Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 24

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kitsch
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Content available remote

Casus kiczu we współczesnych sztukach plastycznych

100%
Bacińska M.
Estetyka i Krytyka
|
2011
|
issue 2(21)
9-24
EN
The purpose of the paper is to answer the question: “Does the post art exist an art after the „end of art‟?” and if an answer is positive to ask the second question: “what is its character”. The author redefines the term “kitsch” and tries to rehabilitate it in relation to the principals of the postmodernism. “Concious kitsching” is the notion proposed in the text, which means that the kitsch creation in the contemporary plastic arts may be a result of an intent artistic decision. The goal of the thesis is to show the complexity of the kitsch, which paradoxically may prove the high artistic value of today's works of art. In this respect the figurative painting of Lisa Yuskavage and John Currin has been interpreted and analysed.
2
Publication available in full text mode
Content available

Les états du kitsch dans "Un amour de Swann" de Marcel Proust et "Les choses" de Georges Pérec

89%
Eba A. R.
e-Scripta Romanica
|
2023
|
vol. 11
61-73
EN
The novels of Marcel Proust and Georges Perec present kitsch under the states of principles and modes according to the theoretical grid developed by Abraham Moles. This study therefore drew conceptual resources from the Psychologie du kitsch ou l’art du bonheur in order to analyze Un amour de Swann et Les choses. If to challenge social reality still implies being inspired by it, these works do not fail to plunge into the realities of the 19th and 20th centuries. However, at the threshold of the plots, the study has focused on the object in its acquisition, its use, its positioning, its contemplation, its manipulation. Thus, the technical words formulated by Abraham Moles offered statements such as the principle of inadequacy and accumulation as well as hedonistic, surrealist modes that revealed their literality. The kitsch offers a set of linguistic tools which explain phenomena observable at the social and literary level. As such, the object becomes the prism by which mentalities are defined. The novels of Marcel Proust and George Perec contain observations and sociological information rendered in aesthetic forms through the trial of snobbery.
FR
Les romans de Marcel Proust et de Georges Pérec présentent le kitsch sous les états de principes et de modes selon la grille théorique élaborée par Abraham Moles. L’étude a puisé des ressources conceptuelles dans la Psychologie du kitsch ou L’art du bonheur pour analyser les œuvres que sont Un amour de Swann et Les choses. Si contester le social, c’est quand même s’inspirer de lui, ces œuvres ne manquent pas de faire plonger dans les réalités du XIXe et du XXe siècles. Cependant, au seuil des intrigues, l’étude s’est appesantie sur l’objet dans son acquisition, son utilisation, son positionnement, sa contemplation, sa manipulation. Ainsi, les mots techniques formulés par Abraham Moles ont offert des énoncés tels que les principes d’inadéquation, de cumulation et les modes hédoniste, surréaliste qui ont révélé leur littérarité. Le kitsch offre un ensemble d’outils linguistiques qui expliquent des phénomènes observables au niveau social et au niveau littéraire. À ce titre, l’objet devient le prisme par lequel les mentalités se définissent. Les romans de Marcel Proust et de Georges Pérec renferment des observations et des informations sociologiques rendues sous formes esthétiques à travers le procès du snobisme.
3
Publication available in full text mode
Content available

Motyw łabędzia w filmach Piknik pod Wiszącą Skałą Petera Weira i Czarny łabędź Darrena Aronofsky’ego

88%
Paulina Margas P.
Załącznik Kulturoznawczy
|
2014
|
issue 1
179-213
EN
In the article there are described methods and functions of swan motif used in films Picnic at Hanging Rock by Peter Weir and Black Swan by Darren Aronofsky. In the work of Australian director very important on that mat- ter are the following: the main character (Miranda), pictorial intertexts, plot structure and some of the formal elements. In Black Swan various connec- tions between the film and Peter Tchaikovsky’s ballet Swan Lake are crucial. In the article there is also presented initiation process of both film characters, which is important for the swan motif. It is an area of comparison of these relatively different works as well. Last part of the article discusses elements of kitsch in the mentioned motif (because of considerable amount of it in low standard art) and tries to prove that methods of exploiting the swan motif by both Peter Weir and Darren Aronofsky are far from kitsch.
4
Publication available in full text mode
Content available

