykalizm oddania się woli Posyłającego oraz poddanie działaniu Ducha. Tym samym tajemnica Jezusa Chrystusa staje się niemożliwa do opowiedzenia bez odniesienia do Misterium Trinitas, a także bez uwzględnienia wydarzenia Paschy. Ostatecznie jednak dopiero kategoria chrystologiczna, jaką jest universale concretum, pozwala zobaczyć, że „prawdziwie Ten był Synem Bożym” (Mt 27,54).

EN

In order to comprehend the chrystology of Hans Urs von Balthasar, one of the most prominent of twentieth-century theologians, it is apparently essential to familiarize with the key concepts employed by the Swiss theologian whilst describing the Christ Event. Doubtless, in chrystological reflection of Balthasar it is mission, obedience, kenosis and universale concretum. Scrutinizing the key concepts of Balthasar’s chrystology one cannot separate them from their paschal as well as intra-trinitarian context. Hence, hermeneuticsnof terms: mission, obedience, kenosis and universale concretum requires presenting them in the light of the Triune immanent life and also His work within the Salvation History. Comprehension of these Balthasar’s chrystology concepts necessitates recalling their primary meanings and the way of understanding by the Swiss theologian as well as referring to biblical, philosophical or cultural perspective. Eventually, setting in an appropriate context and taking Misterium Paschalis and Misterium Trinitatis into consideration may help to outline the horizon of Balthasar’s chrystology

5

Hermeneutyka podstawowych pojęć chrystologicznych w teologii Hansa Ursa von Balthasara

89%

Jóźwik M.

Teologia w Polsce

|

2013

|

vol. 7

|

issue 2

141-155

EN

In order to comprehend the chrystology of Hans Urs von Balthasar, one of the most prominent of twentieth-century theologians, it is apparently essential to familiarize with the key concepts employed by the Swiss theologian whilst describing the Christ Event. Doubtless, in chrystological reflection of Balthasar it is mission, obedience, kenosis and universale concretum. Scrutinizing the key concepts of Balthasar’s chrystology one cannot separate them from their paschal as well as intra-trinitarian context. Hence, hermeneutics of terms: mission, obedience, kenosis and universale concretum requires presenting them in the light of the Triune immanent life and also His work within the Salvation History. Comprehension of these Balthasar’s chrystology concepts necessitates recalling their primary meanings and the way of understanding by the Swiss theologian as well as referring to biblical, philosophical or cultural perspective. Eventually, setting in an appropriate context and taking Misterium Paschalis and Misterium Trinitatis into consideration may help to outline the horizon of Balthasar’s chrystology.

PL

Chrystologia Hansa Ursa von Balthasara wydaje się niezrozumiała bez wnikliwej analizy kluczowych dla niej pojęć, do których należą: misja, posłuszeństwo, kenosis, universale concretum. Tylko dzięki przyjrzeniu się misji Jezusa Chrystusa oraz Jego bezwzględnemu posłuszeństwu wydaje się możliwe rozpoznanie w Nim prawdziwego Syna Ojca. Porzucenie postaci Bożej (Flp 2,7), wejście w doświadczenie kenozy, pokazuje radykalizm oddania się woli Posyłającego oraz poddanie działaniu Ducha. Tym samym tajemnica Jezusa Chrystusa staje się niemożliwa do opowiedzenia bez odniesienia do Misterium Trinitas, a także bez uwzględnienia wydarzenia Paschy. Ostatecznie jednak dopiero kategoria chrystologiczna, jaką jestuniversale concretum, pozwala zobaczyć, że „prawdziwie Ten był Synem Bożym” (Mt 27,54).

6

Charyzmatyczno-kenotyczny wymiar przynależności do Kościoła

89%

Moskałyk J.