Brud, kicz i kamp. Warianty estetyki brzydoty w poezji Bolesława Leśmiana

88%
Sowińska I.
Heteroglossia. Studia Kulturoznawczo-Filologiczne
|
2021
|
issue 11
37-55
EN
This article presents a detailed analysis of the aesthetics contained in the poetry of Bolesław Leśmian. The point of departure for the discussion of poetry is a theoretical and literary essay entitled Thinking about Bergson. The poetic works are discussed in detail in terms of the quantitative and qualitative presence of the aesthetics of ugliness, with particular emphasis on images of impurities, and the aesthetics of kitsch and Camp.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kicz jako zagrożenie w kształtowaniu własnego życia i w realizacji życiowych celów

75%
Jaszczurowska E., Laszczak M.
Polonia Journal
|
2022
|
issue 15
65-85
EN
The desire to be able to live more comfortably, much easier and in pleasant way makes kitsch easily permeate into life. Kitsh start shaping choices and is responsible for people’s thinking about themselves and their future. It would not be so dangerous if they would exist unchallenged patterns and valid norms that men could be referred to them if necessary. Even in the last century, unchanging values one could find in the school, family life, science or art. However, much has changed in the twenty-first century. The rank and impartiality of science were questioned. Art – attracted by chance of easy popularity, was seduced by kitsch. Unattractive school pedagogy together with a family are in a constant crisis. It make kitsch easier to find comfortable nestle in young heads. The consequences do not let you wait. There appears to be lowering the requirements, resignation from the effort of development. It start to be interesting to settle for a smaller and what is undemanding. When we thinking about the future, we choose life strategies „lined” with the kitsch and perpetuating shoddy templates of achieving life goals.
6
Content available remote

Poetismus a kýč : úvodní diagnóza

75%
Stefański M.
Česká literatura (Czech Literature)
|
2013
|
vol. 61
|
issue 4
502-522
EN
Until the mid-1950s and the advent of pop-art, kitsch objects mostly gave rise to a sense of revulsion both among eminent artists and the experienced public. Kitsch was considered to be a secondary phenomenon in relation to "good" art, a poor imitation of art or at best art reduced to the level of banality. In spite of the famous statement made by Clement Greenberg that cultural phenomena like kitsch and the avant-garde were separated by an insuperable abyss, we can easily find distinctive traces of a fascination with "degraded art" in several poems and theoretical texts by leading poetists. Studies show that Czech anavt-garde poets were not just great lovers of film, circus, variety theatre and adventure books. In order to make their poetry into more accessible works which did not demand intellectual effort and which the readers would enjoy, they sometimes made use of expressive menas normally ascribed to popular kitsch. Close ties between poetist works and the basic principles involved in the creation of kitsch are illustrated in this study of examples from the poetry of Jaroslav Seifert, Vítězslav Nezval, Adolf Hoffmeister and Konstantin Biebl. Selected verses, or rather the poetic images found in them, were divided into three separate categories within Abraham Moles's typology of kitch, e.e. religious kitsch, patriotic kitsch and exotic-erotic kitsch.
CS
Až do poloviny padesátých let 20. století a do nástupu pop-artu budily předměty kýče jak mezi věhlasnými tvůrci, tak i v zkušeném publiku nejčastěji odpor. Kýč byl považován za jev druhotný vůči „dobrému“ umění, za mizernou imitaci umění a v nejlepším případě za umění redukované na úroveň banality. Navzdory známému tvrzení Clementa Greenberga, že takové kulturní jevy jako kýč a avantgarda dělí nepřekonatelná propast, můžeme ale výrazné stopy fascinace „degradovaným uměním“ bez námahy najít už v některých básních a teoretických textech čelních poetistů. Studie dokazují, že básníci české avantgardy byli nejen velkými milovníky filmu, cirkusu, bulvárních divadel a dobrodružných románů. Aby z poezie učinili přístupnější dílo, které nevyžaduje intelektuální námahu a dělá čtenáři dobře, sami někdy také sáhli po výrazových prostředcích přiřazovaných výhradně populárním předmětům kýče. Silné vztahy mezi poetistickými díly a základními principy tvorby kýče ilustrují ve studii příklady z básní Jaroslava Seiferta, Vítězslava Nezvala, Adolfa Hoffmeistera a Konstantina Biebla. Vybrané verše nebo spíše v nich nalezené poetické obrazy byly rozděleny do tří samostatných kategorií podle typologie kýče Abrahama Molesa. Jsou to: kýč náboženský, kýč patriotický a kýč exoticko-erotický.
7
Publication available in full text mode
Content available

„Kłamstwo kiczu”

75%
Rogucki J.
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
|
2015
|
vol. 8
|
issue 2
101-110
PL
Many authors agree that kitsch as an esthetic conc ept has its roots in the romanticism. Its negative meaning places kitsch in opposition to high art and other concepts of beauty. This paper deals with this issue and puts a significant question on the alleged and paradox conservative character of this esthetics. Kitsch as a caricature of art itself is here being analyzed critically on the basis of fundamental theories of modern art and esthetics by Theodor Adorno, Roland Barthes or Milan Kundera.
8
Publication available in full text mode
Content available

Przemilczenie jako językowa podstawa koncepcji kiczu w świetle hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera

75%
Bajer A.
Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne
|
2019
|
vol. 48
27-41
EN
The article concerns the question of how kitsch is constituted. H.-G. Gadamer approach has been taken to describe examples of kitsch in the field of art and in everyday life. The author defines kitsch as falsehood and find its source in language. The falseness of kitsch is expressed in relation to the truth. Such separation from it could be called concealment. It is an expression of human passivity.
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji kiczu ujętej w ramy hermeneutyki filozoficznej H.-G. Gadamera. Rozważono przykłady wypowiedzi z obszaru sztuki i form wyrazu obecnych w codziennym życiu. Starano się pokazać jak fałszywość kiczu, wyraża się w odniesieniu do prawdy i jej przemilczania. Źródła kiczu odszukujemy bowiem w języku, w związku z językowym charakterem ludzkiego myślenia. W ujęciu hermeneutyki filozoficznej jawi się on jako sposób biernego bycia. Poprzez przemilczenie treści pomija się istotę wypowiedzi. Kicz jest, wobec tego wyrazem nie stylu, ale postawy.
9
Publication available in full text mode
Content available

Magazyn dla kobiet jako opowieść

63%
Czubała H.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2013
|
issue 5
178-188
EN
On the fiction pages of women’s weeklies representing mainstream popular culture, there is a constant migration of literary genres from elite culture into a mix of magazine narratives. As a result, the language and style of fine literature are deconstructed and reduced to magazine formats. This formatting gives literary techniques used in magazines a new function and a kind of aesthetic appeal characteristic of kitsch. The structure and literary forms of women’s magazines turn out to be very effective in organizing spontaneous experiences of women – expressing them in the form of magazine narratives.
10
Publication available in full text mode
Content available

Postpiękno współczesnej architektury: narracje twórcy, odbiorcy i formy architektonicznej