Roczniki Teologii Ekumenicznej

|

2009

|

vol. 1

33-47

EN

The entire New Covenant, penetrated by the Spirit, introduces man to the events from the life of Christ. These events are best presented and continued in the Church. He who accepts the gift of membership in the Body of Christ simultaneously accepts membership in the charisma of the Holy Spirit. Thus, one is no longer merely an individual – one finds the strength to exist and act together with others for common good. The true communion in community with others makes one better understand the charisma of one’s belonging to the Church. The entire charismatic reality of the Church empowers her members to bravely follow the apostles. An open relation to the Church makes one see her as imperfect, limited with human fault, i.e. marked with kenotic reality. The perspective of charismatic and kenotic realization of the Church even more strongly reveals the Church’s redemptory mission in the world. Simultaneously it becomes a stimulus for all believers for a truly Christian identification.

7

Komunijno-trynitarna pozycja Ducha Świętego

89%

Jagodziński M.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

vol. 66

|

issue 7: Teologia ekumeniczna

5-16

PL

W Nowym Testamencie można zauważyć początki pneumatologii trynitarnej, która zaczęła się rozwijać w zmieniającym się kontekście świata kulturowego. Istotne znaczenie miało tu spojrzenie na Ducha Świętego w perspektywie miłości trynitarnej. Komunijny wymiar miało także nauczania o Filioque. Od średniowiecza rozpoczął się na Zachodzie pewien proces zapominania o Duchu Świętym i dopiero w nowszej teologii nastąpił w pneumatologii renesans, możliwy dzięki zintegrowaniu refleksji teologicznej i doświadczenia duchowego, w szczególności dzięki nowemu obudzeniu się w Kościele poczucia zjednoczenia na sposób komunii, które ośmieliło wybitnych teologów do podejmowania wnikliwych poszukiwań pneumatologicznych.

EN

In the New Testament, you can see the beginnings of Trinitarian pneumatology, which began to develop in the changing context of the cultural world. The view of the Holy Spirit in the perspective of Trinitarian love was of great importance here. The communion dimension also had teaching about Filioque. From the Middle Ages, a process of forgetting the Holy Spirit began in the West and it was only in newer theology that a renaissance in pneumatology was possible thanks to the integration of theological reflection and spiritual experience, in particular, thanks to the new awakening of the Church’s sense of unification in a manner of communion that emboldened outstanding theologians to undertake a penetrating search in pneumatology.

8

Simone Weil i Kaija Saariaho. Paradoksy literacko-muzyczne

71%

Kucia-Kuśmierska K.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

issue 10

67-97

EN

The article attempts to compare how the poetics of paradox is realised in the philosophical and theological writings of Simone Weil and in the musical language of the Finnish composer Kaija Saariaho in her oratorio La Passion de Simone, dedicated to Weil’s biography and work. The etymology of paradox is a guide for the comparative analysis, from its meaning in opposition to doxa understood as a set of generally accepted beliefs to the reading of paradox as being ‛close to’ (para) ‛glory’ (doxa). Both semantic ranges permeate the fabric of Weil’s texts, both at the level of a language full of contradictions and at the level of the considered idea of kenosis, which is the greatest theological paradox, based on the clash between Christ’s divine nature and depriving him of glory at the time of his Crucifixion. Saariaho’s musical language exploits Weilian contradictions, juxtaposing contrasting masses of sound. It also transforms musical time into an impression of musical space and, paradoxically, imitates silence with sounds.

PL

Artykuł jest próbą porównania, w jaki sposób poetyka paradoksu realizuje się w pisarstwie filozoficzno-teologicznym Simone Weil oraz w języku muzycznym fińskiej kompozytorki Kaiji Saariaho w jej oratorium La Passion de Simone, poświęconym życiu i twórczości Weil. Przewodnikiem na drodze analizy komparatystycznej jest etymologia paradoksu, począwszy od jego znaczeń związanych z przeciwstawianiem się doksie, rozumianej jako zbiór przyjętych przez ogół mniemań, po odczytanie paradoksu jako ‛bycia obok’ (para) ‛chwały’ (doxa). Oba zakresy semantyczne przenikają tkankę tekstów Weil, zarówno na poziomie języka pełnego sprzeczności, jak i na poziomie rozważanej idei kenozy – największego paradoksu teologicznego, zasadzającego się na zderzeniu boskiej natury Chrystusa z pozbawieniem Go chwały w momencie Ukrzyżowania. Język muzyczny Saariaho wyzyskuje weilowskie sprzeczności, zestawiając ze sobą kontrastowe masy brzmień. Zamienia także muzyczny czas na wrażenie muzycznej przestrzeni oraz w sposób paradoksalny naśladuje dźwiękami ciszę.