63%
Kwiatkowska A.
Architectus
|
2019
|
issue 2(58)
105-118
PL
Złożoność i zmienność kontekstów współczesnej formy architektonicznej są decydujące w rozumieniu piękna i kiczu. Współczesna kategoria piękna może opisywać szerokie spektrum zjawisk, od klasycznego piękna, przez brzydotę do antypiękna. To samo dotyczy pojęcia kiczu, które może być umieszczane w tym samym szerokim spektrum. Wieloznaczność i względność estetycznych kryteriów wartościowania ery cyfrowej powoduje, że powstają nowe kategorie piękna i kiczu,eksplorujące te same środki wyrazu, tzw. postpiękno. Interpretacja współczesnej architektury wymaga więc zdefiniowania nowych kryteriów estetycznego wartościowania form architektonicznych. W pracy sformułowano podstawowe kryteria oceny wartości estetycznej form architektonicznych w aspekcie ich piękna lub brzydoty w oparciu o metodę hermeneutycznej analizy reprezentatywnych przykładów współczesnej sztuki i architektury na trzech poziomach złożoności interpretacyjnej: od analizy znaczenia narracji twórcy (zmienne a priori), przez analizę narracji odbiorcy (zmienne a posteriori) do analizy narracji formy (zmienne metaforyczne komunikatu).
EN
The complexity and variability of contexts of contemporary architectural form are crucial in understanding the meaning of beauty and kitsch. The present category of beauty can define the wide spectrum of phenomena, from the classical beauty, through the ugliness to anti-beauty. It also relates to the notion of kitsch, which can be placed in the same wide spectrum. The ambiguity and relativity of the esthetical criteria of valuation of digital age cause, that new categories of beauty and kitsch are born, exploring the same field of formal expressions, the so-called beyond-beauty. Interpretation of the contemporary architecture requires to define new criteria of esthetical evaluation of the architectural forms. In the paper, the fundamental estimation’s criteria of the aesthetical value of contemporary architectural forms are formulated in the aspect of their beauty or uglinesses based on the hermeneutic method of analysis of the representative examples of contemporary art and architectures on three levels of the interpretative complexity: from the analysis of the meaning of the creator’s narration (variables a priori), by the analysis of the receiver’s narration (variables a posteriori), to the analysis of the narration of the form (metaphoric variables of message).
11

Powieść mityczna o Zagładzie. Uwagi wstępne

63%
Tomczok M.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 4
55-71
PL
Artykuł dotyczy rodzącego się w literaturze polskiej zjawiska powieści mitycznej o Zagładzie i jego związków z krytyką afektywną oraz kiczem holokaustowym. Budzący wiele wątpliwości w porównaniu z, częściowo opisanymi, powieściami popularnymi sukces takich książek jak „Król”, a szczególnie „Królestwo” Szczepana Twardocha (traktowanych jako przykładowy materiał badawczy) daje szansę przemyślenia zarówno kategorii samego kiczu, jak i jego możliwych związków z teorią afektów, inspirującą przedstawicieli studiów holokaustowych.
EN
The article refers to a recently-born phenomenon in Polish literature, namely a mythical novel about the Holocaust, as well as to its connections with affective criticism and the Holocaust kitsch. The success of the books, rising many controversies, as compared to partially examined novels such as Szczepan Twardoch’s “Król” (“King”), and especially his “Królestwo” (“Kingdom”) (viewed here as research material), offers a chance for considering both the category of kitsch itself, and its possible connections with affect theory that inspires the representatives of Holocaust studies.
12
Content available remote

BRZYDOTA KICZU I BRZYDOTA BRUDU. DWA WARIANTY ANTYKALLIZMU W TWÓRCZOŚCI BRUNONA SCHULZA

63%
Sowińska I.
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
|
2018
|
vol. 16
77-92
EN
The article presented here contains a detailed analysis of two variants of ugliness aes-thetics in the work of Bruno Schulz. In the first part, aesthetics is discussed here as the “ugliness of kitsch”, i.e. the concept of valuing rubbish and bad taste. The author points out their similarities with the aesthetics of Camp. The second part of the article is devot-ed to the naturalist ugliness of the world presented in Schulz’s works. The fascination with disease, impurity and self-imposition is called “the ugliness of filth”. According to the author, all these phenomena fall within the definition of “anti-callistic” – the concept of art proposed by a Polish art historian.
13
Publication available in full text mode
Content available