9

Św. Jan Chryzostom, VII Homilia w cyklu Homilii do Listu do Filipian

71%

Latawiec Z.

Vox Patrum

|

2019

|

vol. 71

611-630

EN

This study is the first Polish translation of John Chrysostom’s seventh homily in relation to the Letter to the Philippians. The study includes two sections. The first one is a theoretical introduction to St. John’s style, followed by investigation into the origin of the homily. The subject matter of Chrysostom’s work is also discussed. The first part of this study is also systematic analysis of elements showcasing the author’s rhetorical skills. The following part is the translation of aforementioned homily with a philological commentary and comparative analysis of the work in the light of description of its biblical references and its lexical analysis.

PL

Niniejsza praca stanowi przekład VII homilii Jana Chryzostoma dotyczącej cyklu homilii do Listu do Filipian. Jest to pierwszy polski przekład wspomnianej homilii. Tekst poprzedzony został krótkim wstępem, w ramach którego omówione zostały kwestia czasu i miejsca powstania omawianej mowy, a także jej przedmiot. Wyróżnione zostały również główne zagadnienia podejmowane przez Złotoustego w obrębie homilii. Część wstępu stanowi opis struktury tekstu Chryzostoma, będący analizą elementów wskazujących na retoryczny kunszt autora. Przekład opatrzony został krótkim komentarzem w formie przypisów, dotyczących passusów, które mogą stanowić problem interpretacyjny.

10

Deus-caritas jako zasada chrześcijańskiego teocentryzmu w interpretacji J. Ratzingera/Benedykta XVI

63%

Szymik J.

Roczniki Teologii Dogmatycznej

|

2011

|

vol. 3

271-288

EN

The meeting of the Biblical understanding of God as love and the Christian concept of theocentrism is an original feature of J. Ratzinger/Benedict XVI's theology. The present Pope shows that in fact both these truths: about God as love and about God as the center of any reality, condition each other and explain each other. It is so because God loves as He exists (in relation, One in the Trinity), creates (all the world and man in it) and saves (giving Himself to the world in Christ, in overabundance). At the same time He Himself remains for man, created in His likeness, a model to be imitated and the only just measure of love of relation (fatherhood) and generosity. This is why it is just the theocentric (heading towards God) thought – and only this – that can give hope to the world and satisfy the desires of the human heart; it is only this thought, which is ultimately love that is more powerful than death.

11

Teologiczne rozumienie zbawienia i jego znaczenie w życiu Kościoła

63%

Barth G.

Roczniki Teologii Dogmatycznej

|

2011

|

vol. 3

61-80

EN

All attempts at describing the mystery of salvation are only partial. The idea of salvation, although it is considered a little archaic today, deserves being examined closely again as one of the concepts that belong to absolutely key ones. It appears as a “structure of our construction and of our future”, so it refers to the essence of man and is sort of “prophecy of his existence”. Theology of salvation appears to every man as a promise – or a suggestion – that a man is not alone and that he builds himself, exceeding himself and accepting the fact that God is different. Salvation is always visible where a certain “possibility”, a potentiality emerges in front of a human person; that is, where a being is not completed and has a perspective of being positively different. Salvation is where there is a meaning. Who utters the word “salvation”, says that nothing in his life of in the history of the world is subject to fatalism, nothing is inexcusable, impossible to mend, incurable. This truth testifies that although God has not liberated us from evil yet, He has liberated us from the tyranny of evil. Christ’s salvation shows – and here it is exceptional again – what reality should be like for us and by us, and what it will be like through God’s faithfulness to His promises and through faithfulness of our response.