Dla(czego) kicz (nie)uczy? Tytułem wprowadzenia

63%
Pluta A.
Podstawy Edukacji
|
2020
|
vol. 13
27-50
EN
The aim of the article is to draw attention to kitsch as a category in the field of social sciences and humanities with appropriate implications for the pedagogical discipline I place the problem of kitsch within a specifically understood and cultivated cultural studies reflection. The system of concepts necessary for this embedding is presented in the following order: culture – art – participation in culture (art) – introduction to participation in culture (art). In the adopted perspective, delineating the boundaries between “art”, “bad art”, “anti-art”, “kitsch” is not very attractive. This problem is relieved of unnecessary tensions. The key here is the way of understanding the concept of culture, which implies an appropriate way of understanding art and, consequently, participation in and introduction to culture (art) (which is the primary function of education). The aim of the publication is to familiarize the reader with various ways of thinking about kitsch and to invite him to discuss it.
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kicz jako kategorię z zakresu nauk społecznych i hu-manistycznych o odpowiednich implikacjach dla dyscypliny pedagogicznej Zagadnienie kiczu osadzam w ramach swoiście rozumianej i uprawianej refleksji kulturoznawczej. Układ pojęć niezbędnych do tego osadzenia przedstawiam w następującym porządku: kultura – sztuka – uczestnictwo w kulturze (sztuce) – wprowadzanie do uczestnictwa w kulturze (sztuce). W przyjętej perspektywie nakreślanie granic pomiędzy „sztuką”, „złą sztuką”, „antysztuką”, „kiczem” jest mało atrakcyjne. Problem ten zostaje uwolniony od niepotrzebnych napięć. Kluczem jest tutaj sposób rozumienia pojęcia kultura, który implikuje odpowiedni sposób rozumienia sztuki, a w konsekwencji uczestnictwa w kulturze (sztuce) oraz wprowadzania doń (co jest prymarną funkcją edukacji). Publikacja ma na celu zapoznanie Czytelnika z różnorodnymi sposobami myślenia na temat kiczu oraz zaproszenie go do dyskusji na jego temat.
14
Publication available in full text mode
Content available

Retoryka jako narzędzie badania kiczu

63%
Łakota B.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2020
|
vol. 12
|
issue 3
111-129
EN
Contemporary expansion of kitsch calls for the answer to the question concerning conditions in which it is possible to decipher kitsch and see the role it plays nowadays. The work concentrates on the rhetoric of kitsch, at the same time emphasising, how important rhetoric is for the reception of contemporary culture. Using the perspective of new aesthetics, suggested by Adorno, who established the decorum of art after Auschwitz, the paper develops the view on kitsch as a parody of katharsis. Implementing a new combination of research findings into rhetoric of values (by Perelman) with Adorno’s insights concerning this category leads to a bold thesis: kitsch is not innocent. Adorno’s pessimistic and melancholic point of view, whose source was the awareness of standardisation of culture industry products, concerned the fight for a personal contact between an individual and a work of art. An aestehtic reception of art became impossible (in his essay, “The Schema of Mass Culture”, Adorno emphasised the logic behind the reaction to a work of art, inscribed in a work as a product, in which the instruction of reception was included). Adorno’s philosophy was firmly based in the performative perspective, a view about the intangibility of research object, disruption of the balance and exposing it. Mass culture became a culture of exhaustion, but Adorno is not an exclusively Cassandric author. Writing about destruction, he included in his works the foundations for the concept linked with the assumptions of the new rhetoric. The paper concentrates on these similarities in order to capture the purposefulness of the rhetorical expression.
PL
Współczesna ekspansja kiczu domaga się odpowiedzi na pytanie dotyczące warunków, w których można odszyfrować kicz i dostrzec rolę, jaką odgrywa on współcześnie. Praca skupia się na retoryce kiczu, podkreślając tym samym, jak ważne jest znaczenie retoryki w recepcji współczesnej kultury. Wykorzystując ujęcie nowej estetyki dokonane przez Adorna, prawodawcy decorum sztuki po Auschwitz, praca rozwija spojrzenie na kicz jako parodię katharsis. Zastosowane nowe zestawienie badań nad retoryką wartości autorstwa Perelmana z refleksjami autora Minima moralia dotyczącymi tej kategorii prowadzi do śmiałej tezy: kicz nie jest niewinny. Pesymistyczny, pełen melancholii sposób myślenia Adorna, którego źródłem była świadomość standaryzacji produktów przemysłu kulturowego, dotyczył walki o indywidualny kontakt jednostki z dziełem sztuki. Estetyczny odbiór sztuki stał się bowiem niemożliwy (w eseju Schemat kultury masowej Adorno podkreślał logikę reakcji na dzieło sztuki wpisaną w samo dzieło jako produkt, w którym zawarta została instrukcja odbioru). Filozofia frankfurtczyka znalazła trwały grunt w aranżującym w kulturze sytuację kryzysu zwrocie performatywnym, poglądzie o nieuchwytności przedmiotu badań, zakłóceniu stanu równowagi i wyeksponowaniu tego zakłócenia. Kultura masowa stała się kulturą wyczerpania, lecz piszący o niej Adorno nie jest wyłącznie kasandrycznym autorem. Pisząc o zagładzie, zawarł on w swoich pracach podwaliny koncepcji spowinowaconej z założeniami nowej retoryki. Praca skupia się na tych podobieństwach, aby uchwycić celowość zwrotu retorycznego.
15

KICZ - PRZEGLĄD KONCEPCJI TEORETYCZNYCH I PROPOZYCJA DEFINICJI DO CELÓW BADAWCZYCH / Kitsch - A Review of Theoretical Approaches and a Proposed Definition for Research Use

63%
Żuchowska G.
Kultura i Społeczeństwo
|
2013
|
vol. 57
|
issue 1
131-151
EN
Kitsch, as a phenomenon belonging to the domain of low culture, is today rather a subject for essayists and public discourse than for academic investigation. The very definition of kitsch has a pejorative sound. The author, however, tackles the theoretical questions related to the phenomenon and extensively discusses several ideas (including those of Hermann Broch and Abraham Moles) that are helpful in defining the concept of kitsch. She suggests an operational definition which could prove useful in social research, particularly research devoted to broader issues of consumerism or popular culture. With these goals in mind, she chooses those connotations of the concept of ‘kitsch’ that are signs of the special relation between the world of material things and consumption styles.
16

KICZ W TRZECH ODSŁONACH / Three Views of Kitsch

63%
Jaworski P.
Kultura i Społeczeństwo
|
2013
|
vol. 57
|
issue 1
153-174
EN
This article contains an attempt to put order in the chaos of definitions accompanying the concept of kitsch and simultaneously to free kitsch from any cognitively dubious connection with the category of art. While considering the difficulties of definition arising from the connotative nature of the concept and its contextual modality, the author criticizes the entirety of the conceptualization of kitsch and then divides the phenomenon into ‘first elements’, distinguishing three different views of kitsch: textual essentialist (idyllism, sentimentalism), formal essentialist (triviality, eclecticism), and processual (the effect of unthinking pop culture reproduction). Configurationism and its derivative category of the projective model are useful to the attempt to reject ‘art’ as the ‘good’ antithesis of ‘bad’ taste. These arguments are accompanied by the author’s thoughts on the cultural function of kitsch, its contextual entanglements, and its role in forming the social structure.
17

SKANDAL ARTYSTYCZNY / The Art Scandal

63%
Golka M.
Kultura i Społeczeństwo
|
2013
|
vol. 57
|
issue 1
103-116
EN
Scandals can occur in various spheres of life and can involve customs, religion, politics, or art. Of course, these aspects are sometimes intertwined, but the author’s considerations here concern primarily scandals related to art, both real art scandals and media scandals, their manifestations and effects. The underlying premise is that an art-related media scandal is kitsch in reverse - that is, a marketing action intended to help the functioning of the art market. Under the impact of provocations and media scandals, the system of art’s functioning is undergoing a profound transformation. Although scandals bring art (or at least some of its manifestations) into wider social circulation, it is an extremely trivial and superficial circulation; above all, it is not always adequate to the value of the art offering.
18
Publication available in full text mode
Content available