12

Józef Egipski – latorośl owocująca nad źródłem. Stary Testament na współczesnej ambonie

63%

Krasowski A.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne

|

2013

|

vol. 4

209-226

EN

Joseph is born as a very expected and wanted child. The translation of this name is may God multiply or just add. Sold by brothers gets to Egypt. In spite of adversities and injustice he is faithful to God. When he explains Pharaoh’s dream he is appointed governor of whole Egypt. During harvests he stores cereal in granaries to distribute it to the people in time of famine. When his family also suffers from hunger it comes to Egypt. Joseph makes himself known to his brothers and without bearing them a grudge for done wrong he brings father and whole family and settles them in the most fertile part of Egypt. Joseph’s history is the story of the shaping and strengthening belief in God. His way is the way of kenosis. Joseph saves people from death by starvation. He is so then an announcement of Messiah who will pass the way of stripping by saving all people from their sins and eternal death. This story gives also an answer to the question: what is mature piety of Christian life. This maturity is expressed in the fact to see, understand and accept the story of our life.

13

Русское старчество как служение сверхнормативной любви Христовой

54%

Хоружий С.

ELPIS

|

2018

|

issue 20

205-210

EN

The article presents the analysis of the phenomenon of the eldership in the Orthodox spiritual tradition interpreting this phenomenon as an anthropological mechanism of the translation of spiritual experience. Historical evolution of the eldership is reconstructed which leads to its expansion beyond the limits of the monastic and then also ecclesiastic medium. The main attention is paid to the last stage of the evolution, the Russian eldership of the 19-20th cc. The essence of this phenomenon is qualified as the supra-normative love of Christ, the perfect manifestation of which is the Redemption and the Sacrifice on the Cross of Christ. It is shown that the Russian eldership creates an original ethical formation, main principles of which are kenosis, humility and the absolute acceptance of the Other.

PL

Artykuł analizuje fenomen instytucji starców w duchowej tradycji Prawosławia, traktując go jako antropolgiczny mechanizm translacji duchowego doświadczenia. Opisano etapy historycznej ewolucji instytucji starców, prowadzącej do rozprzestrzenienia się ich służby poza obręb środowiska mniszego, a co za tym idzie – cerkiewnego. Najwięcej uwagi poświęcono ostatniemu etapowi ewolucji – rosyjskiej instytucji starców na przełomie XIX i XX wieku. Istotą tego fenomenu jest ponadnormatywna miłość Chrystusowa, której najdoskonalszym wyrazem jest Odkupienie i Ofiara Chrystusa na Krzyżu. Ukazano, iż rosyjska instytucja starców wytworzyła specyficzny kodeks etyczny, którego głównymi założeniami są kenoza, pokora i absolutna akceptacja Innego.

RU

Статья анализирует феномен старчества в духовной традиции Православия, трактуя его как антропологический механизм трансляции духовного опыта. Описаны этапы исторической эволюции старчества, ведущей к расширению его служения за пределы монашеской, а затем и церковной среды. Главное внимание уделяется последнему этапу эволюции – русскому старчеству 19-20вв., внутренняя суть которого определяется как сверхнормативная любовь Христова, имеющая свой совершенный образ в Искуплении и Крестной Жертве Христа. Показано, что в русском старчестве создается особая этическая формация, принципами которой являются кенозис, смирение и абсолютное принятие Другого.

Refine search results

Uniżenie Syna Bożego a uświęcenie człowieka

The Father in the Communion of the Holy Trinity

„CIERPIĘ, WIĘC JESTEM”. PROBLEMATYKA TEODYCEALNA W TEKSTACH ABPA JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO

Hermeneutyka podstawowych pojęć chrystologicznych w teologii Hansa Ursa von Balthasara

Hermeneutyka podstawowych pojęć chrystologicznych w teologii Hansa Ursa von Balthasara

Charyzmatyczno-kenotyczny wymiar przynależności do Kościoła

Komunijno-trynitarna pozycja Ducha Świętego

Simone Weil i Kaija Saariaho. Paradoksy literacko-muzyczne

Św. Jan Chryzostom, VII Homilia w cyklu Homilii do Listu do Filipian

Deus-caritas jako zasada chrześcijańskiego teocentryzmu w interpretacji J. Ratzingera/Benedykta XVI

Teologiczne rozumienie zbawienia i jego znaczenie w życiu Kościoła

Józef Egipski – latorośl owocująca nad źródłem. Stary Testament na współczesnej ambonie

Русское старчество как служение сверхнормативной любви Христовой