„Modlitwa dziewicy”. Kicz i seksizm dziewiętnastowiecznej muzyki salonowej

63%
Golianek R. D.
Muzyka
|
2022
|
vol. 67
|
issue 4
3-22
EN
First published in 1856, the piano miniature ‘La priere d’une vierge’ [The virgin’s prayer] by the Polish pianist Tekla Bądarzewska-Baranowska (1829–61) was an unprecedented commercial success (with more than a million copies sold by 1860) and made Bądarzewska an international household name. This should be interpreted purely as a peculiar social phenomenon rather than an artistic achievement, since Bądarzewska’s composition was an ideal reflection of nineteenth century notions of the woman and womanhood, adhering to the cultural canon of that period. The context of salon music should be considered as an obvious and appropriate point of reference for the views and opinions discussed here, since the work in question became an iconic example of output from the nineteenth-century salon. For the same reason, the conclusions presented here may help us to understand the status of the entire salon repertoire, the huge quantity of which is one of the more notable phenomena of the age. The two perspectives on The Virgin’s Prayer presented in this article – interpreting this work as a manifestation of kitsch and of sexism – exemplify the application of modern methodology (the tools of new musicology) to an historical work. Both perspectives represent a modern adaptive interpretation. The aesthetic status of Bądarzewska’s work as a manifestation of kitsch is defined using Abraham Moles’s theoretical concept. Moles lists five principles of kitsch that can easily be recognised in this composition and in its perception. Those principles are submitted here to an aesthetic interpretation. The reading of ‘The Virgin’s Prayer’ as a manifestation of sexism, in turn, results from the social context of the work, which was composed by a woman artist and linked (in its title and musical style) to the topos of representations of femininity in music, strongly dominated by stereotypes related to the social status of the female sex. Bądarzewska, it turns out, produced a work that fitted into the mainstream of sexist views on women and their activity. ‘The Virgin’s Prayer’ became a flagship example of a work, the stylistic and expressive qualities of which corresponded perfectly to the perception of women’s art as derivative, non-autonomous and banal.
PL
Opublikowana po raz pierwszy w 1856 r. przez Teklę Bądarzewską-Baranowską (1829–61) miniatura fortepianowa Modlitwa dziewicy odniosła niebywały sukces komercyjny (już w 1860 roku szacowano liczbę sprzedanych egzemplarzy na ponad milion) i rozsławiła nazwisko polskiej pianistki na świecie. Jednak przypadek ten należy traktować wyłącznie jako szczególny fenomen społeczny, a nie jako osiągnięcie artystyczne. Kompozycja Bądarzewskiej stanowiła bowiem idealne odwzorowanie dziewiętnastowiecznych wyobrażeń o kobiecie i kobiecości, wpisując się w kanony ówczesnej kultury. Przywołanie kontekstu muzyki salonowej tego czasu trzeba uznać za oczywisty i adekwatny punkt odniesienia dla prezentowanych ocen i poglądów, jako że omawiany utwór stał się wręcz ikonicznym przykładem twórczości z kręgu kultury dziewiętnastowiecznego salonu. Z tego też względu zaprezentowane wnioski mogą być przydatne dla rozumienia sytuacji całego repertuaru muzyki salonowej, którego ogrom ilościowy stanowi jeden z fenomenów tej epoki. Przedstawione w artykule dwa spojrzenia interpretacyjne na Modlitwę dziewicy – rozpatrywanie tego dzieła jako przejawów kiczu i seksizmu – stanowią przykład zastosowania współczesnej metodologii (z kręgu nowej muzykologii) do dzieła z przeszłości. Oba zaproponowane ujęcia są swoistą interpretacją adaptacyjną przeprowadzoną ze współczesnej perspektywy. Dla określenia pozycji estetycznej utworu Bądarzewskiej jako dzieła będącego przejawem kiczu została wykorzystana teoretyczna koncepcja Abrahama Moles’a. Autor ten  wyróżnił pięć zasad kiczu, których przejawy można bez trudu odnaleźć w omawianym utworze lub jego odbiorze i które zostają w artykule poddane interpretacji estetycznej. Z kolei doszukiwanie się w Modlitwie dziewicy przejawów seksizmu wynika z sytuacji społecznej utworu: omawiana kompozycja jest dziełem twórczyni-kobiety, dodatkowo zaś określona tytułem i stylem muzycznym problematyka wiązała się z toposem przedstawień kobiecości w muzyce, silnie zdominowanym stereotypami odnoszącymi się do społecznej pozycji płci. Jak się okazuje, swoją sztuką Bądarzewska artystka wpisała się w mainstream seksistowskiego postrzegania kobiet i ich aktywności, a Modlitwa dziewicy stała się wzorcowym przykładem utworu, którego cechy stylistyczno-ekspresyjne doskonale odpowiadały wyobrażeniom o wtórnej, niesamodzielnej i banalnej sztuce kobiecej.
19
Publication available in full text mode
Content available

Między kiczem a nieczystością. Literackie reprezentacje estetyki brzydoty w poematach prozą Tadeusza Micińskiego

63%
Sowińska I.
Acta Neophilologica
|
2023
|
vol. XXV/1
71-84
PL
Artykuł prezentuje zabiegi stylistyczne, składające się na całokształt świata przedstawionego zawartego w poematach prozą Tadeusza Micińskiego, które akcentują szeroko rozumianą estetykę brzydoty. Szczególną uwagę zwraca na bipolarność tej koncepcji, na której jednym biegunie estetyki znajdują się różnorodne obrazy nieczystości: brud, tortury, zgnilizna. Na drugim biegunie pojawia się estetyka kiczu – unaocznienie „sztucznych rajów”. Z syntezy tych dwóch estetyk tworzy się kategoria pośrednia: „kicz onirycznej makabry”.
EN
The article presents the stylistic interventions that form the overall picture of the world portrayed in the prose poems of Tadeusz Miciński, emphasizing the aesthetics of ugliness in the broadest sense. It pays particular attention to the bipolarity of this concept. Upon one pole of aesthetics there are various images of impurity: filth, torture, rottenness., whilst at the other pole, there appears the aesthetics of kitsch – the illustration of artificial paradises. At the border between these two aesthetic poles, an intermediate category emerges: “Kitsch of the Onirian Macabras”.
20
Content available remote

Ideologie z perspektivy první osoby

51%
Tollar V.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2022
|
vol. 70
|
issue 3
559-573
EN
The article presents, in an integrated form, the main lines of Hejdánek’s thinking regarding ideology. It is based on published and unpublished texts and on sound recordings from his “apartment” seminars. Hejdánek does not approach ideology as being a fixed, ready-made system of tenets or dogmas, instead seeking a deeper understanding of the ideological mode of thought. The rise of ideologies is, according to him, a modern phenomenon, and Hejdánek considers it to be a kind of reprise of the myth in the modern age. He shows what is the precondition for the possibility of ideology, how ideology conditions human consciousness and how we can free ourselves from its power. According to Hejdánek, the starting point for this does not lie in a struggle with ideology on its own turf. Ideology can be overcome only by something that stands in radical opposition against it – that is, by the development of people into spiritual beings by way of truth, conscience and faith.
CS
Článek v ucelené podobě představuje hlavní myšlenkové linie Hejdánkova uvažování o ideologii. Opírá se o vydané i nevydané texty a o zvukové záznamy bytových seminářů. Hejdánek nezkoumá ideologii jako určitý hotový systém pouček či dogmat, ale sestupuje k hlubším předpokladům ideologického způsobu myšlení. Vzestup ideologií je podle něj teprve novověký fenomén a Hejdánek jej pokládá za jakousi novodobou reprízu mýtu. Odhaluje, co je podmínkou možnosti ideologie, čím si ideologie podmaňuje lidské vědomí a jak se můžeme vysvobozovat z její moci. Východisko podle Hejdánka nespočívá v souboji s ideologií jejími vlastními prostředky. Ideologie může být překonána jedině něčím, co se postaví do radikálního protikladu proti jakékoli ideologičnosti – tedy rozvojem člověka jako duchovní bytosti skrze pravdu, svědomí a víru.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.